Hovawart: charakter, pielęgnacja i najczęstsze choroby

Hovawart jest przedstawicielem stosunkowo młodej rasy i wywodzi się zza naszej zachodniej granicy, czyli z Niemiec, a w jego żyłach płynie krew wielu innych ras, m.in. bernardyna, nowofundlanda i owczarka niemieckiego.

Nazwa “hovawart” jest połączeniem słów “hova” – podwórze i “warten”- pilnować, co idealnie opisuje jego pierwotną użytkowość.

Psy te najczęściej spotykano na podwórkach i obejściach domostw, których pilnie strzegły za dnia i w nocy.

Pierwsze wzmianki o nich pochodzą z około 1220 r. z w najstarszego niemieckiego kodeksu praw “Schwabenspiegel”.

Wówczas mianem hovawarta określano praktycznie wszystkie psy pilnujące w typie, o długim włosie i oklapłych uszach.

Planowa hodowla hovawarta, wyselekcjonowanych pod względem eksterieru osobników rozpoczęła się w latach 20. XX wieku przez pasjonatów rasy.

Z czasem, dzięki wyjątkowej inteligencji, zrównoważonemu charakterowi i wytrzymałości, w psach tych dostrzeżono potencjał do wyższych celów i dziś wykorzystywane są z powodzeniem jako psy:

• ratownicze,
• lawinowe,
• policyjne,
• przewodnicy niewidomych.

Według klasyfikacji FCI hovawart należy do grupy 2.

Hovawart charakter

Hovawarty z pewnością nie są psami należącymi do “łatwych”.

Są inteligentne i mają wrodzony dar do szybkiej nauki, ale są też sprytne i będą potrafiły wejść nam na głowę, jeśli im na to pozwolimy.

Również stanowczość i dominujący charakter powinny skłonić przyszłych opiekunów tej rasy do wczesnego trybu nauki posłuszeństwa, gdyż podporządkowanie sobie dorosłego, nie wyszkolonego odpowiednio psa, będzie bardzo trudnym zadaniem.

Jeśli prawidłowo podejdziemy do tematu wczesnej socjalizacji i szkolenia, nasz hovawart będzie wspaniałym towarzyszem dla całej rodziny.

Nie ma przeciwwskazań przeciwko kontaktom psa z mniejszymi dziećmi, ale powinny one raczej odbywać się pod nadzorem.

Psy te są przyjazne i bardzo przywiązują się do ludzi, zatem nie powinny być izolowane, a spędzać jak najwięcej czasu w towarzystwie “swoich”.

Z założenia są dobrymi stróżami, nie atakują i nie są agresywne bez powodu, ale sprowokowane, potrafią odpowiedzieć siłą i zdecydowaniem.

Mają też bardzo dobrą pamięć, więc jeśli ktoś zajdzie im za skórę, potrafią przywołać te wspomnienia po bardzo długim czasie, zatem lepiej ich nie podpaść 😉

Owa pamięć jest także pomocna we wszelkich sportach typu agility, w których psy te świetnie się sprawdzają.

Potrzebują sporo ruchu, dlatego najlepiej będą się czuły, jak ich przodkowie, na podwórkach czy w ogrodach, gdzie będą miały możliwość swobodnego wybiegu.

Nie stronią też od wody i pływania, a także od innych aktywności fizycznych, więc ich opiekun również powinien lubić spędzanie czasu w taki właśnie sposób.

Hovawart wygląd

Hovawart jest psem należącym do ras dużych, o wydłużonej sylwetce i mocnej budowie.

Hovawart wysokość

Wysokość w kłębie psa samca wynosi 63 – 70 cm, a suki 58 – 65 cm.

Hovawart waga

Waga psa rasy hovawart oscyluje w granicach 25 – 40 kg.

Hovawart opis rasy

• Głowa mocna z wypukłym i szerokim czołem.
• Długość kufy i czaszki jest mniej więcej jednakowa.
• Nos dobrze rozwinięty, o szerokich nozdrzach, czarnej barwy.
• Fafle przylegające, osłaniają komplet mocnych zębów ustawionych w zgryzie nożycowym lub cęgowym.
• Oczy kształtu owalnego, brązowe.
• Uszy trójkątne, szeroko rozstawione i opadające.
• Szyja mocna, o ściśle przylegającej skórze, bez podgardla.
• Grzbiet prosty i mocny, a zad lekko spadzisty.
• Klatka piersiowa szeroka i głęboka.
• Ogon długi, sięgający poniżej stawów skokowych, obficie owłosiony.
• Kończyny proste i silnie umięśnione.
• Łapy okrągłe i zwarte.
• Okrywa włosowa długa, gęsta i falująca z niewielką ilością podszerstka, bardziej obfita na klatce piersiowej, brzuchu, tylnej części kończyn i ogonie.

Hovawart umaszczenie

Istnieją trzy podstawowe umaszczenia:

• czarne – sierść na całej powierzchni ciała czarna; skóra psów o czarnym umaszczeniu ma niebieskawy odcień,
• czarne podpalane – płowe znaczenia na głowie, klatce piersiowej, kończynach i ogonie,
• złote – włos jasny i błyszczący, nieco jaśniejszy w okolicy brzucha i kończyn; skóra psów o jasnym umaszczeniu ma różowy odcień.

Dla wszystkich umaszczeń dopuszczalne są małe białe plamy na klatce piersiowej lub pojedyncze białe włosy na palcach i końcówce ogona.

Hovawart długość życia

Hovawart żyje około 10-14 lat.

Hovawart pielęgnacja i żywienie

Z racji posiadania przez psa pięknej długiej sierści trzeba o nią odpowiednio zadbać.

Na szczęście hovawart nie linieje bardzo obficie i podszerstek nie jest u niego bardzo gęsty.

Psa wyczesujemy 1 – 2 razy w tygodniu, a w okresie wzmożonego linienia możemy robić to częściej.

Sierść psa jest odporna na zabrudzenia i łatwo jest je z niej usunąć, co było tym psom przydatne w czasach gdy to pilnowały chłopskich zagród, cały dzień spędzając na dworze w piachu, pyle, czy błocie.

Kąpiel wykonujemy w razie potrzeby w szamponie dla psów długowłosych.

Sierść rozczesujemy przed i po myciu.

Okresowo sprawdzamy stan pazurów, zębów, a także uszu, które są narażone na występowanie zapaleń, szczególnie, jeśli nasz pies pływa.

Jeśli chodzi o żywienie, dawkę pokarmową dostosowujemy zawsze do aktywności psa.

Najwygodniej jest posiłkować się karmami przeznaczonymi dla ras dużych (powyżej 25 kg) o zbilansowanym składzie makro i mikroskładników.

W związku z predyspozycją do skrętu żołądka psy tych ras najlepiej karmić przynajmniej 2 razy dziennie.

Hovawart choroby

Dysplazja stawu biodrowego

Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą o podłożu genetycznym, do której predysponowana jest większość psów ras dużych.

Polega ona na nieprawidłowym ukształtowaniu i niedopasowaniu elementów tworzących staw biodrowy.

Tyczyć się może obydwu tych stawów (w większości przypadków) lub tylko jednego z nich.

Istnieją też tzw. czynniki dodatkowe, wpływające na rozwój dysplazji, takie jak:

• nadmierna masa ciała,
• nieprawidłowe żywienie,
• zbyt forsowne ćwiczenia psa w fazie wzrostu.

Nadmierne obciążenia stawu oraz opóźniony wzrost tkanki mięśniowej w porównaniu do tkanki kostnej nasilają powstawanie luźności oraz zmian wytwórczych w obrębie panewki kości biodrowej.

Również główka kości udowej ulega przebudowie, stając się bardziej “kanciasta”, co zaburza znacznie mechanikę tego stawu.

Objawy wskazujące na dysplazję pojawić się mogą już u 2 miesięcznych szczeniaków hovawarta i są to:

• niechęć do ruchu,
• częste przysiadanie,
• tzw. królicze skoki.

Jeśli natomiast uszkodzenia stawów nie są zbyt silne, pierwsze kilka lat może być wolne od objawów, a utrudnione poruszanie zauważymy dopiero u psa starszego.

Ważne jest zatem wczesne wykrycie dysplazji, gdyż u młodych psów jest więcej możliwości leczenia, przede wszystkim chirurgicznego.

Profilaktyczne zdjęcie RTG należy wykonać u psa pomiędzy 4 a 6 miesiącem życia w sedacji dla oceny kształtu stawów biodrowych.

Leczenie dysplazji może być operacyjne i paliatywne, w zależności od wieku psa i stopnia zaawansowania zmian zwyrodnieniowych oraz jego masy ciała.

Do najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych należą:

• zespolenie spojenia łonowego,
• potrójna osteotomia miednicy (TPO),
• DARtroplastyka,
• resekcja główki kości udowej,
• endoproteza stawu biodrowego,
• operacje na mięśniu grzebieniowym i jego ścięgnie (tenotomia, tenektomia, pektinotomia, pektinektomia),
• obniżenie krętarza większego kości udowej.

U psów starszych stosuje się najczęściej leczenie objawowe w postaci leków przeciwzapalnych niesterydowych o różnym czasie działania, lub niskich dawek leków sterydowych.

W ostatnim czasie pojawiły się nowe metody leczenia z zastosowaniem komórek macierzystych lub IRAP, gdzie substancje przeciwzapalne pozyskuje się bezpośrednio z krwi chorego zwierzęcia.

Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego

Więzadło krzyżowe przednie jest strukturą znajdującą się wewnątrz stawu kolanowego i łączy powierzchnie stawowe kości udowej i piszczelowej, zapewniając stabilizację stawu i nie pozwalając na zbytnie przemieszczanie się tych powierzchni względem siebie w trakcie ruchu zginania i prostowania kończyny.

W przypadku jego naderwania lub zerwania dochodzi nadmiernego “ślizgania” się i wysuwania ku przodowi kości piszczelowej i cofania kości udowej.

Najczęstszym objawem zerwania tego więzadła jest ostra, pojawiająca się nagle kulawizna kończyny tylnej.

Lekarz weterynarii rozpoznaje to schorzenie na podstawie tzw. testu szufladowego, który ukazuje znaczny “luz” w kolanie i wspomniane nadmierne przemieszczanie się kości względem siebie.

Leczenie polega na zabiegu chirurgicznym, metodą dobraną przez chirurga i pozabiegowej rehabilitacji.

Rozszerzenie i skręt żołądka

Do tego schorzenia predysponowane są przede wszystkim psy ras dużych, na skutek anatomicznej predyspozycji, związanej z długością krezki, na której podwieszony jest żołądek.

Rozszerzenie i skręt żołądka rozwija się  najczęściej na skutek spożycia jednorazowo i łapczywie dużej ilości pokarmu.

Do rozszerzenia może dojść także wtedy, gdy w krótkim czasie po jedzeniu zmusimy psa do intensywnej aktywności.

Również pokarmy szybko fermentujące oraz zaburzenia motoryki żołądka sprzyjają jego rozszerzeniu.

W przypadku samego tylko ORŻ (ostrego rozszerzenia żołądka) obserwuje się:

• niepokój,
• wymioty,
• zianie,
• bolesność jamy brzusznej.

Jeśli dojdzie dodatkowo do skrętu, sytuacja staje się dużo poważniejsza.

Możesz zauważyć, że:

• powiększa się obrys brzucha,
• zwierze się ślini,
• pies próbuje bezskutecznie wymiotować,
• ma duszność.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy jest zaburzeniem endokrynologicznym, polegającym na zmniejszonym wytwarzaniu przez ten narząd hormonów, niezbędnych do stabilizacji metabolizmu całego organizmu.

Najczęściej powodowana jest przez:

• zapalenie tarczycy,
• zanik tarczycy,
• zmiany nowotworowe.

Objawy są różnorodne i często rozwijają się powoli, przez co mogą pozostać przez długi czas niezauważone.

Należą do nich:

• apatia,
• zianie,
• zmiany skórne,
• zapalenie uszu,
• otyłość,
• zwiększone pragnienie i wydalanie moczu,
• brak rui,
• osłabienie mięśni.

Rozpoznanie ustala się na podstawie badania we krwi hormonów tarczycowych (T4, fT4) i uwalnianej przez przysadkę tyreotropiny (TSH).

Leczenie jest dożywotnie i polega na podawaniu doustnym syntetycznej lewotyroksyny w odpowiednio dobranej dawce, podlegającej okresowej kontroli na podstawie oznaczenia jej poziomu we krwi.

Zapalenie ucha zewnętrznego

Hovawarty są predysponowane także do zapaleń ucha zewnętrznego, głównie ze względu a opadającą małżowinę uszną, podobnie jak to się ma w przypadku labradorów czy goldenów.

Przyczyn zapaleń uszu może być wiele.

Do czynników pierwotnych należą:

• alergie,
• wspomniana budowa kanału słuchowego,
• pasożyty,
• ciała obce,
• bakterie chorobotwórcze lub inne choroby (np. niedoczynność tarczycy),
• nadmiar zalegającej w uchu woszczyny.

Czynniki wtórne to tak zwana flora wikłająca np. drożdżaki z rodzaju Malassezia, czy gronkowiec pośredni (Staphylococcus intermedius), które występują w uchu naturalnie, ale ulegają nadmiernemu rozrostowi na skutek działania czynników pierwotnych.

Ucho zewnętrzne w stanie zapalnym jest zaczerwienione, bolesne, swędzi i może się w nim znajdować różnego rodzaju wydzielina.

Otitis externa wymaga leczenia i powoduje u psa duży dyskomfort, więc nie należy zwlekać z wizytą u lekarza weterynarii w celu wdrożenia odpowiedniej terapii.

Dla kogo hovawart będzie idealnym psem?

Hovawart będzie idealnym wyborem dla kogoś, kto szuka psa, który przypilnuje mu dobytku, a jednocześnie sprawdzi się w roli kompana dla całej rodziny.

Ze względu na silny instynkt dominacji i niezależności, psy te wymagają intensywnego szkolenia już od maleńkości oraz wczesnej i długiej socjalizacji.

Ich właściciel powinien posiadać podstawową wiedzę i umiejętności odnośnie nauki posłuszeństwa oraz być osobą konsekwentną i cierpliwą.

W ten sposób będzie w stanie ujarzmić pierwotne instynkty swojego zwierzaka i nie dopuścić do tego, by w przyszłości stał się on utrapieniem.

Hovawarty nie lubią się nudzić, dlatego chętnie uczą się nowych sztuczek oraz biorą udział zarówno w psich sportach jak i tych “ludzkich” jak bieganie, pływanie, czy górskie wycieczki.

Takie wspólne spędzanie czasu jest ważne także z tego względu, by pies poczuł się członkiem rodziny i nie był od niej odizolowany.

Może być utrzymywany w mieszkaniu, ale na pewno lepiej będzie się czuł, mogąc czegoś pilnować i mając możliwość swobodnego poruszania się po własnym terenie.

Jeśli już koniecznie chcemy hovawarta, a nie mamy domu z ogrodem, będziemy musieli zapewnić mu solidną dzienną dawkę ruchu, by mógł spożytkować nadmiar energii.

Raczej nie dla niego jest też całodzienne spędzanie czasu w czterech ścianach w samotności, gdy pan/pani jest w pracy, bo może to skutkować demolką.

Zatem, myśląc o hovawarcie powinniśmy głównie rozważyć, czy będziemy w stanie podołać jego wychowaniu i zapewnić mu odpowiednią ilość ruchu i kontaktu z człowiekiem, bo te czynniki będą determinować jego zachowanie i co za tym idzie wspólne z nami życie.