Dlaczego koty drapią meble i co robić [porady behawiorysty]

Każdy opiekun kota doskonale wie, że koty mają ostre pazury, za pomocą których mogą rozprawić się z najpiękniejszym meblem. To, że koty drapią różne powierzchnie na pewno wiesz, ale czy zastanawiałeś/zastanawiałaś się kiedyś, po co to robią? Co właściwie daje kotom drapanie? A może chcesz rozwiązać problem uciążliwego drapania w nieodpowiednim miejscu w Twoim mieszkaniu? Czytaj poniższy artykuł, a znajdziesz w nim odpowiedzi na te pytania.

Po co koty drapią?

Drapanie jest bardzo ważnym i instynktownym zachowaniem prezentowanym przez nasze koty. Jaki jest cel drapania? Wbrew pozorom, nie jest to ostrzenie pazurów kota! Jest to błędne przekonanie, ponieważ przedmioty to nie ostrzałki, a powierzchnie, o którą kot może pozbyć zewnętrznej łuski z pazurów. Jest to niezwykle ważne, ponieważ zapobiega przerastaniu pazurów. Podobnie jak u nas paznokcie, pazury rosną cały czas i muszą u kotów być regularnie skracane. Nie sprawi to jednak, że pazury będą ostrzejsze. Oprócz funkcji pielęgnacyjnej, bardzo ważnym celem drapania jest znakowanie swojego terenu. Koty to drapieżniki, które są terytorialne i aktywnie bronią swojego terenu przed intruzami i informują ich o swojej obecności właśnie poprzez drapanie. Na łapkach koty mają zlokalizowane specjalne gruczoł, z których wydobywa się indywidualny zapach oraz pot. Kiedy koty drapią w jakąś powierzchnię pozostawiają więc tam swój zapach informując o swojej obecności innych przedstawicieli swojego gatunku. Co więcej, jednocześnie pozostawiają widoczne ślady w drapanej powierzchni oraz łuski pazurów, czyli znakują teren zapachowo, ale również wzrokowo. Kolejnym powodem drapania kota może być również chęć zwrócenia na siebie uwagi swojego opiekuna albo też zachęta do zabawy . Koty, które często żywiołowo drapią w obecności swoich opiekunów lub innych osobników mogą dawać do zrozumienia, że czują się pewne. W innej sytuacji natomiast, gdy zwierzę drapie w rozrzuconych miejscach po domu oraz okolicach drzwi i okien, może to świadczyć o tym, że kot nie czuje się bezpiecznie. Zastanawiając się, czy to drapanie oznacza pielęgnację pazurów, znakowanie czy jedno i drugie, trzeba wziąć pod uwagę wiele czynników, jak między innymi warunki, w których kot żyje i specyfikę zniszczonych miejsc.

Niezależnie od przyczyny jednak kocie drapanie może powodować duże zniszczenia w naszych mieszkaniach. Czytaj dalej artykuł, aby dowiedzieć się, jak zapobiegać takim działaniom i uchronić swoją kanapę przed niszczycielskimi łapkami swojego mruczka.

Gdzie drapią koty?

Kot do drapania może wybrać bardzo różne powierzchnie, w zależności od jego indywidualnych upodobań. Mogą to być powierzchnie zarówno pionowe jak i poziome. Często, po przebudzeniu, koty się przeciągają i drapią coś leżącego na ziemi. Czasem natomiast rozciągają się na pionowych płaszczyznach, które potem równomiernie drapią przednimi łapkami. Niektóre koty lubią przeciągać się leżąc, wyciągając swoje ciało i drapiąc łapkami tam, gdzie sięgają. Najczęściej wybierane powierzchnie do drapania przez nasze koty to takie, które są sztywne i porządnie umocowane. Dzięki temu pozostają one nieruchome, kiedy kot opiera się swoim ciężarem ciała i drapie. 

Co koty w naszych domach najbardziej lubią drapać? Najczęściej są to tkaniny, tapety czy dywany, ale mogą to również być meble wykonane z miękkiego drewna, na przykład sosnowego. Bardzo często koty niszczą wybrane drewniane meble, schody (szczególnie to pokryte materiałem) czy framugi drzwi. A dlaczego kot drapie w domu? Koty domowe niewychodzące, koty mające ograniczoną możliwość wychodzenia zewnątrz lub też koty wychodzące, które mimo swobody wolą spędzać czas w domu, zajmują się pielęgnacją pazurów w najbardziej sprzyjających warunkach, czyli właśnie w naszych mieszkaniach. A jak koty drapią w naturalnych warunkach? Najczęściej są to drzewa, które są pokryte korą lub też inny rodzaj drewna, najczęściej nielakierowanego. Takie powierzchnie zapewniają odpowiedni opór, a na ich powierzchni pozostają widoczne ślady. 

Jeśli kot wybiera różne miejsca w domu, by je drapać oraz robi to regularnie, zastanów się, czy działanie to nie ma na celu znakowania terenu. Jeśli tak jest oznacza to, że kot nie czuje się bezpiecznie i ma poczucie zagrożenia lub lęku. Takie znakowanie zdarza się zdecydowanie częściej, gdzie przebywa więcej kotów lub gdzie dokonano poważnych zmian. 

Prawidłowe nawyki od początku

Jeśli nie zapewnisz kotu odpowiednich powierzchni do drapania, możesz się spodziewać tego, że takie powierzchnie kot wybierze sobie sam. Ofiarą może paść nowa skórzana kanapa lub też ulubiony fotel. Jak mówi stare powiedzenie, które również w tym przypadku się sprawdzi – lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Jeśli zatem masz w domu małego kociaka, albo planujesz mieć, staraj się od początku uczyć swojego podopiecznego odpowiednich nawyków. Zacznij od nauki spokojnego i łagodnego znoszenia trzymaniu w rękach, kociak nie powinien się wyrywać. Przyzwyczajaj też kociaka do obcinania pazurów, dzięki temu, jako dorosły kot będzie to tolerował, a dodatkowo zapobiegniesz nadmiernemu niszczeniu mebli. Koniecznie umieść odpowiednią ilość i jakość drapaków w środowisku życia kota i zapobiegaj niszczenia niepożądanych powierzchni. A jak to zrobić? Czytaj dalej, żeby się dowiedzieć. 

Jaki wybrać drapak dla kota i gdzie go umieścić?

Jaki drapak będzie najlepszy dla Twojego kota? To zależy przede wszystkim od indywidualnych preferencji zwierzęcia. Na rynku dostępnych jest bardzo wiele różnych rodzajów drapaków dla kotów. Są to na przykład pionowe słupy umieszczone na masywnej podstawie czy też skomplikowane budowle, które sięgają od podłogi do samego sufitu, które oprócz umożliwienia drapania są miejscem do zabawy, ćwiczeń i spania. Tu warto poeksperymentować, zapewnić kilka drapaków i sprawdzić, które najlepiej spełniają swoją rolę. Wybór drapaka zależy od budżetu, który chcesz przeznaczyć oraz od przestrzeni, jaką dysponujesz. Jeśli chcesz, drapak możesz zrobić samemu i na przykład przymocować do ściany. Zorganizowanie takiego drapaka jest dość proste. Wystarczy, że kawałek dywanu przy przymocujesz do ściany za pomocą taśmy dwustronnej, a od góry i od dołu zabezpieczysz go drewnianymi listwami. Najlepiej w tej roli sprawdza się dywan supełkowy, ponieważ jego budowa sprawia, że kocie pazurki trafiają na większy opór. Zwróć uwagę, by drapak umocować na odpowiedniej wysokości, tak, by kot mógł z niego korzystać w pozycji rozciągniętej (czyli całkiem wysoko). Możesz też zamocować drapak kupiony w sklepie, który jest przeznaczony do powieszenia na ścianie. 

Istotnym aspektem jest lokalizacja samego drapaka w mieszkaniu. Ważne, by przynajmniej jeden drapak był ulokowany w pomieszczeniu, w którym kot najchętniej i najczęściej przebywa. Nie ulegaj pokusie umieszczeniu w miejscu rzadko przez kota uczęszczanym, ale wygodnym dla Ciebie (na przykład w norce pod schodami), ponieważ drapak dla kota zostanie po prostu zignorowany. Dobrym pomysłem jest umieszczenie drapaka w pobliżu miejsca, gdzie Twój podopieczny często śpi, ponieważ koty bardzo często przeciągają się i drapią tuż po przebudzeniu.

A jak oswoić kota z nowym miejscem do drapania? Przede wszystkim nic na siłę, ponieważ tak kota do niczego nie przekonasz. Jednym z lepszym sposobów jest wykorzystanie do tego zabawy z kotem. Wykorzystaj zabawkę dla kota umieszczoną na wędce (na przykład taką z piórkiem) i zachęć kota do zbliżenia się do drapaka i ataku na zabawkę, która jest w pobliżu drapaka. Gdy pazury wbiją się raz w powierzchnię i zwierzęciu się to spodoba, będzie on to najprawdopodobniej powtarzał bez dalszej pomocy. Innym sposobem jest też nasączenie drapaka zapachem z kocimiętki. Ta roślina jest niezwykle atrakcyjna dla wielu kotów i jego obecność zwabi kota w pobliże drapaka. Innym sposobem jest zastosowanie feromonów dla kota, czyli specjalnych substancji zapachowych wyczuwanych przez koty, którymi nasącza się nowy drapak. Środek taki zawiera syntetyczne odpowiedniki naturalnych kocich feromonów międzypalcowych z niewielką ilością kocimiętki, co zachęca kota do drapania w konkretnym miejscu. Jeśli Twój kot pozwala się dotykać, możesz również lekko oprzeć jego łapki na nowym drapaku, pokazując mu nowe możliwości i chwaląc go za to.

Ile drapaków powinno być w domu, jeśli w domu mieszka więcej niż jeden kot? Ogólna zasada mówi, że tyle, ile jest kotów plus jeden dodatkowy. Jest to oczywiście tylko propozycja, drapaków może być zdecydowanie więcej.

Jak zapobiec uszkodzeniom mebli?

Zdecydowanie łatwiej jest zapobiegać i zapewniać kotu odpowiednie miejsca do drapania niż oduczania robienia tego w miejscach dla nas niepożądanych. Niestety, czasem możemy nie trafić w kocie gusta i drapaki przez nas zorganizowane mogą zostać kompletnie zignorowane, natomiast skórzany fotel być uważany za najlepsze miejsce do drapania. Jak wtedy oduczyć tego kota? Poniżej podaję kilka propozycji działań.

• Po pierwsze, nie karć kota za drapanie. Oczywiście, jeśli kot jest w trakcie niszczenia nowego mebla, warto to zachowanie przerwać, ale koniecznie musisz zapewnić inne miejsce do drapania (więcej o tym znajduje się w kolejnych punktach). Pamiętaj, że drapanie to zachowanie naturalne i instynktowne. Kot nie drapie na złość albo żeby pokazać, że jakiś mebel jest brzydki. Może drapać dlatego, że ma naturalną potrzebę pielęgnacji pazurów czy zwrócić na siebie uwagę, ale też może się zdarzyć, że w danym momencie jest niespokojny i nie czuje się bezpiecznie. Jeśli kota skarcisz za to zachowanie, może to pogłębi jego stres i pogorszyć sytuację.
• Jeśli kot upodobał sobie jakiś rodzaj powierzchni lub przedmiot, który jest przez Ciebie nieakceptowany jako drapak, dostarcz kotu coś podobnego w zamian. Na przykład, jeśli Twój kot drapie zawzięcie tapetę na pewnej wysokości, umocuj panel do drapania o podobnej strukturze i umieść go na takiej samej wysokości, umożliwiającej podobne rozciągnięcie ciała, najlepiej w pobliżu miejsca, gdzie kot drapie. O wiele estetyczniej wygląda drapak dla kota, który można w razie potrzeby i zużycia wymienić na nowy, niż podrapana tapeta na ścianie. W przypadku drapania tapety, dobrym rozwiązaniem jest również zabezpieczenie jej przed drapaniem za pomocą cienkiej akrylowej płyty. Umieść ją w narażonym miejscu – sprawi to, że powierzchnia będzie nieatrakcyjna, ponieważ jest gładka, a pozostawiony zapach bardzo łatwo jest usunąć.
• W przypadku, gdy jakiś model jest podrapany i kot zawzięcie to zachowanie powtarza, możesz spróbować kota zniechęcić do prezentowania tego zachowania. Jednym ze sposobów może być przymocowanie do mebla dwustronnej taśmy klejącej (najlepiej zrobić to na przykład przy pomocy pinezek). Podczas prób znakowania pazurami taśma sprawi, że kot będzie miał niemiłe doznania, które jednocześnie są dla niego bezpiecznie. Oczywiście bardzo istotne jest, żeby taśma nie była zbyt mocna, żeby nie uszkodzić zarówno pazurów i łapek kota, jak również mebli. Obok zabezpieczonego miejsca ustaw dodatkowy drapak. Jeśli kot będzie miał wybór – nieprzyjemna taśma lub nowy drapak, są bardzo duże szanse, że zacznie drapać właśnie to przygotowane przez nas miejsce.
• Jeśli Twój kot drapie inne drewniane powierzchnie, jak na przykład balustrada lub framuga, najlepiej ślady po drapaniu usunąć za pomocą papieru ściernego i pokryć ponownie grubą warstwą lakieru lub farby. Obok koniecznie umieść odpowiednie urządzenie do drapania, panel lub drapak.

Środki odstraszające koty przed drapaniem

Na rynku dostępne są różnego rodzaju środki, które mają zniechęcić koty do drapania. Najczęściej jednak środki te pachną tak intensywnie, że nawet dla nas jest to zapach trudny do zniesienia. Stosowanie takich preparatów przyniesie skutki jedynie wtedy, gdy będą one stosowane bardzo regularnie. Osobiście nie jestem zwolenniczką takich środków, ponieważ w takich przypadkach zazwyczaj nie tylko kota zniechęca się do drapania na przykład na kanapie, ale również przy okazji zniechęca się do korzystania z niej wszystkich domowników z powodu intensywnego zapachu środka odstraszającego. Jednym ze sposobów, który jest bezpieczny dla kota, jest wspomniana przeze mnie taśma klejąca. Można również zamiast niej wykorzystać folię aluminiową, choć ta jest dużo mniej wytrzymała, więc gorzej spełnia swoją rolą. Inną alternatywą jest również zastosowanie syntetycznych feromonów w spreju, które można rozpylić na powierzchnię uszkodzoną przez drapanie. Jest to inny rodzaj feromonów niż te, które mają zachęcić kota do drapania, w tym przypadku są to odpowiedniki feromonów policzkowych, dzięki którym kot poczuje się bezpieczniej. Jest to jednak skuteczne jedynie w przypadku, gdy mamy do czynienia ze z drapaniem związanym ze znakowaniem terenu. 

Dlaczego koty drapią przedmioty?

Zapamiętaj, że drapanie jest naturalnym zachowaniem kotów. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie naszym podopiecznym odpowiednich miejsc do drapania. Powyższe rady powinny zdecydowanie pomóc w tym, żeby kot drapał w miejscach, które my wybierzemy, a nie kot wybierze za nas. Jeśli jednak mimo Twoich działań kot bardzo intensywnie drapie, warto zwrócić się do kociego behawiorysty. Możliwe, że Twój podopieczny czuje zagrożenie lub nawet lęk i właśnie okazuje go w ten sposób. Obserwujmy nasze koty i dbajmy o nie, a one nam się na pewno odwdzięczą!