Co zrobić kiedy kot wymiotuje i czym spowodowane są wymioty? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule lek. wet. Jarosława Sałka.
Z tego artykułu dowiesz się również kiedy wymioty u kota mogą być objawem poważnej choroby i jak rozpoznać schorzenie po wyglądzie wymiocin. Wyjaśnię też co możesz zrobić, kiedy Twój kot wymiotuje. Wymioty występują bardzo często u zwierząt, lecz nie zawsze należy traktować je jako objaw chorobowy. To, czy wymioty są czymś poważnym, zależy od okoliczności wymiotów oraz od rodzaju ich zawartości.
Co to są wymioty?
Wymioty są aktywnym procesem poprzedzonym zwiastunowymi objawami klinicznymi i składają się z trzech faz:
- Pierwsza faza – nudności: wiąże się często z nadmiernym ślinieniem, niepokojem, ziewaniem, próbami przełykania, oblizywanie warg.
- Druga faza – dławienia: usiłowanie zwymiotowania połączone z pracą tłoczni brzusznej, ale bez wymiocin.
- Trzecia – wymioty właściwe: zawartość żołądka jest gwałtownie wyrzucana, czemu towarzyszą silne skurcze tłoczni brzusznej.
Proces ten może występować w postaci wymiotów ostrych lub wymiotów przewlekłych.
Do przewlekłych zaliczamy te, które trwają ponad 3 tygodnie; wymioty ostre to te, które trwają krócej.
Jakie są przyczyny wymiotów?
Wymioty mogą być spowodowane różnymi czynnikami.
Najczęstszą przyczyną wymiotów u kota są:
- kłaczki,
- pasożyty,
- błędy dietetyczne,
- choroby przewodu pokarmowego tła bakteryjnego oraz wirusowego,
- wymioty u kota mogą być także objawami wtórnymi, na tle innych chorób.
Jak więc widzisz, wymioty u kota nie zawsze związane są z pierwotnym zaburzeniem przewodu pokarmowego.
Co ważne, objaw ten należy od ulewania i kaszlu u kota.
Czym różnią się wymioty od ulewania?
| Objawy kliniczne | Ulewanie | Wymioty |
|---|---|---|
| Praca tłoczni brzusznej | Brak | Występuje |
| Kęs pokarmowy w części szyjnej przełyku | Może występować | Brak |
| Objawy zwiastunowe: torsje i mdłości | Brak (rzadko ślinotok) | Występują |
| Rodzaj wydalonej treści | Niestrawiony, brak żółci, pH zróżnicowane, kształt cylindryczny | Może być częściowo strawiony (zależne od czasu, który upłynął pomiędzy pobraniem a wydaleniem), może występować żółć, pH <5, kształt zróżnicowany |
| Czas wydalenia | Różny | Różny |
| Ból przy przełykaniu | Może występować | Brak |
Aktem podobnym do wymiotów może być odkrztuszanie, czyli tak zwane torsje.
Są to powtarzające próby zwymiotowania bez wydalenia treści.
Tak naprawdę należałoby więc traktować je jako wymioty.
Warto zauważyć, że w niektórych przypadkach, nawet na podstawie dobrego wywiadu, lekarz weterynarii ma trudności w odróżnieniu torsji, ulewania śliny od kaszlu i/lub odkrztuszania plwociny.
Najczęstsze przyczyny wymiotów u kotów (w kolejności od najczęstszych):
- Zaleganie kłaczków w przewodzie pokarmowym (głównie rasy kotów długowłose).
Kłaczki u kota to tak zwane bezoary. - Obecność pasożytów żołądkowo-jelitowych.
- Niewydolność nerek (dotyczy głównie kotów powyżej 7 roku życia).
- Panleukopenia (dotyczy głównie kotów do 6 miesiąca życia).
- Błędy dietetyczne prowadzące do nieżytu żołądka.
- Wymioty na tle uszkodzeń innych narządów:
- zapalenie trzustki,
- uszkodzenie wątroby,
- zapalenie woreczka żółciowego,
- triaditis.
- Niedrożności jelit:
- wgłobienie,
- ciało obce w jelitach.
Istnieje tak wiele innych przyczyn wymiotów, że wszystkich nie sposób wymienić…
Wygląd wymiotów u kota
Bardzo ważny jest charakter wymiotów, czyli co znajduje się w treści zwróconej przez kota.
Na podstawie wyglądu wymiotów możemy dążyć do postawienia rozpoznania.
Kot wymiotuje pianą
Jeśli Twój kot wymiotuje pianą, bardzo często jest to spowodowane zapaleniem gardła.
W momencie toczącego się procesu zapalnego w gardle, błona śluzowa jest nieustannie podrażniana, co wywołuje odruch wymiotny.
Odruch ten jest krótkotrwały, często bez udziału tłoczni brzusznej, a sam odruch powoduje wydalenie piany często z niewielką zawartością śliny.
Takim objawom często towarzyszy:
- posmutnienie zwierzęcia,
- brak apetytu.
Wymioty pianą mogą się również zdarzyć w momencie gdy odruch wymiotny został sprowokowany przez Ciebie za pomocą wodą utlenioną.
Kot wymiotuje po jedzeniu
Jeśli Twój kot rzyga po jedzeniu, sam wygląd wymiotów może wiele powiedzieć o ich przyczynie.
Ważny jest też czas jaki upłynął od spożycia pokarmu do momentu wymiotów.
W przypadku gdy zwierzę wymiotuje niestrawioną treścią, możemy podejrzewać:
- wady przełyku na tle zwężenia np. pourazowego,
- problemy z górnym odcinkiem przewodu pokarmowego tle zapalnym,
- przetrwały prawy łuk aorty,
- achalazję przełyku (zazwyczaj występuje u psów).
Przy achalazji przełyku pokarm rozdrobniony oraz nawilżony w jamie ustnej, nie trafia do żołądka tylko z przełyku ulega zwróceniu.
Taki akt nazywamy właśnie ulewaniem.
Jeśli zwierzę wymiotuje strawioną treścią pokarmową (czyli pokarm trafił do żołądka), może to oznaczać błędy dietetyczne.
Nagła zmiana karmy wywołuje podrażnienie błony śluzowej żołądka (nieżyt), który prowadzi do zwiększenia częstotliwości i siły skurczów żołądka, w efekcie czego obserwujemy u kota wymioty.
Wymioty może też spowodować spożycie produktów spożywczych toksycznych dla kotów.
Zawartość jedzenia w wymiocinach może być związana także z nudnościami.
W takich sytuacjach występuje nieprzyswajalność treści pokarmowej i pobudzanie receptorów, odpowiedzialnych za skurcze prowadzące do wymiotów.
Zazwyczaj objaw taki obserwuje się na tle niewydolności nerek.
Przy niewydolności nerek występuje podwyższony poziom parametrów nerkowych, czyli mocznika i kreatyniny.
Substancje te, krążąc we krwi w zwiększonych ilościach prowadzą do zapalenia żołądka, czego wynikiem są:
- objawy nudności,
- wymioty u kota,
- braku apetytu.
Kot wymiotuje śliną
Ślina produkowana jest przez ślinianki i uwalniana do jamy ustnej.
W momencie, gdy Twój kot wymiotuje śliną, albo stanowi ona jeden ze składników treści wymiocin, możemy podejrzewać patologiczny proces toczący się górnych odcinkach przewodu pokarmowego.
Wymioty śliną najczęściej spowodowane są przez:
- zapalenie gardła,
- zapalenie dziąseł,
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej.
Objawom tym towarzyszy:
- przykry zapach z jamy ustnej,
- brak apetytu,
- ślinotok.
Bardzo często ślina jest drugorzędową zawartością wymiocin, podczas gdy pierwszy plan zajmują pasożyty.
Kot wymiotuje krwią
W zależności od tego, jaką postać ma krew w wymiocinach, możemy podejrzewać miejsce krwawienia. Jeśli Twój kot wymiotuje krwią pochodzącą z żołądka, będzie ona miała charakterystyczny wygląd fusów od kawy.
Jest to krew zawsze strawiona, co określamy jako wymioty fusowate.
Występują one w przypadku:
- owrzodzeń żołądka, które mogą powstać na tle uogólnionej mocznicy,
- w przypadku pasożytów żołądkowych np. Physaloptera,
- po terapii lekami przeciwzapalnymi.
Objawom tym często towarzyszy ból w przodobrzuszu.
W przypadku gdy obserwujemy w treści zwróconej żywą krew, mamy do czynienia z krwawieniem powyżej żołądka.
Jest to żywa, świeża krew, która mogła zostać zwrócona w przypadku zapalenia przełyku, czy zapalenia jamy ustnej.
Przy tych schorzeniach rozpulchniona, zapalna błona śluzowa jest mocno przekrwiona i ma tendencje do krwawień.
Rzadziej można podejrzewać (choć oczywiście zdarzają się takie przypadki) ciało obce w przełyku.
Kot wymiotuje żółcią
Jeśli Twój kot wymiotuje żółcią, niezbędne są dodatkowe badania, ponieważ zawartość żółci w żołądku jest niejednoznaczna.
Często żółć występuje jako jedyna treść w wymiocinach.
Silne skurcze pustego żołądka oraz ruchy antyperystaltyczne dwunastnicy (miejsce wydalania żółci), prowadzą do odruchu wymiotnego, w którym jedynie usuwana jest gęsta, płynna żółta treść.
Są to wymioty podbarwione żółcią.
Wymiociny podbarwione żółcią są spowodowane stanem zapalnym toczącym się w żołądku, jelitach lub tak zwanym triaditis.
Tego rodzaju wymioty są objawem wtórnym innych chorób które mają miejsce w organizmie, dlatego jeśli tylko je zauważysz, zgłoś się do swojego lekarza weterynarii.
W dalszej części artykułu wyjaśnię między innymi kiedy kot wymiotuje robakami, oraz co zrobić kiedy wymioty pojawią się po zjedzeniu trującej dla rośliny.
Kot wymiotuje robakami
Bardzo często przy masywnym zarobaczeniu koty wymiotują robakami.
Klasycznym przykładem jest glista kocia tzw. Toxocara cati.
Jest to pasożyt, który w trakcie swojego rozwoju w kocim organizmie odbywa wędrówkę.
Jednym z miejsc wędrówki tego robaka są płuca, tchawica i dopiero w momencie gdy robak dotrze do gardła zostaje przełknięty do układu pokarmowego.
Wędrówka przez układ oddechowy, a następnie przez górne odcinki przewodu pokarmowego są silnym bodźcem do odruchu kaszlu oraz wymiotów.
Zwymiotowane robaki, czy to tasiemiec czy glista mogą także pochodzić z żołądka, po czym wędrują do jelit gdzie fizjologicznie bytują.
Dla przypomnienia do najczęściej występujących pasożytów u kotów zaliczamy:
- glistę kocią,
- tasiemca kociego,
- lamblię.
Lamblia inaczej Giardia jest pierwotniakiem, który prowadzi do zapalenia żołądka i jelit. W przypadku zapalenia na tle Lamblii, prócz wymiotów obserwuje się przewlekłą, tryskającą biegunkę. Pamiętaj, że Lamblia to pierwotniak posiadający mikroskopijne rozmiary, dlatego nie jesteś w stanie zobaczyć go gołym okiem.
Kot wymiotuje sierścią
Koty należą do bardzo czystych zwierząt. Swoją higienę utrzymują poprzez wylizywanie sierści – tak zwane mycie się.
Codzienna kilkukrotna toaleta związana jest zawsze z dostaniem się pewnej ilości włosów do przewodu pokarmowego.
Nagromadzenie się włosów w niewielkiej ilości często usuwane jest z kałem.
Natomiast, w przypadku gdy ilość ta z się zwiększa możemy mieć do czynienia z kłaczkami lub bezoarami.
Bezoary to duże kule włosowe, często powodujące niedrożność, z koniecznością ich chirurgicznego usunięcia.
W przypadku kłaczków, są one usuwane z żołądka przez wymioty.
Ten aktywny proces występuje u kotów fizjologicznie, po to aby zapobiec tworzeniu się bezoarów.
Dotyczy to głównie kotów długowłosych lub z gęstą sierścią.
Kot wymiotuje po lekach
Do innych przyczyn, które powodują wymioty, zaliczamy niektóre leki i toksyny.
Toksyny i substancje spożyte bezpośrednio lub które dostały się do organizmu inną drogą (np. zastrzyki) mogą prowadzić do zapalenia błony śluzowej żołądka.
Najczęściej taki stan obserwujemy przy terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi bez stosowania leków osłaniających błonę śluzową żołądka.
Inny podobny stan może wynikać z nietolerancji któregoś z antybiotyków, leku przyjmowanego doustnie lub w postaci zastrzyków. W obu tych przypadkach, należy natychmiast odstawić stosowane leki.
Kot wymiotuje po zjedzeniu roślin
Pewnie wiesz, że koty to zwierzęta wszędobylskie, zainteresowane całym otoczeniem.
Cała ich ciekawość zwiększa niestety prawdopodobieństwo spożycia rośliny trującej dla kota.
Toksyczne dla kotów rośliny niestety często spotyka się w domach.
Są to na przykład:
- oleander,
- fikus Benjamina,
- dracena,
- gwiazda betlejemska.
Wymioty to jedne z wielu objawów, które towarzyszą uszkodzeniu narządów wewnętrznych po zjedzeniu trującej rośliny.
Ciało obce w przewodzie pokarmowym kota
Także ozdoby, które można znaleźć w domach mogą zainteresować Twojego kociaka.
U kotów mamy nierzadko do czynienia ze spożyciem materiału ozdabiającego rośliny czy pokój.
Zaliczamy tutaj najczęściej wstążki, sznurki, nitki, które określane są mianem linearnego ciała obcego.
Nie powodują one niedrożności, lecz przez zaleganie na dłuższym odcinku jelit prowadzą do wpochwienia i wgłobienia się jelit, czego objawem między innymi są ostre wymioty.
Wymioty u kota po operacji
Wymioty nie zawsze są patologią.
Jeśli Twój kot ma wymioty po operacji, może być to spowodowane stosowaniem środków sedacyjnych do operacji lub po operacji.
Leki stosowane do znieczulenia zaburzają perystaltykę w przewodzie pokarmowym, w wyniku czego może dochodzić do wymiotów.
W tym przypadku ważne jest, aby zwierze było ułożone w odpowiedniej pozycji, co uniemożliwi zachłyśnięcie się wymiocinami.
Choroba lokomocyjna u kota
Koty należą do tego szczęśliwego gatunku, u którego choroba lokomocyjna nie daje tak mocnych objawów jak u psów.
Jednakże wymioty u kota na tle transportu również mogą się zdarzyć.
W takim przypadku przed transportem można zastosować klasyczny aviomarin lub lokomotiv. Warto jednak pamiętać, że przyswajalność tego leku w porównaniu do człowieka jest niewielka i może nie przynieść pożądanych efektów.
Dlatego przed podrożą najlepiej jest zaopatrzyć się w preparaty weterynaryjne, dostępne u lekarza weterynarii.
Jak wygląda kot, który wymiotuje możesz zobaczyć na poniższym wideo:
Diagnostyka wymiotów u kota
Sama w sobie diagnostyka wymiotów jest dosyć trudna.
Mówiąc o diagnostyce mam w tym przypadku na myśli szeroko pojętą diagnostykę laboratoryjną oraz szczegółowy wywiad z opiekunem kota.
Właściciel kota musi być z lekarzem szczery odnośnie tego, co kot je, co ewentualnie mógł zjeść oraz jakie rośliny znajdują się w mieszkaniu.
Następnym krokiem po wywiadzie jest badanie krwi.
Badanie krwi pozwoli nam na ogólną ocenę kondycji zwierzęcia oraz ewentualne stwierdzenie przyczyny wymiotów.
Zostaną potwierdzone albo wykluczone przyczyny nerkowe, wątrobowe oraz trzustkowe.
Warto w takich sytuacjach wykonać jonogram. Jest to oznaczenie zawartości podstawowych elektrolitów w organizmie.
Pamiętaj, że podczas wymiotów znaczna część elektrolitów ulega utraceniu.
Prowadzi to do zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej, którą można ocenić tylko na podstawie jonogramu.
Można też wykonać badania parazytologiczne kału, lub testy ELISA (Giargia snap test), jeśli podejrzewamy robaki u kota.
W przypadku niejednoznacznych wyników krwi, bardzo przydatnym badaniem okazuje się badanie USG.
Pozwoli nam ono subiektywnie ocenić perystaltykę i funkcjonowanie przewodu pokarmowego oraz odnalezienie ewentualnego ciała obcego.
Równoważnym badaniem, obok USG, jest badanie RTG z kontrastem.
Dzięki temu badaniu jesteśmy w stanie stwierdzić, czy mamy do czynienia z niedrożnością w obszarze przewodu pokarmowego.
Kiedy udać się do lekarza?
Decyzja o wizycie u lekarza weterynarii powinna być uzależniona od tego jak często i czym rzyga kot.
Zakłada się że kot raz na 2 tygodnie ma prawo zwrócić treść, która często składa się z kłaczków i niestrawionego do końca pokarmu.
Dalsze postępowanie, oraz leczenie zależy od przyczyny wymiotów, ponieważ samych wymiotów nie leczy się. Stosuje się jedynie leki przeciwwymiotne.
Dopiero po pełnym zbadaniu zwierzęcia i wykonaniu badań klinicznych leczymy chorobę pierwotną, która powoduje wystąpienie wymiotów.
Leczeniem wspomagającym są kroplówki podawane dożylnie lub podskórnie, które uzupełniają niedobory wodno-elektrolitowe, powstałe na skutek wymiotów.
Profilaktyka
W przypadku kotów, które mają tendencje do zakłaczania się, stosowane są profilaktycznie preparaty ułatwiające wydalanie kłaczków z kałem.
Są to preparaty w postaci pasty jak np. Bezo-Pet, Malt lub można stosować karmę o nazwie Fibre, w postaci suchych chrupków.
Koty o wrażliwym przewodzie pokarmowym, ze stanem zapalnym żołądka powinny jeść karmę lekkostrawną typu intestinal.
W przypadku wymiotów na tle problemów trzustkowych zalecam karmę typu intestinal low fat.
Przy problemach z wątrobą – karmę typu hepatic, lub przygotowaną karmę w warunkach domowych:
gotowany ryż z kurczakiem i marchewką w postaci zblendowanej treści.
Koty z niewydolnością nerek powinny ponadto mieć stosowaną suplementację diety preparatami typu Rubenol, Renalvet.
Ułatwiają one wydalanie metabolitów nerkowych, odpowiedzialnych za wystąpienie objawów wymiotów.
Jednoczesne ważne jest stosowanie karmy renal.
Aby uchronić koty przed wymiotami z powodu masywnego zarobaczenia, ważne jest regularne odrobaczanie.
Mogą to być preparaty w postaci pasty, tabletki, kropli na kark, powtarzane co 3 miesiące u zwierząt wychodzących na dwór, a co 6 miesięcy u kotów domowych. Zalecam okresowe zmienianie preparatu na odrobaczanie, ponieważ przekłada się to na skuteczność zwalczania pasożytów.
Podsumowanie
Jak więc widzisz wymioty u kota są powszechnym problemem o różnym podłożu. Podobnie jest zarówno u ludzi, jak i u psów.
Ważne jest, aby Twoja reakcja była jak najszybsza.
Nie sugeruj się, tym że wymioty oznaczają wyłącznie problem gastryczny, ponieważ mogą być spowodowane na przykład obecnością pasożytów.
Z drugiej strony nie wolno popadać w panikę.
Wymioty bez podłoża chorobowego również się zdarzają, ale aby mieć spokoje sumienie warto zawsze zaczerpnąć porady u lekarza weterynarii.
Twój kot miał kiedyś wymioty? Jak sobie z nimi poradziliście? Chętnie usłyszę o Twoich doświadczeniach z tą przypadłością. Dodaj teraz komentarz pod artykułem, odpiszę najszybciej jak to tylko możliwe.
