Biegunka u psa: objawy i leczenie [zalecenia weterynarza]

Biegunka u psa nie jest chorobą samą w sobie, a ważnym objawem klinicznym towarzyszącym wielu różnym jednostkom chorobowym i patologiom, nie tylko dotyczącym bezpośrednio układu pokarmowego.

Każdy świadomy i odpowiedzialny opiekun psa bez wątpienia chciałby, aby jego zwierzę przez całą długość swego życia pozostawało w jak najlepszej kondycji, zdrowiu i najlepiej żeby nigdy poważnie nie chorowało. Sam kierunek i mądre codzienne czynności zmierzające do tego celu bez wątpienia zasługują na najwyższy podziw i są wyrazem odpowiedzialności człowieka za pupila.

Wiele potencjalnych, zagrażających życiu chorób udaje się uniknąć lub zminimalizować ryzyko ich wystąpienia dzięki umiejętnie przeprowadzanej profilaktyce.

Utrzymując psiaka w jak najlepszych warunkach musimy się jednak liczyć, że nie ustrzeżemy go od wszelkich niebezpieczeństw tego świata i pewne problemy mimo wszystko mogą się pojawić. Są bowiem choroby czy objawy, które prędzej czy później i tak wystąpią nawet gdy bardzo będziemy się starali i zapewnimy jak najlepsze warunki życia naszym podopiecznym.

Oczywiście nie zawsze są one niebezpieczne i zagrażające życiu co nie oznacza, że możemy je bagatelizować, oczekując samowyleczenia, które czasem nawet może się pojawić. Dobrym przykładem tego o czym piszę są niepokojące objawy związane z przewodem pokarmowym z tak powszechnym zespołem objawów jakim jest biegunka u psa. Nie ma chyba bowiem psa, bez względu na wiek, który choćby raz w życiu nie doświadczył rozwolnienia i wszelkich uciążliwości z tym związanych. W artykule postaram się więc wyjaśnić najważniejsze zagadnienia związane z tym objawem oraz rozwiać wiele mitów dotyczących jej leczenia i postępowania.

Biegunka u psa

Biegunka (łac. diarrhoea) przez wielu w języku potocznym zwana rozwolnieniem jest objawem klinicznym polegającym na zwiększeniu częstotliwości (ilości wypróżnień) i (lub) objętości oddawanego kału w połączeniu ze zmniejszeniem jego gęstości czyli rozrzedzeniem czyli zwiększeniem ilości wody.

Już na wstępie pamiętajmy również, że wszystkie odstępstwa od typowego obrazu wydalania kału zawsze powinno się odnosić do właściwości osobniczych albo inaczej mówiąc są indywidualne a prawidłowa ilość stolców w ciągu doby może się zmieniać. Wynika to po części z rodzaju spożywanej przez psa karmy, która determinuje charakter czyli wygląd stolców. Generalnie psy żywione karmami suchymi oddają objętościowo dwukrotnie więcej kału niż te dostające do miski pokarmy płynne . Fizjologią jest również fakt, że po suchej karmie ostatnia porcja wydalanego kału ma konsystencję rozwolnioną co w żadnym wypadku nie świadczy o biegunce Biegunce często towarzyszą inne objawy ze strony przewodu pokarmowego w postaci bólu brzucha, słyszalnego zwiększenia perystaltyki jelit, przelewania się płynów czy tzw. “burczenia w brzuchu”. Pojawiają się też niepokojące objawy ogólnoustrojowe:

• apatia,
• niechęć do ruchu,
• gorączka,
• szybka utrata masy ciała i anoreksja,
• wszelkie symptomy odwodnienia organizmu.

Biegunka choć manifestuje się na terenie przewodu pokarmowego jak już wspominałem może świadczyć o poważnych chorobach ogólnoustrojowych czego dobitnym przykładem niech będzie:

• nadczynność tarczycy,
• choroba Addisona,
• niewydolność trzustki,
• choroby nerek,
• choroby wątroby,
• nowotwory,
• parwowiroza u psa,
• koronawiroza,
• nosówka u psa.

Do wystąpienia biegunki prowadzą mechanizmy patofizjologiczne prowadzące do zaburzeń we wchłanianiu i tym samym wywołując biegunkę osmotyczną, poprzez nadmierne wydzielanie prowadząc do biegunki sekrecyjnej, poprzez zaburzenia w przepuszczalności jelit skutkując biegunką wysiękową lub będąc konsekwencją zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego. Szczególnie istotne dla postawienia poprawnego rozpoznania i przyszłego procesu terapeutycznego jest określenie miejsca pochodzenia biegunki a więc odpowiedzenie sobie na pytanie: czy zaburzenie dotyczy jelita cienkiego czy jelita grubego. Oba rodzaje biegunek znacznie się od siebie różnią.

Biegunka dotycząca jelita cienkiego

Biegunka dotycząca jelita cienkiego cechowała się będzie luźnym, wodnistym, plackowatym kałem o zwiększonej objętości, zawierającym nie strawione resztki pokarmu. Częstotliwość wypróżnień z reguły będzie w normie a kał może być smolisty co świadczy o obecności przetrawionej już krwi.

Może jej towarzyszyć:

• gorsze samopoczucie,
• postępujące odwodnienie,
• utrata masy ciała.

Biegunka dotycząca jelita grubego

Biegunka z jelita grubego będzie luźna, częściowo uformowana, galaretowatej lub pastowanej konsystencji o znacznie zwiększonej częstotliwości wypróżnień. Może jej towarzyszyć obecność świeżej krwi i śluz. Objętość wydalanego kału będzie prawidłowa lub wręcz zmniejszona, rzadziej spotkamy się też ze złym samopoczuciem czy odwodnieniem. Inny podział, w zależności od czasu trwania biegunki to:

• ostra biegunka u psa,
• przewlekła biegunka u psa.

Przyczyny biegunek u psa

Biegunka jak już wspomniałem nie jest chorobą samą w sobie lecz objawem mogącym wskazywać na liczne patologie dotyczące nie tylko układu pokarmowego. Często nawet nie sposób wymienić wszystkich potencjalnych czynników mogących ją wywołać ale znajomość tych najpopularniejszych jest niezwykle istotna z punktu widzenia właściciela zwierzęcia. Pozwala bowiem uniknąć potencjalnych błędów skutkujących często poważnymi zaburzeniami ogólnoustrojowymi a czasem nawet śmiercią.

Generalnie najczęstsze przyczyny rozwolnienia u psa to liczne czynniki zakaźne reprezentowane przez wirusy, bakterie i grzyby oraz pasożyty jelitowe.

Celowo zacząłem od tej grupy przyczyn z uwagi na powszechność ich występowania.

Bakterie i wirusy

Takie bakterie jak wszystkim dobrze znana Salmonella, Shigella, Escherichia coli, Camplobacter, Yersinia spp. obecne na zanieczyszczonym pokarmie, szczególnie surowym mięsie, jajach są często powodem zaburzeń w przewodzie pokarmowym.

Wirusowe przyczyny biegunek u psów:

• parwowirus psi,
• wirus nosówki,
• koronawirus,
• adeno- i rotawirusy.

Bardzo często powodem biegunki, szczególnie u zwierząt młodych mogą być pasożyty jelitowe reprezentowane licznie przez:

• nicienie,
• glisty (np. Toxocara canis, Toxoscaris leonina),
• włosogłówki (Trichuris vulpis),
• tęgoryjce (np. Ancylostoma caninum, Uncinaria stenocephala),
• pierwotniaki (np. Giardia duodenalis),
• należące do płazińców tasiemce.

Patogeny o których piszę są powszechnie obecne w środowisku życia naszych zwierząt stąd biegunki przez nie wywoływane wcale nie należą do rzadkości.

Błędy żywieniowe

Drugą ogromną grupą najczęstszych przyczyn biegunki u psa pozostają czynniki niezakaźne na czele z wszelkimi błędami żywieniowymi popełnianymi przez nieświadomych niczego właścicieli. Pamiętajmy, że wiele produktów spożywczych, nawet zdrowych i zupełnie bezpiecznych dla nas ludzi, dla zwierząt może być szkodliwa.

Unikajmy w żywieniu psów:

• czekolady i wszelkich produktów ją zawierających,
• świeżych wypieków (ciasta drożdżowego),
• kawy,
• herbaty,
• orzeszków makadamia,
• awokado,
• cebuli,
• czosnku,
• winogron i rodzynek,
• zielonych pomidorów,
• owoców cytrusowych.

Powodem biegunki bardzo często pozostaje nagła zmiana karmy, przejedzenia, czy choćby zatrucie pokarmowe spowodowane spożyciem zepsutej, nadgniłej karmy dla psa, szczególnie u ras wrażliwych, jak np. małe rasy psów towarzyszących:

• yorkshire terrier,
• jamnik,
• pekińczyk.

Powodem biegu będą z całą pewnością zatrucia substancjami przypadkowo zjedzonymi przez psa w czasie zabawy, szczególnie rośliny doniczkowe obecne w naszych mieszkaniach, metale ciężkie czy wszelkie ciała obce do których przewód pokarmowy psa “nie jest przyzwyczajony”. Brak apetytu i biegunka u psa mogą wystąpić na przykład po kościach. Czasem spotkamy się z sytuacją, gdy dany pokarm zwyczajnie nie jest tolerowany przez układ pokarmowy psa, a podlega “wykorzystaniu” przez bakterie jelitowe czego konsekwencją jest bez wątpienia biegunka (np. nietolerancja laktozy). Nietolerancja pokarmowa i zatrucie pokarmowe wynika ze zjawisk nieimmunologicznych w przeciwieństwie do alergii pokarmowej mającej wybitnie tło immunologiczne związane najczęściej z obecnością białek. Biegunkę u psa mogą wywoływać także alergie pokarmowe.

Choroby ogólnoustrojowe

Przyczyną biegunki u psów mogą być również liczne patologie toczące się poza układem pokarmowym i pozornie nie mające wpływu na jego funkcjonowanie.

Mam tutaj na myśli:

• choroby nerek,
• choroby wątroby,
• choroby trzustki takie jak zapalenie trzustki,
• niedoczynność kory nadnerczy,
• cukrzycę z kwasicą ketonową,
• ropomacicze,
• niektóre rodzaje nowotworów np. chłoniak.

Coraz częściej biegunka towarzyszy także niektórym chorobom zupełnie niezwiązanym z przewodem pokarmowym, jaką choćby jest odkleszczowa, powodowana przez pierwotniaki Babesia canis, piroplazmoza (babesioza) psów. Wszelkie choroby przewodu pokarmowe w tym jelit i żołądka mogą dawać objawy w postaci biegunki np.:

• choroba zapalna jelit,
• enteropatia białkogubna,
• niedrożność jelit na różnym tle.

Biegunka po szczepieniu u psa szczeniaka

Biegunka u psa może wystąpić po szczepieniu jako wyraz odpowiedzi immunologicznej organizmu i wstrząsu.

Biegunka po odrobaczaniu u psa

Również po skutecznie przeprowadzonym zabiegu zwalczania pasożytów wewnętrznych (odrobaczaniu psa) na skutek masowej ich śmierci i uwalniania toksyn możemy mieć do czynienia z biegunką u psa.

Biegunka po lekach

Biegunka u psa może również wystąpić po doustnym podawaniu leków, szczególnie antybiotyków powodujących zaburzenia w populacjach zasiedlających przewód pokarmowy bakterii. W następstwie ich stosowania, szczególnie tych o szerokim spektrum działania dochodzi do dysbakteriozy, hipowitaminozy witamin z grupy B i K czego konsekwencją będzie biegunka u psa. Dość często powodem biegunki jest także długookresowe stosowanie leków z grupy niesterydowych przeciwzapalnych np. Rimadyl, Metacam (psy starsze z zapaleniami stawów i ich zwyrodnieniem). Powyższe powody w większości wypadków będą wyzwalały ostrą biegunkę u psa.

Przewlekła biegunka u psa przyczyny:

• żywieniowe:
  • alergie pokarmowe,
  • nietolerancja,
• pasożytnicze, bakteryjne czy choroby wirusowe,
• nieswoiste zapalenia jelit,
• nowotwory:
  • chłoniak,
  • gruczolak,
  • mięśniak gładkokomórkowy,
  • mastocytoma – guz z komórek tucznych,
• zespolenia wrotno oboczne,
• niewydolności narządowe:
  • niewydolność nerek,
  • niewydolność wątroby,
  • niewydolność serca,
  • niewydolność tarczycy,
• zespół jelita drażliwego i wiele wiele innych.

Zadziwiająca może być mnogość potencjalnych czynników wywołujących rozwolnienie i stąd ogromna częstość występowania tego objawu u psów. Biegunka u psa może wystąpić również ze stresu, czy po porodzie.

Czy biegunka może być niebezpieczna dla psa?

Biegunka u psa, jak już wspomniałem może prowadzić do odwodnienia organizmu i zaburzeń w gospodarce elektrolitowej co może skutkować bardzo poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Odwodnienie organizmu jest bardzo niebezpieczną patologią prowadzącą do zachwiania homeostazy i wstrząsu hipowolemicznego, który czasem może zakończyć się nawet zejściem śmiertelnym. Odwodnienie postępuje szybciej u zwierząt młodszych, szczeniąt, o mniejszej masie ciała i w żadnym wypadku nie może być zbagatelizowane. Osobniki młodsze zawierają w swoim organizmie więcej wody i stąd potencjalne odwodnienie jest dla nich bardziej niebezpieczne. Dobitnym przykładem odwodnienia towarzyszącego biegunce może być parwowiroza oraz fakt, że mimo intensywnego leczenia nie zawsze udaje się wygrać z chorobą i ocalić życie małego pieska. Odwodnienie powoduje gorsze funkcjonowanie wszystkich organów i narządów i bardzo poważne negatywne zmiany w postaci choćby kwasicy metabolicznej.

Wraz z traconymi z kałem płynami dochodzi również do ubytku ważnych dla życia pierwiastków, głównie:

• sodu,
• wapnia,
• potasu.

Znaczny niedobór tego ostatniego prowadził będzie do groźnych zaburzeń rytmu serca. Gorzej odżywione i utlenione pozostają wszystkie narządy, zmniejsza się produkcja moczu, nerki mogą stawać się niewydolne i spadają zdolności detoksykacyjne wątroby. Gdy powodem biegunki jest infekcja bakteryjna czy choroby wirusowe często towarzyszy im endotoksemia i wstrząs septyczny.

Odległa konsekwencją, szczególnie przewlekłej biegunki lub tej dotyczącej jelita cienkiego będą z kolei:

• utrata masy ciała, wychudzenia,
• gorsza odporność,
• niedożywienie,
• wszelkie konsekwencje niedoborów mineralno witaminowych.

Obecność dużej ilości krwi w kale u psa może powodować również anemię.

Jednym słowem z pozoru tak niegroźny i powszechny problem jakim jest biegunka u psa może naprawdę bardzo źle się zakończyć…

Biegunka u psa objawy

Już nieco na ten temat napisałem ale usystematyzujmy wszelkie, wydawać by się mogło oczywiste wiadomości. Biegunce mogą towarzyszyć również inne niepokojące objawy związane z przewodem pokarmowym, które warto sobie przypomnieć. I tak często występuje łącznie w wymiotami (np. parwowiroza, zatrucie pokarmowe) i oczywiście brakiem apetytu.

Toczącemu na terenie przewodu pokarmowemu procesowi patologicznemu towarzyszą odgłosy bulgotania, burczenia spowodowane nadmierną ilością gazów czyli borborygmus. Z jelitem cienkim może wiązać się objaw smolistego kału (melaena) wynikający z obecności przetrawionej krwi. Choć wielu może się wydać to dziwne również zaparcie czyli utrudnione oddawanie kału zalegającego w prostnicy może występować łącznie z biegunkami.

Bolesne parcie lub utrudnione oddawanie kału czyli dyschezja jest z kolei konsekwencją biegunek z jelit grubych i może świadczyć o procesach zapalnych struktur sąsiadujących z nimi, nowotworach czy ciałach obcych.

Krew czy śluz często obecny w wydalanym nadmiernie kale choć budzący niejednokrotnie przerażenie właścicieli, jest najczęściej wynikiem toczącego się stanu zapalnego i poszerzenia naczyń krwionośnych w obrębie jelit. Krwista biegunka może wynikać z uszkodzenia mechanicznego jelit, skaz krwotocznych lub zatruć np. rodentycydami stąd zawsze powinien skłonić właściciela do szybkiej interwencji lekarskiej i pogłębionej diagnostyki. Chore zwierzę może oddawać kał w nietypowych dla siebie miejscach co wynika z utraty kontroli nad świadomą defekacją oraz przyjmować nieraz “dziwne” postawy ulgowe z wygiętym do góry kręgosłupem.

Biegunka u psa diagnostyka

O tym, że pies cierpi na biegunkę poinformuje lekarza weterynarii opiekun, który z pewnością dostrzeże ewidentne zmiany i odstępstwa w wydalaniu kału. Ale co zrobić, żeby stwierdzić co spowodowało tą patologię? Na początku warto przeprowadzić wnikliwą rozmowę i wywiad, który pozwoli ustalić:

• od kiedy trwa biegunka u psa,
• jak przebiega,
• co mogło ją wyzwolić.

Często sam posiadacz psa informuje o zmianie karmy lub fakcie zjedzenia “czegoś przez psa innego niż zwykle”. W wielu przypadkach mamy do czynienia z biegunką samoograniczającą się, która minie nawet bez podjętego leczenia w ciągu kilku dni. Oczywiście nie namawiam nikogo do bagatelizowania objawów i czekania na samowyleczenie szczególnie gdy zwierzę znajduje się w kiepskiej kondycji i podczas biegunki pies traci wodę. Gdy mamy podejrzenie tła wirusowego zapaleń jelit (parwowiroza) możemy wykonać specjalne testy z kału pozwalające wykryć przyczynę dolegliwości (np. VetExpert Rapid CPV Ag) podobnie jak w przypadku niektórych pasożytów np. lamblioza (test Snap). Robiąc badanie kału możemy wykazać obecność pasożytów żołądkowo jelitowych lub ich jaj. Wiele chorób ogólnoustrojowych wykryjemy robiąc badanie krwi wraz ze szczególnymi wskaźnikami w kierunku danej jednostki (np. nadczynność kory nadnerczy, zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki).

Badania krwi, które warto wykonać u psa z biegunką:

1. Morfologia krwi z rozmazem.
2. Biochemia surowicy:
   • mocznik i kreatynina,
   • transaminazy (ASPAT, ALAT),
   • GGT, AP,
   • bilirubina całkowita,
   • cholesterol i trójglicerydy,
   • lipaza i amylaza,
   • białko całkowite,
   • albuminy, globuliny,
   • glukoza,
   • jony:
     • Na,
     • K,
     • Cl,
     • Ca,
     • P.
3. Testy specjalistyczne:
   • cTLi,
   • cPLi,
   • lipaza.

Badanie bakteriologiczne kału niewiele nam wniesie do diagnostyki stąd nie jest ono zalecane. Do tej pory nie określono bowiem jaki powinien być prawidłowy skład flory bakteryjnej układu pokarmowego u psa. Często również bakterie potencjalnie chorobotwórcze izolowane są od zwierząt zupełnie zdrowych. Gdy objawy chorobowe są bardzo nasilone, a stan kliniczny pacjenta poważny warto skorzystać również z badania USG, RTG czy innych dostępnych badań obrazowych. Niejednokrotnie pozwolą one wykryć obecne ciało obce obecne w jelitach. Czasem również, szczególnie gdy podjęte przez nas działania i leczenie nie przynosi oczekiwanego efektu musimy uciec się do bardziej skomplikowanych, mniej komfortowych i co za tym idzie droższych badań dodatkowych w postaci endoskopii czy np. laparotomii diagnostycznej. Endoskopia pokazując nam wygląd układu pokarmowego od środka nie tylko informuje o miejscu toczącego się stanu zapalnego ale również pozwala pobrać wycinki tkanki do badań histopatologicznych.

Biegunka u psa leczenie

Biegunkę u psa, choć może wydać się błahym problemem należy potraktować kompleksowo i co za tym idzie leczyć dwutorowo. Z jednej strony zawsze postępujemy objawowo, nawadniając psa, obniżając temperaturę jeśli jest zbyt wysoka, podając utracone witaminy i elektrolity, z drugiej zaś, staramy się poprzez przyczynowe postępowanie zwalczać lub eliminować czynniki wywołujące tą patologię.

Zapobieganie odwodnieniu

Jak już wspominałem ważną konsekwencją biegunek jest odwodnienie, stąd zawsze powinno się określić jego stopień i podjąć stosowne działania dostarczające odpowiednią ilość płynów o optymalnym składzie i temperaturze. Pamiętajmy, że pies z biegunką często nie przyjmuje pokarmów i wody stąd musimy mu je dostarczyć w kroplówce oprócz tych utraconych z biegunką. Ważna jest także droga podania wlewu. Odwodnione zwierzę nie resorbuje płynu z tkanki podskórnej (obkurczone naczynia krwionośne) stąd powinno się założyć wenflon przez który podamy wszelkie leki drogą dożylną. Najlepszym roztworem nawadniającym w przypadku biegunki będzie płyn wieloelektrolitowy (PWE) albo płyn Ringera zawierający mleczany przeciwdziałające kwasicy metabolicznej. Zwykły, często stosowany RF (roztwór fizjologiczny NaCl 0,9 %) nie jest najlepszym wyborem w tej sytuacji gdyż nie dość, że może nasilać kwasicę to nie zawiera wszystkich potrzebnych jonów. Do zwalczania kwasicy używamy z kolei 8,4 % roztwór NAHCO3 czyli Natrium bicarbonicum, w dawce zależnej od stopnia nasilenia kwasicy (1 ml- 9 ml/ kg m. c). W przypadku niedoboru najważniejszych jonów (np. K, Ca) powinniśmy je uzupełnić w powolnym wlewie dożylnym zachowując oczywiście wszelkie zasady ostrożności z tym związane. Oczywiście musimy uprzednio ustalić ich poziom w surowicy, więc bez badań się nie obejdzie.

Możemy wzmocnić nieco chorującego psa podając mu roztwory aminokwasów, witamin i soli mineralnych oraz glukozę obecne w płynie Duphalyte czy wspomagająco choćby witaminę B12 i butafosfan w preparacie Catosal (Bayer). Wszelkie działania objawowe podejmowane przez lekarza weterynarii mają za cel utrzymanie odpowiedniego stopnia nawodnienia organizmu i tym samym normalne funkcjonowanie ważnych dla życia narządów i organów.

Leczenie przyczyny biegunki

Z drugiej jednak strony nie możemy zapominać o leczeniu ukierunkowanym na przyczynę biegunki, gdyż tylko takie działanie zapewni nam trwały sukces terapii. I tak w przypadku podejrzenia bakteryjnego tła podajemy, najlepiej doustnie antybiotyki o szerokim spektrum działania, np.:

• amoksycylinę,
• amoksycylinę potencjalizowaną kwasem klawulanowym 15-20 mg/ kg m. c. 1-2 x dziennie,
• doksycyklinę 5 mg/ kg m. c. 2 x dziennie,
• tylozynę 10-15 mg/ kg m. c. 3 x dziennie.

Pamiętajmy jednak aby wybierać antybiotyki nie wykazujące działania nefrotoksycznego (uszkadzającego nerki) szczególnie u nienależycie nawodnionego zwierzęcia. W przypadku obecności pasożytów jelitowych warto przeprowadzić odrobaczenie psa. Kiedy mamy podejrzenie obecności Giardii spp. Możemy zastosować fenbendazol przez okres minimum 5 dni.

Gdy powodem biegunki u psa są alergie pokarmowe musimy zastosować dietę eliminacyjną trwająca minimum 6-8 tygodni, tylko bowiem wykluczenie z diety alergenu zapewnia trwałe wyleczenie. Czasem, w przypadku nieswoistych zapaleń jelit, musimy wykorzystać do leczenia także sterydowe leki, hamujące procesy patologiczne w obrębie nabłonka jelit (np. cyklosporynę, predizolon). W każdym zaś przypadku ordynując leki przeciwbiegunkowe, jako leczenie wspomagające warto pokusić o liczne na rynku zoologicznym preparaty doustne zawierające bakterie probiotyczne dla psa, np.:

• Bioprotect kapsułki,
• Prokolin +,
• Fortiflora i inne.

Biegunka u psa rokowanie

Rokowanie w przypadku biegunki, będącej objawem chorobowym zależy od choroby podstawowej na która cierpi nasz pupil. W przypadku biegunek spowodowanych nagłą zmianą karmy jest oczywiście dobre, pomyślne i szybko dochodzi do pełnego wyleczenia i powrotu do zdrowia. Gdy powodem biegunki jest jakaś choroba zakaźna np. parwo czy nosówka nie zawsze koniec jest pomyślny i często zdarzają się zejścia śmiertelne na skutek innych, dołączających się jeszcze zaburzeń ogólnoustrojowych. W każdym przypadku decydujący może być czas podjęcie intensywnego leczenia stąd nie bagatelizujmy nawet pozornie niegroźnych objawów, szczególnie u młodych, rosnących psów o niskiej masie ciała.

Biegunka u psa domowe sposoby

Wielu posiadaczy psów zanim pojawi się w gabinecie weterynaryjnym z problemem biegunki próbuje na własną rękę wyleczyć psa stosując domowe, sprawdzone na sobie sposoby rozwiązania problemu. I choć rzeczywiście niektóre z tych metod mogą okazać się czasem skuteczne to nie zastępują diagnostyki przeprowadzonej przez lekarza weterynarii. Co podać psu na biegunkę? Pomocne mogą być pokarmy wprowadzane drogą doustną osłaniające przewód pokarmowy czego doskonałym przykładem niech będzie wywar z siemienia lnianego czy działający ściągająco kleik ryżowy na wodzie albo marchwianka. Oczywiście substancje te podajemy po zastosowanej uprzednio głodówce i w przypadku braku wymiotów.

Wielu właścicieli podaje też węgiel aktywowany (Carbo medicinalis) będący dobrym środkiem adsorpcyjnym pochłaniającym bakterie i ich toksyny. Oczywiście musimy pamiętać aby przy okazji nie pochłonął on podawanych równolegle leków. Nie mniej jednak węgiel aktywowany to dobry, sprawdzony, domowy sposób na biegunkę u psa i warto z niego korzystać.

Podobnie możemy stosować inne środki ściągające obecne w mieszankach ziołowych np. korze dębu czy kłączu pięciornika.

Zawarte w nich garbniki powodują denaturację białek i śluzu na powierzchni błony śluzowej oraz utrudniają dostęp drażniących substancji zawartych w soku żołądkowo jelitowym na nabłonek układu pokarmowego prowadząc tym samym do ograniczenia stanu zapalnego.

Czasem skutecznym sposobem może okazać się zastosowanie Nifuroksazydu, ludzkiego preparatu doustnego zawierającego pochodną nitrofuranu o działaniu przeciwbakteryjnym (kilka mililitrów 2-3 x dziennie). W każdym jednak przypadku pamiętajmy, że domowe sposoby na biegunkę u psa możemy zastosować gdy zwierzę jest w dobrej kondycji, nie jest znacznie odwodnione i pozostaje żywotne. W innych przypadkach, szczególnie dających objawy ogólnoustrojowe, gdy występują poważne zaburzenia dotyczące innych narządów spowodowane znacznym odwodnieniem, nie obędzie się bez wizyty w gabinecie weterynaryjnym. Warto pamiętać, aby pies miał dostęp do świeżej wody.

Biegunka u psa dieta

Jak doskonale wiemy biegunka jest procesem patologicznym dotyczącym układu pokarmowego gdzie odbywają się procesy trawienia i wchłaniania poszczególnych składników odżywczych. Czy więc w trakcie biegunki podawać psu pokarm?

Odpowiedz na tak postawione pytanie wydaje się oczywista. Pies, w przeciwieństwie do kota doskonale sobie radzi nie jedząc nawet przez kilka dni w związku z tym nie wprowadzanie pokarmu w czasie biegunki nie tylko jest jedna z fundamentalnych zasad leczenia ale także przynosi wymierne, dostrzegalne gołym okiem korzyści.

We wszelkich przypadkach biegunki mającej szansę na samoograniczenie się zastosowanie zasady NPO (nothing per os – nic doustnie) przez okres minimum 24 godzin może prowadzić do pełnego wyleczenia. Zwierzęta często instynktownie, zupełnie nieświadomie nie chcą jeść gdy “odczuwają” dyskomfort ze strony układu pokarmowego i tym samym poddają się niejako procesowi leczenia. Jest to zresztą mechanizm i zdolność nabyta w trakcie ewolucji.

Wprowadzanie pokarmu w czasie biegunki przynosi więcej szkody niż korzyści. Zwierzę w tym czasie nie “umrze” z głodu a mechaniczne działanie posiłku nasilało będzie procesy zapalne na terenie jelit, pobudzało produkcję enzymów i proces trawienny. Dajmy czas i tak obciążonemu układowi trawiennemu i dodatkowo go nie obciążajmy. Mówimy tutaj o krótko trwającej głodówce. Długotrwała głodówka może z kolei mieć zgubne skutki szczególnie u katabolicznych pacjentów cierpiących na zapalanie trzustki.

Prawidłowa dieta będzie odgrywała kluczową rolę w przypadku biegunki bowiem może być skutecznym sposobem terapeutycznym w przypadku wielu schorzeń. Warunkiem jaki bezwzględnie musi być spełniony aby dieta przynosiła korzyści jest prawidłowe rozpoznanie przyczyny biegunki bowiem od tego zależy prawidłowo dobrana karma. Generalnie dieta powinna cechować się lekkostrawnością, zawierać łatwo przyswajalne składniki, być niskotłuszczowa, zbilansowana i dostosowana do konkretnego problemu zdrowotnego (np. dieta hipoalergiczna w przypadku nieswoistych zapaleń jelit czy alergii pokarmowej). Powinniśmy podać psu mniejsze porcje pokarmu (poniżej 1/3 pojemności żołądka a więc około 20-30 ml/kg m.c.) za to częściej. Chodzi bowiem o to żeby zbytnio nie obciążać regenerującego się po chorobie układu pokarmowego i stopniowo wracać do właściwego żywienia przed chorobą. Małe porcje pożywienia zmniejszając rozciągnięcie żołądka ograniczają sekrecje soków i powodują bardziej skuteczne wchłanianie.

Powrót do żywienia sprzed choroby także powinien odbywać się stopniowo w ciągu kliku dni- tygodnia. W trakcie trwania biegunki a także po jej zakończeniu wystrzegajmy się pokarmów mlecznych. Mleko zawierające laktozę może być powodem nietolerancji pokarmowej, a równocześnie stanowić świetną pożywkę dla bytujących w przewodzie pokarmowych bakterii i tym samym nasilać objawy. Jak wielu twierdzi jest jedynie naturalnym pokarmem dla noworodków, a u dorosłych zwierząt, nawet w pełni zdrowych w ogóle nie powinno być stosowane z uwagi na ograniczone zdolności jego trawienia.

Jak zapobiegać biegunce u psa?

Zgodnie z zasadą, że “lepiej zapobiegać niż leczyć” warto podjąć stosowne kroki zapewniające prawidłową pracę układu pokarmowego i co za tym idzie minimalizować ryzyko wystąpienia biegunki.

Cóż więc robić?

Choć może się to wydawać banalne, to właśnie często prawidłowe żywienie psa odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu chorobom układu pokarmowego. Pamiętajmy, że współczesny pies choć niejednokrotnie podobny do swoich przodków, z wilkiem niewiele ma wspólnego także w kwestii żywienia. Trwający wiele tysięcy lat proces udomowienia doprowadził jednocześnie do ważnych zmian w sposobie samego żywienia i trawienia poszczególnych składników odżywczych. Zasadniczych różnic sami doświadczamy będąc posiadaczami zwierząt towarzyszących. I tak psy mają stosunkowo krótki przewód pokarmowy i w związku z tym są bardzo wrażliwe na zmiany składu pokarmu. Tym to właśnie różnią się od swoich dziko żyjących przodków, które żywiły się tym co znalazły czy upolowały. Układ pokarmowy współczesnego psa “lubi” monotonne żywienie i nie znosi wszelkich zmian. Urozmaicenia posiłków nie przynosi więc z reguły korzyści i jest wyrazem przeniesienia potrzeb żywieniowych dotyczących ludzi. Nie zmieniajmy więc nagle sposobu żywienia naszemu podopiecznemu w obawie, że to co je dotychczas jest ciągle tym samym, gdyż często zaowocuje to biegunką. Jeśli już chcemy wprowadzić coś nowego, róbmy to stopniowo, tak aby przewód pokarmowy i obecne tam bakterie mogły stopniowo się do tego “przyzwyczaić”. Takie wprowadzanie nowych pokarmów powinno trwać kilka dni (tydzień) i odbywać się stopniowo zaczynając od jak najmniejszej ilości nowego składnika z czasem zwiększanej. Możemy mieszać dotychczasową karmę z nową tak aby po okresie około 2 tygodni przejść zupełnie na tą docelową. Drugą bardzo ważną kwestią jest niepodawanie psu naszych, ludzkich pokarmów. Często nawet jeśli są prawidłowo przygotowane i zdrowe same w sobie, mogą być powodem biegunek dla psowatych. Nie wspominam już o innych niezdrowych dla człowieka przekąskach czy choćby potrawach z grilla.

Również podawanie psom surowego mięsa i produktów zwierzęcych, budzące bez wątpienia wiele kontrowersji nie jest zalecane przez wielu dietetyków zwierzęcych, bowiem właśnie tam mogą być obecne bakterie (Salmonella, Campylobacter jejuni, Listeria monocytogenes) powodujące biegunki.

W przypadku chorób zakaźnych dających objawy biegunki warto zawczasu zaszczepić szczeniaka i tym samym uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych przy których biegunka u psa wydaje się najmniejszym kłopotem.

Biegunki u psa są jednym z najczęściej występujących objawów chorobowych z jakimi spotka się każdy opiekun czworonoga. Nie zawsze świadczy o poważnych problemach zdrowotnych choć niejednokrotnie może na takowe wskazywać. Zawsze jednak wymaga uwagi i nigdy nie powinna być zbagatelizowana gdyż im dłużej trwa tym poważniejsze może mieć konsekwencje zdrowotne.

Często również mądre działania samego właściciela pozwalają na eliminacje wielu czynników, szczególnie tych żywieniowych mogących ją wywoływać. Profilaktyka w tym przypadku wydaje się więc odgrywać niebagatelne znaczenie. Róbmy wszystko aby nie dopuścić do jej wystąpienia zamiast później zajmować się leczeniem, czego wszystkim pieskom życzę.