Astma u kota: jak ją rozpoznać i jak leczyć kocią astmę?

Człowiek oraz towarzyszące mu zwierzęta domowe w dzisiejszych czasach narażone są na coraz większe zanieczyszczenie środowiska naturalnego w tym powietrza, bez którego żaden organizm ssaka funkcjonować nie może.

Smog występujący w wielu głównych miastach naszego kraju jest bezpośrednią przyczyną nie tylko przedwczesnych zgonów ale powoduje także groźne choroby układu sercowo-naczyniowego czy oddechowego.

Są to przede wszystkim z rak płuc, pylica i astma oskrzelowa na czele.

Dane statystyczne dotyczące zachorowalności na choroby cywilizacyjne związane ze skażonym powietrzem dotyczą wprawdzie ludzi, ale pamiętajmy przecież, że nasi milusińscy oddychają tym samym powietrzem i równie często zapadają na te same choroby co ich właściciele.

Dobrym tego przykładem może być astma kotów bardzo podobna do tej samej jednostki chorobowej występującej u człowieka.

Czym jest więc kocia astma?

Z tego artykułu dowiesz się jakie są jej przyczyny, objawy, przebieg oraz jak ją rozpoznawać i leczyć.

Co to jest kocia astma?

Astma kocia to dość często, o ile nie powszechnie występujący zespół schorzeń układu oddechowego o podłożu alergicznym.

Objawia się:

• świszczącym oddechem,
• dusznością,
• kaszlem,
• w niektórych przypadkach ostrymi zaburzeniami oddechowymi.

Konsekwencją zaburzeń oddechowych u kota może być nawet zgon pacjenta.

Choć ścisła definicja choroby nie została jednoznacznie określona, dobrze oddaje rzeczywistość stwierdzenie, że jest to zespół chorobowy o charakterze zapalnym, z napadowym, co jakiś czas występującym i odwracalnym zwężeniem dolnego odcinka dróg oddechowych.

Towarzyszą mu nadreaktywność oskrzeli, najczęściej eozynofilowe zapalenie dróg oddechowych oraz związana z tym przebudowa ich ścian.

Choroba może mieć podłoże dziedziczne, czego dotychczas nie potwierdzono u kotów.

Z patofizjologicznego punktu widzenia wszelkie alergeny jakie dostają się wraz z wdychanym powietrzem do dróg oddechowych, wywołują nadmierną reakcję ze strony oskrzeli.

Objawem jest skurcz skrzeli, oraz zwiększona produkcja śluzu co prowadzi w konsekwencji do powstania zmian zapalnych.

Reakcje te możemy porównać do nadwrażliwości typu I i III.

Predyspozycje rasowe

Astma kotów może wystąpić w każdym wieku i u wszystkich ras.

Najczęściej jednak mamy z nią do czynienia u zwierząt młodych lub w średnim wieku, w przedziale między 2 a 8 rokiem życia.

Diagnozuje się ją głównie u:

• kotów perskich,
• kotów himalajskich,
• kotów birmańskich,
• kotów syjamskich,
• kotów tonkijskich.

Niestety często też występuje u jakże popularnych u nas domowych kotów europejskich czyli zwyczajnych “dachowców”.

Przyczyny astmy u kota

Astma u kota, jak już pisałem, jest chorobą o podłożu alergicznym.

Inne choroby układu oddechowego, jak choćby nawracające infekcje dróg oddechowych, mogą przyczyniać się do jej występowania.

Główną jednak przyczyną epizodów kociej astmy pozostają alergeny wziewne, których w środowisku bytowania kotów przecież nie brakuje.

Koty domowe, bez względu na rasę, nie wychodzące na dwór narażone są na silne działanie alergenów występujących w budynkach.

Wśród nich prym wiodą:

• roztocza kurzu domowego,
• fragmenty naskórka ludzi lub innych zwierząt,
• dym tytoniowy,
• dym wydobywający się z kominka.

Działanie to jest spotęgowane w zamkniętych, wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach i częściej występuje w okresie grzewczym – jesienno- zimowym.

Ważna grupę alergenów stanowią również wszelkie substancje o charakterze zapachowym, takie jak:

• perfumy,
• odświeżacze powietrza,
• kadzidełka,
• aerozole i lakiery do włosów,
• stosowane w budynkach lakiery,
• farby malarskie.

Nie możemy pominąć jako czynników wyzwalających napady astmy, pyłków roślin domowych czy pierza i puchu jakim wypełnione są poduszki i kołdry.

Z kolei koty wychodzące nie mają wcale łatwiejszego życia bowiem “środowisko naturalne” jest niezwykle bogate w alergeny mogące wywołać objawy astmy.

Wszechobecny kurz zawierający w swym składzie substancje chemiczne pochodzące na przykład ze spalania węgla, czy wydobywające się z rur wydechowych samochodów stanowi poważne zagrożenie dla kotów astmatyków.

Przy tym niezwykle trudne lub wręcz niemożliwe wydaje się całkowite ograniczenie ilości alergenów na jakie może się natknąć nasz milusiński.

Czasem także samo zimne powietrze może spowodować atak astmy u narażonego podatnego osobnika.

Kolejną grupę czynników wyzwalających stanowią alergeny pokarmowe a w szczególności mięso ryb zawierające duże ilości histaminy, która jest mediatorem odpowiadającym za zwężenie oskrzeli.

Widzimy więc jak wiele różnych, powszechnie występujących czynników może wywołać reakcję astmatyczną u kotów i jak niezwykle trudno uchronić organizm przed kontaktem z nimi.

Astma u kota objawy

W przypadku tej choroby nie ma niestety objawów patognomonicznych czyli znamiennych, na podstawie których moglibyśmy rozpoznać bez wszelkich wątpliwości astmę kotów, podobnie z resztą jest w przypadku dostępnych metod badawczych mających potwierdzić nam chorobę.

Objawy nie są jednoznaczne i wynikają ze stopnia nasilenia choroby.

Mamy więc chore koty wykazujące od czasu do czasu kaszel, który właściciel może przegapić, oraz świsty wynikające ze skurczu oskrzeli a także koty z długo trwającym, przewlekle przebiegającym i bardzo męczącym kaszlem trwającym od dłuższego już czasu.

Trzeba bowiem pamiętać, że kaszel jako odruch obronny jest również procesem bardzo energetycznym wymagającym pracy wielu mięśni choćby klatki piersiowej.

Kaszlący, wykazujący duszność kot, przyjmuje pozycje ułatwiającą mu oddychanie co możemy zaobserwować w postaci wyciagnięcia głowy lub przywiedzenia (podkulenia) wszystkich kończyn do ciała.

Przy bardzo nasilonej duszności oddychanie będzie odbywać się przez otwartą jamę ustną – pyszczek.

Silne odruchy kaszlu mogą w konsekwencji dawać nawet wymioty u kota.

Koty w ostrym stanie astmatycznym oprócz wymienionych objawów silnej duszności, jako wyraz niedotlenienia wykazywały będą również sinicę.

W przypadku przewlekłej astmy ataki kaszlu, duszności i świszczącego oddechu mogą nasilać się stopniowo.

Często nie zaobserwujemy ogólnych objawów chorobowych w postaci:

• apatii,
• braku łaknienia,
• spadku masy ciała,
• gorączki.

Badaniem klinicznym nie jest łatwo potwierdzić chorobę, konieczne za to staje się wykluczenie wszelkich innych schorzeń przebiegających z podobnymi objawami.

Mogą być to choćby:

• przewlekłe zapalanie oskrzeli,
• zakaźne zapalenia dróg oddechowych tła bakteryjnego czy wirusowego,
• niektóre choroby pasożytnicze powodowane przez Dirofilaria immitis albo Aelurostrongylus abstrusus.

Jak zachowuje się kot z astmę możesz zobaczyć na poniższym filmie

Diagnostyka kociej astmy

Rozpoznanie choroby, mimo oczywistych objawów, nie jest procesem prostym.

Może wymagać wykonania wielu badań oraz zestawienia ich z informacjami uzyskanymi z badania klinicznego oraz wywiadu czyli wnikliwej rozmowy w posiadaczem kota.

Choć objawy zgłaszana przez właściciela wskazywały będą na powtarzające się ataki kaszlu i duszności, mimo to badanie kliniczne może nie wykazać odchyleń od normy.

Można jednak czasem wykazać:

• trzeszczenie w płucach,
• świst wydechowy,
• zwiększoną tkliwość tchawicy.

Mylący dla wielu właścicieli może być przewlekły kaszel podobny do odruchu wymiotnego czy samych wymiotów.

Koty jako gatunek bardzo często pozostają bowiem “skryte” w manifestowaniu objawów chorobowych.

Stąd trudność nawet dla wnikliwego właściciela zwierzęcia, w precyzyjnym ich określeniu.

Badanie krwi może wykazać istnienie eozynofilii ale nie występuje ona w każdym przypadku a podwyższenie białka w osoczu będzie wynikiem przewlekłego stanu zapalnego.

Pomocne w diagnostyce tej choroby może być RTG klatki piersiowej z obrazem charakterystycznym dla zmian oskrzelowych. Co ciekawe jednak brak tych zmian w obrazie radiologicznym nie wyklucza astmy.

Bardzo pomocną techniką diagnostyczną jest za to bronchoskopia, umożliwiająca pobranie materiału do badań cytologicznych oraz bakteriologicznych.

Na ich podstawie których możemy rozpoznać stan zapalny czy ustalić jaki czynnik zakaźny jest powodem powikłań.

Teoretycznie wykrycie czynnika uczulającego, unikanie kontaktu z nim oraz przeprowadzone odczulanie powinno zminimalizować lub usunąć objawy chorobowe.

Jednak z uwagi na istnienie ogromnej ilości potencjalnych alergenów a także brak możliwości uniknięcia kontaktu z nimi, testy polegające na oznaczeniu swoistych IgE wykonuje się rzadko i nie mają one znaczenia klinicznego.

Pozostaje więc leczenie wykazujących objawy kotów.

Astma u kota leczenie

Na początku wszelkich działań medycznych należy uzmysłowić sobie, że astma jest chorobą nieuleczalną.

Najczęściej, wraz z wiekiem kota jej stan się pogarsza, czego przejawem będą coraz częściej występujące napady kaszlu i duszności.

Wymaga od nas przy tym modyfikacji leczenia, dołączania nowych leków, zmieniania jednych na drugie czy zwiększania dawek dotychczas stosowanych.

Leki na kocią astmę

Obecnie “złotym standardem” w leczeniu tego schorzenia jest stosowanie leków z grupy glikokortykosteridów samodzielnie lub w połączeniu z lekami rozszerzającymi oskrzela.

Glikokortykosteroidy wykazujące silne działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne, mimo wielu działań niepożądanych szczególnie u psów w terapii długoterminowej, u kotów okazują się bardzo bezpieczne.

Trudności w podawaniu doustnym leków często zmuszają nas do zastąpienia sterydów w tabletkach zastrzykami, które wykazują działanie kilkutygodniowe (średnio 3 – 8 tygodni).

O wiele bardziej bezpieczna i zalecana jest jednak terapia doustna na przykład prednizolonem, która po pierwsze pozwala lepiej kontrolować podawanie leków a po drugie pozwala zmniejszyć dawkę leku co przekłada się na zminimalizowanie potencjalnych działań niepożądanych.

Wielu naszych podopiecznych dobrze reaguje na tabletki podawane w odstępach dwu – trzydniowych.

W każdym jednak przypadku długoterminowego leczenia sterydami wymagane są regularne wizyty kontrolne w lecznicy oraz badania krwi z uwagi na powikłania po ich stosowaniu.

Trzeba pamiętać, że długotrwałe kontrolowanie astmy sterydami może w konsekwencji spowodować cukrzycę, choroby trzustki czy choćby problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.

Inhalacje na kocią astmę

Współcześnie coraz większe znaczenie w leczeniu astmy kotów zaczyna odgrywać terapia wziewna (inhalacje).

Powoduje ona wprowadzenie leku bezpośrednio do dróg oddechowych i pozwala na zmniejszenie skutecznej dawki a tym samym zminimalizowanie działań niepożądanych.

Służą temu specjalne maski tlenowe lub komory objętościowe gdzie umieszcza się kota i umożliwia mu oddychanie powietrzem z lekiem, którym może być na przykład flutykonazol.

W leczeniu astmy stosuje się również powszechnie środki rozszerzające oskrzela z różnych grup.

Nie powinny być one jednak ordynowane jako leki samodzielne czyli w monoterapii, z uwagi na brak działania przeciwzapalnego.

Leki na astmę: antybiotyki, leki immunosupresyjne i przeciwhistaminowe

W przypadku przewlekłych chorób układu oddechowego kotów, w związku z większą podatnością na zakażenia bakteriami oportunistycznymi, zaleca się stosowanie również antybiotyków, których wybór powinien wynikać z antybiogramu.

Najczęściej klinicyści podają doksycyklinę z uwagi na często występujące bakterie z grupy mykoplazm, stanowiące element flory oportunistycznej dróg oddechowych.

Obecnie trwają badania kliniczne próbujące wykazać skuteczność leków immunosupresyjnych jak np. cycklosporyna lub niektórych leków przeciwzapalnych, jednak są one w trakcie testów i nie opracowano póki co schematów leczenia.

Stosowane są także leki przeciwhistaminowe działające poprzez hamowanie skurczu mięśni oskrzeli.

Leczenie ostrych stanów astmatycznych i metody alternatywne

Leczenie kotów w ostrym stanie astmatycznym musi koncentrować się na jak najszybszym cofnięciu silnego skurczu oskrzeli poprzez podanie dożylnie leków i zapewnienie drożności dróg oddechowych oraz tlenoterapii.

W leczeniu astmy ludzi stosuje się również metody alternatywne, które jednak u kotów wymagają przeprowadzenia dalszych badań w celu potwierdzenia ich skuteczności i nieszkodliwości.

Póki więc co, pozostaje stosowanie standardowych metod leczenia opisanych wyżej.

Podsumowanie

Astma kotów podobnie jak ludzi, jest niestety coraz częściej występującą chorobą dobitnie związaną z zanieczyszczeniem powietrza i nie zapowiada się, żeby ten trend miał się zmienić.

Stąd tak ważna jest szybka interwencja lekarska w sytuacji wystąpienia objawów oraz wszelkie działania zmierzające do eliminacji czynników ją wywołujących.

Cena jaką płacimy za szybki postęp technologiczny, rozwój przemysłu i wielu “wynalazków” ułatwiających nam życie jest niestety coraz wyższa. Musimy o tym pamiętać, choćby w kontekście chorób cywilizacyjnych których astma jest doskonałym przykładem.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już jakie mogą być przyczyny astmy i jak możesz ograniczyć wpływ szkodliwych substancji na Twojego kota.

Jeśli Twój zwierzak cierpi właśnie na tą chorobę, lub chcesz po prostu dowiedzieć się więcej na jej temat, zamieść komentarz pod artykułem – odpowiem tak szybko jak to możliwe.