W trakcie swojej praktyki jako lekarz weterynarii, niejednokrotnie spotykam się z chorobami zakaźnymi u zwierząt domowych.
Często, gdy podczas wykonywania diagnostyki pada określenie “choroba zakaźna”, pierwszym pytaniem właściciela jest – czy można się tą chorobą zarazić od kota? Czy jest ona dla człowieka groźna? Czy jest niebezpieczna dla dzieci? Dziś chciałabym wyjaśnić, czym jest koci HIV.
Co to jest FIV u kota?
FIV, ponieważ taki jest prawidłowy skrót kociej choroby, to Wirus Nabytego Niedoboru Immunologicznego (odporności) Kotów (ang. feline immunodeficiency virus). Jest to wirus, który wywołuje u kotów domowych niedobór odporności, który określany jest jako “zespół niedoboru odporności”, a potocznie zwany jest kocim AIDS.
Przebiegiem i sposobem zarażania przypomina ludzką odmianę tej choroby.
Po raz pierwszy opisano go w 1986 roku, w Kalifornii, gdzie stwierdzono w jednym z domów w miejscowości Petaluma dużą grupę kotów, wolnych od FeLV (kociej białaczki), u których stwierdzano objawy bardzo obniżonej odporności o takim samym przebiegu choroby.
Ostatecznie wyizolowano nowy typ wirusa, który okazał się właśnie odpowiedzialny za występowanie FIV.
W jaki sposób dochodzi do zarażania wirusem FIV?
Wirus obecny jest w:
- kociej ślinie,
- krwi,
- mleku,
- nasieniu,
- innych płynach ustrojowych.
Najczęściej jednak dochodzi do infekcji w trakcie walk i pogryzień wzajemnych przez koty wolno żyjące i wychodzące.
FIV u kota objawy
Po kontakcie z wirusem możemy wyróżnić kilka etapów, najczęściej mówimy o pięciu kolejnych fazach rozwoju choroby.
- Faza 1 – jest to okres od momentu kontaktu z wirusem do około 6-9 tygodni. W tym czasie stwierdza się bardzo dużą ilość wirusa we krwi, organizm reaguje zatem jak na każdą infekcję wirusową. Często stwierdza się gorączkę, apatię, mogą występować zaburzenia żołądkowo – jelitowe. W trakcie badania zwierzęcia możemy wyczuwać powiększone węzły chłonne, nasunięte trzecie powieki. Jeśli organizm zwierzęcia ma wyższą odporność, właściciel może nie zaobserwować żadnych objawów klinicznych. W tym też okresie dochodzi do namnażania się wirusa w organizmie zwierzęcia.
- Faza 2 – jest to okres, w którym nie stwierdza się charakterystycznych zmian w organizmie zwierzęcia klinicznie. Inaczej jest to tak zwana faza bezobjawowa. Dochodzi do rozprzestrzeniania się wirusa po organizmie kota ale bez cech charakterystycznych jak w fazie 1. Może trwać kilka miesięcy lub lat. Kot staje się bezobjawowym nosicielem i siewcą wirusa. Jest potencjalnym zagrożeniem dla innych kotów.
- Faza 3 – na tym etapie stwierdzamy pogarszającą się kondycję zwierzęcia, obecność powiększonych węzłów chłonnych jeszcze bez wtórnych infekcji i dodatkowych objawów. Często stan kota tłumaczony jest wiekiem – staje się powolniejszy, częściej śpi, gorzej je. Ten etap może trwać kilka tygodni lub miesięcy.
- Faza 4 – w tym momencie zwierzęta trafiają do nas, lekarzy weterynarii najczęściej. Właścicieli niepokoją pogarszająca się kondycja skóry, zębów, często stwierdza się infekcje górnych dróg oddechowych, zapalenie dziąseł czy trudno gojące się rany na skórze. Opiekunowie zgłaszają pojawiające się często wymioty, coraz gorszy apetyt, spadek masy ciała. To w tym momencie najczęściej wykonujemy na prośbę właścicieli testy w kierunku chorób zakaźnych i właśnie w tej fazie najczęściej jest diagnozowany koci FIV.
- Faza 5 – do tego etapu najczęściej dochodzi u kotów wolno żyjących. Stwierdzamy wtedy bardzo duże osłabienie organizmu, niewydolność wielonarządową – nerek, wątroby, serca. U kotów domowych, jeśli właściciel wcześniej nie podjął takiej decyzji lub jeśli wtórne powikłania choroby są zagrażające życiu – jest podejmowana decyzja o eutanazji zwierzęcia.
Koci AIDS diagnostyka
Wykrywanie wirusa odbywa się w gabinecie weterynaryjnym za pomocą szybkich testów diagnostycznych wykorzystujących metodę ELISA (Enzyme Linked Immunosorbent Assay, czyli test immunoenzymatyczny inaczej nazywany immunoenzymosorpcyjnym).
Jest to jeden z najpowszechniej stosowanych testów w badaniach naukowych oraz diagnostycznych.
Służy do wykrywania określonych białek w badanym materiale z użyciem przeciwciał i określonych enzymów.
Test FIV należy wykonywać u zwierząt powyżej 6 miesiąca życia, kiedy obecność przeciwciał matczynych nie jest już stwierdzana.
Już po 10 minutach mamy odpowiedź, czy w organizmie zwierzęcia mamy obecnego wirusa, czy jest on wolny od niego. Wystarczy tylko kropla krwi do wykonania takiego testu.
Jeśli diagnoza jest pozytywna, co oznacza, że stwierdzono obecność wirusa, a chcemy mieć 100% pewności, możemy wykonać dodatkowe badania w specjalistycznych laboratoriach.
Czas oczekiwania na wynik jest do 10 dni roboczych, ale daje pewność diagnozy.
Zobacz na poniższym wideo jak może wyglądać kot ze zdiagnozowanym FIV
Leczenie Wirusa Nabytego Niedoboru Immunologicznego Kotów
Samej obecności wirusa FIV w organizmie kota nie jesteśmy w stanie zwalczyć.
Możemy jedynie poprawiać odporność zwierzęcia, chronić przed wtórnymi infekcjami bakteryjnym i innymi wirusami poprzez:
- regularne szczepienia,
- odrobaczenia,
- leczenie pojawiających się bieżących problemów zdrowotnych od razu po ich zaobserwowaniu.
Jak możesz uchronić swoje zwierzę przed wirusem FIV?
W Polsce szczepionka przeciw temu wirusowi nie jest dostępna.
W Stanach zjednoczonych została zarejestrowana szczepionka, która zawiera 2 podtypy wirusa, nie chroni więc w pełni przed infekcją innymi podtypami tego wirusa.
Aby ograniczyć szerzenie się wirusa wśród kotów domowych i wolno żyjących, najlepiej jest sterylizować i kastrować osobniki niehodowlane aby zapobiegać walkom i pogryzieniom w stadach kotów.
Co zrobić, kiedy u Twojego kociaka zdiagnozowany FIV?
Należy pamiętać, że wirus ten nie jest chorobotwórczy dla ludzi.
Jeśli mamy wątpliwości czy nasze zwierzę mogło zostać zainfekowane, należy test powtórzyć w przeciągu 3-6 tygodni, ponieważ zdarzają się wyniki tzw. fałszywie dodatnie.
Jeśli natomiast diagnoza postawiona na podstawie wyników badania klinicznego i wykonanego testu jest jednoznaczna, należy zapewnić zwierzęciu odpowiednia opiekę lekarsko – weterynaryjną celem zwalczania wtórnych infekcji, regularnej profilaktyki i odrobaczeń a także kontroli krwi. Należy uniemożliwić kontakt z osobnikami zdrowymi ze względu na możliwość infekowania innych kotów.
Zwierzę powinno dostawać karmę bardzo dobrej jakości, zawierającą składniki naturalnie podnoszącą oporność – bogatą w lizynę, nienasycone kwasy tłuszczowe a jako suplementu można wprowadzić preparaty z betaglukanem.
Podsumowanie
Po przeczytaniu tego artykułu wiesz już jak Twój kot może zarazić się wirusem FIV i jak możesz temu zapobiec.
Wyjaśniłam Ci też jakie są objawy i przebieg kociego HIV, oraz jak postępować kiedy koci AIDS zostanie już wykryty.
Czy zatem zwierzę ze stwierdzonym feline immunodeficiency virus stanowi dla nas zagrożenie i powinniśmy poddać je eutanazji?
Na oba pytania, na podstawie doświadczenia lekarskiego i obserwacji własnych mogę odpowiedzieć – kot, u którego stwierdzono FIV nie stanowi zagrożenia dla ludzi, gdyż nie mogą się nim zarazić poprzez kontakt z krwią czy śliną kotów.
Co więcej, przy odpowiednio prowadzonej profilaktyce i zapewnieniu odpowiednich warunków żywieniowych i bytowych – może pożyć wiele lat bez wtórnych powikłań i objawów klinicznych.
Witam, u mojej kotki (ok. 1,5 roku) został właśnie zdiagnozowany wisrus FIV. Chciałabym wiedzieć karma jakiej firmy/firm byłaby najlepsza?
Witam, bardzo proszę o pomoc. Przybłąkał się do mnie bezdomny kociak. Zabrałam go do weterynarza, wynik fiv dodatnie (kreska ledwo widoczna jednak jak usłyszałam to bez znaczenia, kot chory). Polecenie eutanazji. Nie byłam w stanie podjąć takiej decyzji. Nie mam gdzie się z nim podziać, w domu mam zdrowego kota, niebardzo mogę też sobie pozwolić na drugiego kota. Nie znam osoby, ani schroniska, które zaadoptuje chorego zwierzaka.
Kociak nie ma nawet 4 miesięcy, czy mogą to być przeciwciała matki ?
Czy mogę już teraz, dzień po dodatnim wyniku testu płytkowego wykonać jakieś bardziej specjalistyczne badanie krwi które da mi pewność czy muszę czekać, aż kociak skończy 6 miesięcy?
Bardzo proszę o odpowiedź.
Dzień dobry.
Niektóre źródła donoszą, że kocięta mogą być serododatnie aż do 16 tygodnia życia. Zalecane jest powtórzenie badania około 6 miesiąca życia. Do tego czasu warto utrzymać kocię w odosobnieniu, aby na wszelki wypadek nie stanowiło źródła zakażenia dla zdrowych kotów. Koty z FIV mogą żyć bardzo długo, jednak ich odporność na infekcje jest mniejsza niż zdrowych kotów. Proszę spróbować poszukać maluchowi domu, kocięta mają dużo większą szanse na znalezienie rodziny niż koty dorosłe – a skoro to młode kocię, może jeszcze jego los nie jest przesądzony.
Pozdrawiam i trzymam kciuki za malucha. Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.
Bardzo dziękuję za ten artykul. Jestem wolontariuszką, opiekujacą się kotami fiv w schronisku. Czy mogłabym prosić o wskazówki dotyczące konkretnych karm zalecanych kotom, nosicielom wirusa fiv. Koty są w fazie 2. Są w bardzo dobrej kondycji, mimo iż jeden z nich to senior (10+).
Pozdrawiam
Dzień dobry.
Jeśli koty są nosicielami i nie wystąpiły u nich jeszcze żadne objawy chorobowe, nie miewają infekcji i cieszą się dobrym zdrowiem, nie ma szczególnych wytycznych co do karm. Oczywiście, byłoby super, jeśli jadłyby karmę wysokomięsną, z niewielkim dodatkiem (lub zupełnie bez) zbóż, wzbogaconą o dodatki mineralno – witaminowe. U kotów FIV dodatnich warto stosować preparaty wspomagające ich odporność, aby zmniejszyć ryzyko ewentualnych infekcji. Dodatek witamin A i E oraz kwasów omega 3 i 6 jest zawsze porządany w dobrej karmie. Wspomnę tylko, że dobra karma to ta, po której kot się dobrze czuje – nie ma wymiotów, biegunek, gazów i wzdęć, oddaje dobrze uformowane stolce.
Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.
Ja mialam kiciunia ktory zyl z nami dlugie lata z 4 innymi zdrowymi kotami i zaden z kiciusiow nie zarazil sie. Podawalam wszystkim witamine C glownie, takze chlorofillin, wit E , betaglukan. Gdy chory kicius zaczal miec zapalenie dziasel przy pomocy wet zlikwidowalismy ten problem zastrzykami wit C. Po trzecim zastrzyku witC dziasla byly normalne i rozowe, a wiec dziwie sie dlaczego tak malo czytam o tej witaminie. Czasami ta wit to jest jedyny ratunek dla kiciusia.
Proszę powiedzieć konkretnie co robić..dziś taki wynik dostałam
Witam serdecznie,
Mam nadzieję, że mimo tego, że artykuł wyszedł bardzo dawno temu uzyskam odpowiedź, chyba na pytanie trochę nie na temat. Od pięciu lat mam kocura z FIV. Już wtedy był dorosły i całkowicie bez zębów. W książce ma wpisane już 20 lat, ale w to nie wierzę. Kot radzi sobie świetnie poza tym, że jest strasznie leniwy, ale nurtuje mnie pytanie czy jest jakikolwiek inny sposób niż uzębienie na poznanie chociaż mniej więcej jego wieku? Wiem, że jest seniorem, ale jak go wzięłam usłyszałam, że roku on nie dożyje. Oczywiście chcę, żeby żył jak najdłużej, a najlepiej wiecznie 🙂
Dzień dobry.
Biorąc pod uwagę nosicielstwo wirusa FIV, ciężko uwierzyć, że pupil ma skończone 20 lat. Trudno jest oszacować wiek zwierzęcia – można sugerować się uzębieniem, jednak nawet u kota, który posiada wszystkie zęby ciężko jest dokładnie określić jego wiek – najłatwiej jest oszacować wiek kota w czasie wymiany zębów, określone zęby wypadają w określonym czasie. U starszego kota ocenia się, czy zęby są jeszcze w dobrej kondycji, czy szkliwo jest białe (niektóre teorie mówią, że zęby żółkną u około 2-3 letnich kotów). Młody kot ma silną, sprężystą sylwetkę, lśniące futerko i miękki chód. Mam nadzieję, że mimo 20 lat, jakie wynikają z książeczki zdrowia, Pani pupil ma jeszcze przed sobą długie życie w zdrowiu.
Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.