Whippet należy do chartów angielskich i zwany jest inaczej miniaturowym greyhoundem (Miniature Greyhound). Rasa psa whippet pochodzi z Wielkiej Brytanii i powstała w zasadzie na potrzeby tamtejszej klasy robotniczej. Anglicy poszukiwali psów mniejszych niż greyhoundy (a przez to tańszych w utrzymaniu – dlatego też w pewnych kręgach nazywano je Greyhoundami dla ubogich), ale równie jak tamte szybkich, głównie w celu tępienia gryzoni. Często organizowano też zakłady o to, który z psów zabije więcej szczurów, albo pierwszy dobiegnie do mety prowizorycznego toru wyścigowego. Dla uzyskania tychże pożądanych wówczas cech, krzyżowano greyhoundy z ich małymi kuzynami – charcikami włoskimi, a także Manchester Terrierem i innymi odznaczającymi się sportowymi umiejętnościami terrierami. Cel ten został w końcu osiągnięty, a jako ojczyznę nowej rasy uznano Massachusetts, które stało się zagłębiem psich wyścigów.
Historia mówi, że pierwsze whippety otrzymała w XIX wieku siostra angielskiego króla Karola II, ale w obecnej formie eksterierowej rasa jest hodowana od wieku XIX. Dziś whippety są przede wszystkim psami rodzinnymi, ale równie dobrze jak w domowych pieleszach, czują się na torze wyścigowym. Wyścigi torowe i terenowe zdają się mieć w naszym kraju coraz więcej zwolenników i entuzjastów, co niewątpliwie sprzyjać będzie popularyzacji tej rasy w ciągu kolejnych lat.
Według klasyfikacji FCI whippety należą do grupy 10.
Charakter whippetów
Whippety to psy o przyjemnym i niekonfliktowym sposobie życia. Są przyjaźnie nastawione do ludzi, mało wymagające pod względem pielęgnacji, ciche i łatwe w ułożeniu. Preferują życie w stadzie, więc często spotykamy na spacerze opiekuna nie z jednym psem, ale z całą ich gromadką. Whippety lubią towarzystwo dzieci i nadają się do mieszkania w mieście.
Chętnie poleniuchują w ciągu dnia, ale wymagają też zainteresowania i wspólnej zabawy, inaczej mogą obudzić się w nich zapędy destrukcyjne. Nie lubią samotności i źle znoszą długotrwałą rozłąkę. Potrzebują umiarkowanej ilości ruchu, ale jak to charty, lubią biegać szybko i są bardzo skoczne i zwrotne.
Ich instynkt podążania za wszystkim co się rusza może być na tyle silny, że pies nie zareaguje na nasze wołania, więc nie zaleca się spuszczania ich ze smyczy w mieście, a jedynie na przeznaczonych do tego wybiegach, miejscach oddalonych od ruchliwych ulic lub naszym własnym, ogrodzonym terenie. O tym instynkcie pamiętać muszą także posiadacze innych domowych zwierzaków, takich jak króliki, świnki, czy chomiki, gdyż whippet może nad sobą nie zapanować i potraktować je jako swoją zdobycz. Psy te są też bardzo inteligentne i niezależne, więc wskazane jest szkolenie whippetów już od szczeniaka.
Jak wygląda Whippet?
Sylwetka whippeta jest pełna wdzięku i gracji, a jednocześnie muskularna i wytrzymała.
Wielkość i waga psa
Wysokość w kłębie psa samca wynosi od 47 do 31 cm, a suki od 44 do 47 cm. Masa ciała osobnika dorosłego to około 10 kg.
Whippet opis rasy
| Głowa | Długa, smukła i płaska, zwężająca się ku przodowi i szeroka między oczami. |
| Trufla nosa | Barwy zależnej od umaszczenia – czarna u psów czarnych, niebieskawa u niebieskich, brązowa u brązowych, a u białych i łaciatych dopuszcza się tzw. butterfly nose. |
| Szczęki | Mocne z kompletem zębów ustawionych w zgryzie nożycowym. |
| Oczy | O żywym wyrazie, owalne i błyszczące. |
| Uszy | Delikatne w kształcie płatka róży. |
| Szyja | Długa, muskularna, łukowato wygięta. |
| Klatka piersiowa | Głęboka, z wyraźnym mostkiem, brzuch podkasany. |
| Grzbiet | Mocny i szeroki, wysklepiony w części lędźwiowej. |
| Ogon | Długi, zwężający się ku końcowi, noszony poniżej linii grzbietu. |
| Kończyny | Proste, muskularne, o mocnych ścięgnach i dobrym kątowaniu, w ruchu płynne i swobodne, o dużym wykroku. |
Umaszczenie whippetów
Okrywa włosowa krótka i przylegająca o dowolnym umaszczeniu – dopuszczalne wszystkie kolory i ich kombinacje.
Pielęgnacja whippeta
Whippety, podobnie jak i inne charty, są bardzo łatwe w pielęgnacji. Podstawowym sprzętem jest rękawica do czesania i to w zasadzie wszystko. Psy te nie linieją w znaczący sposób, niemniej jednak martwy włos wypada, więc wskazane jest jego wyczesywanie raz w tygodniu. Kąpiemy psa w razie potrzeby i standardowo sprawdzamy okresowo stan pazurów, zębów i uszu.
Whippet choroby
Charty są specyficzną grupą, którą charakteryzują nieco inne wartości niektórych, oznaczanych we krwi parametrów, w porównaniu do większości ras. Mają one m.in wyższy hematokryt, poziom kreatyniny i ciśnienie oraz niższy fizjologiczny poziom T4. Lekarz weterynarii interpretuje zatem wyniki badań naszego charta w oparciu o te i inne rozbieżności.
Kruchość skóry
Kruchość skóry, znana również pod nazwą zespołu Ehlersa-Danlosa, jest rzadko występującym, wrodzonym zaburzeniem struktury tkanki łącznej.
Na skutek zmniejszonego wytwarzania różnych typów kolagenu skóra jest nadmiernie rozciągliwa lub też bardzo krucha i podatna na uszkodzenia. Pozornie niewielki uraz może spowodować powstanie ogromnej, trudno gojącej się rany.
Zespołowi temu towarzyszyć mogą także:
- przepukliny,
- choroby przyzębia,
- choroby oczu.
Wyznacznikiem nadmiernej rozciągliwości skóry jest wskaźnik rozciągliwości obliczany ze stosunku wysokości fałdu skóry na grzbiecie do odległości pomiędzy guzem potylicznym a ogonem, pomnożony przez 100. Wartości powyżej 14,5 świadczy o astenii.
Brak specyficznego leczenia, ale według niektórych autorów poprawę kliniczną przynosi podawanie dużych dawek witaminy C. Psy obarczone tym defektem powinny zostać wykluczone z rozrodu.
Nadwrażliwość na tiopental
Nadwrażliwość na tiopental jest uwarunkowana genetycznie i dotyczy w zasadzie całej grupy chartów.
Nadmierna reakcja na ten barbituran związana jest z niską aktywnością cytochromu P-450, co prowadzi do znacznego zwolnienia metabolizmu tego leku w organizmie psa. U zwierząt nadwrażliwych wywołuje on podczas anestezji depresję układu oddechowego, zaburzenia krążenia, a w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do całkowitego zatrzymania akcji serca i śmierci. Pojawianie się u zwierzęcia niepokojących objawów podczas narkozy z zastosowaniem prawidłowych dawek tiopentalu, nasuwa podejrzenie nadwrażliwości i obliguje lekarzy do natychmiastowego wdrożenia leczenia podtrzymującego w postaci:
- płynoterapii,
- tlenoterapii,
- podania leków moczopędnych,
- dogrzewania pacjenta.
Łysienie małżowin usznych
Łysienie małżowin usznych ma u whippetów prawdopodobnie podłoże genetyczne. Psy rodzą się z prawidłowo owłosionymi małżowinami, a w wieku około 8 miesięcy włosy stają się słabe, delikatne i cienkie i zaczynają wypadać. Proces postępuje, dopóki sierść nie wypadnie całkowicie. Zmianom tym nie towarzyszą żadne objawy zapalne skóry ani świąd.
Schorzenie to ma charakter kosmetyczny i nie poddaje się go leczeniu.
Wyłysienie z rozrzedzeniem koloru włosa
Wyłysienie z rozrzedzeniem koloru włosa zaliczane jest do grupy chorób określanych mianem dysplazji mieszków włosowych. Manifestuje się ono wypadaniem sierści z okolic, które fizjologicznie porośnięte są włosami barwy czarnej lub stalowej.
Rozpoznanie stawia się na podstawie trichogramu i tak jak w przypadku łysienia małżowin usznych schorzenie to uznaje się za defekt kosmetyczny.
Złamanie kości dodatkowej nadgarstka
Ten typ złamania zdarza się u zwierzaków aktywnych sportowo, poddawanych częstym i intensywnym ćwiczeniom, najczęściej związanym z przygotowaniami do startu w wyścigach. Powstaje ono najczęściej przez zbytnie naprężenie przy nadmiernym prostowaniu nadgarstka podczas biegu. Towarzyszy mu najczęściej bolesność tej okolicy.
Dystrofia rogówki
Dystrofia rogówki widoczna jest jako obustronne jej zmętnienie, występujące w postaci pojedynczych, białych plam na jej powierzchni. Plamy te są wtrętami zbudowanymi z nadmiernie odkładających się w tym miejscu lipidów.
Dystrofię rogówki należy różnicować z wrzodem rogówki, gdyż ten, w przeciwieństwie do dystrofii, wymaga leczenia.
Choroba ta może być manifestacją hiperlipidemii układowej.
Rozpływ ciała szklistego
Schorzenie to polega na zwyrodnieniu ciała szklistego, na skutek którego staje się ono bardziej płynne i może przedostać się do komory przedniej oka, co z kolei prowadzi do wzrostu ciśnienia i możliwości wystąpienia jaskry. Zazwyczaj jednak nie ma znaczenia klinicznego.
Predysponowane są do niego psy w wieku około 6 lat.
Uogólniony postępujący zanik siatkówki
GPRA jest schorzeniem, które najprawdopodobniej dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny. Uogólniony postępujący zanik siatkówki związany jest ze zwyrodnieniem czopków i pręcików na całej jej powierzchni.
Rozpoczyna się utrudnionym widzeniem nocnym, a z czasem prowadzi również do upośledzenia widzenia dziennego i całkowitej, obustronnej ślepoty. Wiek wystąpienia pierwszych objawów u whippetów szacowany jest na około 5 rok życia.
Choroba jest nieuleczalna.
Głuchota wrodzona
Głuchota wrodzona jest wrodzoną wadą genetyczną whippetów i najczęściej występuje u osobników o białym umaszczeniu.
Przyczyną braku reakcji na bodźce dźwiękowe są zmiany zwyrodnieniowe nerwu przedsionkowo-ślimakowego.
Objawy kliniczne widoczne są już od pierwszych tygodni życia szczeniąt. Utrata słuchu w przypadku zwierząt jest nieuleczalna i nie ma możliwości jej przywrócenia w jakimkolwiek stopniu.
Dla dokładnej oceny tego, czy pies słyszy i jaki jest ewentualny stopień upośledzenia tego zmysłu, służy badanie metodą BAER (Brainstem Auditory Evoked Response). Polega ono na oznaczeniu wywoływanych w pniu mózgu potencjałów, powstających w odpowiedzi na bodźce dźwiękowe. Badanie to wykonuje się w znieczuleniu ogólnym.
Defekt miostatyny – Bully whippets
Defekt miostatyny to choroba wrodzona występująca u whippetów, dziedzicząca się w sposób autosomalny recesywny. Polega na mutacji genu kodującego miostatynę – białka odpowiadającego za regulację masy mięśniowej, a ściślej mówiąc za ograniczenie jej wzrostu. Zatem przy braku miostatyny dochodzi do nadmiernego wzrostu mięśni.
Inna nazwa schorzenia – “Bully whippet” oddaje w pełni jego istotę, a mianowicie masa mięśniowa takiego zwierzaka zwiększa się w tak znaczny sposób (tzw. podwójne umięśnienie), że przypomina ono byka. Oprócz efektu wizualnego pies taki ma też problemy z układem sercowo oddechowym, co przyczynia się do skróconej długości życia.
Na chorobę niestety nie ma lekarstwa.
Diagnostyka opiera się przede wszystkim na badaniu klinicznym. Istnieją również testy diagnostyczne pozwalające wykryć nosicieli genu “bully”. Do badania pobiera się krew lub wymaz bogatokomórkowy.
Dla kogo whippet będzie idealnym psem?
Whippety raczej nie są polecane dla osób, które całe dnie spędzają w pracy. Są to psy bardzo uczuciowe, przywiązane do rodziny i źle znoszące samotność i nudę. Im więcej się wokół nich dzieje, tym lepiej.
Jak wszystkie charty lubią swoje wzajemne towarzystwo i najlepiej czują się w grupie. Idealnym więc domem dla nich będzie taki, w którym będą mogły być utrzymywane w większej ilości – ot takie małe stadko. Przyszły opiekun whippeta musi zatem rozpatrywać możliwość powiększenia się psiej rodziny lub po prostu od razu zdecydować się na dwa psy lub więcej. Oczywiście nie znaczy to, że nie można kupić psiaka solo – zawsze może on poznać nowych kumpli na wybiegu czy wśród naszych znajomych.
Jeśli chcemy mieć psa sportowego, whippety świetnie nadają się do szkoleń do wyścigów torowych lub tzw. coursingu, czyli biegu za przynętą. Wspólne treningi z pewnością sprzyjać będą budowaniu więzi z psem oraz poczuciu satysfakcji z dobrze wykonanej pracy.
Zalety, o których należy jeszcze wspomnieć to niewątpliwie radosne i pogodne usposobienie whippetów, bezkonfliktowość oraz małe wymagania pielęgnacyjne. Również sąsiedzi nie będą narzekać na hałas, gdyż są to z reguły psy ciche spokojne.
