Wyżeł niemiecki: opis, charakter i choroby [zalecenia weterynarza]

Wyżeł niemiecki historia rasy

Wyżeł niemiecki wywodzi się od tzw. wyżła staroniemieckiego. Był to ciężkiej budowy, powolny pies wyhodowany ok. XVIII wieku w wyniku krzyżowań europejskich ras tropiących i posokowców. Przez lata niemieccy hodowcy dążyli do uzyskania idealnego psa do polowania przede wszystkim na ptactwo i tak na przełomie XIX i XX wieku, po kojarzeniach wyżej wymienionego wyżła z lżejszymi pointerami, uzyskano osobniki zdecydowanie szybsze i bardziej wszechstronne, wyglądem odpowiadające dzisiejszym wyżłom niemieckim krótkowłosym (German Shorthaired Pointer). Opisywano je jako urodzone aportery, pracujące zarówno na lądzie, jak i w wodzie, ze świetnym węchem i ogromną wytrzymałością, a także jako inteligentnych i czujnych strażników rodziny. W Europie oraz w Stanach Zjednoczonych szybko zorientowano się, jak bardzo pies wyżeł jest zdolny i w roli psów myśliwskich wykorzystywano je do polowania na króliki, szopy, jelenie oraz na wodne ptactwo. GSP nie tylko uwielbiały pływać, ale robiły to doskonale, dzięki atletycznej budowie ciała oraz międzypalcowym błonom.

Pierwsze wyżły niemieckie krótkowłose zostały sprowadzone do Stanów Zjednoczonych pod koniec lat dwudziestych XX wieku, a w 1930 r. rasa uznana została przez AKC, z roku na rok stając się bardziej popularna. Obok wyżła niemieckiego krótkowłosego występuje także wyżeł niemiecki szorstkowłosy, oraz mniej znane – długowłosy oraz ostrowłosy. Do stworzenia wyżła odmiany szorstkowłosej użyto ras takich jak pudelpointer, gryfon Korthalsa i wyżeł niemiecki ostrowłosy. Każda z odmian ma osobny wzorzec i uznawana jest za osobną rasę, ale w tym artykule zbiorczo omówione zostaną ogólne ich cechy.

Według klasyfikacji FCI wyżeł niemiecki należy do grupy 7.

Wyżeł niemiecki charakter

Wyżeł niemiecki jest psem o dobrze wykształconym instynkcie łowieckim, nadającym się do pracy zarówno na lądzie, jak i w wodzie, świetnie tropiącym i aportującym. Na co dzień są to psy o zrównoważonym temperamencie, nieagresywne, ale i niebojaźliwe. Mają doskonałe maniery, są posłuszne i inteligentne. Wymagają jednak konsekwentnego i cierpliwego szkolenia oraz wczesnej socjalizacji. Nadają się na stróży oraz na psy rodzinne, jednak ze względu na gabaryty, ich zabawy z małymi dziećmi powinny być nadzorowane. Psy te potrzebują dużo ruchu i zajęcia, najlepiej w formie codziennych, urozmaiconych treningów, długich spacerów czy biegu po parku. Ponieważ mogą pogonić za drobną zwierzyną, ze smyczy puszczamy je tylko w miejscach bezpiecznych. GSP nie lubią się nudzić, więc o ile zaspokoimy ich potrzebę aktywności zarówno fizycznej, jak i umysłowej, resztę dnia spędzają jako spokojni domownicy. Jeśli jednak o tym zapomnimy, czworonóg weźmie sprawy w swoje łapy, co najczęściej obejmuje takie zajęcia jak szczekanie, kopanie dołów w ogrodzie, wspinanie się na ogrodzenie i inne czynności obejmujące szeroko pojęte niszczenie mienia.

Wyżeł niemiecki krótkowłosy wzorzec rasy

Wyżeł niemiecki krótkowłosy to pies proporcjonalnej budowy o sylwetce wpisanej w prostokąt.

Wyżeł niemiecki opis rasy

Wyżeł niemiecki umaszczenie

Okrywa włosowa krótka, twarda i gęsta. Umaszczenia:

• brązowe,
• z brązowymi znaczeniami,
• ciemno dereszowate, jasno dereszowate, czarne lub białe z brązową głową i łatami lub nakrapianiem.

Dopuszczalne żółte podpalania, łysinki i nakrapiane wargi.

Wyżeł niemiecki szorstkowłosy

Wyżeł niemiecki szorstkowłosy jest nieco wyższy od wyżła niemieckiego krótkowłosego.

Wyżeł niemiecki szorstkowłosy umaszczenie

Okrywa włosowa średniej długości, twarda i szorstka, z gęstym, odpornym na przemoknięcie podszerstkiem. Umaszczenia:

• brązowe,
• dereszowate brązowe z łatami lub bez,
• dereszowate czarne z łatami lub bez.

Na głowie wyraźne krzaczaste brwi oraz broda.

Wyżeł niemiecki długowłosy

Wyżeł niemiecki długowłosy umaszczenie

Okrywa włosowa długa i prosta lub lekko sfalowana, z gęstym podszerstkiem. Umaszczenia:

• brązowe,
• brązowe z białymi łatami lub cętkami,
• dereszowate ciemne,
• dereszowate jasne,
• nakrapiane,
• czysto brązowe lub białe, albo z kilkoma plamami.

Pozostałe cechy budowy są zbliżone.

Pielęgnacja i karmienie wyżłów niemieckich

Wodoodporna sierść wyżła niemieckiego krótkowłosego, pomagająca izolować skórę nie tylko przed wodą, ale i przed zimnem, jest stosunkowo łatwa w pielęgnacji. Wystarczy szczotkować ją raz w tygodniu gumową rękawicą lub szczotką z twardym włosiem, co pozwoli na utrzymanie jej w dobrej kondycji i umożliwi usunięcie martwego włosa, który w nieco większych ilościach wypadać będzie w okresach linienia. Włosy są twarde i łatwo wbijają się w materiały, przez co są trudne do usunięcia. Okresowo kąpiemy czworonoga oraz sprawdzamy czystość uszu i długość pazurów.

Wyżeł niemiecki krótkowłosy żywienie

W żywieniu psów rasy wyżeł niemiecki krótkowłosy korzystać możemy z gotowej karmy dla psa lub przyrządzać odpowiednio zbilansowane posiłki sami w domu. Dawkę pokarmową w przypadku osobników dorosłych rozdzielamy na minimum dwa podania, by zminimalizować ryzyko skrętu żołądka.

Wyżeł niemiecki choroby

Choroba von Willebranda

Choroba von Willebranda to dziedziczne zaburzenie krzepliwości krwi związane z niedoborem tzw. czynnika von Willebranda, który bierze udział w procesie adhezji płytek krwi do uszkodzonego śródbłonka oraz jest białkiem transportowym dla czynnika VIII. W przypadku wyżłów niemieckich jest to zaburzenie dziedziczące się autosomalnie recesywnie, które zdarza się rzadko i objawia w postaci ciężkich zaburzeń krzepnięcia.

Objawy tej choroby to spontaniczne krwawienia z błon śluzowych oraz nadmierne krwawienie po zabiegach chirurgicznych, urazach lub u suk w trakcie cieczki. Ostateczne rozpoznanie opiera się na wyniku testu ELISA oznaczającego poziom czynnika von Willebranda.

Gangliozydoza I

Gangliozydoza to choroba zaliczana do tzw. lizosomalnych chorób spichrzeniowych, których istotą jest nadmierne gromadzenie się w organizmie substancji, które fizjologicznie powinny być rozkładane i usuwane przez enzymy. W przypadku gangliozydozy I istnieje niedobór enzymu – galaktozydazy. Schorzenie objawia się u szczeniąt w wieku 4 – 6 miesięcy w postaci różnorodnych zaburzeń układu nerwowego oraz karłowatości. Gangliozydoza jest chorobą dziedziczną.

Dysplazja stawów biodrowych

Dysplazja stawów biodrowych (HD) to dziedziczna wada, polegająca na nieprawidłowym ukształtowaniu struktur tworzących staw biodrowy. Wystąpieniu dysplazji sprzyjają także różnorodne czynniki środowiskowe, takie jak np. nieprawidłowe żywienie w okresie wzrostu, zbyt duża ilość ruchu oraz nieprawidłowy bilans makroelementów w diecie szczenięcia. Pierwsze objawy choroby pojawić się mogą już u psów kilkumiesięcznych, a są to głównie niechęć do ruchu, trudności przy wstawaniu oraz preferowanie pozycji leżącej. Dysplazja stawów biodrowych może również zostać zdiagnozowana dopiero u psów starszych, gdy zmiany w stawach powstają w sposób powolny, a przewlekłe urazy wtórnie stabilizują staw, maskując rozwijającą się chorobę. W badaniu klinicznym obserwuje się bolesność podczas manipulacji w stawie/stawach biodrowych oraz luźność stawów kolanowych. Wczesne wykrycie wady daje znacznie więcej możliwości leczenia, dlatego wskazane jest wykonanie u szczeniąt bez objawów klinicznych profilaktycznego zdjęcia RTG w sedacji. Leczenie dysplazji może być operacyjne lub farmakologiczne, w zależności od wieku zwierzęcia, masy ciała oraz stopnia zaawansowania zmian zwyrodnieniowych. Do najczęściej wykonywanych zabiegów operacyjnych należą: potrójna osteotomia miednicy (TPO), DARtroplastyka, resekcja główki kości udowej i operacje na mięśniu grzebieniowym.

U zwierząt, które nie kwalifikują się do leczenia operacyjnego, stosuje się terapie farmakologiczne.

Dysplazja stawów łokciowych

Dysplazja stawów łokciowych to schorzenie polegające na nieprawidłowym wykształceniu powierzchni stawowych struktur wchodzących w skład stawów łokciowych i jest wadą genetyczną. Zalicza się do niej następujące podjednostki:

1. Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy (UAP).
2. Fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego (FCP).
3. Osteochondroza przyśrodkowego kłykcia kości ramiennej (OCD).
4. Niedopasowanie powierzchni stawowych (EI).

Wada objawia się najczęściej u szczeniąt w wieku od 6 do 12 miesięcy i dotyczy przede wszystkim psów ras dużych i olbrzymich. Obserwuje się kulawiznę o różnym nasileniu, sztywny chód i niechęć do zginania oraz prostowania kończyn w łokciach. Do diagnostyki służy badanie kliniczne oraz zdjęcie RTG. Leczeniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny, a w niektórych przypadkach stosuje się leczenie zachowawcze.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy to choroba, której istotą jest zmniejszone wytwarzanie przez tarczycę hormonów odpowiedzialnych za regulację metabolizmu całego organizmu. Najczęstszą przyczyną tego stanu jest limfocytarne zapalenie tarczycy. Objawy choroby są różnorodne i należą do nich m.in.: apatia, wzrost masy ciała, dyszenie, nawracające zmiany skórne, zwiększone pragnienie i wydalanie moczu, zaburzenia rui i inne. Rozpoznanie ustala się za pomocą oznaczenia stężenia hormonów tarczycowych (T4 i fT4) we krwi. Leczenie prowadzone jest do końca życia zwierzęcia i polega na codziennym podawaniu syntetycznej lewotyroksyny w postaci tabletek. Zalecane są okresowe badania kontrolne w celu optymalizacji dawki leku.

Zaćma

Zaćma to postępujące zmętnienie soczewki oka, powodujące upośledzenie wzroku, a z czasem całkowitą jego utratę. Zaćma dziedziczna warunkowana jest prawdopodobnie przez gen autosomalny recesywny. W przebiegu choroby w soczewce zachodzą zmiany prowadzące do wytrącania się nierozpuszczalnych białek i zmniejszenia przezierności. Klinicznie, podejrzenie zaćmy nasuwa pojawienie się białawego dysku, który widoczny jest poprzez otwór źreniczny tęczówki. Do diagnostyki służy badanie oftalmoskopowe. Zaćma podlega jedynie leczeniu chirurgicznemu.

Entropium

Entropium jest wadą powiek polegającą na wwinięciu się brzegu powiekowego do wewnątrz, czyli w kierunku gałki ocznej. Rosnące w tym miejscu rzęsy powodują przewlekłe drażnienie i uszkodzenie rogówki. Objawy dodatkowe, które obserwujemy przy te wadzie to m.in. łzawienie, kurcz powiek i wrzody rogówki. Jedyną metodą leczenia jest plastyka chirurgiczna.

Rozszerzenie i skręt żołądka

Rozszerzenie żołądka polega na powiększeniu jego rozmiarów na skutek spożycia zbyt dużej ilości pokarmów szybko ulegających fermentacji. Sprzyja mu także aktywność fizyczna, wykonana w krótkim czasie po posiłku. Rozszerzenie rozpoczyna się takimi objawami jak apatia lub niepokój, duszność i powiększenie obrysu brzucha. Gdy żołądek dodatkowo ulegnie skrętowi, dochodzi do sytuacji niebezpiecznej dla życia zwierzęcia. Zamknięcie wpustu i odźwiernika skutkuje bowiem brakiem możliwości pasażu pokarmu i zostaje on zatrzymany w żołądku. Pies wówczas próbuje bezskutecznie wymiotować, a na skutek ucisku żołądka na naczynia i przeponę dochodzi do spadku ciśnienia i wstrząsu. W przypadku rozszerzenia żołądka wykonuje się sondowanie, natomiast przy skręcie niezbędny jest zabieg operacyjny.

Miastenia

Miastenia, czyli nużliwość mięśni to przewlekła choroba polegająca na zaburzeniu przewodnictwa nerwowego w obrębie płytek nerwowo mięśniowych. W przypadku postaci wrodzonej obserwuje się zmniejszoną lub nieprawidłową syntezę receptorów acetylocholinowych. Objawy to epizodyczne osłabienia powysiłkowe, którym często towarzyszy patologiczne rozszerzenie przełyku. W diagnostyce wykorzystuje się test z użyciem blokera cholinoesterazy, który hamując rozpad acetylocholiny, zwiększa pobudzenie receptorów. W leczeniu stosuje się przede wszystkim glikokortykosteroidy. Najczęstszym powikłaniem jest zachłystowe zapalenie płuc.

Łuszczka

Łuszczka to inaczej przewlekłe powierzchowne zapalenie rogówki. W przebiegu choroby wyróżnia się 3 stopnie:

1. Stopień 1 – na rogówce początkowo pojawia się szaroczerwona plama, wyniesiona ponad jej powierzchnię.
2. Stopień 2 – patologiczna tkanka rozprzestrzenia się, zajmując mniej niż połowę powierzchni rogówki.
3. Stopień 3 – więcej niż połowa powierzchni rogówki jest zajęta przez zmieniona tkankę.

Leczenie, w zależności od stopnia nasilenia, opiera się na miejscowej terapii sterydami, antybiotykami, cyklosporyną lub zabiegu keratektomii.

Dla kogo pies tej rasy?

Wyżeł niemiecki krótkowłosy będzie idealnym psim partnerem dla osób aktywnych, lubiących spędzać czas na długich spacerach, bieganiu, czy górskich wędrówkach. Psy tej rasy, jako psy myśliwskie doskonale sprawdzą się przede wszystkim biorąc udział w polowaniu i to z tym przeznaczeniem są najczęściej nabywane. Niemniej jednak ich popularność jako zwierzaków towarzyszących nam w codziennym życiu również jest spora, a to ze względu na ich zrównoważony charakter, inteligencję, lojalność i łatwość w pielęgnacji. Psy tej rasy nie są trudne w szkoleniu i poradzić powinien sobie z nimi nawet niedoświadczony właściciel z odpowiednią pomocą i przygotowaniem. Trening posłuszeństwa jest w ich przypadku dość istotny ze względu na łowieckie zapędy. Rasa w Polsce również jest znana, szczególnie odmiany krótkowłose, zatem z nabyciem szczenięcia z rodowodem nie powinno być większych problemów.