Choroba lokomocyjna u psa: przyczyny, objawy i leczenie

Choroba lokomocyjna często występująca u dzieci, a nawet u niektórych dorosłych, może także dotyczyć zwierząt towarzyszących – psów czy kotów.

Według badań nawet 1/6 populacji psów cierpi na chorobę czy też lęk lokomocyjny.

Objawami są przede wszystkim wymioty u psa, ale także może to być tylko złe samopoczucie spowodowane nudnościami towarzyszącymi ruchowi pojazdu.

Choroba lokomocyjna u psa przyczyny

Przyczyną choroby lokomocyjnej jest brak koordynacji przetwarzanych przez mózg sygnałów.

Komunikat ze strony zmysłu wzroku informuje o braku ruchu, natomiast bodźce dochodzące do błędnika w uchu środkowym przeczą tym informacjom.

Kiedy zwierzę znajduje się w poruszającym się pojeździe błędnik w uchu środkowym, będącym jednym ze składowych odpowiedzialnych za utrzymanie równowagi ciała, przesyła informacje do mózgu o ruchu.

Jednocześnie narząd wzroku informuje o fakcie pozostawania bez ruchu we wnętrzu pojazdu.

W ten sposób dochodzi do dezinformacji, z którymi nie potrafi poradzić sobie mózg i dochodzi do rozwoju choroby lokomocyjnej.

Dlatego też lepiej, jeśli zwierzę może obserwować otoczenie przez okna pojazdu.

Inna hipoteza wyjaśniająca przyczynę wymiotów występujących w chorobie lokomocyjnej zakłada, że mózg odbierający rozbieżność pomiędzy sygnałem z błędnika a narządem wzroku ocenia je jako następstwo zatrucia substancjami neurotoksycznymi zaburzającymi pracę układu nerwowego.

Jest to więc sygnał do wywołania wymiotów, które mają oczyścić układ pokarmowy z toksyn.

Wymioty w chorobie lokomocyjnej

Wymioty są procesem złożonym, kontrolowanym przez ośrodek wymiotny znajdujący się w rdzeniu przedłużonym w ośrodkowym układzie nerwowym.

Ośrodek wymiotny odbiera bodźce z różnych części ciała, na przykład z układu pokarmowego, układu przedsionkowego, ze strefy w mózgu reagującej na toksyny, a także z narządu węchu.

Tak więc widać, na jak wiele czynników organizm może reagować wymiotami.

Wymioty podczas choroby lokomocyjnej pochodzą od receptorów znajdujących się zarówno w ośrodkowym jak i autonomicznym układzie nerwowym.

Także znaczenie przypisuje się neurohormonom stresu.

Objawy choroby lokomocyjnej

Objawy choroby lokomocyjnej rozwijają się wraz z czasem podróży.

Początkowo zwierzę nie wykazuje objawów, może być tylko apatyczne i osowiałe.

Następnie zaczyna przejawiać niepokój, kręcić się niespokojnie szukając dogodnego miejsca, może zacząć ziać, ślinić się, aż w końcu dochodzi do wymiotów.

U zwierzęcia cierpiącego na chorobę lokomocyjną może z czasem dojść do rozwoju lęku lokomocyjnego.

Pies czy kot z czasem kojarzą podróż z nieprzyjemnymi nudnościami i wymiotami, co powoduje u nich silną chęć uniknięcia kontaktu ze środkiem lokomocji.

W przypadku obu zaburzeń dochodzi do pobudzenia autonomicznego układu nerwowego.

Lęk lokomocyjny czy choroba lokomocyjna?

Choroba lokomocyjna jest dość częsta u szczeniąt i kociąt, ale zwykle mija wraz z wiekiem.

Niestety jeśli dojdzie do rozwoju lęku lokomocyjnego problemy podczas podróży pozostają, a wówczas przyczyną niespokojnego zachowania czy wymiotów jest strach.

U zwierząt cierpiących na lęk lokomocyjny może więc dochodzić również do:

• ślinienia,
• wymiotów,
• ziania.

Także obecne są, nie występujące w chorobie lokomocyjnej:

• wokalizacja (szczekanie czy miauczenie),
• niepokój i pobudzenie,
• oddawanie moczu i kału.

Ponadto bezpośrednio przed podróżą zwierzę często ucieka opiekunowi chcąc uniknąć jazdy.

W chorobie lokomocyjnej widoczne jest przede wszystkim ślinienie i wymioty, mogące być poprzedzone ziajaniem i niepokojem.

Do lęku lokomocyjnego może przyczyniać się niewłaściwa socjalizacja szczenięcia lub kociaka.

Im wcześniej młode zwierzęta są przyzwyczajane do podróży, wywołując pozytywne bodźce, tym większa szansa na prawidłowe reakcje w późniejszym okresie.

Warto więc powoli, małymi kroczkami przyzwyczajać zwierzę do samochodu.

Początkowo należy bawić się ze zwierzęciem w jego okolicy, także po uruchomieniu silnika.

Następny etap to przebywanie z psem we wnętrzu samochodu.

Pierwsze przejażdżki powinny być krótkie i zawsze miło się kojarzyć.

Nie wolno zakończyć pierwszej podróży nieprzyjemnym zdarzeniem, czyli na przykład wizytą u lekarza.

Po takim podwójnym stresie podróż samochodem może zacząć się zwierzęciu źle kojarzyć, a stąd do rozwoju lęku i choroby lokomocyjnej już niedaleko.

Tak więc choroba lokomocyjna i lęk lokomocyjny przeplatają się wzajemnie, a ponieważ są złożonymi zaburzeniami często ich terapia wymaga skojarzenia działań behawioralnych i farmakologicznych.

Co zrobić jeśli pies źle reaguje na podróż?

Jeśli zaburzenia są o małym nasileniu możliwe, że pomogą tylko działania przygotowujące do podróży.

Jeśli jednak to nie wystarczy należy wprowadzić suplementy uspokajające i przeciwwymiotne (na przykład z imbirem) czy też leki psychotropowe lub przeciwwymiotne dostępne u lekarza weterynarii.

Działania behawioralne

Przed podróżą należy zastosować co najmniej 3 godzinną głodówkę, czasami jednak niektóre zwierzęta lepiej znoszą podróż po nakarmieniu, należy jednak wówczas pamiętać, aby podać pokarm lekkostrawny i w niewielkiej ilości – około 1/4 normalnej porcji.

Jeśli pies boi się samochodu, należy zawczasu, powoli i systematycznie, małymi kroczkami przyzwyczajać go do pojazdu.

Początkowo bez podróżowania, później przechodzimy do krótkich przejażdżek, najlepiej zakończonych miłym zdarzeniem.

Podczas jazdy należy zapewnić dopływ świeżego powietrza

Koty i małe psy najlepiej jest przewozić w stabilnie umocowanym transporterze, większe psy najlepiej jest przypiąć specjalnymi szelkami dla psa do pasa bezpieczeństwa.

Ograniczenie bezwładnego przesuwania się zwierzęcia we wnętrzu pojazdu zmniejsza pobudzenie układu przedsionkowego, a więc tym samym ogranicza mdłości.

Dobrze, aby zwierzę miało możliwość obserwacji otoczenia poza samochodem.

Jeśli zwierzę przejawia lęk przed podróżą można zastosować suplementy uspokajające w połączeniu z feromonoterapią.

Terapia farmakologiczna

Najczęściej stosuje się leki o działaniu przeciwwymiotnym.

Może to być popularny Aviomarin, mający u psów działanie uspokajające i przeciwwymiotne, u kotów tylko wymiotne.

Innym preparatem jest lek Cerenia o silnym działaniu przeciwwymiotnym, dostępny u lekarzy weterynarii.

Także pomocne mogą być leki uspokajające na przykład z grupy benzodiazepin.

Czasami pomocna jest popularna hydroksyzyna.

W trakcie podróży

Podczas podróży samochodem z psem na dłuższe odległości należy zatrzymywać się przynajmniej co 2 godziny na postój.

Wówczas pies może napić się wody oraz załatwić potrzeby fizjologiczne.

Warto również pamiętać o tym, by nie otwierać zbyt szeroko szyb w samochodzie, jeśli zwierzę nie znajduje się w transporterze lub nie jest przypięte szelkami, ponieważ w strachu lub zobaczywszy coś ekscytującego za oknem mogłoby wyskoczyć na jezdnię.

Nie wolno także pozwalać na jazdę z głową wystawioną za szybę z względu na ryzyko zachorowania na zapalenie uszu czy też górnych dróg oddechowych.

W momencie wymiotów warto pomóc psu i przytrzymać go, tak aby nie zachłysnął się treścią pokarmową.

Oczywiście nie można w tym czasie na zwierzę krzyczeć czy też bić, ale również nadmierne pocieszanie nie jest wskazane.

Najlepiej jest samemu zachować spokój i nie okazywać nadmiernych emocji, zwykle to pomaga psu w szybszym powrocie do równowagi psychicznej.