Jak karać psa?
Pogryzione buty?
Zniszczone nogi od stołu?
A może ucieczka z domu, albo nie przychodzenie na zawołanie?
Pewnie nie raz zdarzyło Ci się dać wyprowadzić z równowagi z powodu zachowania Twojego czworonoga.
Co wówczas? Jak się zachować? Czy karać swojego psa za zachowania, których nie akceptujesz?
Przeczytaj poniższy artykuł. Dowiesz się z niego czy karać psa, jakie formy kary można zastosować w wychowaniu i szkoleniu swojego pupila, oraz czego należy unikać w karaniu psa.
Jeśli jeszcze nie było okazji, przeczytaj koniecznie artykuł “Szkolenie psów: po co, jak i od kiedy można szkolić psa?”
Karać, czy nie karać psa?
Czy karanie psa jest niezbędne?
Pewnie dużo słyszysz o pozytywnym szkoleniu psów, które polega na wzmacnianiu pożądanych zachowań u zwierzęcia.
W tego typu pracy głównie skupiasz się na zachowaniach, które są akceptowalne i pożądane przez Ciebie i domowników.
Jeśli oczekujesz od psa, że nie będzie on wchodził na kanapę, wówczas nagradzasz go za niewchodzenie na nią.
Np. gdy pupil wbiegając do salonu, zamiast wskoczyć na sofę kładzie się obok niej – wówczas możesz wzmocnić takie zachowanie nagrodą.
A co w sytuacji jeśli pies zachowa się w Twoim mniemaniu niewłaściwie?
Czy wówczas należy go ukarać?
Jeśli Twój pies chcąc ukraść mięso z patelni, wskoczy łapami na rozgrzaną płytę kuchenną, karą dla niego będzie poparzenie swoich łap.
W takiej sytuacji, możesz być pewien, że pies zapamięta taką sytuację jako nieprzyjemną i będzie w przyszłości wystrzegał się kontaktu z tym przedmiotem.
Zachowanie, jakim jest wskakiwanie łapami na rozgrzaną płytę kuchenną, zostało ukarane (pies poparzył swoje łapy).
Dzięki karze – zachowanie to prawdopodobnie zostanie wygaszone.
Jeśli kara następuje natychmiast po danym zachowaniu, wówczas zmniejsza prawdopodobieństwo pojawienia się tego zachowania w przyszłości. Kara wpływa na wygaszenie danego zachowania.
Jak karać psa?
Sposoby karania psa
Jeśli kara dla psa, kojarzy Ci się wyłącznie z siłą fizyczną lub agresją, to jesteś w błędzie.
Zapoznaj się z wachlarzem możliwości jakie posiadasz w celu wygaszenia niepożądanego przez Ciebie zachowania u swojego psa.
Możesz zastosować:
- reprymendę słowną,
- izolację,
- stratę jako konsekwencję niepożądanego zachowania.
Reprymenda słowna
Jak ukarać psa: reprymenda słowna
Reprymenda słowna typu:
- “Nie!”,
- “Fee!”,
- “Nie wolno!”,
- “Przestań!”
to zwroty, które najczęściej są używane po to, by osłabić niepożądane zachowanie.
Poza konkretnymi wyrazami, które mają dla nas pejoratywne znaczenie, możesz zastosować dźwięki, które wcześniej trzeba skojarzyć psu jako korektę do danego zachowania.
Będą to np.:
- “mmmmm”,
- “eeeeee!”,
- “uuuu”.
Pamiętaj jednak, aby takie zwroty miały sens reprymendy, musisz je wcześniej psu uwarunkować jako bodziec karzący.
Pamiętaj również by stosowane przez Ciebie reprymendy słowne miały sens, musisz je w odpowiednim czasie i w odpowiedni sposób wypowiadać.
Jeśli mówisz psu “Nie wolno!“, śmiejąc się przy tym, wówczas pies nie skojarzy wypowiadanego słowa jako kary wymierzonej przeciwko danemu zachowaniu.
Izolacja psa
Izolacja psa
Jeśli Twój pies zbyt wylewnie wita się z Twoimi gośćmi, może być przez Ciebie odpowiednio ukarany.
Jeśli w takiej chwili np. wyprowadzisz psa i zamkniesz go w drugim pokoju izolując go od gości i Ciebie, to stosujesz względem niego karę.
Jest to kara w postaci izolacji (wykluczenia).
Odsunięcie psa od nagradzającego go środowiska (w postaci uwagi i pieszczot gości), jest karą.
Pamiętaj jednak, by stosując taki rodzaj kary, izolacja nie trwała długo.
Pupil musi zrozumieć, że wróci do właściciela i gości w sytuacji kiedy się uspokoi i będzie zachowywał się w obecności ludzi w sposób przez Ciebie akceptowalny.
Poza wykluczeniem całkowitym możesz zastosować tzw. wykluczenie częściowe.
Wykluczenie częściowe polega na ignorowaniu psa i jego natarczywego zachowania nie odsyłając go do innego pomieszczenia.
Przy stosowaniu tego rodzaju kary musisz mieć jednak świadomość, że jeśli odsyłasz psa za karę na swoje miejsce, lub do innego pokoju czy kennelklatki, to zwierzę zacznie to miejsce kojarzyć negatywnie.
W takiej sytuacji, pupil zacznie niechętnie tam na co dzień przebywać.
Dlatego też miejscem izolacji nie może być jego legowisko, domek czy inne, komfortowe dla psa miejsce.
Strata
Strata jako sposób na ukaranie psa
Kolejnym rodzajem sensownej kary dla psa jest odebranie mu czegoś cennego w konsekwencji jego nagannego zachowania.
Przykładem takiej sytuacji będzie brak dania nagrody za niewykonanie polecenia lub danej komendy.
Może być to również:
- odebranie psu możliwości zabawy z opiekunem,
- odebranie psu możliwości biegania luzem bez smyczy po parku,
- odebranie możliwości zabawy z innymi psami.
W szkoleniu pozytywnym psa trenerzy bardzo często stosują właśnie tego typu kary.
Przy zastosowaniu tego typu kary pamiętaj, że istotnie ważnym elementem takiego działania jest refleks!
Trudno jest psu skojarzyć jako karę w stosunku do jego zachowania, jeśli jest ona odsunięta w czasie.
A co z karaniem fizycznym?
Czy kary fizyczne są skuteczne?
Wiedz, że jest to najbardziej skrajna forma ukarania zwierzęcia.
Nadużywanie jej może wyzwolić w zwierzęciu silne reakcje emocjonalne oraz agresję.
Wpływa negatywnie na samopoczucie psa, wyzwala w zwierzęciu strach i lęk (może powodować nawet zachowania poddańcze jak oddawanie moczu na widok właściciela), buduje niechęć do tego co nowe oraz brak poczucia bezpieczeństwa.
Przy zastosowaniu kary fizycznej zastanów się dobrze, czy rzeczywiście pies na taką karę zasłużył?
Czy korzystanie z tego typu kary nie jest w dużej mierze sposobem na wyładowanie nagromadzonych negatywnych emocji człowieka?
Podsumowanie
Kiedy karać psa?
Przy zastosowaniu jakiejkolwiek kary pamiętaj:
pojęcie kary w stosunku do zwierzęcia nie jest jednoznaczne z potocznym rozumieniem tego terminu, czyli z zastosowaniem fizycznej siły lub przemocy względem niego.
Zanim zaczniesz karcić swojego pupila w taki sposób, zapoznaj się z bogatym wachlarzem możliwości stosowania innego rodzaju kar, które na pewno dadzą lepsze efekty.
Stosując reprymendę słowną, izolację czy odbierając psu możliwość uzyskania nagrody, ważny jest w każdym przypadku refleks!
Pies nie skojarzy kary z konkretnym zachowaniem jeśli odkładasz jej wymierzenie na później.
Nie karć psa po powrocie z pracy za pogryziony podczas twojej nieobecności but – pies nie zrozumie tej reakcji. Zrozumie z tej kary tylko tyle, że wracający do domu właściciel oznacza dla psa kłopoty.
Kara nie powinna trwać długo. Pamiętaj by kara nie zamieniła się w zachowania represyjne względem psa.
Zastosowanie danej kary musi być adekwatne do przewinienia.
Pamiętaj by rozpocząć wychowywanie swojego psa od nagradzania zachowań pożądanych.
Przy zastosowaniu jakiejkolwiek kary, zacznij od tej najmniej agresywnej.
Jestem absolwentem kursu dyplomowego Advanced Diploma in Practical Aspects of Companion Animal Behaviour and Training, którego ukończenie daje międzynarodowe kwalifikacje behawiorysty zwierzęcego na licencji Centre of Applied Pet Ethology (COAPE).
Należę również do Stowarzyszenia Behawiorystów i Trenerów COAPE (CAPBT – COAPE Association of Pet Behaviourists and Trainers), które zrzesza behawiorystów i trenerów zwierząt.
Prowadzę szkolenia, przedszkole dla szczeniąt oraz rehabilituję psy i koty.