Rasy psów

Psy są towarzyszami ludzi już od tysięcy lat. Prowadzone prace archeologiczne wskazały, że początki procesu udomowienia tych czworonogów miały miejsce już około 30 tysięcy lat temu. Przez cały ten czas psy pojawiały się w wielu sferach codziennego życia człowieka, odznaczając się prawdziwą użytecznością. Pomagały w polowaniach, pełniły funkcje gospodarcze, miały swoje zadania w pasterstwie (pilnowały obozowisk – będąc tam pierwszym sygnałem alarmowym). Obecnie psy mogą pełnić także funkcje użytkowe (psy myśliwskie czy ratownicze), można szczycić się nimi na wystawach. Zawsze będą też oczywiście najlepszymi i najbardziej oddanymi towarzyszami człowieka. W przeciwieństwie do naszych przodków, obecnie bardzo dużą uwagę przykłada się do rasy psa, do jego rodowodu. To on pomaga bowiem określić np. to, czy posiadany pies będzie narażony na jakieś choroby genetyczne. Warto też znać różnice między hodowlami a pseudohodowlami psów rasowych, bo to od wybranego miejsca zakupu szczenięcia zależeć może to, jak wyglądała będzie późniejsza opieka nad zwierzakiem.

Jak doszło do wykształcenia się ras psów?

Udomowienie psów nie było oczywiście pojedynczym zdarzeniem, ale długotrwałym procesem, rozpoczętym około 30 tysięcy lat temu. Miał on miejsce w różnych zakątkach świata – co potwierdzają znaleziska szczątków z Belgii oraz Syberii. Pies był jednym z pierwszych udomowionych przez człowieka zwierząt. Już od początku miał być on przede wszystkim towarzyszem człowieka, miał też zapewniać mu bezpieczeństwo oraz pomagać przy polowaniach. W początkowej fazie procesu udomowiania doszło do wykształcenia się pewnych cech, które pozwoliły odróżnić psa od wilka (same wilki – canis lupus, istniały już od około 2 mln lat). Początkowo jednak były to naprawdę niewielkie różnice i psy dość długo były bardzo podobne do swoich dzikich przodków. Psie szczątki sprzed tysięcy lat znalezione w różnych miejscach świata pokazują też, że pies nie miał jednego przodka, a kilku. Czworonogi sprzed tysięcy lat różniły się od siebie przede wszystkim wielkością. Natomiast znane obecnie zróżnicowanie rasowe pojawiło się późno. Najstarsze współczesne rasy psów (jak wskazują badania DNA), mają nie więcej niż 500 lat. Większość ras datowana jest na około 150 lat. Tak jak było wspomniane już wcześniej, na początku ewolucja polegała na wyodrębnieniu się psa z wilka, dopiero później zaczęło postępować ich udomowienie. Oczywiście początkowo dochodziło do wzajemnego krzyżowania się obu gatunków, czyli wilków i psów. Jednym z najważniejszych wskaźników udomowienia było skrócenie i poszerzenie się pyska u udomowionego psa. W porównaniu z wilkiem, u psa nastąpiło też ścieśnienie się zębów. Od czasu udomowienia psa w stosunkowo krótkim czasie powstało wiele ras, różniących się os siebie zarówno cechami morfologicznymi, jak i użytkowymi. Pierwotne rasy psów powstawały głównie w wyniku doboru naturalnego. Rasy współczesne uzyskiwano przede wszystkim w wyniku doboru sztucznego. Działo się tak dlatego, że to genotyp odpowiada za cechy fizyczne i charakterologiczne psa. Tak więc, to praca hodowlana wielu pokoleń kynologów, przez setki lat, doprowadziła do powstania znanych współcześnie ras. Jest ich około 350.

Trzeba jednak wiedzieć, że kynologia to dziedzin dynamiczna i nowe rasy psów są wciąż tworzone. Wyhodowanie określonej populacji zwierząt, to znaczy powstanie nowej rasy (o maksymalnie zbliżonych cechach fizycznych i psychicznych) i jej utrwalenie wymaga wielu lat pracy. Skomplikowaną i długotrwałą procedurą jest też uznanie nowej rasy przez światową organizację FCI. Ciekawostką jest, że Polska wprowadziła do systematyki ras FCI pięć ras rodzimych. Są to: chart polski, gończy polski, ogar polski, polski owczarek nizinny i polski owczarek podhalański. Wszystkie uznane przez FCI rasy psów są rozmieszczone w dziesięciu grupach. Te grupy to:

1. Owczarki i inne psy pasterskie, z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła.
2. Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła, pozostałe rasy.
3. Teriery.
4. Jamniki.
5. Szpice i psy w typie pierwotnym.
6. Psy gończe i rasy pokrewne.
7. Wyżły.
8. Aportery, płochacze i psy dowodne.
9. Psy ozdobne i do towarzystwa.
10. Charty.

W obrębie tych grup wyodrębnione zostały sekcje: utworzone w aspekcie wielkości albo przeznaczenia czworonogów.

Główne kategorie użytkowe psów

Psy użytkowe to pojęcie bardzo szerokie i nie do końca oficjalnie sprecyzowane. Wszystko dlatego, że użytkowość psów jest kwestią dość złożoną. Podczas jej określania pod uwagę bierze się takie cechy ras psów, jak: pokrój (w tym budowa i wielkość psa), a także charakter i temperament zwierzaka. Oznacza to, że psy by wykonywać stawiane im zadania muszą odznaczać się odpowiednimi w danym przypadku: wielkością, budową i zachowaniem. Muszą też wykazywać całkowity brak agresji w stosunku do ludzi. Wyjątkiem jest sytuacja, w której cecha ta jest w danym sposobie użytkowania wymagana (chodzi tu np. o psy obronne i policyjne). Rasy psów ze względu na ich użytkowość, dzieli się na dwa podstawowe typy, czyli na psy użytkowe oraz wystawowe. W obrębie jednej rasy psów możemy znaleźć osobniki określane użytkowo jako typ wystawowy, inne będą natomiast stanowić typ użytkowy. Taka sytuacja ma miejsce np. u owczarków niemieckich. Osobniki wystawowe mają nienaturalnie przykurczone tylne nogi. Podział na typy użytkowy i wystawowy stosuje się oczywiście nie tylko w obrębie jednej rasy, ale także międzyrasowo. Wtedy jedne kwalifikuje się jako rasy użytkowe (np. myśliwskie wyżły niemieckie) albo nie (np. Yorki, które są psami do towarzystwa). Co ważne, niektóre rasy psów mogą być zaliczane do kilku różnych grup użytkowych, jest to więc czasem kwestią dość płynną.

Podstawowym podziałem na kategorie użytkowe psów jest ten przedstawiający się następująco:

• Psy myśliwskie – to najszersza i najbardziej zróżnicowana grupa. Są one wykorzystywane do pracy podczas polowań. Biorąc pod uwagę poszczególne predyspozycje, poszczególne rasy psów pomagają w płoszeniu, aportowaniu, tropieniu, wystawianiu czy przynoszeniu zwierzyny. Oficjalnie psy myśliwskie dzieli się na:
  • aportujące (np. retrievery, wyżły),
  • tropowce (np. bloodhound),
  • płochacze (np. płochacz niemiecki),
  • legawce (np. pudelpointer),
  • gończe (np. gończy polski, gończy Hamiltona),
  • posokowce (np. posokowiec bawarski),
  • norowce (jamniki).
• Psy ratownicze – użyteczne w czasie ratowania ludzi – spod lawin, gruzów czy w czasie klęsk żywiołowych. Wyróżnia się tu m.in. nowofundlandy (psy ratownicze dowodne), labradory (psy gruzowe) i bernardyny (ratownicze psy górskie).
• Psy stróżujące – które mają za zadanie ostrzegać przed zbliżającym się niebezpieczeństwem. Psy te, zależnie od roli, dzieli się na:
  • psy stróżujące (np. mastif tybetański),
  • psy stróżująco-obronne (np. doberman, owczarek niemiecki, akita inu, rottweiler).
• Psy służbowe – wykorzystywane przede wszystkim na potrzeby:
  • policji: owczarki niemieckie,
  • wojska: dobermany, owczarki belgijskie, czarny terier rosyjski,
  • służb celnych: labradory, teriery, chodsky pes).
• Psy zaprzęgowe – kiedyś wykorzystywane do pracy, obecnie do sportu. Tworzone tutaj rasy były dobierane i krzyżowane tak, by zwierzęta miały jak największą wytrzymałość, siłę oraz odporność na warunki w jakich pierwotnie pracowały. Wśród psów zaprzęgowych wyróżnia się:
  • siberian husky,
  • rosyjskie łajki,
  • malamute i psy eskimoskie.
• Psy wyścigowe – do tej kategorii zalicza się różne rasy chartów, szczególnie rasę greyhound. Kiedyś ich zwinność i szybkość wykorzystywana była w polowaniach np. na zające, obecnie biorą udział w sportowej formie psich wyścigów.
• Psy pasterskie – których zadaniem jest wspieranie pracy i opieki człowieka nad stadami zwierząt. Będą to przede wszystkim owczarki i anatoliany. Jednak ze względu na odmienne formy pomocy, psy pasterskie dzieli się bardziej dokładnie – na:
  • psy typowo pasterskie – puli, owczarki środkowoazjatyckie, collie, anatolijskie psy pasterskie,
  • psy zaganiające – owczarek australijski, border colli, bouvier des Flandres.
• Psy wiejskie – np. rasa hovawart, do strzeżenia domu. Pierwotne wykorzystywane w dworach oraz chłopskich obejściach.
• Psy hodowane w celach terapeutycznych. To psy różnych ras. Wymogiem tutaj są takie cechy temperamentu i indywidualne predyspozycje osobnicze, które pozwolą psom być czynnymi uczestnikami dogoterapii. Oczywiście zwierzęta muszą przejść odpowiednie szkolenie, które pozwoli im asystować osobom niepełnosprawnym i chorym. Najbardziej popularne psy w tej grupie użyteczności to rasy labrador retriever oraz golden retriever.
• Psy hodowane w celach konsumpcyjnych – rasy pochodzące ze starych historycznie regionów. Charakteryzują się one tym, że nie mają sierści albo mają ją jedynie szczątkowo. Są to rasy takie jak:
  • nagi pies peruwiański,
  • nagi pies meksykański,
  • grzywacz chiński.
• Psy laboratoryjne – najpopularniejsze są tu psy rasy beagle.
• Psy reprezentacyjne i do towarzystwa – jak sama nazwa wskazuje, ich głównym zadaniem jest ciągłe przebywanie w towarzystwie człowieka. Do tej grupy zalicza się:
  • pudle,
  • Yorki,
  • pekińczyki i różne rasowe miniaturki.

Trzeba jednak pamiętać, że użytkowość psów jest czasem trudna do zdefiniowania i ma płynne granice. Dlatego też większość z wyżej wymienionych grup podlega dodatkowym podziałom. Część z nich może być zaliczana też do kilku grup – zależnie od pełnionej funkcji.

Najczęstsze choroby genetyczne psów rasowych

Decydując się na posiadania psa rasowego, dużą uwagę przykłada się do tego, by zwierzak wraz z rozwojem dobrze się prezentował. Bardzo ważne jest jednak przede wszystkim to, by nie cierpiał jeśli chodzi o sprawy zdrowotne. Psy rasowe są zwierzętami uwarunkowanymi genetycznie, dlatego wymagają stałej, wnikliwej uwagi oraz opieki weterynaryjnej. Tworzenie rasy to zawsze selekcja genetyczna i wybór najbardziej pożądanych cech, które mają ją definiować. Jednakże każda sztucznie wyhodowana rasa, poza walorami, ma też jednak predyspozycje do zapadania na konkretne choroby. Te genetyczne przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Prawdopodobieństwo ich dziedziczenia jest najwyższe u psów z pseudohodowli, gdzie często dopuszcza się krzyżowanie osobników ze sobą spokrewnionych. Hodowca profesjonalny dba natomiast o szczepienia ochronne, opiekę weterynaryjną i bardzo często także wykonuje badania genetyczne. Dowodem pochodzenia, predyspozycji i zdrowia będzie metryczka psa rasowego to dowód jego pochodzenia, predyspozycji i przede wszystkim zdrowia. U psów rasowych sklasyfikowano około 400 chorób genetycznych (które mogą się też oczywiście pojawić u psów mieszanych), dlatego podejmując się opieki nad czworonogiem trzeba wziąć za niego pełną odpowiedzialność. Obejmuje to również zapewnienie mu opieki weterynaryjnej.

Na jakie choroby zapadają najczęściej psy rasowe? Zależne jest to właśnie od ich rasy i przedstawia się następująco:

• cocker spaniele – duża ich część ma genetyczne predyspozycje do postępującego zaniku siatkówki;
• buldogi – rasa obarczona jest dużym ryzykiem wystąpienia dysplazji stawów biodrowych;
• owczarki niemieckie – mogą zapadać na wiele chorób o podłożu genetycznym: dysplazję stawów biodrowych (występującą też u innych dużych psów, takich jak: labradory, rottweilery, nowofunlandy), narażone są też na niewydolność trzustki, mukopolisacharydozę i mielopatię degeneracyjną;
• pudle – borykają się z chorobami oczu, przede wszystkim jaskrą i
  postępującym zanikiem siatkówki, które są nieuleczalne i prowadzą do ślepoty psa;
• labradory – narażone są na zapaść wysiłkową (objawy to chwiejny chód, brak władzy w kończynach i podwyższona temperatura ciała), na dysplazję stawów biodrowych i choroby kardiologiczne;
• bulteriery – dotykają je choroby skóry oraz głuchota (zwłaszcza u osobników o białym umaszczeniu);
• mopsy – mają krótki pysk i specyficzną budowę nozdrzy co zwiększa ryzyko zapadania na choroby dróg oddechowych, bezdech, duszności czy nawet zapadnięcie tchawicy. Może u nich wystąpić także trudne do zdiagnozowania i groźne, mopsie zapalenie mózgu. Mopsy są narażone nie tylko na dolegliwości fizyczne – w przypadku dłuższej rozłąki z właścicielem istnieje poważne ryzyko doznania przez nie lęku separacyjnego;
• buldożki francuskie – często występującą u nich chorobą jest rozszczep podniebienia, mogą też cierpieć na zespół brachycefaliczny (kłopoty z wdechem, chrapanie, charczenie, krztuszenie się podczas jedzenia i picia, bezdech nocny). Najbardziej drastyczną przypadłością, jaka może dotknąć te psy jest wypadanie gałek ocznych.
• jamniki – mogą je dotknąć problemy z kręgosłupem, a szczególnie dyskopatia („wypadnięcie dysku”), która wiąże się z dużym bólem, czasem też z paraliżem kończyn;
• bassety – duże obciążenie i naciągnięcie skóry wokół oczu skutkuje u nich często zapaleniem spojówek, na otarcia i uszkodzenia narażone są też duże uszy;
• dobermany – psy tej rasy często borykają się z chorobami serca, np. kardiomiopatią rozstrzeniową; sprawia to że mogą odejść nagle, ponieważ mięsień sercowy staje się całkowicie niewydolny.

Jak więc widać, psy rasowe rzadko mają szczęścia do idealnego zdrowia. Niektóre z ich problemów wynikają z długoletniej (trwającej nawet całe wieki), nieprawidłowej selekcji i krzyżowania ze sobą osobników z konkretnymi schorzeniami. Aby zminimalizować prawdopodobieństwo tego, że pies będzie cierpiał na którąś z tych chorób, jest kupienie go z zarejestrowanej i poddającej się kontroli hodowli. Choroby znacznie częściej będą pojawiać się u czworonogów z pseudohodowli, ponieważ możliwość odziedziczenia chorób w genach jest wyższe kiedy krzyżuje ze sobą rodzeństwo albo matkę z potomstwem (co często dzieje się w takich miejscach).

Organizacje certyfikujące rasy na świecie

Rasa psa to współcześnie dana grupa tych zwierząt, uznana przez organizację kynologiczną za spełniającą wymogi ustalonego przez nią wzorca rasy. Wzorzec ten jest ukierunkowany na kątem wyglądu zewnętrznego. Różne stowarzyszenia kynologiczne stosują różne kryteria podziału psów na rasy. W Polsce jedynym klubem, który wydaje respektowane na całym świecie 5-pokoleniowe metryki, prowadzi księgi hodowlane oraz kontroluje zrzeszonych hodowców, jest Związek Kynologiczny. Organizacja ta stawia członkom (hodowcom) wymagania, dotyczące np. obligowania ich do wykonywania czworonogom badań. ZKwP prowadzi również selekcję psów przeznaczonych do hodowli. Wszystkie inne stowarzyszenia i kluby mogą starać się oszukiwać swoich klientów. Związek Kynologiczny w Polsce od wielu lat współpracuje z działającą od 1911 roku Międzynarodową Federacją Kynologiczną (w skrócie FCI, czyli Federation Cynologique Internationale). FCI nadzoruje hodowlę psów rasowych na kilkudziesięciu państwach na całym świecie, z wyjątkiem USA i Wielkiej Brytanii. Do zadań tej federacji należy przede wszystkim opracowanie i kodyfikacja wzorców (standardów) ras psów. We wzorcu danej rasy są opisane cechy wyglądu i charakteru. Określają one ideał psa, do którego powinien dążyć hodowca. FCI patronuje też międzynarodowym wystawom psów, czy też różnym zawodom organizowanym w krajach członkowskich. W Wielkiej Brytanii odpowiednikiem FCI jest istniejąca od ponad stu lat The Kennel Club (KC). Do organizacji tej należą w tamtym kraju kluby regionalne i kluby psów rasowych. Kennel Club z Wielkiej Brytanii organizuje najbardziej prestiżową i największą wystawą kynologiczną – Crufts (bierze w niej udział ponad 20 tysięcy psów). W Stanach zjednoczonych główną organizacją jest natomiast American Kennel Club (AKC), powstała pod koniec XIX wieku. AKC promuje w kraju hodowle psów rasowych i prowadzi księgi rodowodowe. Jest tam zarejestrowanych 150 ras psów, podzielonych inaczej niż w FCI. Warto jednak wiedzieć, że rodowody wystawiane przez American Kennel Club respektowane są przez FCI i na odwrót. Dzięki temu psy z rodowodem AKC mogą brać udział i rywalizować z psami na wystawach organizowanych przez FCI oraz jej członków.

Co to znaczy że pies jest rasowy – jakie kryteria musi spełnić?

Psy rasowe to te, których pochodzenie jest udokumentowane. Mają one określonych przodków, czyli tzw. rodowód, który pozwala prześledzić:

1. Możliwość przekazywania określonych cech eksterieru (wyglądu).
2. Możliwość przekazywania danych cech psychicznych na potomstwo.
3. Prawdopodobieństwo wystąpienia ewentualnych chorób genetycznych.

Dokładny opis cech fizycznych i psychicznych, czyli wzorce ras uznawane w naszym kraju, znaleźć można na stronie Związku Kynologicznego w Polsce. Każdy urodzony w hodowli pies, aby mógł być użyty do dalszej hodowli (i rozmnażania) kiedy dorośnie, jest oceniany przez sędziego kynologicznego pod kątem zgodności ze wzorcem rasy. Odbywa się to na wystawach psów rasowych. Wybierając psa rasowego, najlepiej jest postawić na takiego z rodowodem. Nawet jeżeli te bez niego są tańsze, a „wyglądają tak samo”. Dlaczego rodowód jest tak istotny? Nawet wtedy kiedy psa kupuje się „dla siebie”, nie myśląc o hodowli i wystawach, nie powinno wybierać się psa, który wyglądem przypomina daną rasę, a nie ma rodowodu. Dokument ten bowiem nie tylko stwierdza rasę i przedstawia przodków. Celem hodowli psów rasowych z rodowodem jest zawsze doskonalenie ras, a co za tym idzie – nie powielanie wad. Jeśli pies nie ma rodowodu, może pochodzić z hodowli gdzie nieodpowiedzialni właściciele rozmnażają zwierzęta spokrewnione albo takie, które nie zostały dopuszczone do hodowli. Powielają więc wady, które noszą w sobie czworonogi. Kupno psa „rasowego bez rodowodu” może wiązać się także z tym, że będzie to szczenię, które niekoniecznie zostało odrobaczone czy zaszczepione. Często także nie wiadomo czy jest to pies z pierwszego czy z drugiego miotu ich matki w danym roku. Wszystko to sprawia, że w późniejszej opiece nad psem mogą się pojawić różnego rodzaju kłopoty.

Czy hodowla i sprzedaż psów jest w Polsce legalna, czy każdy może założyć hodowlę?

Tak, założenie własnej hodowli i sprzedaż psów jest legalna – należy jednak zrobić to zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, co wiąże się z załatwianiem wielu spraw organizacyjnych. Zawsze też, już na początku, trzeba wiedzieć którą rasę psów chce się wziąć pod opiekę. Należy dokładnie się z nią zapoznać. Wtedy też od zaufanego hodowcy kupuje się pierwsze szczenię – suczkę. Musi mieć ona rodowód ZKwP (FCI), a także sprawdzoną genetykę – na podstawie rodowodów jej przodków. Tak naprawdę hodowlę założyć może każdy, jednak na uwadze należy mieć to, że jej prowadzenie w należyty sposób wymaga odpowiednich warunków. Mieszkańcy bloków zazwyczaj nie będą mieć wystarczająco dużo miejsca, by zapewnić przestrzeń do życia dla suczki i jej szczeniąt. Jeśli zaś chodzi o formalności, to pierwszym krokiem jest zawsze rejestracja swojej hodowli psów i wystąpienie o członkostwo do Związku Kynologicznego w Polsce. Do związku składa się też wniosek z prośbą o nadanie przydomka hodowlanego (tzw. „nazwiska” szczeniąt urodzonych w danej hodowli) z własnymi propozycjami nazwy. Podaje się tam pięć wariantów, bez polskich znaków. Spis wszystkich hodowli Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) jest dostępny na stronie organizacji. Suczka, aby mogła być dopuszczona do rozrodu, a jej szczenięta zostały określone jako te z rodowodem, musi zostać zarejestrowana w Związku Kynologicznym. Przed założeniem hodowli wymagane jest także, by suczka została wpisana do Polskiej Księgi Rodowodowej. Kiedy hodowca otrzyma już przydomek hodowlany, suczka będzie dopuszczona do rozrodu kiedy ukończy 15 miesięcy i przejdzie wszystkie niezbędne badania. Istnieje tutaj jednak wyjątek: do pierwszego krycia po ukończeniu zaledwie 12 miesięcy dopuszcza się suki ras wielkogłowych. Będą to takie rasy jak: mops, buldog angielski, buldog francuski i pekińczyk. Jednak muszą być to również takie suczki, które w klasie młodzieży od co najmniej dwóch sędziów uzyskały trzy oceny przynajmniej bardzo dobre. Dalsze użytkowanie suczki do hodowli będzie wymagać uzyskania przez nią ocen co najmniej bardzo dobrych po ukończeniu 15 miesięcy. Oczywiście aby hodowla była jak najbardziej udana, dla suczki, która spełnia wszystkie wymienione wyżej wymagania, należy znaleźć odpowiedniego reproduktora tej samej rasy. Jeśli się go nie posiada, to trzeba posłużyć się osobnikiem z innej hodowli psów rasowych. Na względzie trzeba mieć oczywiście to, że krycie rasowym reproduktorem od innego hodowcy, będzie się wiązać z poniesieniem dodatkowych kosztów. Cena będzie zazwyczaj zależeć od rasy psów. W legalnej hodowli bardzo ważne jest wykonywanie wszystkich niezbędnych badań. Należy do nich także badanie USG po kryciu, które wykaże czy szczeniaczki rozwijają się w prawidłowy sposób. Później, po około 63 dniach następuje poród. Po urodzeniu się małych piesków z hodowli, powinno się im nadać się rodowodowe imiona. Takie, które będą się zaczynać na taką samą literę alfabetu, co przydomek hodowlany. Ostatnim krokiem, zgodnie z założeniem prowadzenia hodowli, staje się oczywiście wydanie szczeniaków z psów rasowych do nowych właścicieli. Hodowca zawsze powinien dokładnie sprawdzić to, komu wydaje pieski. Z nabywcami warto mieć kontakt jeszcze przez jakiś czas od adopcji. Wszystko po to, by uzyskać pewność co do tego, że szczeniak znajduje się w dobrych rękach.

Hodowla a pseudohodowla – różnice

Pies rasowy, szczenię, które będzie kosztować kilkaset złotych, nie jest tak naprawdę super okazją. Jest to najczęściej znak tego, że pochodzi z hodowli, która nie funkcjonuje we właściwy sposób. Prowadzenie hodowli psów rasowych jest zawsze nieodłącznie związane z ponoszeniem konkretnych kosztów. Składa się na nie najpierw załatwienie wszystkich formalności, a potem utrzymanie psów w jak najlepszej kondycji, to znaczy ich: karmienie, kąpanie, strzyżenie, odrobaczanie, szczepienia i leczenie. Płaci się także za wyjazdy na wystawy ze swoimi pupilami. Psa nie da się więc utrzymać za niewielką kwotę, stąd też jego cena będzie proporcjonalna do ponoszonych kosztów opieki (w tym np. testów genetycznych). Poprawnie prowadzona hodowla to także miejsce, które zapewnia psom bardzo dobre warunki do życia. Co więcej nie można tego traktować jako zwykłego hobby, ale jak prowadzenie firmy, w której przynajmniej jedna osoba musi się w pełni poświęcić opiece nad zwierzętami. Dlatego, kiedy pies kosztuje 500 zł, można spodziewać się tego, że pochodzi on z pseudohdowli. Oznacza to, że ich hodowca chce utrzymać psy jak najmniejszym kosztem i prawdopodobnie nie dba o takie sprawy jak: wysokiej jakości karma, szczepienia czy odrobaczanie. Gdyby bowiem płacił za to z własnej kieszeni, psy na pewno nie byłyby tak tanie. Głównym celem w pseudohodowli jest łatwy i szybki zarobek. Niejednokrotnie jest więc to miejsce gdzie żyje kilka psów, które właściciel dopuszcza do krycia nawet dwa razy do roku, co jest nadmiernym i wyczerpującym eksploatowaniem suczki. Co więcej, bardzo często krycie ma miejsce między spokrewnionymi psami, co sprzyja niestety częstszemu występowaniu chorób genetycznych. Nie wiadomo tego przy zakupie szczeniaka, bo schorzenia najczęściej dają o sobie znać dopiero po kilku latach. W pseudohodowli psy rasowe nie mają rodowodów, co ich właściciel tłumaczy kupującym na różne sposoby, np. tak, że dany był ostatni z miotu, albo na przykład miał inny kolor niż pozostałe. Wiele osób, które nie są zainteresowane rodowodem i wystawami, chętnie kupuje szczenięta za niższą niż normalnie cenę. W efekcie zaś mogą dostać malucha, który gdy dorośnie okaże się zupełnie niezgodny z zakładaną rasą. W Polsce rządzący starają się walczyć z pseudohodowlami, istnieje nawet ustawa która w założeniu miała je zlikwidować. Jednak oczywiście nieuczciwi sprzedawcy znajdują sposoby na jej obejście. Dochodziło nawet do sprzedawania w wysokich cenach psich akcesoriów ze szczenięciem „w gratisie”. Tworzone są także pseudo związki krajowe pod auspicjami wymyślonych związków międzynarodowych, które mają zmylić potencjalnych nabywców, które nie znają się dokładne na zasadach hodowli psów. Kupując psa trzeba więc zawsze mieć na uwadze to, czy nie trafiło się do pseudohodowli. Może o tym świadczyć kilka wyraźnych znaków. Jednym z nich jest na pewno jedzenie szczeniąt ze wspólnej miski. Taki stan rzeczy uczy ich łapczywego jedzenia i potrzeby obrony swoich zasobów. Sygnałem alarmowym będą także wzmianki właściciela o teorii dominacji, a więc brutalne zachowania względem psiaków – łapanie ich za karki czy za pyski. Może to wywoływać w psach strach i sprawić, że jako dorosłe psy staną się agresywne. Częstą praktyką w pseudohodowlach są działania szybkie, czyli sprzedawanie szczeniaków w 7. tygodniu życia lub wcześniej. Psiaka powinno się zabierać się od matki i rodzeństwa nie wcześniej niż w 8. tygodniu jego życia. Warto też wiedzieć, że prawo zabrania handlu szczeniakami poza miejscem ich hodowli. Kiedy więc właściciel psa proponuje, że przywiezie go do nabywcy, tłumacząc to pomocą dla klienta, najpewniej chce coś ukryć, np. złe warunki życia zwierząt.

Jak rozpoznać dobrą hodowlę psów?

Poszukując hodowli, można zapytać o nią znajomego weterynarza, zasięgnąć rady w związku kynologicznym oraz sprawdzić opinie na temat konkretnych miejsc w Internecie. Pomocne mogą być też fora miłośników psów. Udając się do danej hodowli, trzeba ją oczywiście dokładnie obejrzeć, zapoznając się z miejscem przebywania psiaka, ale także z jego zachowaniem. Najmniej problemów będzie z wychowaniem tych szczeniąt, które mają do swojej dyspozycji dużą przestrzeń, z towarzystwem ludzi. Pieski wychowywane w oddzielnym budynku, pozostawione same sobie albo żyjące w ciasnych kojcach mogą później wykazywać pewne niepokojące zachowania. Będzie to brak zwracania uwagi na swoich opiekunów, nieumiejętność zabawy z człowiekiem i zainteresowanie jedynie innymi psami. Właściciel dobrej hodowli nie powinien mieć z problemu z tym, by pokazać miejsce przebywania piesków, które powinny być zadbane, wesołe i ciekawskie. W dobrej hodowli szczenię nie powinno być osowiałe i będzie bawić się z innymi psami. Wybór konkretnego psiaka to poważna sprawa, dlatego też hodowcy trzeba zadać wiele ważnych pytań. Muszą one dotyczyć: wieku szczeniaka (gotowy do adopcji powinien mieć ponad dwa miesiące), zaświadczeń od weterynarza (dotyczących badań rodziców pieska), obecności książeczki zdrowia szczeniaka. Z każdym szanującym swoją pracę hodowcą, powinno się podpisać umowę kupna-sprzedaży szczenięcia. Rozpoznanie dobrej hodowli może odbyć się także dzięki kilku innym przesłankom. Będzie to na pewno zachowanie i zaangażowanie hodowcy. Ten najbardziej uczciwy i mający na względzie dobro zwierząt będzie odpowiadać na wszystkie pytania kupującego. Na przykład te dotyczące jego metod wychowawczych czy rodzaju stosowanej karmy dla psów. Jednocześnie sam będzie starał się jak najlepiej poznać osobę, której powierzy szczenię, także zadając wiele pytań. Niekiedy nawet dość szczegółowych, nawet o pozornie nic nie znaczących sprawach. Wszystko po to, by zapewnić pieskowi jak najlepszy dom, a jednocześnie by idealnie dobrać szczenię do określonych warunków i potrzeb kupującego. Zdarzyć się może nawet sytuacja, że hodowca odmówi oddania psiaka.

Ile może kosztować rasowy szczeniak z hodowli?

Cena szczeniaka z hodowli będzie zależna przede wszystkim od tego, jakiej jest rasy. Znaczenie będzie mieć także to, czy ma być on przeznaczony do dalszej hodowli. Wielu rodzinom oczywiście na tym nie zależy. Nie potrzebują też psa najpiękniejszego, gotowego na światowe wystawy. Chcą jedynie mieć czworonoga, który będzie zdrowy i radosny. Jeśli chodzi o najpopularniejsze rasy, to ceny mogą przedstawiać się w następujący sposób:

• Maltańczyk. To nieduży, biały piesek o łagodnym usposobieniu. Z racji tego, że jest wybierany coraz częściej stał się niestety ulubieńcem pseudohodowców. Ci bardzo tanio sprzedają psy od urodzenia trzymane w ciasnych klatkach albo chore. Osobnik zdrowy, zaszczepiony i prawidłowo zsocjalizowany (czyli taki z dobrej hodowli) będzie kosztować 2-4 tysiące złotych.
• Buldog francuski. Taki po zdrowych rodzicach, czyli pochodzący z odpowiedzialnej hodowli, będzie kosztować od 5 do 7 tysięcy. Jest to cena dość wysoka, ale tylko wtedy można mieć pewność, że uniknie się kosztownego leczenia zwierzaka. Nie będzie on też najpewniej borykać się z takimi problemami, jak zbyt długie podniebienie i choroby okulistyczne. Warto na to uważać, ponieważ buldogi francuskie są podatne na wiele chorób i wad genetycznych.
• Owczarek niemiecki. To rasa skora do współpracy z ludźmi. Dlatego też pojawia się w wielu polskich domach. Przeciętna cena owczarka niemieckiego to około 2 tysiące złotych. Może się jednak wahać, w zależności od: wyglądu psa, jego pochodzenia i charakteru rodziców, stanu zdrowia oraz temperamentu konkretnego szczeniaka. Osobniki z linii użytkowych, czyli te przeznaczone do pracy w służbach, mogą być o wiele droższe niż 2 tysiące złotych.
• Yorkshire terrier. To pieski niewielkie, ale bardzo uparte i niezależne. Charakteryzuje je elegancki wygląd. W przypadku tej rasy również trzeba uważać na liczne pseudohodowle. Rasowy york nie jest tani, ten z dobrym wzorcem powinien kosztować od 2 do mniej więcej 4 tysięcy złotych.
• Labrador retriever. To ulubieniec wielu rodzin, ponieważ jest psem wesołym i bardzo przyjacielski. Zdrowy szczeniak rasy labrador (czyli taki z hodowli zarejestrowanej w ZKwP), będzie kosztował około 3 tysiące złotych.
• Border collie. To rasa psów o niezwykle sympatycznym wyglądzie, które są ponadto bardzo inteligentne i skore do pracy. Potrafią być też jednak uparte. Border collie wzięty z dobrej hodowli może kosztować nowego opiekuna nawet 5 tysięcy złotych.

Oczywiście w hodowlach psów rasowych można spotkać również psy o wiele droższe od tych przedstawionych wyżej. I tak na przykład szczeniak rasy chow-chow (którego w Polsce można spotkać za 4 tysiące złotych), w najlepszych zagranicznych hodowlach – po usytuowanych rodzicach, będzie kosztował nawet 30 tysięcy złotych. Za psa rasy pomeranian – szpica miniaturowego, czyli małe, puchate zwierzę w wielu umaszczeniach zapłaci się nawet 12 tysięcy złotych. Drogą rasą są również rzadko występujące psy faraona, które swoim wyglądem przypominają nieistniejące już charty staroegipskie. Najdoskonalsze szczenięta tej rasy wyceniane są nawet na 25 tysięcy złotych.