Odrobaczanie psa: objawy zarobaczenia i tabletki na odrobaczenie psa

Odrobaczanie psa
Odrobaczanie psa

Robaki u psa należą do pasożytów wewnętrznych.

Należy przypomnieć, co właściwie oznacza ten termin:

pasożytnictwo jest formą współżycia organizmów, w których uczestniczy pasożyt i jego żywiciel.

Pasożyt jest zwykle mniejszych rozmiarów, wykorzystuje organizm żywiciela jako środowisko życia i źródło pożywienia.

Pasożyty mogą być wewnętrzne (endopasożyty), ich miejsce bytowania znajduje się wewnątrz organizmu, lub też zewnętrzne (ektopasożyty), bytujące na powłokach zewnętrznych ciała, zwykle na skórze i jej wytworach.

Pasożyty oddziałują na organizm żywiciela niekorzystnie, chorobotwórczo.

Rozróżniamy żywiciela ostatecznego, w którym pasożyt osiąga dojrzałość płciową i rozmnaża się płciowo oraz żywiciela pośredniego, w którym występują postaci larwalne pasożyta, i w którym pasożyt może rozmnażać się bezpłciowo.

W cyklach rozwojowych może występować więcej niż jeden żywiciel pośredni.

Żywiciel pośredni nie jest niezbędny dla wszystkich pasożytów, wówczas cykl rozwojowy jest prosty, z udziałem tylko jednego żywiciela.

W cyklu prostym rozmnażanie płciowe ma miejsce w żywicielu, a wydalane do środowiska postacie nieinwazyjne (jaja, cysty, larwy) przekształcają się w postacie inwazyjne.

W cyklu złożonym zwykle uczestniczy jeden żywiciel pośredni, czasami jest ich więcej.

U niektórych pasożytów występują również żywiciele parateniczni (rezerwowi, przypadkowi), nie są oni niezbędni do zamknięcia cyklu, ale sprzyjają rozprzestrzenianiu się pasożytów w środowisku.

Zarażenie żywiciela przez pasożyty określa się terminem inwazja.

W przebiegu inwazji rozróżnia się dwa okresy:

  • prepatentny,
  • patentny.

Okres prepatentny, czyli utajony, to czas od wniknięcia pasożyta do żywiciela do momentu osiągnięcia przez niego dojrzałości płciowej i rozpoczęcia rozmnażania się.

Okres patentny, czyli jawny, to czas od osiągnięcia przez pasożyta dojrzałości płciowej do momentu śmierci pasożyta lub żywiciela.

W tym okresie dochodzi do wydalania postaci rozwojowych pasożytów (jaja, larwy, cysty, oocysty itp.).

Nie ma związku pomiędzy występowaniem objawów a stadium inwazji, do wystąpienia objawów może dojść już wkrótce po zarażeniu.

Możliwe jest ponowne zakażenie pasożytem żywiciela, u którego już bytują osobniki z tego gatunku.

Sytuacja taka nazywana jest to superinwazją.

Może także dojść do ponownego zarażenia zwierzęcia już po usunięciu poprzednich pasożytów, jest to tzw. reinwazja.

Do zarażenia najczęściej dochodzi drogą pokarmową, możliwe jest jednak zarażenie śródmaciczne, laktogenne (poprzez mleko podczas ssania matki) czy też poprzez skórę.

Pasożyty mające znaczenie dla zdrowia ludzi i zwierząt w umiarkowanej strefie klimatycznej należą do trzech typów:

  • robaki płaskie,
  • robaki obłe,
  • stawonogi.

W artykule przybliżę Ci drogi Czytelniku temat robaków płaskich i obłych, oraz sposoby odrobaczania psa.

Robaki u psa

Robaki płaskie (płazińce) to bezkręgowce spłaszczone grzbietowo–brzusznie, osiągające długość od kilku milimetrów do ponad kilkunastu metrów.

Wśród robaków płaskich tylko wirki to zwierzęta wolnożyjące, pozostałe są organizmami pasożytniczymi.

U niektórych robaków płaskich ciało jest segmentowane.

Postaci pasożytnicze posiadają narządy czepne, takie jak przyssawki, bruzdy czy haki, umożliwiające przytwierdzenie się do tkanek żywiciela.

Do robaków płaskich zaliczamy między innymi przywry oraz tasiemce.

Przywry mają lancetowate, listkowate lub stożkowate, niesegmentowane ciało o długości od 0,2 do 130 mm.

Narządy czepne to przyssawki.

Przywry, z jednym wyjątkiem (rodzina Schistosomatidae), są hermafrodytyczne.

Tasiemce mają ciało spłaszczone grzbietowo-brzusznie, segmentowane, z podziałem na główkę, szyjkę i strobilę.

Postacie dojrzałe pozbawione są przewodu pokarmowego, odżywiają się treścią jelita wchłaniając pokarm całą powierzchnią ciała.

Większość tasiemców jest zwierzętami obupłciowymi (hermafrodytami).

Robaki obłe (obleńce) to zwierzęta o ciele wydłużonym, obłym, niesegmentowanym, często nitkowatym.

Są one rozdzielnopłciowe.

Większość obleńców pasożytujących u ludzi i zwierząt należy do nicieni.

Przywra u psa

Badanie parazytologiczne
Badanie parazytologiczne

Alarioza u psa

Wywołana jest przez przywrę Alaria alata, osiągającą długość 2-6 mm.

Pies oraz lis i kot są jej żywicielami ostatecznymi.

Cykl rozwojowy

Pierwszym żywicielem pośrednim jest ślimak z rodzaju Planorbis (zatoczki), drugim są kijanki i żaby.

Przywry te bytują w jelicie cienkim żywiciela ostatecznego.

Psy zarażają się zjadając kijanki i żaby.

Objawy kliniczne

Inwazji nie towarzyszą zwykle żadne objawy chorobowe, przywra ta uważana jest za niepatogenną.

W rozpoznawaniu przydatne jest badanie kału, ponieważ mogą w nim pojawić się jaja tych pasożytów.

W leczenie stosuje się środki przeciwpasożytnicze, na przykład zawierające prazikwantel.

Opistorchoza u psa

Przywry z rodziny Opistorchiidae to płaskie, owalne lub wrzecionowate pasożyty przewodów żółciowych i trzustkowych ssaków, ptaków i gadów, a także psów.

Cykl rozwojowy

W cyklu życiowym uczestniczy dwóch żywicieli pośrednich, ślimaki słodkowodne z rodzaju Bithynia i ryby, najczęściej z rodziny karpiowatych.

Jaja wydalone z kałem psa lub innego żywiciela ostatecznego po dostaniu się do wody zjadane są przez ślimaka, gdzie z jaja wylęga się larwa.

Opuszcza ona ciało ślimaka i pływając w wodzie poszukuje drugiego żywiciela pośredniego.

Larwa atakuje rybę aktywnie, przedostając się poprzez jej skórę do mięśni, gdzie przekształca się w metacerkarie.

Te po zjedzeniu przez żywiciela ostatecznego uwalniają się w jego przewodzie pokarmowym i wędrują do przewodów żółciowych lub trzustki.

Okres prepatentny inwazji wynosi 3-4 tygodnie, natomiast okres patentny trwa lata.

Patogeneza

Obecność przywr w przewodach żółciowych może prowadzić do:

  • powstawania torbieli,
  • rozrostu nabłonka,
  • zapalenia ścian przewodów.

Objawy kliniczne

Inwazje o małej intensywności zwykle przebiegają bezobjawowo, jednak intensywna i dłużej trwająca inwazja prowadzi do:

W rozpoznawaniu pomocna jest badanie kału.

Do leczeniu zaleca się środki przeciwpasożytnicze z prazikwantelem.

Zapobieganie polega na wykluczeniu z diety surowych lub niedogotowanych ryb.

Tasiemiec u psa

Tasiemiec dipylidium caninum
Tasiemiec dipylidium caninum | Źródło: Wikipedia

Tasiemce pasożytujące u psów to:

  • należące do rodzaju Dipilidiidae:
    • Dipylidium caninum,
  • do rodzaju Taenia:
    • Taenia hydatigena,
    • Taenia pisiformis,
    • Taenia ovis,
    • Taenia serrialis,
    • Taenia multiceps
  • należące do rodzaju Echinococcus:
    • Echinococcus granulosus,
    • Echinococcus multiocularis.

Do zarażenia tasiemcami dochodzi poprzez zjedzenie żywicieli pośrednich lub ich narządów zawierających larwy, na przykład w wyniku skarmiania psów surowym mięsem czy odpadkami poubojowymi.

W Polsce dość częste jest występowanie Dipylidium caninum, co wynika z z powszechności występowania pcheł i wszołów w środowisku.

Jaja wydalane przez zwierzęta mięsożerne dość szybko giną w środowisku, jednak w sprzyjających warunkach mogą nawet przezimować.

Tasiemce bytują w jelitach cienkich przyczepiając się do błony śluzowej narządami czepnymi (przyssawaki, haki).

Doprowadzają więc do uszkodzenia mechanicznego błony śluzowej jelita, utrudniając trawienie pokarmu i wchłanianie substancji odżywczych.

Duże tasiemce mogą nawet zaczopować światło jelita i doprowadzić do poważnej niedrożności.

Ponadto tasiemce odjadają żywiciela z substancji odżywczych, a ich toksyczne metabolity mogą wywoływać zaburzenia neurologiczne.

Tasiemce są zdolne przeżyć w żywicielu nawet przez kilka lat.

Wśród objawów klinicznych obecne są zaburzenia czynności układu pokarmowego, takie jak biegunki czy zaparcia.

Obecne może być wychudzenie lub zahamowanie wzrostu u młodych zwierząt.

Często dochodzi do pogorszenia jakości okrywy włosowej, sierść jest nastroszona i matowa.

Czasami mogą wystąpić:

  • drgawki,
  • otępienie,
  • niepokój i podniecenie.

W przypadku inwazji Dipylidium caninum wydostające się z odbytu człony mogą być przyczyną świądu i zapalenia okolicy odbytu, wówczas pies może saneczkować czyli pocierać tylną częścią ciała o podłoże.

W rozpoznawaniu inwazji tasiemców pomocne są badania kału metodą flotacji oraz sedymentacji, w których poszukuje się jaj i członów pasożytów.

Możliwe jest ponadto dostrzeżenie członów tasiemca w kale lub na sierści wokół odbytu.

W zwalczaniu stosuje się preparaty odrobaczające zawierające:

  • prazikwantel,
  • epsiprantel,
  • nitroskanat.

Zapobieganie polega na wykluczeniu z diety surowego mięsa i ryb oraz odpadów poubojowych, a także regularne stosowanie preparatów przeciwpchelnych.

Ważne jest, że człowiek może być żywicielem pośrednim dla tasiemców Echinococcus granulosus i Echinococcus multiocularis.

Człowiek może być żywicielem pośrednim dla tasiemców
Człowiek może być żywicielem pośrednim dla tasiemców

Tasiemiecce z rodzaju Dipilidiidae – Dipylidium caninum

Tasiemce tego gatunku to niebezpieczne pasożyty osiągające do 80 cm długości.

Zaopatrzone są w cztery przyssawki i ryjek uzbrojony w haki, którymi utrzymują się w jelicie cienkim, w którym bytują.

Końcowe człony o kształcie pestek dyni po oderwaniu się od strobili mają możliwość ruchu.

Wydostają się one biernie wraz z kałem lub aktywnie przez odbyt.

Poza żywicielem rozpadają się na torebki zawierające pakiety kilku do kilkudziesięciu jaj, w których znajdują się onkosfery zaopatrzone w 3 pary haków.

Onkosfery są zjadane przez larwy pcheł lub wszoły, będące żywicielami pośrednimi tasiemca.

Żywicielem ostatecznym jest pies, kot i lis, które to zarażają się zjadając pchły lub wszoły.

Okres prepatentny wynosi dwa-trzy tygodnie, natomiast patentny około roku.

Objawy kliniczne

U psów inwazja zwykle przebiega bezobjawowo lub też objawy są o małym nasileniu.

Obecny może być świąd odbytu związany z wypełzającymi członami, co jest przyczyną ocierania się przez psa o podłoże.

Może także dojść do objawów ze strony układu pokarmowego i zaburzenia jego pracy przejawiającej się wymiotami czy biegunką.

Z czasem może dojść do pogorszenia jakości sierści czy lekkiego wychudzenia.

W rozpoznawaniu pomocne jest badanie kału oraz uwidocznienie członów tasiemca na okrywie włosowej.

Czasem może dojść do przypadkowego zarażenia Dipylidium caninum człowieka, przede wszystkim narażone są dzieci.

Po przypadkowym zjedzeniu pchły lub wszoła z larwą dochodzi u człowieka do rozwoju tasiemca.

Możliwe objawy inwazji tasiemce u dzieci to:

  • bóle brzucha,
  • zaburzenia snu,
  • utrata apetytu,
  • nadmierna ruchliwość.

Na bieliźnie łatwo jest znaleźć człony tasiemca.

Podstawowym działaniem zabezpieczającym człowieka przed inwazją jest:

  • przestrzegania higieny osobistej,
  • częste mycie rąk,
  • zwalczanie pcheł u psów i kotów,
  • odkażanie środowiska, w którym przebywały zapchlone zwierzęta.

Należy mieć na uwadze, że poczwarki pcheł w kokonie mogą przetrwać w szparach w podłodze, w dywanach czy wykładzinie nawet do sześciu miesięcy.

Ta forma rozwojowa pchły jest niewrażliwa na środki pasożytobójcze, jest więc główną przyczyną nawrotów inwazji pcheł u psów i kotów.

Dlatego ważne jest częste, nawet codzienne, odkurzanie pomieszczeń oraz kojców i posłań zwierząt.

Pomocne mogą być preparaty w aerozolu zawierające dimeticon (preparat Flee) do stosowania w pomieszczeniach narażonych na występowanie pcheł.

Bardzo ważne jest regularne stosowanie u zwierząt środków owadobójczych, w odstępach zalecany przez producenta danego preparatu.

Mogą to być preparaty w aerozolu, pipetach spot – on czy też tabletki na pchły.

Tasiemce z rodzaju Taenia

Należą tutaj:

  • Taenia hydatigena,
  • Taenia pisiformis,
  • Taenia multiceps.

Inwazja tasiemców z rodzaju Taenia rzadko wywołuje objawy chorobowe u psów.

Nasilona inwazja może być przyczyną zaburzeń gastrycznych oraz gorszej jakości sierści.

Psy zarażają się tasiemcami zjadając tkanki czy narządy wewnętrzne żywicieli pośrednich, w których znajdują się larwy tasiemca.

Żywiciele pośredni zarażają się zjadając wydalane z kałem jaja.

Człowiek może zarazić się wieloma gatunkami tasiemców połykając inwazyjne jaja.

W zapobieganiu ważne jest unikanie dostępu psów do żywicieli pośrednich i nie karmienie surowym mięsem i odpadkami poubojowymi.

W diagnozowaniu inwazji pomocne są badania kału.

Ponadto właściciel może zauważyć przyklejone do sierści człony tasiemca.

W leczeniu stosuje się odpowiednie preparaty przeciwrobacze w dawce i odstępach zaleconych przez lekarza weterynarii.

Taenia hydatigena

Osiągają 1-5m długości.

Skoleks jest uzbrojony w 4 przyssawki i 2 wieńce haków.

Żywiciel ostateczny to:

  • pies,
  • kot,
  • lis.

Żywicielami pośrednimi są:

  • owce,
  • bydło,
  • świnie.

Onkosfery z przewodu pokarmowego żywicieli pośrednich dostają się wraz z krwią do wątroby gdzie się osiedlają tworząc wągry, czyli pęcherze wielkości jaja kurzego wypełnione płynem, w których wnętrzu jest widoczny duży skoleks na cienkiej szyjce.

Żywiciel ostateczny zaraża się zjadając narządy wewnętrzne wraz z wągrami.

Okres prepatentny wynosi 7-10 tygodni, patentny to 2- 5 lat.

Taenia pisiformis

Tasiemce o długości od 0,5 do 2 metrów.

Skoleks także posiada przyssawki i haki.

Żywicielem ostatecznym jest:

  • pies,
  • kot,
  • lis.

Żywicielami pośrednimi:

  • króliki,
  • zające,
  • szczury,
  • myszy.

U żywiciela pośredniego po zjedzeniu członów tasiemca wypełnionych jajami dochodzi do uwolnienia larw i ich migracji do wątroby.

Osiedlają się w postaci wągrów w wątrobie, na krezce, sieci i czasami opłucnej.

Żywiciel ostateczny zaraża się zjadając żywiciela pośredniego lub jego narządy z wągrami.

Okres prepatentny inwazji wynosi 6-8 tygodni, patentny trwa około 2- 5 lat.

Taenia multiceps

Tasiemiec ten osiąga do metra długości.

Na skoleksie ma 2 wieńce haków.

Żywiciel ostateczny to:

  • pies,
  • kot,
  • lis.

Żywiciel pośredni to głównie:

  • małe przeżuwacze (owce, kozy),
  • bydło,
  • dzikie przeżuwacze,
  • niekiedy człowiek.

Larwy po zjedzeniu przez żywiciela pośredniego wędrują wraz z krwią do narządów, ostatecznie osiedlając się u podstawy mózgu, gdzie tworzą wypełniony płynem pęcherz zawierający do kilkuset skoleksów.

Okres prepatentny wynosi 4-6 tygodni, patentny kilka lat.

Taenia ovis

Żywicielem ostatecznym jest pies, pośrednim owce.

Larwa u owiec osiedla się w mięśniach szkieletowych oraz mięśniu sercowym.

Taenia serialis

Żywicielem pośrednim są króliki, u których larwa osiedla się w tkance podskórnej lub w narządach wewnętrznych.

Sporadycznie także człowiek może być żywicielem pośrednim po połknięciu jaj z zanieczyszczoną psimi odchodami wodą lub żywnością.

Tasiemce z rodzaju Echinococcus

Należą do nich:

  • Echinococcus granulosus,
  • Echinococcus multiocularis.

Echinococcus granulosus

Bardzo małe tasiemce (2- 6 mm długości) posiadające 32 wieńce haków.

Żywicielem ostatecznym jest pies, u kota nie dochodzi do dojrzałości płciowej, z trudnością rozwija się u lisa.

Bytuje w jelicie cienkim.

Wydostające się z kałem jaja są źródłem inwazji dla żywicieli pośrednich, także ludzi.

Jaja są inwazyjne już w momencie ich wydalenia wraz z kałem.

Okres prepatentny wynosi 5-8 tygodni, patentny około pół roku.

Żywiciele pośredni to:

  • przeżuwacze,
  • świnie,
  • konie,
  • człowiek.

Do zarażenia dochodzi po zjedzeniu jaj, na przykład za pośrednictwem brudnych rąk czy zanieczyszczonej wody lub żywności.

Z jaj tasiemca po zjedzeniu przez żywiciela pośredniego dochodzi do uwolnienia larw, które wraz z krwią są roznoszone po całym organizmie.

Larwy osiedlają się głównie w wątrobie i płucach i przekształcają w jednojamowe pęcherze wypełnione płynem.

Pęcherze wraz ze wzrostem zajmują coraz większą przestrzeń, wywołując zanik narządów, które go otaczają.

W organizmie człowieka pęcherze zwykle znajdują się w wątrobie.

Pęcherze u ludzi rozwijają się przez wiele lat i w związku z tym osiągają duże rozmiary, wywołując ucisk na sąsiednie narządy.

Przez długi czas zakażenie jest bezobjawowe.

W Polsce bąblowica jest rzeczywistym zagrożeniem, szczególnie na terenach wiejskich.
Tasiemiec bąblowiec jest bardzo niebezpieczny dla człowieka
Tasiemiec bąblowiec jest bardzo niebezpieczny dla człowieka

Echinococcus multiocularis

Małe tasiemce (1-3mm długości) o strobili złożonej z zaledwie 3-4 członów.

Na skoleksie znajdują się 2 wieńce haków.

Żywiciel ostateczny to głównie lis, ale sporadycznie zdarza się także u psa czy kota.

U psa bytuje w jelicie cienkim.

Zwierzęta mięsożerne zarażają się zjadając żywicieli pośrednich lub ich narządy z pęcherzami.

U żywiciela ostatecznego inwazja ma przebieg bezobjawowy.

Okres prepatentny inwazji wynosi 4-5 tygodni, okres patentny około pół roku.

Żywicielami pośrednimi są drobne ssaki – gryzonie:

  • nornik,
  • nornica,
  • piżmak,
  • karczownik.

Wydalone jaja są zjadane przez drobne ssaki.

Larwy wraz z krwią dostają się do wątroby, gdzie przybierają postać tworu o konsystencji chrząstki z pęcherzami wypełnionymi płynem i skoleksami.

Larwy drogą naczyń chłonnych mogą dawać przerzuty do różnych narządów.

Nieswoistym żywicielem pośrednim może stać się także człowiek, u którego larwy osiedlają się w wątrobie.

Do zarażenia dochodzi po spożyciu zanieczyszczonej jajami tasiemca wody, żywności, gleby czy też za pośrednictwem brudnych rąk.

Tasiemiec ten wywołuje u ludzi groźną chorobę, bąblowicę wielojamową. Choroba ta nieleczona cechuje się ponad 90% śmiertelnością.

Pęcherze alweolarne u ludzi stale się rozrastają i naciekają okoliczne tkanki na podobieństwo nowotworu złośliwego, mogą także dawać przerzuty.

Okres inkubacji choroby u ludzi jest długi, nawet przez 5-15 lat inwazja może mieć przebieg bezobjawowy.

Leczenie u ludzi echinokokozy alweolarnej jest bardzo trudne, a choroba może nawet doprowadzić do śmierci.

Bezpośrednim źródłem inwazji dla ludzi często jest pies lub kot.

Należy skrupulatnie przestrzegać zasad higieny i systematycznie odrobaczać kota i psa zwierzęta.

Ważne jest także unikanie karmienia zwierząt surowym lub niedogotowanym mięsem i podrobami.

Nicienie u psów

Pasożytujące u psów nicienie należą do kilku rodzajów i gatunków.

Kształt nicieni jest walcowaty lub nitkowaty, osiągają one długość od 1 mm do 1 m.

Nicienie mogą wywoływać u psów:

Glistnica u psa

Glista psia Toxocara canis
Glista psia Toxocara canis | Źródło: Wikipedia

Glisty należą do największej i najbardziej rozpowszechnionej grupy nicieni pasożytujących w układzie pokarmowym zwierząt.

Psy są żywicielami ostatecznymi dla glist Toxocara canis i Toxascaris leonina.

Toxocara canis to białe robaki lub białożółte nicienie.

Samce są długości 10 – 13 cm, samice 12cm – 19 cm.

Samce Toxascaris leonina mają długość 4 – 6 cm, samice do 10 cm.

Glisty te bytują w jelicie cienkim.

Samice glist cechuje duża płodność, dlatego też dochodzi do intensywnego zanieczyszczenia środowiska jajami wydalanymi wraz z kałem.

W sprzyjających warunkach jaja glist mogą przeżyć w środowisku nawet wiele lat, są bowiem otoczone grubą skorupką.

Inwazyjne jaja glist mogą być zjedzone przez żywiciela ostatecznego (zwierzęta mięsożerne), ale również przez żywicieli nieswoistych (ssaki, ptaki i bezkręgowce, na przykład dżdżownice).

W tkankach żywicieli nieswoistych otorbione larwy przeżywają wiele lat.

Cykl rozwojowy glist

Jaja Toxocara canis wydalane są wraz z kałem.

W odpowiednich warunkach przekształcają się one w larwy inwazyjne.

Temperatury niższe niż minus 10°C oraz wyższe od 45°C powodują zabicie jaj.

Rozwój jaj w środowisku do stadium inwazyjnego trwa od 3 do 4 tygodni.

Inwazyjne jaja glist mogą być zjedzone przez psy i koty, ale również przez inne zwierzęta: ssaki, ptaki czy bezkręgowce, są to żywiciele przypadkowi (parateniczni), w ich tkankach otorbione larwy przeżywają wiele lat.

U młodych psów po zjedzeniu jaj z larwami lub żywicieli przypadkowych, w których tkankach znajdują się larwy, dochodzi do wędrówki larw poprzez naczynia krwionośne jelit do wątroby, serca oraz płuc.

Z płuc larwy wędrują do oskrzeli i tchawicy skąd po połknięciu ponownie dostają się do jelita cienkiego, gdzie osiedlają się i dojrzewają płciowo.

Okres prepatentny wynosi około 28-30 dni.

U starszych psów larwy po osiągnięciu serca wraz z krwią transportowane są do różnych narządów (okolica okołonerkowa, macica, gruczoł mlekowy, tkanka międzymięśniowa, wątroba, mózg itp.), gdzie się otarbiają i zachowują żywotność przez wiele lat.

Larwy mogą opuszczać miejsce, w którym są otorbione w trakcie zmian hormonalnych (ciąża, cieczka) czy też osłabienia odporności.

Część z tych larw może ponownie trafić do układu krążenia, płuc, oskrzeli i tchawicy, a po połknięciu dostać się do jelit, dojrzeć płciowo i rozmnażać.

U ciężarnych suk larwy uwolnione pod wpływem zmian hormonalnych wnikają do wątroby płodów, a po urodzeniu się szczeniąt dochodzi do dalszej wędrówki i rozwoju glist.

Zarażenie tą drogą jest powszechne, co wynika z dużej kumulacji larw w organizmie suki oraz możliwości sukcesywnego uwalniania larw w czasie kolejnych ciąż, nawet po jednorazowej inwazji.

Uwolnione larwy docierają również do gruczołu mlekowego i wraz z mlekiem powodują zarażenie szczeniąt, jest to zarażenie laktogenne.

Zarażone szczenięta wydalają z kałem larwy, które mogą również być przyczyną ponownego zarażenia suki osłabionej porodem i laktacją.

Dlatego tak ważne jest regularne odrobaczanie szczeniąt.

Rozwój glist Toxascaris leonina jest odmienny niż z rodzaju Toxocara.

Wyklute ze zjedzonych jaj larwy nie odbywają wędrówki po organizmie, tylko bytują w jelicie, gdzie osiągają dojrzałość płciową.

Okres prepatentny wynosi 7 – 10 tygodni.

W przypadku zjedzenia jaj przez żywiciela nieswoistego wyklute larwy wędrują do jamy ciała i otarbiają się w tkankach otaczających jamę brzuszną żywiciela.

Tacy przypadkowi żywiciele, na przykład gryzonie czy też inne małe ssaki stanowią również istotne źródło zakażenia dla psów.

Patogeneza

Larwy Toxocara spp. uszkadzają narządy mechanicznie podczas wędrówki, natomiast glisty w jelicie cienkim zaburzają jego motorykę i zwężają światło jelita.

Przemieszczające się nicienie uszkadzają nabłonek jelit i wywołują stan zapalny błony śluzowej.

Metabolity pasożytów wykazują działanie toksyczne i alergizujące.

Objawy glistnicy u psa

Objawy glistnicy u psa
Objawy glistnicy u psa

Nasilenie objawów klinicznych zależy od wieku zwierząt, intensywności i okresu inwazji.

Najbardziej wrażliwe są młode zwierzęta, u nich inwazja glist wywołuje:

  • spaczony lub utrata apetytu,
  • wymioty,
  • biegunkę ze śluzem lub zaparcia.

U ssących szczeniąt T. canis wywołuje silny ból brzucha, co jest przyczyną ciągłego piszczenia i skomlenia.

Dochodzi do:

  • wychudzenia,
  • zahamowania wzrostu,
  • apatii,
  • niedokrwistości,
  • krzywicy.

Sierść zwierząt jest matowa, nastroszona, przerzedzona i bez połysku.

U szczeniąt widoczne jest rozdęcie i powiększenie brzucha oraz wzmożona perystaltyka jelit, szczególnie po karmieniu.

Larwy T. canis podczas wędrówki przechodzą przez płuca, co może wywoływać zapalenie dróg oddechowych z objawami kaszlu, wycieku z nosa i duszności.

Duża liczba pasożytów może spowodować niedrożność jelit, a nawet perforację ściany jelita lub zaczopowanie przewodów żółciowych, co prowadzi do śmierci.

Również osłabienie odporności spowodowane inwazją i wtórne zakażenia wirusowe, bakteryjne czy grzybicze są przyczyną zgonu.

Rozpoznawanie glistnicy polega na poszukiwaniu jaj w kale.

W leczeniu stosuje się preparaty przeciwrobacze zawierające między innymi:

  • związki pyrantelu,
  • oksybendazol,
  • flubendazol,
  • mebendazol,
  • febantel,
  • selamektynę.

Zapobieganie glistnicy jest trudne i wymaga rygorystycznego przestrzegania zasad higieny.

Utrzymywanie czystości w hodowli może w znacznym stopniu ograniczyć inwazje glist.

Człowiek może zarazić się jajami glisty psiej, jednak jest on żywicielem pośrednim, nie dochodzi do rozwoju pasożyta do postaci dojrzałej.

Do zarażenia dochodzi drogą pokarmową, po spożyciu jaj.

Źródłem jaj są:

  • skażona gleba,
  • woda,
  • niemyte warzywa i owoce,
  • brudne ręce.

U człowieka rozwój glisty zatrzymuje się na stadium larwy, która trafia do narządów wewnętrznych (toksokaroza trzewna) lub gałki ocznej (toksokaroza oczna).

Dlatego tak ważne jest sprzątanie odchodów po psie, co ogranicza zanieczyszczenie jajami środowiska.
Sprzątanie odchodów po psie ogranicza zanieczyszczenie jajami środowiska
Sprzątanie odchodów po psie ogranicza zanieczyszczenie jajami środowiska

Zawsze należy przestrzegać zasad higieny osobistej, myć ręce przed posiłkiem, po zabawie z obcymi zwierzętami, nie powinno się karmić dzieci na placach zabaw.

Ważne jest także regularne odrobaczanie zwierząt zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii.

Tęgoryjczyca u psa

Tęgoryjec - Ancylostoma tubaeforme
Tęgoryjec – Ancylostoma tubaeforme | Źródło: Wikipedia

Inwazja ta wywoływana jest przez tęgoryjce Ancylostoma caninum i Uncinaria stenocephala.

Są to małe nicienie o długości od 5 do 21 mm, zasiedlające jelito cienkie.

Tęgoryjce w torebce gębowej mają ząbki (Ancylostoma caninum) lub listewki tnące (Uncinaria stenocephala), za pomocą których przyczepiają się do ściany jelita cienkiego i pobierają krew.

W Polsce tęgoryjce występują pospolicie.

Cykl rozwojowy

Cykl rozwojowy jest prosty, bez żywicieli pośrednich.

Jaja wraz z kałem dostają się do gleby, gdzie w sprzyjających warunkach wykluwają się larwy.

Larwy te po dwukrotnym linieniu staja się larwami III stadium, które zachowują zdolność do inwazji przez kilka miesięcy.

Larwy po zjedzeniu przez psa przechodzą dalszy rozwój w gruczołach i świetle jelita cienkiego.

Pasożyty dojrzewają płciowo i produkują jaja, które w kale psa pojawiają się od 14 do 17 dnia od zarażenia.

Możliwa jest także aktywna inwazja larw przez skórę.

Larwy wówczas dostają się do naczyń chłonnych i krwionośnych, a następnie wraz z krwią przez serce do płuc, gdzie po przebiciu ścian pęcherzyków płucnych wnikają do światła oskrzelików.

Następnie oskrzelami wędrują do tchawicy i krtani, a po połknięciu trafiają do jelita, gdzie osiągają dojrzałość płciową.

W tej postaci inwazji jaja są produkowane po około miesiącu od penetracji skóry.

Zakażenie Ancylostoma caninum możliwe jest także śródmacicznie lub drogą laktogenną wraz z mlekiem matki.

Okres prepatentny waha się więc w zależności od drogi inwazji i rodzaju pasożyta od 12 do 30 dni.

Nie wszystkie larwy dojrzewają, niektóre z nich wnikają do mięśni lub ściany jelita i wchodzą w stan uśpienia.

Larwy uśpione są aktywowane po pewnym czasie i migrują do jelita cienkiego (gdzie dojrzewają i rozmnażają się płciowo) lub do gruczołu sutkowego, skąd wraz z mlekiem zarażają szczenięta.

Patogeneza

Tęgoryjce przyczepiają się torebkami gębowymi do błony śluzowej, powodując jej uszkodzenie.

Są one hematofagami i odżywiają się krwią, po nacięciu tkanek elementami tnącymi znajdującymi się w torebce gębowej (ząbki, listewki tnące).

Objawy kliniczne

Inwazje o małej intensywności zwykle przebiegają bezobjawowo.

W przypadku intensywnych inwazji tęgoryjczyca może mieć postać:

  • nadostrą,
  • ostrą,
  • przewlekłą,
  • wtórną.

Postać nadostra z reguły występuje u bardzo młodych szczeniąt w wyniku zarażenia śródmacicznego.

Objawia się silną niedokrwistością często prowadzącą do śmierci.

Szczenięta od drugiego tygodnia życia przejawiają poważne objawy:

  • są apatyczne,
  • błony śluzowe mają blady odcień,
  • kał jest rzadki i wodnisty o ciemnym zabarwieniu.

Rokowanie jest niepomyślne, niezbędna jest transfuzja krwi.

Również w postaci ostrej dochodzi do rozwoju silnej niedokrwistości mogącej być przyczyną zgonu.

W postaci przewlekłej niedokrwistość może nie występować lub być małego stopnia, postać wtórna jest rozwinięciem postaci przewlekłej u zwierząt utrzymywanych w złych warunkach, wyniszczonych, dochodzi wówczas do rozwoju silnej niedokrwistości.

Rozpoznawanie tęgoryjczycy u psa polega na badaniu kału, w którym poszukuje się jaj pasożytów.

W leczeniu stosuje się środki przeciwpasożytnicze takie jak:

  • embonian pyrantelu,
  • fenbendazol,
  • selamektyna.

Wyleczenie może czasami sprawiać problemy, ze względu na larwy drzemiące, na które nie działają rutynowe środki przeciwpasożytnicze.

Po zwalczeniu dorosłych tęgoryjców z jelit aktywowane są larwy uśpione, odbywające wędrówkę do przewodu pokarmowego.

Przy dużej ilości larw drzemiących trudno jest zwalczyć inwazję.

W zapobieganiu ważne jest przestrzeganie zasad higieny oraz regularne badanie kału lub odrobaczanie zwierząt, szczególnie suk przeznaczonych do rozrodu.

W hodowlach psów rasowych zalecane jest rutynowe odkażanie klatek i wybiegów oraz stosowanie wybetonowanych podłoży.

Włosogłówczyca u psów

Przyczyną inwazji są nicienie Trichuris vulpis występujące w Polsce pospolicie.

Mają one cieńszą przednią część ciała, znacznie dłuższą od tylnej.

Część przednia zawiera gardziel.

Włosogłówki pasożytują w jelicie grubym żywiciela.

Cykl rozwojowy

W wydalonych z kałem jajach w ciągu około 2 tygodni rozwija się inwazyjna larwa.

Larwy znajdujące się w jajach mogą przetrwać w środowisku zewnętrznym nawet kilka lat.

Psy zarażają się zjadając inwazyjne jaja.

Uwolnione w jelicie larwy odbywają rozwój w ścianie, a następnie w świetle jelita.

Okres prepatentny jest dość długi, wynosi 11-15 tygodni, natomiast patentny ponad rok.

Patogeneza

Włosogłówki wbijają się cieńszą, przednią częścią ciała w błonę śluzową jelita wywołując stan zapalny.

Nicienie te odżywiają się krwią, wywołując niedokrwistość, a ponadto ich wydzieliny i wydaliny oddziałują toksycznie na żywiciela.

Patogenne są także larwy uszkadzające w trakcie rozwoju ścianę jelita.

Objawy kliniczne

Intensywnej inwazji towarzyszy krwista biegunka oraz domieszka śluzu w kale.

Zwierzęta są wychudzone, anemiczne, dochodzi do zahamowania wzrostu.

Rozpoznawanie polega na badaniu kału, poszukuje się charakterystycznych jaj o kształcie cytryny lub beczułki z dwoma czopkami na biegunach.

W leczeniu stosuje się przez kilka kolejnych dni leki przeciwpasożytnicze zawierające:

  • flubendazol,
  • fenbendazol,
  • mebendazol.

Zapobieganie jest trudne ze względu na dużą odporność jaj na warunki środowiskowe.

W hodowlach czy schroniskach należy usunąć górną warstwę gleby lub też utwardzić podłoże, na przykład wybetonować.

Węgorczyca u psa

Strongyloides stercoralis węgorek jelitowy
Strongyloides-stercoralis węgorek jelitowy | Źródło: Wikipedia

Przyczyną inwazji są węgorki – Strongyloides stercoralis.

Pasożytują tylko samice.

Są to bardzo małe nicienie osiągające długość do 2,2 mm.

Larwy znajdowane w kale mają długość do 380 mikrometrów.

Inwazja węgorków u zwierząt mięsożernych ma miejsce głównie w krajach o ciepłym klimacie, w Europie jest notowana sporadycznie.

Żywicielem jest pies, ale także kot, lis i człowiek.

Umiejscowione są w jelicie cienkim.

Do zarażenia dochodzi zwykle poprzez skórę, chociaż możliwe jest także zjedzenie larwy.

Powszechne jest także zarażenie wraz z mlekiem matki.

Cykl rozwojowy jest prosty, bez żywiciela pośredniego.

Bytujące w jelicie samice składają jaja, z których jeszcze w przewodzie pokarmowym wylęgają się larwy.

Po dostaniu się wraz z kałem do środowiska przechodzą kolejne cykle, aż staną się larwą inwazyjną.

Larwy odbywają w organizmie wędrówkę wraz z krwią do płuc, a następnie przez tchawicę, krtań i gardło do jelita.

Część larw odbywa migrację do głębszych tkanek, skąd są przekazywane w trakcie laktacji potomstwu wraz z mlekiem.

Okres prepatentny inwazji wynosi 9-19 dni, patentny 3-15 miesięcy.

W klimacie ciepłym obecne są pokolenia węgorków wolnożyjących, złożone z samców i samic, występujące naprzemiennie z pasożytującymi samicami.

Larwy samic wolnożyjących są postacią pasożytniczą inwazyjną dla zwierząt.

Patogeneza

Dojrzałe nicienie uszkadzają komórki ściany jelita, natomiast larwy w trakcie wędrówki uszkadzają skórę i płuca.

Objawy kliniczne

Intensywna inwazja może objawiać się biegunką z domieszką krwi.

Przenikanie larw przez skórę powoduje jej stan zapalny, świąd i wykwity.

Larwy migrujące przyczyniają się do rozwoju zmian zapalnych w płucach.

Intensywna i długotrwała inwazja prowadzi do wyniszczenia, a nawet śmierci.

Rozpoznawanie

Robaki u psa rozpoznanie
Robaki u psa rozpoznanie

Stosuje się badanie kału, w którym poszukiwane są larwy węgorka.

W leczeniu stosowane są środki przeciwpasożytnicze.

Zapobieganie inwazji jest trudne ze względu na występowanie larw w środowisku.

Nicienie krążą pomiędzy różnymi żywicielami, warto więc pamiętać, że Strongyloides stercoralis może pasożytować także u człowieka.

Angiostrongyloza u psa

Przyczyną inwazji są krwistoczerwone nicienie Angiostrongylus vasorum o wielkości 14 – 25 mm.

W Polsce potwierdzone są pojedyncze przypadki.

Żywicielem ostatecznym są psy i lisy, pośrednim ślimaki lądowe i wodne.

Cykl rozwojowy Angiostrongylus

Z jaj składanych przez nicienie w płucach żywiciela ostatecznego wylegają się larwy I stadium, które przez oskrzela i tchawicę dostają się do krtani, a po ponownym połknięciu i przedostaniu się do przewodu pokarmowego są wydalane wraz z kałem.

Larwy I stadium w żywicielu pośrednim (ślimaku) przeobrażają się w larwy inwazyjne.

Po zjedzeniu ślimaka przez psa larwy wędrują do tętnicy płucnej lub serca, gdzie się osiedlają i dojrzewają płciowo.

Możliwe jest także zjedzenie ślimaka przez żywiciela przypadkowego, na przykład ptaka, gryzonia lub płaza.

Pies zaraża się zjadając także żywiciela przypadkowego.

Larwy po obumarciu ślimaka przeżywają w wodzie i na roślinach, stanowiąc zagrożenie dla żywicieli ostatecznych.

Pies może zarazić się nawet pijąc wodę z zanieczyszczonego zbiornika czy kałuży.

Okres prepatentny wynosi 4 – 8 tygodni, patentny nawet 5 – 6 lat.

Patogeneza

Nicienie osiedlające się w tętnicy płucnej przyczyniają się do rozwoju zapalenia płuc, larwy przebijające się do pęcherzyków płucnych mogą wywoływać krwotoki.

Postaci dojrzałe mogą za pośrednictwem układu krwionośnego dostawać się do gałek ocznych, ośrodkowego układu nerwowego, wątroby, nerek, mięśni i innych narządów.

Objawy kliniczne

Objawy wynikają z zaburzeń w krążeniu, są to:

Ponadto dochodzi do:

  • spadku masy ciała,
  • niedokrwistości,
  • wymiotów.

Możliwa jest także nagła śmierć zwierzęcia.

Rozpoznawanie

Polega na poszukiwaniu larw w kale na przykład metodą Baermanna.

Możliwe jest znalezienie larw w śluzie oskrzelowym.

Dostępne są także testy serologiczne z krwi lub wykrywające antygeny pasożyta w kale.

Leczenie

Stosowane jest leczenie przyczynowe, mające na celu wyeliminowanie pasożytów z organizmu oraz wspomagające, łagodzące objawy kliniczne.

W zwalczaniu pasożytów wykorzystuje się:

  • moksydektynę,
  • milbemycynę,
  • fenbendazol.
Leczenie musi być prowadzone przez lekarza weterynarii, bo może być zagrożeniem dla życia zwierzęcia.

Zabite nicienie docierające do naczyń krwionośnych płuc mogą być przyczyną niebezpiecznych dla życia zatorów.

Dlatego też tak ważne jest dodatkowe leczenie objawowe.

Zapobieganie

Działania profilaktyczne polegające na unikaniu kontaktów psów z żywicielami pośrednimi są trudne w realizacji.

Możliwe jest profilaktyczne stosowanie środków przeciwpasożytniczych zawierających na przykład milbemycynę czy moksydektynę.

Dirofilarioza u psa

Mikrofilarie Dirofilaria immitis
Mikrofilarie Dirofilaria immitis | Źródło: Wikipedia

Przyczyną inwazji są nitkowate nicienie Dirofilaria immitis oraz Dirofilaria repens.

Dorosłe osobniki osiągają nawet do 30 cm długości.

Larwy – mikrofilarie, mają od 218 do 329 mikrometrów długości.

Cykl rozwojowy Dirofilaria

Do rozprzestrzeniania się choroby dochodzi za pośrednictwem komarów, które roznoszą larwy pasożyta – mikrofilarie.

Komary pobierają larwy wraz z krwią, następnie w ciągu około 2 tygodni larwy osiągają stadium inwazyjne.

W trakcie pobierania krwi przez komara larwy inwazyjne dostają się do rany, a następnie do tkanki podskórnej i mięśni, gdzie przechodzą kolejny etap rozwojowy.

Następnie wędrują do docelowego miejsca osiedlenia się, gdzie dojrzewają płciowo.

W przypadku D. immitis jest to serce i tętnica płucna (dirofilarioza sercowo-płucna), dla D. repens jest to tkanka podskórna (dirofilarioza podskórna).

Postać podskórna dirofilariozy jest stwierdzana w Polsce coraz częściej.

Przypadkowym, a jednocześnie końcowym żywicielem, może stać się człowiek.

Długość cyklu rozwojowego zależy od temperatury otoczenia, okres prepatentny waha się w granicach 6-9 miesięcy, okres patentny wynosi nawet do 5 lat.

Objawy kliniczne

Świąd może być objawem dirofilariozy
Świąd może być objawem dirofilariozy

W postaci podskórnej dirofilariozy są to różnorodne zmiany w obrębie skóry i tkanki podskórnej.

Wynikają one zarówno z mechanicznego uszkodzenia tkanek przez pasożyty jak i toksycznego wpływu ich metabolitów.

Zmiany skórne mogą przybierać postać odgraniczonych guzków, wewnątrz których znajdują się pasożyty lub też wieloogniskowego zapalenia skóry, któremu towarzyszy świąd i rumień.

Masywna mikrofilaremia może być przyczyną zespołu wielonarządowej niewydolności, obejmującego wątrobę, nerki i serce, kończącego się śmiercią zwierzęcia.

W postaci sercowej Dirofilaria immitis pasożytuje w prawej komorze serca i tętnicy płucnej.

Pasożyty doprowadzają do zwężenia światła tętnicy płucnej i zaburzeń funkcjonowania serca.

Wokół nicieni powstają zakrzepy dodatkowo zaburzające krążenie.

Ponadto pasożyty są przyczyną stanów zapalnych naczyń.

Objawami są:

  • duszność,
  • szybkie męczenie się zwierząt,
  • kaszel.

Mogą dołączyć się również:

  • obrzęki,
  • wodobrzusze,
  • powiększenie wątroby,
  • zapalenie nerek.

Rozpoznanie

Stawia się na podstawie badania krwi (obecność mikrofilarii, testy PCR wykrywające antygen pasożyta) lub stwierdzenia osobników dorosłych w tkance podskórnej.

W postaci sercowej należy wykonać zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej.

Pasożyty można także często uwidocznić podczas badania echokardiograficznego.

W diagnostyce D. immitis dostępne są także testy ELISA wykrywające przeciwciała lub antygeny pasożyta.

Leczenie

W leczeniu dirofilariozy skórnej zastosowanie mają preparaty w postaci kropli spot-on zawierające selamektynę lub moksydektynę.

Preparat należy podawać na skórę przez 6 miesięcy w odstępach miesięcznych.

Także wdraża się postępowanie chirurgiczne w trakcie którego usuwa się zmiany podskórne.

Leczenie postaci sercowej obejmuje poza zabiciem postaci dorosłych pasożytów i ich larw, także leczenie podtrzymujące, mające na celu zminimalizowanie niekorzystnych skutków toksycznych leków oraz zmniejszenie powikłań ze strony płuc, które rozwijają się po zabiciu pasożytów.

W pierwszym etapie podawane są leki w iniekcji zabijające osobniki dorosłe, według schematu dopasowanego do stopnia zaawansowania choroby.

Następnie po około 3-4 tygodniach podaje się doustnie leki mające zabić postacie larwalne pasożyta.

Jeżeli wtórnie do dirofilariozy sercowej doszło do niewydolności krążenia czy eozynofilowego zapalenia płuc wdraża się stosowne leczenie.

Zapobieganie

W profilaktyce dirofilariozy można stosować preparaty w kroplach spot-on zawierające moksydektynę i selamektynę.

Można również stosować doustnie milbemycynę.

Należy mieć na uwadze, że dirofilarioza jest zoonozą.

Więcej na temat dirofilariozy dowiesz się z artykułu “Dirofilarioza u psa i kota

Odrobaczanie psa

Tabletki na robaki u psa
Tabletki na robaki u psa

Program odrobaczania jest zawsze indywidualnie dostosowywany do danego zwierzęcia.

Czynnikami, które wpływają na częstotliwość leczenia oraz użyte tabletki na odrobaczanie psa:

  • wiek psa: szczenięta oraz zwierzęta starsze są w grupie zwiększonego ryzyka w porównaniu z osobnikami dorosłymi;
  • stan zdrowia: obniżona odporność, kondycja, obecne pasożyty zewnętrzne zwiększają ryzyko inwazji pasożytniczej;
  • status rozrodczy: suki w ciąży i karmiące są źródłem zarażenia szczeniąt drogą śródmaciczną i laktogenną;
  • środowisko, tryb życia i użytkowość psa – psy mieszkające na terenach wiejskich, w hodowlach i schroniskach mające kontakt z wieloma innymi zwierzętami, psy myśliwskie są w grupie zwiększonego ryzyka;
  • odbywanie podróży: podróże, szczególnie w rejony ciepłego klimatu zwiększają narażenie na pewne grupy pasożytów;
  • stosowana dieta: karmienie surowym mięsem i rybami, odpadkami poubojowymi, możliwość spożycia gryzoni, ślimaków zwiększa ryzyko inwazji pasożytami wewnętrznymi.

Odrobaczanie psa – nicienie

Odrobaczanie szczeniąt

Odrobaczanie szczeniąt przeprowadza się od drugiego tygodnia życia, następnie co 14 dni do 2 tygodni po odsadzeniu.

Kolejne zabiegi co 4 tygodnie do 6 miesiąca życia.

Odrobaczanie suk ciężarnych

Aby zapobiec transmisji Toxocara do szczeniąt, szczenne suki powinny otrzymać odpowiedni preparat z grupy makrocyklicznych laktonów w 40 i 55 dniu ciąży lub fenbendazol codziennie od 40 dnia ciąży do 14 dnia po porodzie.

Odrobaczanie suki karmiącej

Powinny być leczone jednocześnie z pierwszym odrobaczaniem szczeniąt.

Odrobaczanie psów w podwyższonej grupie ryzyka

Psy w podwyższonej grupie ryzyka (sport, zawody, wystawy) należy odrobaczyć dwukrotnie: maksymalnie 4 tygodnie przed i 2-4 tygodnie po imprezie.

Odrobaczanie psów w hodowlach

Odrobaczanie przeprowadza się co 4 tygodnie lub wykonuje w tych odstępach badania kału.

Odrobaczanie psów pracujących

Psy pracujące (policyjne, pies-ratownik, pies-przewodnik) należy odrobaczać 12 razy do roku, aby wykluczyć możliwość wydalania jaj nicieni.

Odrobaczanie psów w domach z małymi dziećmi lub osobami z obniżoną odpornością

Psy w domach, gdzie są małe dzieci lub osoby z obniżoną odpornością powinno się odrobaczać 12 razy do roku, aby wykluczyć możliwość wydalania jaj nicieni.

Odrobaczanie psa – nicień sercowy Dirofilaria immitis

Odrobaczenie psa należy przeprowadzić w przypadku podróży na tereny endemiczne dla nicieni sercowych.

Odrobaczenie należy wykonać nie później niż 30 dni po rozpoczęciu podróży, do 30 dni po powrocie, odstępy miesięczne.

Odrobaczanie psa – tasiemce

Psy jedzące surowego mięso czy podroby nie poddane obróbce cieplnej (10 min temp. wewnątrz mięsa 65ºC) lub mrożeniu (7 dni w -17 do -20ºC) należy odrobaczać co 6 tygodni przeciwko tasiemcom.

W przypadku stwierdzenie pcheł na psie należy wykonać jednorazowe odrobaczanie połączone z odpchleniem (pchły są wektorem dla Dipylidium caninum).

Podróż na tereny endemiczne dla Echinococcus spp.

Psy w warunkach wysokiego ryzyka tasiemcami bąblowcowymi należy odrobaczyć 4 tygodnie po rozpoczęciu podróży, następnie co 4 tygodnie, a także miesiąc po powrocie.

Badanie kału trzeba przeprowadzić bezpośrednio po podróży, leczenie wykonuje się w razie konieczności.

Schemat odrobaczenia dorosłego psa

Dla uproszczenia można schematycznie podzielić zasady odrobaczania dorosłych psów zaliczając je do oddzielnych grup ryzyka, w zależności od ich trybu życia i zachowania.

Grupa ryzyka A

Należące do tej grupy psy są pod stałą kontrolą na spacerach, nie biegają swobodnie lub biegając swobodnie pozostają pod dozorem, nie mają kontaktu z obcymi psami, nie zjadają padliny czy kału, nie polują i nie zjadają ofiar i surowego, niepoddanego obróbce termicznej mięsa.

Odrobaczanie: psy w tej grupie powinny być odrobaczane przeciwko nicieniom i tasiemcom 1-2 razy w ciągu roku lub też zamiennie należy wykonywać w tym czasie badanie kału.

Grupa ryzyka B

Należące do tej grupy psy są pod stałą kontrolą na spacerach, nie biegają swobodnie lub biegając swobodnie pozostają pod dozorem, mają kontakt z obcymi psami, nie zjadają padliny czy kału, nie polują i nie zjadają ofiar i surowego, niepoddanego obróbce termicznej mięsa.

Odrobaczanie: psy w tej grupie powinny być odrobaczane przeciwko nicieniom i tasiemcom 4 razy w ciągu roku lub też zamiennie należy wykonywać w tym czasie badanie kału.

Grupa ryzyka C

Należące do tej grupy psy są pod stałą kontrolą na spacerach, nie biegają swobodnie lub biegając swobodnie pozostają pod dozorem, mają kontakt z obcymi psami, nie zjadają padliny czy kału, polują i zjadają ofiary i surowe, niepoddane obróbce termicznej mięso.

Odrobaczanie: psy w tej grupie powinny być odrobaczane przeciwko nicieniom 4 razy w ciągu roku oraz tasiemcom 12 razy w ciągu roku lub też zamiennie należy wykonywać w tym czasie badanie kału.

Grupa ryzyka D

Należące do tej grupy psy biegają swobodnie bez dozoru, mają kontakt z obcymi psami, zjadają padlinę czy kał innych psów, polują i zjadają ofiary i surowe, niepoddane obróbce termicznej mięso.

Odrobaczanie: psy w tej grupie powinny być odrobaczane przeciwko nicieniom i tasiemcom 12 razy w ciągu roku lub też zamiennie należy wykonywać w tym czasie badanie kału.

Jeśli nie można określić grupy i ryzyka zarażenia pies powinien być odrobaczany co najmniej 4 razy do roku.

Aktualne badania wskazują, że odrobaczanie psa 1-3 razy do roku nie jest wystarczające.

Podsumowanie

Odrobaczać czy nie odrobaczać psa?
Odrobaczać czy nie odrobaczać psa?

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już dlaczego odrobaczanie psa jest tak ważne.

W związku z powszechną obecnością pasożytów w otoczeniu i wciąż jeszcze zdarzającym się przypadkom nie sprzątania odchodów po swoich zwierzętach do zakażenia może dojść wyjątkowo łatwo.

Jeśli masz pytania związane z treścią, opublikuj je pod artykułem, odpowiem tak szybko jak to możliwe.

 

Wykorzystane źródła >>

Lek. wet. Magda Zdanowska

Lekarz weterynarii Magdalena Zdanowska

Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW. Specjalistka chorób psów i kotów. Od kilkunastu lat pracuję w gabinecie weterynaryjnym w Warszawie, opiekując się głównie psami i kotami. Prywatnie właścicielka buldożki Fiony i dwóch kotek – Zuzulki i Fifiutki.

10 komentarzy do “Odrobaczanie psa: objawy zarobaczenia i tabletki na odrobaczenie psa”

  1. Witam. 24 lipca kupiłam szczeniaka owczarka szkockiego z hodowli z rodowodem. Był bardzo zapchlony – właścicielka bardzo przepraszała, twierdziła, że wyjątkowo w tym roku psy mają pchły co nigdy wcześniej się nie zdarzyło. Były psikane specjalnym preparatem. Pojechałam prosto do swojego weterynarza. Piesek dostał tabletkę przeciw pchłom i kleszczom oraz został wykąpany i wyczesany .Pierwszą noc spał w piwnicy ze mną ( dobre warunki), gdyż mamy inne zwierzęta i nie chcieliśmy przeniesienia pcheł. Po 24 godzinach od podania leku wpuściliśmy go do domu. Piwnica została zdezynfekowana. Szczeniak od tamtego czasu pomimo braku pcheł drapie się i ma łupież. Wyczesuję go co kilka dni, ale to niewiele wnosi. Po 2 tygodniach od odpchlenia dostał tabletkę na odrobaczanie. W kale następnego dnia pojawiła się glista. Weterynarz kazał podać kolejną tabletkę po tygodniu, a ja czytam, że po 2 tygodniach. W związku z powyższym trzeba też odroczyć szczepienie do kompletnego odrobaczenia. W hodowli psiak był trzykrotnie odrobaczony i raz zaszczepiony. Mam kilka
    pytań:
    1. Czy łupież może być objawem tego, że piesek miał pchły ( minęło 2,5 tygodnia), stresu ( colie to wrażliwa rasa, choć czuje się u nas dobrze), a może niewłaściwego szamponu ( puppy shampo firmy Vetexpert)
    2. Kiedy kolejny raz odrobaczyć psiaka – za tydzień czy dwa?
    3. Kiedy faktycznie szczepić kolejne razy w związku z zarobaczeniem ( szczeniak urodził się 1 czerwca)
    4. Jak pomóc psiakowi ze swędzeniem i łupieżem? Wiem, że można pomyśleć, że został zaniedbany w hodowli, ale właścicielka naprawdę bardzo przepraszała, dzwoniła, nawet zwróciła koszty
    odpchlenia i paliwa. Lucky, bo tak ma na imię jest kochany. Nasze 2 pudelki i 2 koty się z nim zaprzyjaźniły (odrobaczyliśmy wszystkie zwierzaki).
    Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie. Dorota

    Odpowiedz
    • Dzień dobry.
      Biorąc po uwagę obecność pcheł, raczej nie była to najlepsza hodowla – i bez względu na to, jak bardzo przepraszała Panią jej właścicielka. Podchodziłabym z dużą ostrożnością do wpisów w książeczce zdrowia. Odpowiadając na Pani pytania, obie wymienione przez Panią możliwości mogą być źródłem łupieżu. Co więcej, warto rozważyć także inne źródła łupieżu – chociażby alergię pokarmową, alergie na pchły czy też niedobory mineralno witaminowe. Łupież może być też wynikiem przesuszenia skóry – warto wtedy rozważyć kąpiel dermatologiczną, w specjalnie dobranym preparacie. Kolejne odrobaczenie powinno być zwykle wykonane 10-14 dni od podania pierwszej porcji preparatu, jednak proszę skonsultować to z lekarzem prowadzącym, zalecenia są różne w zależności od zastosowanych preparatów. Proszę pamiętać, że kolejne odrobaczenia powinny być wykonywane co miesiąc do ukończenia 6 miesiąca życia, potem raz na trzy miesiące. Odrobaczenia można wykonywać zamiennie z badaniem parazytologicznym kału. Szczepienia ochronne powinny być wykonane po odrobaczeniu pacjenta. Na świąd i łupież pomoże ustalenie jego przyczyny – tak jak wspomniałam, istnieje kilka możliwości i w zależności od przyczyny terapia jest różna.
      Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.

      Odpowiedz
  2. Dzień dobry. Czy zalecane odrobaczanie psa dorosłego ma sens jeśli nie wiemy czy i jakie ma pasożyty? Pies domowy, miejski, rac, ej na smyczy i pod kontrolą, ale wiadomo – tu złapie kawałek chleba, tam pochlepxze wodę z kaluzy. Nie wszystko da się przewidzieć. Czy nie lepiej jest zrobić raz na 4-6 mcy badanie kału i podać to co jest potrzebne (lub nic jeśli pies czysty)? Tak, wiem, to opcja drozsza, ale tabletki na odrobaczanie też kosztują a poza tym nie są obojętne dla zdrowia psa… Czy badanie kału przeprowadzone właściwie (3 próbki z 3 kolejnych dni itd) wykrywa wszystkie pasożyty i jeśli nic mi ie wykryto mkozna spać spokojnie?

    Odpowiedz
    • Dzień dobry.
      Zalecenia co do odrobaczania psa są dość jasne – raz na trzy miesiące należy odrobaczyć psa, albo wykonać badanie kału, jeżeli pies nie ma biegunek, wymiotów, ani innych niepokojących objawów z przewodu pokarmowego. Jeśli pies należy do grup ryzyka, poluje, często zjada niepokojące, niedozwolone pokarmy, odrobaczanie może być nawet częstsze (odsyłam do zaleceń ESCCAP). Badanie kału zazwyczaj oznacza flotacę, a jej ujemny wynik nie zawsze oznacza, że pies jest absolutnie wolny od pasożytów wewnętrznych. Jeśli niepokojące objawy ze strony przewodu pokarmowego występują, badanie można przeprowadzić z większej ilości próbek, można też wtedy zdecydować się na poszerzone badanie (na przykład z sedymentacją, barwieniem, oznaczaniem antygenów). Większość preparatów odrobaczających ma działanie miejscowe, efektywne są w świetle jelita. Są to substancje dość dobrze poznane i mało jest udokumentowanych przypadków, gdzie nie należy ich stosować.
      Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.

      Odpowiedz
      • Teoretycznie rozumiem. Ale zależało mi na konkretnej odpowiedzi :). Pani wypowiedź sugeruje, że żadne standardowe badanie kalu nie daje pewności… Może te bardziej skomplikowane, które robi się, kiedy jest podejrzenie pasożytów, objawy, biegunki, wymioty itd. Więc spytam jeszcze raz inaczej – Pies nie polujący, spacery głównie miastowe. Bez widocznych objawów wskazujących na obecność pasożytów. Badanie kalu np raz na trzy miesiace, nie wykazuje pasozytow. Czy w takim przypadku należy podawać tabletkę na odrobaczanie czy można z niej zrezygnować?

        Odpowiedz
        • Dzień dobry.
          Tak jak wspomniałam w poprzedniej wypowiedzi, najdokładniejsze wytyczne znajdzie Pani na stronie ESCCAP http://www.esccap.pl/zasady-odrobaczania-psow/?msclkid=085a2c2ea77311ec92a397c4173e91da – na diagramie poniżej zaleceń są najważniejsze pytania, w zależności od odpowiedzi dowie się Pani, ile razy do roku należy odrobaczać pupila. Napisałam w poprzedniej wypowiedzi, że flotacja, czyli podstawowe badanie kału, może nie ujawnić obecności wszystkich pasożytów, a nie, że żadne badanie nie daje stu procentowej pewności. Jeśli pupil nie ma żadnych niepokojących objawów ze strony przewodu pokarmowego, badanie kału może zastąpić odrobaczenie, jednak warto wtedy rozważyć wykonanie szerszego panelu pasożytniczego, a nie samej tylko flotacji. Przypomnę, że do zakażenia pasożytami wewnętrznymi wystarczy jeden spacer w nieodpowiednim miejscu, jeden kontakt z jajami pasożyta, oblizanie czegoś, zjedzenie czegoś na spacerze.
          Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.

          Odpowiedz
  3. Dzień dobry. Jakie są przeciwwskazania dotyczące odrobaczania, szczepień i preparatów typu spot-on? Czy po szczepieniu można użyć spot-on na kleszcze? Czy trzeba odczekać? Jeśli tak to ile? Czy można równocześnie odrobaczyć i zaaplikować spot-on? Czy nie będzie to za dużo? Byłabym wdzięczna za odpowiedź i ostrzeżenia kiedy stosować a kiedy nie poszczególne preparaty, ponieważ wszystko mi się już miesza. Pozdrawiam.

    Odpowiedz
    • Dzień dobry.
      Preparaty do profilaktyki są zazwyczaj na tyle bezpieczne, że nie ma restrykcyjnych przeciwwskazań, które stanowczo zakazywałyby stosowania tych preparatów u zwierząt. Preparatów dostępnych na rynku jest bardzo dużo i każdy z nich ma inne przeciwwskazania do stosowania, w momencie gdy zdecyduje się Pani na podanie konkretnego preparatu, warto zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania. Lekarz weterynarii wydający leki w gabinecie dostosowuje je do stanu zdrowia pacjenta, stąd często przed zwykłym odrobaczeniem czy zabezpieczeniem przeciwko pchłom i kleszczom, przeprowadzany jest szczegółowy wywiad, uwzględniający nie tylko choroby, ale też zwyczaje psa. Na pewno warto przemyśleć profilaktyczne odrobaczania u zwierząt, które cierpią z powodu IBD, choroby nowotworowej, padaczki, zaniku kosmków jelitowych a także u psów, u których wystąpiła mutacja genu MDR1 – warto wtedy wykonać badanie parazytologiczne kału, przed podaniem profilaktycznym leku. Jeśli chodzi o kolejność wykonywania działań profilaktycznych, warto przed szczepieniem wykonać odrobaczenie lub badanie kału, tak, aby szczepione zwierzę było w jak najlepszej kondycji (już bez pasożytów wewnętrznych). Jeśli chodzi o zabezpieczenie przeciwko pasożytom zewnętrznym, powinno być ono stale “aktywne” – należy bezwzględnie przestrzegać czasu działania preparatu, który określił producent. I tu również, warto zapoznać się z ulotką lub porozmawiać z lekarzem przed zastosowaniem preparatu. U swoich pacjentów staram się rozbić zabiegi profilaktyczne, z zachowaniem co najmniej kilku dni przerwy między odrobaczeniem, szczepieniem a zastosowaniem preparatu na pasożyty zewnętrzne, tak, by w razie konieczności wiedzieć, co wywołało niepożądaną reakcję.
      Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.

      Odpowiedz
  4. Dzień dobry.Mój 13 letni jamnik mieszaniec miał nawracające biegunki z krwią.Zrobiono mu badanie kału w którym wyszły larwy węgorka jelitowego.Obecnie leczony jest aniprazolem przez 5 dni 1,5 tabletki 1 raz dziennie,po 4 tygodniach powtórka w takim samym dawkowaniu.Po 14 dniach mam zrobić kontrolne badanie kału.Ze względu na to że pies lubi spać w łóżku i dziwne bóle brzucha przeprowadzono u mnie też kurację Zentelem 400 mg przez trzy dni.Mam pytanie czy taka kuracja wystarczy mojemu psiakowi oraz mnie?Czytałam ze tego pasożyta bardzo trudno się pozbyc z organizmu.

    Odpowiedz
    • Dzień dobry.
      Cóż, nie ma pewności, że ta kuracja będzie wystarczająca, stąd zalecenie, by po podaniu leków zbadać kał ponownie. Oprócz podawania leków sobie i pupilowi, proszę zadbać o dokładne odkażenie podłóg, wypranie pościeli, dywanów, jednym słowem dezynfekcję wszystkiego, z czym kontakt miał Pani pies, aby nie dopuścić do ponownego zakażenia po wyleczeniu pierwotnej choroby. Proszę też pamiętać, że jeśli ma Pani inne zwierzęta – je również należy odrobaczyć.
      Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.

      Odpowiedz

Dodaj komentarz

Co Piszczy w Sierści Twojego zwierzaka?

Zalecenia lekarzy weterynarii na Twoim mailu

+ ebook "Czy leki ludzkie są bezpieczne dla psa i kota?"

Co Piszczy w Sierści Twojego zwierzaka?

Porady lekarzy weterynarii na Twoim mailu

+ ebook "Czy leki ludzkie są bezpieczne dla psa i kota?"

Zgoda marketingowa: wyrażam zgodę, aby Co w Sierści Piszczy skontaktował się ze mną drogą mailową, korzystając z informacji podanych w tym formularzu dla celów informacyjnych, aktualizacji i marketingu. Jeśli chcesz wycofać Twoją zgodę kliknij link rezygnacji u dołu każdego wysyłanego przez nas maila. Szanujemy Twoją prywatność i dane osobowe. Tutaj znajdziesz naszą politykę prywatności i regulamin newslettera. Przesyłając ten formularz zgadzasz się, że możemy przetwarzać Twoje dane osobowe zgodnie z tymi warunkami. 

WYPEŁNIJ POLA, ABY POBRAĆ MATERIAŁY W PDF 👇

Zgoda marketingowa: wyrażam zgodę, aby Co w Sierści Piszczy skontaktował się ze mną drogą mailową, korzystając z informacji podanych w tym formularzu dla celów informacyjnych, aktualizacji i marketingu. Jeśli chcesz wycofać Twoją zgodę kliknij link rezygnacji u dołu każdego wysyłanego przez nas maila. Szanujemy Twoją prywatność i dane osobowe. Tutaj znajdziesz naszą politykę prywatności i regulamin newslettera. Przesyłając ten formularz zgadzasz się, że możemy przetwarzać Twoje dane osobowe zgodnie z tymi warunkami.