Wypadanie sierści u psa

Wypadanie sierści u psa (wyłysienia u psa, canine alopecia) to poważny i wieloczynnikowy, a jednocześnie powszechny problem dermatologiczny.

Każdy właściciel czworonoga niewątpliwie oczekuje, że jego podopieczny będzie zdrowo wyglądał, miał piękną i błyszczącą sierść, lśniące i miłe w dotyku futerko, które z przyjemnością będzie można dotykać i głaskać.

Skóra i jej wytwory (czyli także i sierść), będąca największym narządem powłoki wspólnej (organizmu) jest jednocześnie najłatwiejsza w ocenie wizualnej i pierwsza rzuca się w oczy patrzącemu z zewnątrz.

Wszelkie odstępstwa od normy czy patologie, nawet jeśli nie potrafimy ich fachowo zdefiniować i tak stając się widoczne świadczą dobitnie, że z naszym podopiecznym “coś złego” się dzieje.

Zatroskany problemem posiadacz psa bez wątpienia uda się, w możliwie jak najkrótszym czasie, do najbliższego gabinetu weterynaryjnego w celu zdiagnozowania choroby i uzyskania skutecznej pomocy.

Często problemy natury dermatologicznej, choć doskonale widoczne gołym okiem, stwarzają nam wiele problemów w procesie diagnostycznym a co za tym idzie nie zawsze dają się prostymi sposobami wyleczyć.

A przecież tego w pierwszej kolejności oczekuje właściciel.

Musimy bowiem już na wstępie wiedzieć, że ogromna liczba chorób może manifestować się właśnie na skórze i jej wytworach czego doskonałym przykładem mogą być wyłysienia u psów.

I choć ktoś może powiedzieć, że “to tylko przecież defekt kosmetyczny” nie zagrażający życiu chorującego, ale mimo wszystko wymagający dogłębnej i czasem bardzo skomplikowanej diagnostyki czego skutkiem będzie prawidłowe rozpoznanie i wdrożone leczenie a w dalszej konsekwencji zdrowie podopiecznego.

Przyjrzyjmy się więc powszechnemu objawowi dermatologicznemu jakim jest wypadanie sierści u psa i spróbujmy odpowiedzieć sobie na pytanie:

co robić w takiej sytuacji?

Czym jest sierść psa?

Co to jest siereść?

Na tak postawione, wydawać by się mogło banalne pytanie, każdy jest w stanie udzielić mniej lub bardziej stosownej i właściwej odpowiedzi.

Sierść jest okrywą włosową większości ssaków, która wykształciła się w procesie ewolucji w zależności od środowiska, warunków przyrodniczych w jakich przebywały zwierzęta.

Jest cechą charakterystyczną decydującą o wyglądzie danego gatunku i niezmiennie określa jego fenotyp (czyli to jak wygląda).

Co najważniejsze pełni bardzo istotne funkcje ochronne przed mechanicznymi uszkodzeniami skóry.

Stanowi swego rodzaju warstwę amortyzującą działanie sił zewnętrznych (upadki, uderzenia, zadrapania itd.), ale także uczestniczy w procesie termoregulacji.

Zapobiega utracie ciepła w przypadku przebywania w niskich temperaturach, lub przegrzaniu odbijając promienie słoneczne i chroniąc tym samym skórę w klimacie gorącym.

Pozwala utrzymać homeostazę objawiającą się stałością temperatury wewnętrznej organizmu.

Bez sierści naszemu psiakowi byłoby zwyczajnie zimno a skóra narażona na działanie słońca stałaby się niezwykle podatna na jego niszczycielskie działanie czego konsekwencją byłoby przegrzanie a w dalszej kolejności choćby nowotwory (np. czerniak) czy inne choroby psów.

U większości ssaków, w tym u psa składa się w dłuższego włosa okrywowego oraz krótszego, zlokalizowanego bliżej skóry podszerstka.

Linienie u psa

Linienie psa

Oczywistym jest, że włosy będące wytworem naskórka, w naturalny i zupełnie prawidłowy sposób co jakiś czas wypadają i są zastępowane nowymi.

Proces ten popularnie nazwany linieniem psa jest okresowym “zrzucaniem zewnętrznych warstw ciała” i ma na celu dostosowanie okrywy włosowej i ciepłoty wewnętrznej ciała do panującej na zewnątrz temperatury.

Linienie u psa odbywa się dwa razy w roku czyli wiosna i jesienią.

W trakcie linienia zrogowaciała, martwa cebulka włosowa utrzymująca włos w skórze, oddziela się od brodawki włosowej a rosnący nowy włos wypycha na zewnątrz ten stary.

Sam proces uzależniony jest od temperatur panujących na zewnątrz i ilości docierającego światła (długości dnia świetlnego) i sterowany hormonalnie przez przysadkę mózgową i tarczycę.

Linienie psa jest procesem uogólnionym dotyczącym “większej ilości włosów” w przeciwieństwie do stałego, ciągłego wypadania martwych włosów i wyrastania nowych.

Nasz podopieczny cały rok gubi bowiem włosy co niejednokrotnie, szczególnie u psów ras długowłosych, może rodzić niemałe problemy u wyczulonych osób.

Wszechobecna w domu sierść i latające kłaki nie tylko, że wyglądają niezbyt przyjemnie i budzą nieprzyjemne odczucia natury estetycznej to czasem mogą być powodem do rezygnacji z posiadania psa danej rasy.

Również wszelkie sytuacje stresowe mogą nasilać linienie u psa czego doskonałym przykładem niech będzie spora ilość sierści u zwierząt wrażliwych zostawiona po wizycie w gabinecie weterynaryjnym czyli miejscu mocno stresogennym.

Pragnę zaznaczyć, że ciągle mówimy o sytuacji jak najbardziej fizjologicznej, linienie psa nie powinno budzić naszego niepokoju, w przeciwieństwie do wyłysień spowodowanych różnymi patologiami.

Czym są wyłysienia u psa?

Łysienie u psa

Wyłysienia u psa (alopecio) są patologicznym objawem dotyczącym skóry manifestującym się całkowitą utratą okrywy włosowej w danej okolicy ciała.

Mówimy więc o sytuacji gdy patrząc na psa widzimy miejsca na jego ciele zupełnie łyse, odróżniające się od pozostałej powierzchni nie pozbawionej włosa.

Wyłysieniem jest również obecność sierści o małej gęstości w miejscach fizjologicznie porośniętych włosem.

Istnieją również rasy psów, stworzone przez człowieka, u których brak włosów jest charakterystyczną cechą ich zupełnie fizycznego (normalnego) wyglądu.

Zaliczymy do nich:

• grzywacza chińskiego,
• meksykańskiego psa bezwłosego,
• amerykańskiego teriera bezwłosego.

Objawowi wypadania sierści u psa bardzo często towarzyszą również inne patologie dermatologiczne, do których zaliczamy na przykład łupież.

Więcej na jego temat dowiesz się w artykule: “Łupież u psa”

Generalnie wyłysienia możemy zaliczyć do dwóch dużych i bardzo licznych grup wywołujących je czynników.

Otóż wyróżniamy wyłysienia o charakterze zapalnym oraz niezapalnym.

Wyłysienia o charakterze zapalnym

Wyłysienia zapalne najczęściej są konsekwencją długo trwających, powtarzalnych urazów mechanicznych.

Występujący świąd wywołujący niekontrolowaną potrzebę drapania danej okolicy ciała, powoduje uszkodzenie włosów i sukcesywne ich wypadanie.

Na skutek drapania włos zostaje usunięty a dodatkowo mają miejsce liczne, drobne uszkodzenia naskórka i głębiej położonych warstw skóry.

Rozwija się stan zapalny ze wszystkimi jego cechami (zaczerwienienie, obrzęk, wysięk, podniesienie ciepłoty miejscowej skóry) wraz z wtórnymi powikłaniami bakteryjnymi.

Gronkowce mogą być przyczyną łysienia psa | Źródło: Wikipedia

Pamiętajmy bowiem, że futerko zwierząt sterylne nigdy nie jest i stale bytują na nim bakterie z rodziny Staphylococcus (gronkowce), które w sytuacji zdrowia nie czynią żadnej krzywdy swemu gospodarzowi.

Uszkodzenia mechaniczne spowodowane świądem obniżają odporność miejscową skóry i stwarzają idealne warunki do namnożenia bakterii patogennych czego prostą konsekwencją będzie stan zapalny i wyłysienia.

Wyłysienia zapalne mogą powodowane być przez grzyby, głównie dermatofity prowadzące do łamania włosów i ich wypadania.

Przyczyną wyłysień zapalnych mogą być również zapalenia mieszków włosowych skutkujące wypadaniem włosów w wyniku ich uszkodzeń.

We wszystkich tych przypadkach czynniki etiologiczne odpowiedzialne za wywoływanie wyłysień są z reguły łatwe do zbadania a podjęte leczenie przynosi poprawę czego wyrazem jest odrost włosów.

Efekty leczenia będą widoczne już po okresie zaledwie kilku tygodni od wyeliminowania czynnika sprawczego.

Wyłysienia o charakterze niezapalnym

Drugą, ogromną grupę wyłysień stanowią te niezapalne, w których jak sama nazwa wskazuje nie mamy toczącego się procesu zapalnego.

Brak charakterystycznego świądu, jakichkolwiek objawów zakażenia czy innych czynników wywołujących mimo ewidentnych objawów ubytku włosa może nastręczać wiele trudności w procesie diagnostycznym.

Skóra w miejscu występowania patologii pozostaje zupełnie “normalna” choć pozbawiona na pewnej powierzchni włosa a sam proces zdrowienia trwa zdecydowanie dłużej w porównaniu z przypadkami z grupy wyłysień zapalnych.

W dalszej części artykułu dowiesz się jakie są najczęstsze przyczyny wypadania sierści u psa.