Płochacz niemiecki (Deutscher Wachtelhund) nazywany także spanielem niemieckim jest rasą stosunkowo młodą, powstałą w XIX wieku w Bawarii niejako w odpowiedzi na potrzeby tamtejszych myśliwych i leśników.
Historia rasy płochacz niemiecki
Za twórcę rasy płochacz niemiecki uważany jest niemiecki hodowca Frederick Roberth, który dążył do uzyskania osobników wszechstronnych użytkowo, umiejących polować na typowo leśnych terenach oraz pomagać w różnorodnej pracy leśniczym. Do krzyżówek użyto przede wszystkim popularnego na początku XVIII wieku, wymarłego dziś Stoeberera, który był psem polującym, aczkolwiek przed laty znajdował się on tylko w rękach klas rządzących. Nie wiadomo dokładnie z połączenia jakich jeszcze ras wywodzi się dzisiejszy płochacz niemiecki, ale prawdopodobnie były to rasy psów takie jak wyżły, spaniele oraz posokowce, których to specyficzne i wysoko cenione cechy, zapewniły wszechstronność, do której dążono. Drugą osobą, mającą znaczący wpływ na popularyzację i rozwój płochaczy niemieckich miał Rudolf Friess, który wprowadził niepraktykowany już dziś podział rasy na dwie linie uzależnione od umaszczenia oraz mimo ograniczonej puli genetycznej, zadbał o wykluczenie chowu wsobnego w hodowli.
Płochacz niemiecki zwany też spanielem niemieckim jest psem, który został oficjalnie uznany w 1903 roku wraz z powstaniem klubu The German Wachtelhund zwanego także Verein fur Deutsche Wachtelhund (niemiecki klub wachtelhunda). Rasę niemiecki płochacz próbowano popularyzować za granicą m.in. w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, ale niestety nie zyskała ona tam większego uznania. Płochacze niemieckie cieszą się uznaniem w Szwecji – to pies myśliwski, który wykorzystywany jest do polowań na dziki. Spaniele niemieckie specjalizują się przede wszystkim w wyszukiwaniu i wypłaszaniu zwierzyny, ale również świetnie aportują i tropią postrzelone sztuki. Nazywane są inaczej German quail dog – czyli psami na przepiórki. Płochacz niemiecki wachtelhund świetnie radzi sobie zarówno na suchym lądzie, jak i w wodzie. Ze względu na spokojny i łagodny charakter, psy tej rasy utrzymywane bywają także jako psy towarzyszące, ale z reguły ich życiem jest praca. Rasa płochacz niemiecki jest w Polsce mało rozpowszechniona.
Płochacz niemiecki – FCI grupa 8 (aportery, płochacze, psy wodne), sekcja 2 (płochacze). Tą rasę psów obowiązują próby pracy.
Płochacz niemiecki charakter
Płochacz niemiecki wachtelhund to pies o zrównoważonym temperamencie, spokojny i przyjacielski, a jednocześnie wesoły i żywiołowy. Charakter płochacza niemieckiego w dużej mierze ukształtowało ich pierwotne przeznaczenie, czyli polowania – pewny siebie płochacz niemiecki wachtelhund to zapalony myśliwy i to jako psy myśliwskie zwierzęta te będą czuły się najlepiej. Zacięte i nieustępliwe w trakcie łowów, a zrelaksowane i przesympatyczne w domu, rasa psów deutscher wachtel zdaje się być idealnymi kompanami nie tylko dla myśliwych, ale i dla osób aktywnych, uprawiających sporty i ich rodzin.
Są pojętne i łatwe w układaniu i szkoleniu, ale potrzebują opiekuna pewnego siebie, cierpliwego i spokojnego, któremu będą mogły zaufać. Psy rasy płochacz niemiecki potrzebują dużo ruchu i uwielbiają spędzać czas na powietrzu. Nie lubią za to samotności i pozostawianie ich na dłuższy czas samych prowadzić może do zachowań destrukcyjnych.
Płochacze niemieckie dobrze sprawdzają się też w roli stróży. Pies rasy wachtelhund nie jest szczekliwy, ale zaalarmuje nas, gdy ktoś niepowołany pojawi się na horyzoncie. Silny instynkt łowiecki tych psów myśliwskich sprawia, że chętnie zapolują nawet na drobną zwierzynę w parku, czy na puszczonego luzem po domu chomika. Do dzieci nastawione są przyjaźnie, ale pamiętać należy o nauczeniu naszych pociech, jak powinny się obchodzić z tym psem myśliwskim.
Płochacz niemiecki opis rasy psów
Waga i wielkość płochacza niemieckiego
Płochacz niemiecki to średniej wielkości pies myśliwski o wydłużonej sylwetce i muskularnej budowie. Psy samce osiągają wysokość w kłębie 48 cm – 54 cm, a suki 45 cm – 52 cm. Masa ciała dorosłego osobnika to ok. 18 kg – 25 kg.
Wygląd płochaczy niemieckich
| Głowa | Pies płochacz niemiecki ma głowę suchą o płaskiej czaszce ze słabo zaznaczonym stopem. |
| Kufa | Spaniel niemiecki ma szeroką, lekko zaokrągloną kufę, zakończoną ciemną trufla nosa. |
| Nos | Pies płochacz niemiecki ma nos o rzymskim zarysie. |
| Wargi | Wargi spaniel niemiecki ma suche i gładkie. |
| Szczęki | Mocne, z kompletem zębów ustawionych w zgryzie nożycowym lub cęgowym. |
| Oczy | Spaniel niemiecki ma oczy ustawione nieco skośnie, ciemne o inteligentnym wyrazie. |
| Uszy | Uszy osadzone wysoko, długie, opadające i szerokie. |
| Szyja | Spaniel niemiecki ma mocną szyję z umięśnionym karkiem, bez luźnego podgardla. |
| Grzbiet | Pies płochacz niemiecki ma prosty i krótki grzbiet z wyraźnym mocnym kłębem. |
| Lędźwie | Pies płochacz niemiecki ma muskularne lędźwie, a zad lekko opadający. |
| Klatka piersiowa | Spaniel niemiecki ma owalną i długą klatkę piersiową. |
| Brzuch | Spaniel niemiecki ma brzuch umiarkowanie podkasany i obficie porośnięty włosem. |
| Ogon | Pies płochacz niemiecki ma dobrze owłosiony ogon, w spoczynku noszony prosto, a w akcji uniesiony. |
| Kończyny przednie | Proste i równoległe, o muskularnych łopatkach i silnych nadgarstkach. |
| Kończyny tylne | Dobrze kątowane z umięśnionymi udami i żylastym podudziem. |
| Łapy | Spaniel niemiecki ma łapy zwarte, o mocnych opuszkach i twardych pazurach. |
Umaszczenie płochacza niemieckiego
Okrywa włosowa płochacza niemieckiego jest gładka z falistym włosem okrywowym. Przedstawiciele rasy psów płochacz niemiecki wachtelhund mają długą sierść z grubym podszerstkiem, a włos na karku, uszach i tylnej stronie kończyn dłuższy i bardziej kręcony, na ogonie tworzy pióropusz. U płochacza niemieckiego występują dwa rodzaje umaszczenia:
- jednolicie brązowe (lub rude) – z białymi znaczeniami na piersi i palcach,
- dereszowate brązowe (lub rude) – z białym przesianiem i łatami na grzbiecie. Do tego rodzaju zalicza się umaszczenie srokate – biała barwa podstawowa i brązowe łaty.
Akceptowalne u tej rasy psa myśliwskiego jest podpalanie na kufie, nad oczami i na kończynach.
Płochacz niemiecki pielęgnacja i żywienie
Płochacz niemiecki jest mało wymagającym psem myśliwskim i nie wymaga szczególnej pielęgnacji. Wystarczy cotygodniowe wyczesywanie sierści płochacza niemieckiego oraz okazjonalna kąpiel psa. Okresowo sprawdzamy czystość uszu płochacza niemieckiego (psy są predysponowane do zapaleń kanału słuchowego, więc zalecana jest profilaktyka z użyciem specjalnych płynów do higieny tego obszaru) i zębów (które najlepiej jest myć przeznaczoną do tego celu pastą) oraz skracamy pazury jeśli zwierzak nie ściera ich sobie sam w trakcie ruchu.
W żywieniu stosujemy karmy przeznaczone dla ras psów średniej wielkości, lub możemy przyrządzać psu posiłki sami, pamiętając o zbilansowaniu składników odżywczych. Ilość podawanego pokarmu należy dostosować do aktywności fizycznej płochacza niemieckiego.
Płochacz niemiecki choroby
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą poligenetyczną, do której predysponowanych jest wiele ras psów, szczególnie dużych i olbrzymich – także deutscher wachtelhund. Schorzenie to polega na niewłaściwym połączeniu i ukształtowaniu struktur wchodzących w skład stawu biodrowego. Występowaniu choroby sprzyjają także tzw. czynniki środowiskowe, wśród których wymienia się m.in. nadmierną ilość ruchu serwowaną rosnącym szczeniętom oraz nieprawidłowe żywienie.
Psy rodzą się z prawidłowymi stawami biodrowymi, a rozwój choroby postępuje na skutek braku równowagi pomiędzy wzrostem i rozwojem tkanek twardych i miękkich. Prowadzi to do przewlekłej bolesności, powtarzających się stanów zapalnych i deformacji. Pierwsze objawy najczęściej zauważalne są przez właścicieli u psów rasy deutscher wachtelhund w wieku 6-12 miesięcy. Objawy kliniczne sugerujące możliwość wystąpienia dysplazji to:
- niechęć do ruchu,
- preferowanie pozycji leżącej i częste przysiadanie,
- kulawizna,
- sztywny chód,
- królicze skoki.
Dla wczesnego wykrycia HD wykonuje się profilaktyczne zdjęcie RTG przeprowadzane w sedacji u szczeniąt w wieku ok. 4-6 miesięcy oraz badanie ortopedyczne. W leczeniu stosuje się metody farmakologiczne, chirurgiczne lub przy niewielkim stopniu zaawansowania u szczeniąt – korygując ich dietę. Do najczęściej stosowanych zabiegów chirurgicznych należą:
- resekcja główki kości udowej,
- pektinektomia,
- potrójna osteotomia miednicy.
Leczenie farmakologiczne ma na celu zmniejszenie objawów bólowych choroby i jest częstą metodą z wyboru u psów starszych. Dodatkowo wprowadzane są nowe metody związane z wykorzystaniem komórek macierzystych lub autologicznych białek surowicy z krwi pacjenta (IRAP).
Dysplazja stawów łokciowych
Dysplazja stawów łokciowych jest zaburzeniem rozwojowym, polegającym na nieprawidłowym ukształtowaniu powierzchni stawowych stawów łokciowych. Wyróżniono 4 podjednostki tej choroby:
- nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy,
- fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego,
- osteochondroza kłykcia kości ramiennej,
- niedopasowanie powierzchni stawowych.
Schorzenie objawia się już u szczeniąt w wieku ok. 6 miesięcy kulawizną jednej lub obu kończyn przednich. Dodatkowo obserwujemy niechęć do zginania łap w łokciu i bolesność stawów przy omacywaniu. Dla potwierdzenia rozpoznania niezbędne jest badanie ortopedyczne oraz zdjęcie RTG w kilku projekcjach. Leczenie uzależnione jest od rodzaju i stopnia zaawansowania dysplazji.
Epilepsja
Padaczka należy do chorób neurologicznych i charakteryzuje się występowaniem różnego rodzaju napadów drgawkowych, związanych z nieprawidłową aktywnością mózgu.
Wyróżniamy padaczkę idiopatyczną (bez znanej przyczyny) lub czynnościową, która towarzyszyć może chorobom ogólnoustrojowym lub zaburzeniom związanym bezpośrednio z centralnym układem nerwowym.
Najczęściej obserwuje się napady drgawek połączone z utratą świadomości przez zwierzę. Atak padaczkowy poprzedzony może być tzw. aurą, gdy pies płochacz wyczuwając zbliżający się atak, szuka kontaktu z właścicielem lub izoluje się.
Celem leczenia padaczki jest zmniejszenie częstotliwości występowania ataków do minimum. Ponieważ leki przyjmowane muszą być przez zwierzę przewlekle do końca życia, najistotniejsze jest wykrycie i leczenie choroby podstawowej. Leki przeciwdrgawkowe podaje się doraźnie w trakcie ataku lub trybie ciągłym, gdy częstotliwość ich jest większa niż raz w miesiącu. Najczęściej stosowanymi substancjami używanymi do leczenia epilepsji są:
- fenobarbital,
- bromek potasu,
- imepitoina.
Zapalenie ucha zewnętrznego
Płochacze predysponowane są do zapaleń ucha zewnętrznego, ze względu na opadającą małżowinę uszną oraz zamiłowanie do kąpieli. Otitis externa objawia się świądem oraz zaczerwienieniem i bolesnością kanału słuchowego. Gromadzić się może w nim także różnego rodzaju wydzielina, która zawiera w swoim składzie m.in. bakterie oraz grzyby drożdżowe, które intensywnie namnażają się w środowisku wilgotnym. Leczenie zapalenia ucha to przede wszystkim leczenie miejscowe z użyciem odpowiednio dobranych kropli lub maści.
Czy warto zdecydować się na płochacza niemieckiego?
Płochacze niemieckie są psami typowo użytkowymi, które oczywiście czas wolny chętnie spędzą w domu z rodziną, ale aktywność i możliwość rozwijania łowieckich pasji i instynktów jest dla nich esencjonalna. Niemniej jednak coraz częściej docenia się je jako psy do towarzystwa, ale nie kanapowce, lecz takie, które wymagają sporo ruchu i uwagi.
Psy tej rasy są pojętne, szybko i łatwo się uczą, ale potrzebują doświadczonego i silnego opiekuna, by uznać jego przywództwo. Szkolić i trenować należy tego średniej wielkości psa na przepiórki od pierwszych miesięcy, a aktywności powinny być zróżnicowane i ciekawe, by płochacz niemiecki wachtelhund szybko się nie znudził.
Życie w małym mieszkaniu w centrum dużego miasta raczej nie jest dla płochaczy niemieckich i choć szybko adaptują się do różnych warunków, zdecydowanie lepiej będą się czuły, mając możliwość swobodnego wybiegu. Rasa psów deutscher wachtel nie powinna zbyt długo zostawać sama, gdyż psy mocno przywiązują się do właścicieli i są dość wrażliwe.
Są idealnymi domownikami, gdyż nie mają tendencji do nadmiernego szczekania, gryzienia czy agresji, a wychowywane wraz z innymi domowymi zwierzakami dogadają się z nimi bez problemu. W Polsce jest kilka zarejestrowanych w ZKwP hodowli, w których nabyć możemy szczenięta tej rasy psów, aczkolwiek dostępność miotów bywa różna.
