Cukrzyca kota

Czy u Twojego kota, albo psa została zdiagnozowana cukrzyca? Czy jesteś pewien że wiesz wszystko na jej temat i potrafisz rozpoznać objawy cukrzycy u Twojego zwierzaka?

Czy wiesz jak kontrolować poziom glukozy, czym jest krzywa cukrowa i jak w poprawny sposób podawać insulinę?

Czy wiesz, że szybka reakcja jest w stanie uchronić Twoje zwierzę przed śmiercią, a miód może uratować mu życie?

Jeśli na któreś z tych pytań nie znasz odpowiedzi – ten artykuł jest dla Ciebie!

Co to jest cukrzyca u kota i psa?

Cukrzyca to choroba ogólnoustrojowa. Jest związana z zaburzeniami gospodarki białek, tłuszczy i węglowodanów.

Za wystąpienie objawów odpowiedzialny jest niedobór insuliny, czyli hormonu wytwarzanego przez komórki β trzustki. Cukrzyca może być też związana z upośledzonym wydzielaniem insuliny i opornością na insulinę narządów docelowych.

Niewystarczająca ilość insuliny w organizmie powoduje kaskadę objawów:

1. Wzrostu stężenia glukozy we krwi.
2. Kwasicę organizmu.
3. W konsekwencji braku leczenia – śpiączkę i śmierć.

Chorują głównie psy w średnim wieku i starsze, częściej suki – głównie niesterylizowane lub otyłe.

U kotów choroba może wystąpić niezależnie od wieku, ale w pracy praktyka obserwuję, ze głównie chorują otyłe kotki i kocury powyżej 6 roku życia.

Musisz zdawać sobie sprawę, że leczenie cukrzycy trwa do końca życia.

Bez względu na to, czy polegać będzie na podawaniu insuliny, leków doustnych czy tylko na zmianie diety – zwierzę już zawsze będzie musiało być pod Twoim specjalnym nadzorem.

Rodzaje występującej cukrzycy u zwierząt

1. Cukrzyca pierwotna
   1. Cukrzyca typu 1 – cukrzyca insulinozależna, jest wynikiem braku lub niedostatecznym wydzielaniem insuliny na skutek infekcji, tworzenia przeciwciał przeciw komórkom wysp trzustkowych przy chorobach autoimmunologicznych czy skłonności genetycznych. Może też być indukowana lekami (streptozocyna) bądź powstać na skutek zatrucia alkoholem lub działania substancji karcinogennych. Leczenie wymaga stałego podawania insuliny. Cukrzyca insulinozależna najczęściej występuje u psów.
   2. Cukrzyca typu 2 – cukrzyca insulinoniezależna, jest związana z upośledzonym (opóźnionym) wydzielaniem insuliny i opornością na insulinę narządów docelowych. Przyczyną może być skłonność dziedziczna, otyłość, odkładanie się wydzielanej razem z insuliną amyliny w postaci amyloidu w komórkach wysp trzustkowych. Cukrzyca insulinoniezależna najczęściej występuje u kotów.
2. Cukrzyca wtórna – powstaje wtórnie do choroby podstawowej na przykład:
   1. Zapalenia trzustki.
   2. Nowotworów trzustki.
   3. Choroby Cushinga.
   4. Nadczynności tarczycy.
   5. Akromegalii.
   6. Nadmiaru progesteronu.
   7. Z powodu podawania leków podnoszących poziom cukru we krwi na przykład glikokortykoidów, STH, progestagenów czyli antykoncepcji.

Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić?

Z praktycznego punktu widzenia  obserwuję, że inny jest przebieg i charakter choroby u psów a inny u kotów.

Wspólne są jednak  początkowe objawy które nierzadko są jedynymi które jesteś w stanie dostrzec.

Są to:

• bardzo duże pragnienie (polidypsja),
• zwiększona ilość oddawanego moczu (poliuria).

Cukrzyca u kota objawy

Jeśli musisz częściej niż zazwyczaj dolewać wody do miski Twojego zwierzaka, częściej wychodzić z nim na spacer, albo częściej wymieniać żwirek w kuwecie, mogą to być pierwsze objawy cukrzycy.

Cukrzyca u kota objawy

W przypadku kociej cukrzycy sprawa z objawami wygląda troszkę inaczej.

Możesz zauważyć:

• brak apetytu,
• zmniejszoną aktywność ruchową,
• mniejszą troskę o higienę.

Kocie futerko staje się matowe, włos nastroszony, a na skórze może pojawić się łupież.

W zaawansowanej i długo nieleczonej kociej cukrzycy można obserwować neuropatię cukrzycową.

W jej przypadku kot chodzi nieprawidłowo – na całych stopach, co przypomina trochę chód królika o nazywa się to “stopą niedźwiedzią”

U kotów właściwe nie spotkałam objawów zaćmy, ale nie jest ona wykluczona.

Cukrzyca u psa objawy

U psów obserwujemy dodatkowo znacznie zwiększony apetyt ale paradoksalnie silny spadek masy ciała.

Często właściciele zgłaszają lekarzom spadek formy i kondycji na spacerach.

W większości przypadków, które trafiają do lekarza weterynarii i na podstawie której rozpoczynamy diagnostykę cukrzycy u psów, to pogorszenie widzenia.

Pojawia się tak zwana zaćma u psa inaczej nazywana bielmem – czyli widoczne białe zabarwienie tęczówki.

Diagnozowanie cukrzycy u kota i psa

Zaniepokojeni dotarliście do lekarza weterynarii.

Na podstawie przedstawionych objawów, zaobserwowanych w domu a także za pomocą badania klinicznego i pomiaru cukru w gabinecie wstępnie postawiona jest właśnie diagnoza – cukrzyca.

Na szczęście diagnozowanie cukrzycy nie nastręcza większych problemów. Badaniem z wyboru jest ogólne badanie krwi i badanie moczu.

W zaawansowanej i powikłanej chorobie zaleca się badanie USG jamy brzusznej.

Badanie moczu

Próbkę moczu najlepiej donieść rano (sprawdź jak pobrać mocz od kota).

Zostanie ona przeanalizowana a wynik potwierdzający cukrzycę wykaże w badaniu moczu:

• obecność glukozy w moczu,
• czasem ketony,
• białko,
• podwyższony ciężar właściwy.

Badanie krwi

W badaniu krwi – wykonywanym na czczo (min 8 – 10h) zawsze wykrywamy podwyższony poziom glukozy, możemy obserwować podwyższenie wskaźników jak:

• ASPAT,
• ALAT,
• AP,
• mocznik,
• kreatynina,
• cholesterol,
• fruktozamina (mówiący o utrzymującym się wysokim poziomie cukru w okresie przynajmniej ostatnich  3 tygodni).

Jeśli ten parametr będzie znacznie podwyższony, a wykluczone zostaną inne choroby metaboliczne mogące prowadzić do wahań cukru w organizmie, to lekarz weterynarii przedstawi Wam możliwości leczenia cukrzycy. 

Uprzedzi jak wygląda przebieg choroby i możliwe powikłania braku leczenia – a te mogą być bardzo poważne.

Przedstawi plan stosowania insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. 

Wyjaśni też znaczenie diety diety i ruchu a także uprzedzi o ryzyku zbyt wysokiej, lub zbyt niskiej dawki insuliny.

Podpowie jakie objawy w trakcie leczenia powinny budzić Twój niepokój.

Leczenie cukrzycy u psa i kota

Dieta dla kota i psa cukrzyka

Mam nadzieję, że zdajesz sobie sprawę jak kolosalne znaczenie ma dieta w przypadku cukrzycy.

Niekiedy właściwe żywienie jest w stanie doprowadzić do remisji choroby lub znacznie zredukować ilość podawanych leków – insuliny

Na rynku jest kilka firm, które proponują karmy skierowane dla zwierząt z problemem cukrzycowym.

W ich składzie znajdziecie ograniczoną ilość prostych węglowodanów, większa ilość białka i włókna (błonnika), odpowiednia ilość tłuszczów.

Wszystkie karmy dla diabetyków kocich czy psich są produkowane jako leki – nie dostaniesz ich w zwykłym sklepie zoologicznym ze względu na to, że ich stosowanie również powinno odbywać się pod kierunkiem lekarza weterynarii.

Pamiętaj, że nie jest sztuką zmienić karmę na taką, której Twój pupil nie będzie chciał nawet powąchać.

W taki sposób, jeśli jednocześnie jest stosowana terapia insuliną możemy doprowadzić do stanów hipoglikemii.

Każda zmiana składu karmy powinna odbywać się z rozwagą i stopniowo.

Wielu właścicieli stosuje tak zwaną dietę domową gotowaną.

Ułożenie takiej diety dedykowanej kotom czy psom z cukrzycą jest prawdziwym wyzwaniem i lepiej na własną rękę nie próbować jaj komponować.

Coraz więcej lekarzy weterynarii ma solidne podstawy dietetyczne i po przeprowadzeniu wywiadu dietetycznego są w stanie ułożyć odpowiednio zbilansowaną dietę dla zwierzęcia obarczonego cukrzycą.

Warto więc poradzić się lekarza weterynarii w kwestii diety i dawek żywieniowych dla Waszego pupila.

Leczenie doustne

Mówi się o nim w kontekście leczenia kotów, ale w praktyce nie pozwala osiągnąć zadowalających efektów.

Najczęstszym lekiem są pochodne sulfonylomocznika stymulujące wydzielanie insuliny w komórkach trzustki.

Zastrzyki z insuliny

Niestety najczęściej niezbędne jest wprowadzenie zastrzyków z insuliny regularnie (1-2 razy dziennie) podawanych przez właściciela.

Zastrzyki z insuliny

Początek leczenia, który jest najczęściej stosowany po rozpoznaniu cukrzycy:

1. Dawka początkowa insuliny – 0,25-0,7 j.m./kg m.c. 2x dziennie.
2. Pierwsza kontrola poziomu cukru we krwi jest zalecana 3-5 dni po wprowadzeniu leczenia.
3. Wykonanie dziennego profilu glukozy we krwi, czyli tak zwanej krzywej cukrowej – pomiar glukozy wykonuje się co 2-3 godziny zaczynając od pomiaru tuż przed podaniem insuliny.
4. Dopasowanie dawki insuliny. Na początku leczenia dawka musi być często modyfikowana według potrzeby i po uzgodnieniu z lekarzem  o 0,25-1,0 j.m./zwierzę.

Cukrzyca: leczenie za pomocą insuliny

Występuje kilka rodzajów insuliny.

Różnią się między sobą pochodzeniem (wieprzowa, wołowo, mieszana, syntetyczna) i długością działania.

Insuliny o krótkim okresie działania (1-8h) zarezerwowane są do leczenia szpitalnego, długo działające (do 28h) będą wykorzystywane do codziennej długoterminowej terapii.

W praktyce najczęściej wykorzystuje się insulinę Caninsulin  i Lantus Glargine.

Insulina Caninsulin

Caninsulin jest stosowana jako insulina pierwszego rzutu w przypadku psów a Lantus Glargine w przypadku kotów.

Insulinę podaje się 1 lub 2x dziennie w zależności od efektu działania.

Dawkę i częstotliwość podawania ustali zawsze indywidualnie dla Twojego zwierzaka lekarz weterynarii.

• Ultra krótko działające insuliny – przeznaczone do leczenia powikłanej cukrzycy, w stanach kwasicy ketonowej i na samym początku leczenia pod kontrolą lekarza weterynarii. Stosowane są razem z płynoterapią dożylną. Początek działania obserwujemy 15-30 minut po iniekcji, szczyt działania po 1-4 godzinach, czas działania 3-6 godzin.
• Insuliny o średnim działaniu – przeznaczone do leczenia przypadków niepowikłanych, a także do terapii długotrwałej. Początek działania 0,5-3 godziny po iniekcji, szczyt działania po 2-10 godzinach, czas działania 4-24 godzin.
• Preparaty złożone z insulin o krótkim i średnim działaniu – przeznaczone głównie dla pacjentów z wyraźną hiperglikemią po jedzeniu.
• Długo działające insuliny – początek działania 1-8 godzin po iniekcji, szczyt działania po 4-16 godzin, czas działania 8-28 godzin.
• Pośrednie między insulinami o średnim i długim działaniu (Insulin Lente, Caninsulin) – początek działania < 1 godziny po iniekcji, szczyt działania po 2-10 godzinach, czas działania 6-24 godzin.

 Nigdy na własna rękę nie modyfikuj dawki insuliny! Lek. wet. Magdalena Sadowska Tweetnij

Co zrobić, jeśli insulina nie działa?

Twoje zwierzę dostaje insulinę, ale nie widzisz poprawy?

Zwierzak nie czuje się lepiej a wręcz objawy nasilają się?

Co może być tego przyczyną?

• Stosujesz nieaktywną insulinę – byłą źle przechowywana lub jest przeterminowana albo temperatura przechowywania była nieprawidłowa.
• W niewłaściwy sposób podajesz lek – na przykład zwierzę ucieka, nie masz pewności czy dostało pod skórę czy w sierść, czy domięśniowo czy w tkankę tłuszczową.
• Źle dobrana dawka do wartości wyjściowej glukozy.
• Efekt odbicia Somogyi – mimo odpowiedniej dawki insuliny dochodzi do szybkiego i dużego spadku glukozy we krwi, co prowadzi do wydzielania hormonów stresowych z następującym dużym wzrostem stężenia glukozy we krwi. Jest to stan przejściowy, często związany z przyzwyczajeniem się organizmu do insuliny, najczęściej występuje po tygodniu do 3 tygodni od wprowadzenia terapii insuliną.
• Upośledzone wchłanianie insuliny ze względu na nadmierne otłuszczenie lub znaczne wyniszczenie zwierzęcia.
• Nieodpowiednia częstość podawania nieadekwatna do wyników krzywej cukrowej i tak zwanego szczytu działania.
• Nadmiar przeciwciał antyinsulinowych, które tworzą się w wyniku reakcji na podawaną insulinę.
• Leki diabetogenne – np. kortykosterydy podawane przy infekcjach skórnych lub problemach ortopedycznych.
• Inne choroby metaboliczne – nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy.
• Diestrus  (ruja u kotki lub suki)
• Zakażenia, zwłaszcza jamy ustnej i układu moczowego.
• Niedoczynność tarczycy.
• Niewydolność nerek.
• Niewydolność wątroby.
• Niewydolność serca.
• Narażenie zwierzęcia na ciągły stres – nowi domownicy, nowe zwierzęcia, remonty, przeprowadzki.
• Guz chromochłonny.
• Przewlekłe zapalenia, zwłaszcza zapalenie trzustki.
• Niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki.
• Poważna otyłość.
• Hiperlipidemia.
• Nowotwór trzustki.
• Należy odstawić leki diabetogenne – podnoszące poziom cukru we krwi – glikokortykoidy, progestageny- antykoncepcję. Zalecam też możliwie szybko wykonać owariohisterektomię (sterylizację) u suk i kotek.

Jeśli Twój lekarz weterynarii nie będzie widział skuteczności terapii i diety, najprawdopodobniej konieczne będą dodatkowe badania, aby wykluczyć czynniki wyżej wymienione.

Zwierzę dobrze reaguje na insulinę, ale masz wrażenie, że coś jest nie tak?

Zapewne lekarz weterynarii nauczy Cię, jak mierzyć poziom glukozy ucha – jest to najbardziej wiarygodna i najszybsza diagnostyka.

Ta umiejętność będzie dla Ciebie niezbędna aby wykonywać też krzywą cukrową na spokojnie w domu, bez stresowania zwierzęcia w gabinecie i fałszowania w ten sposób wyników.

Dlatego jeśli obserwujesz, że po podaniu insuliny, po godzinie lub po kilku (najczęściej bliżej szczytu działania insuliny między 4-8 godziną) zwierzę jest apatyczne, wymiotuje, słania się na nogach, nie reaguje na twój głos lub leży nieprzytomne – w pierwszej kolejności powinieneś zmierzyć poziom cukru glukometrem z ucha.

Jeśli wynik będzie H lub Ketosis oznacza to bardzo wysoki poziom cukru we krwi i zagrożenie śpiączki hiperglikemicznej z powodu nadmiaru krążącej glukozy we krwi.

Koniecznie w takiej sytuacji udaj się jak najszybciej  do swojego lekarza weterynarii!

W takiej sytuacji u Twojego zwierzęcia wystąpił stan zagrożenia życia.

Jeśli natomiast w trakcie pomiaru zobaczysz komunikat poniżej 70 mg/dl glukozy i stwierdzisz objawy jak wyżej, możesz mieć do czynienia ze stanem hipoglikemii.

W takim wypadku podaj na błony śluzowe lub dziąsła rozpuszczony cukier lub czysty miód, zmierz po 5 minutach ponownie poziom cukru z krwi z ucha.

Jeśli podejrzewasz hipoglikemię jak najszybciej podaj na dziąsła rozpuszczony cukier lub miód Lek. wet. Magdalena Sadowska Tweetnij

Jeśli nie ulegnie on podwyższeniu – podaj większą ilość miodu lub cukier w większym stężeniu rozpuszczony w wodzie i niezwłocznie skontaktuj się ze swoim lekarzem weterynarii.

Co musisz wiedzieć o terapii cukrzycy u Twojego zwierzaka?

Zapewne nurtuje cię, czym jest ta krzywa cukrowa i po co się ją robi?

Krzywa cukrowa jest to przedstawiony w formie graficznej pomiar dobowego pomiaru glukozy z krwi.

Pomiaru dokonuje się w zależności od potrzeby – standardowo co 2-3 godziny, zaczynając od pomiaru przed podaniem insuliny.

W niektórych przypadkach zachodzi konieczność pomiaru nawet co 1 godzinę.

Pomiaru dokonuje się w warunkach komfortowych dla zwierzęcia – najlepiej w domu, mierząc wartość glukozy poprzez pobranie kropli krwi z ucha.

Pomiary zapisuje się kolejno w odniesieniu do konkretnej godziny a następnie lekarz weterynarii tworzy wykres glukozy we krwi w zależności od działania insuliny i określa tak zwany szczyt działania insuliny.

Umożliwia to precyzyjnie sterować dawką i czasem podawania insuliny.

Przykładowo, jeśli zgodnie z wynikiem krzywej – szczyt działania insuliny jest w 3 godzinie, to znaczy, że zwierzę powinno dostawać insulinę 3 razy na dobę lub należałoby się zastanowić nad zmianą podawanej insuliny.

I analogicznie – jeśli szczyt działania nie jest osiągnięty w 10-12 godzinie od podania insuliny (zdarza się to w przypadku cukrzycy u kota), to najprawdopodobniej insulina powinna być podawana 1 raz dziennie.

Krzywa cukrowa to przedstawiony w formie graficznej pomiar dobowego pomiaru glukozy z krwi Lek. wet. Magdalena Sadowska Tweetnij

Każde postępowanie powinieneś uzgadniać z lekarzem weterynarii, który nadzoruje leczenie Twojego pupila!

Ile kosztuje leczenie cukrzycy?

Koszt leczenia cukrzycy u psa, czy kota zależy od tego, jaki typ insuliny i rodzaj karmy został dobrany przez lekarza weterynarii dla Twojego zwierzęcia.

Ceny insuliny wahają się od 26 zł do 40 zł za opakowanie.

U kota opakowanie Glarginy może starczyć nawet na 3 miesiące, u psa insulina w zależności od wagi wymaga zakupienia 2-4 opakowań.

Karma dla diabetyka

Sprawa karmy zależy od tego, ile Twój futrzak jej zje 😉

Opakowania karmy suchej przeznaczonej dla kota wymagającego diety dla diabetyka, oscylują od 26 zł za 400 gram do 140-160 zł za 3 kg. Jedzenie mokre to koszt od 4 zł do 10 zł za opakowanie.

Karma dla psa z cukrzycą to koszt od 40 zł za małą paczkę suchej karmy po 350-400 zł za bardzo duże opakowanie wystarczające na 1,5-3 miesiące na psa średniej wielkości.

Karmy mokre dla psa diabetyka to koszt od 7 zł do 20 zł za różną gramaturę tacki czy puszeczki mokrej karmy dla psiego cukrzyka.

Jak powinna wyglądać opieka nad zwierzęciem podczas Twojej nieobecności?

Najlepszą odpowiedzią jest – bez zmian.

Cykl podawania insuliny i wyznaczone kontrole u lekarza weterynarii powinny odbywać się regularnie i w wyznaczonych porach. Również podawanie innych leków i stosowanie karmy nie powinno ulegać zmianie podczas Twojej nieobecności.

Czy warto zdecydować się na petsittera?

Jeśli nikt z rodziny nie może zająć się Twoim pupilem, warto rozważyć opiekę nad nim petssitera.

Jest to osoba, która potrafi podawać leki, może wozić zwierzę na kontrole pod Twoją nieobecność a także ma doświadczenie o prawidłowym zachowaniu zwierząt.

Wie na co należy zwracać uwagę i co w stanie zdrowia Twojego zwierzęcia powinno zaniepokoić.

Opieka Petsittera jest niejednokrotnie mniej stresująca dla zwierzęcia (jeśli odpowiednio wcześniej zostanie tak osoba zapoznana ze zwierzęciem) niż opieka kogoś z rodziny, kto nie ma doświadczenia w podawaniu leków i nie wychwyci różnicy w zachowaniu zwierzęcia.

Jak należy przechowywać leki dla zwierząt z cukrzycą?

Oczywiście zgodnie z załączoną ulotką 😉

Caninsulin, czyli insulina weterynaryjna – powinna być przechowywana w temperaturze 2-8 stopni Celsjusza, wtedy udaje się zachować najdłuższą trwałość i działanie a także skuteczność działania insuliny.

Glargina, przed użyciem powinna być przechowywana w lodówce, natomiast po pierwszym użyciu powinna być przechowywana w temperaturze pokojowej.

Jak podawać insulinę kotu i psu?

Jak podawać insulinę kotu i psu?

Przed podaniem zawsze należy insulinę delikatnie wymieszać ale nie wolno jej wstrząsać.

Najczęstsze miejsca do podawania iniekcji u zwierzęcia to:

• fałd skóry między łopatkami,
• okolica fałdu uda.

Lekarz weterynarii zapewne wszystko wyjaśni, kiedy będzie uczył Cię podawania leku w domu.

Przed pierwszym użyciem insuliny zawsze należy przeczytać instrukcję przechowywania i podawania.

Jak Ty możesz pomóc swojemu kotu i psu z cukrzycą?

Spacery z kotem diabetykiem

Zapomniałeś, że ruch to zdrowie?

Oczywiście zwierzaka, który do tej pory był zapalonym kanapowcem lub leniwcem domowym nie zmuszajmy do sprintów czy biegów długodystansowych!

Ruch powinien być wprowadzany powoli i stopniowo zwiększany – u psów jako coraz dłuższe spacery, zabawy z frisby czy zabawy z piłką na świeżym powietrzu.

U kotów stopniowo zwiększamy aktywność przez zabawy myszkami, leserem, wędkami.

U kotów, które nie boją się szelek można próbować wyprowadzać je na spacery.

Zapewne będzie miało to pozytywny wpływ dla całej Twojej rodziny.

Pamiętaj, że cukrzyca jest chorobą, która nieleczona doprowadza do ciężkich powikłań a w konsekwencji do zgonu zwierzęcia.

Leczenie cukrzycy na samym początku diagnozy jest dla wielu właścicieli wyzwaniem, ale jeśli pierwsze opory przed zastrzykami i zmianą sposobu życia będą już tylko wspomnieniem, szybko zaczniesz cieszyć się ze stabilnego stanu zdrowia Twojego pupila.

Terapia cukrzycy, jej monitorowanie i obserwacja Twojego zwierzaka trwać będzie do końca jego życia.

Nawet jeśli uda się doprowadzić do remisji cukrzycy (przypadki spotykane u kotów), to jego dieta i zmiana stylu życia będzie trwała do końca życia.

Pamiętaj, że w przypadku leczenia cukrzycy życie zwierzaka jest dosłownie w Twoich rękach.

Jeśli szukasz informacji na ten temat, to znaczy, że chcesz pomóc swojemu pupilowi, a to już 50% sukcesu 🙂

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już jak rozpoznać cukrzycę u swojego psa, czy kota i jak możesz mu pomóc.

Jeśli masz pytania dotyczące cukrzycy, lub chcesz podzielić się swoimi doświadczeniami – dodaj teraz komentarz pod artykułem.