Karmienie interaktywne, czyli jak zadbać nie tylko ciało, ale też umysł swojego psa.
Jaką karmę dla psa wybrać? To pytanie zadajemy sobie bardzo często. Szukamy odpowiedniej karmy, zmieniamy, czytamy opinie.
A co z samą metodą karmienia psa? Sposób podawania pokarmu może być wbrew pozorom bardzo istotny. Przyzwyczailiśmy się do wrzucania karmy bezpośrednio do miski dwa, czy trzy razy dziennie – zajmuje to mało czasu i nie wymaga od nas wysiłku.
Co powiesz na to, by tych kilkanaście niezwykle istotnych minut w ciągu dnia Twojego czworonoga trochę urozmaicić? Zrezygnować z podawania karmy w misce na rzecz innego sposobu, który dodatkowo zaangażuje naszego psa i da mu dodatkowe zajęcie? Tym właśnie jest karmienie interaktywne psa!
Aby dowiedzieć się więcej na temat karmienia interaktywnego, jego zalet, jak je wprowadzić i na co uważać, przeczytaj cały artykuł.
Dla kogo właściwie podawanie karmy w misce jest najwygodniejsze?
Przez wiele lat psy karmione były i nadal są głównie z misek. Najczęściej podajemy naszym pupilom 2-3 posiłki dziennie (pamiętaj, by podawać więcej niż raz – jeden obfity posiłek nie jest zalecany,).
Niewątpliwe takie karmienie wiele zalet z punktu widzenia właściciela – brudzi się jedynie miska, nic poza nią, a podanie posiłku jest szybkie i bez wysiłku. Jesteśmy przyzwyczajeni, ponieważ “zawsze tak było”.
Jeśli jednak przyjrzymy się historii psów domowych Canis familiaris, okaże się, że kiedyś było inaczej. Psy domowe ewoluowały i dostosowywały się do życia u naszego boku przez wiele tysięcy lat. W naturalnych warunkach polegały one na znalezionej lub upolowanej zdobyczy i spożywały to, co znalazły. Najczęściej było to raz do kilku razy dziennie.
Mimo, że w dzisiejszych czasach wiele ras jest hodowanych na typowych kanapowców, a ich głównym zadaniem jest towarzyszenie nam, wciąż mają silne instynkty i naturalne wzorce zdobywania pokarmu, które są pozostałością po przodkach. Naszym zadaniem, jako ich opiekunów, jest te potrzeby zaspokajać.
Warto wiedzieć, że wiele psów wcale nie lubi jedzenia podanego w misce, tylko po prostu nie mają innego wyboru. Czasem, bardziej wybredne psiaki przenoszą sobie pokarm w inne miejsce i tam go zjadają (w szczególności, gdy dostają jeden posiłek dziennie). Inne za to potrafią nie zjadać podanego posiłku, który cały dzień zalega w misce. Ewentualnie po jakimś czasie coś skubną, ale głównie liczą na inne smaczne kąski, które dostają w ciągu dnia od opiekunów.
Jednym z powodów może być nieodpowiednia lub niepasująca w gust zwierzęcia karma, jak również to, że pies liczy na bardziej atrakcyjne smaczki. Właściciel zaniepokojony brakiem apetytu dorzuca co lepsze smaczki, bo “piesek niejadek, dam mu choć trochę kurczaka”.
Uważaj na takie zachowanie, bo nieświadomie można doprowadzić do głodzenia się psa! Dlatego pamiętajmy – pokarm podajemy na około 10-15 minut, jeśli nie zostanie zjedzony, zabieramy i chowamy – nie zostawiamy karmy w misce na cały dzień. A jeszcze lepiej – wprowadź karmienie interaktywne i zupełnie zrezygnuj z miski!
Czym właściwie jest karmienie interaktywne?
Karmienie interaktywne to taki sposób podawania pokarmu, który wymaga wysiłku ze strony zwierzęcia w celu zdobycia pożywienia. Innymi słowy – podawanie porcji pokarmu w aktywny sposób, czyli inaczej niż tradycyjnie w misce.
Może to być podanie pokarmu w zabawkach czy z ręki podczas ćwiczeń. Najważniejsze jest tu, by pies musiał włożyć pewien wysiłek i zrobić coś samemu, by zdobyć jedzenie. Udowodniono, że zwierzęta znacznie chętniej zjadają pokarm, które same zdobyły, niż który został podany “na tacy”.
Taki sposób karmienia to dodatkowa stymulacja psychoruchowa, którą możemy zapewnić naszym psom. Dzięki temu poprawia się plastyczność mózgu, zdolność uczenia i zapamiętywania, zwiększa ilość połączeń neuronalnych. Pokarm jest dobrym motywatorem, dlatego psy w większości chętnie wykonują różne zadania, jeśli jako nagroda jest smakowita.
Co daje psom karmienie interaktywne?
Po pierwsze, jest to idealny sposób na nudę. Jeśli nie zaspokoimy potrzeb swojego psa, możemy nieświadomie doprowadzić do frustracji z powodu braku zajęcia, a na pewno dobrze wiesz, że jeśli pies nie ma nic do roboty, sam sobie ją znajdzie. Przykładem tego może być gryzienie nieodpowiednich przedmiotów, nadmierna wokalizacja, zbieranie śmieci na spacerach i inne.
Posiłki to, tuż obok spacerów, najprzyjemniejsze momenty dnia dla naszych podopiecznych. Dzięki urozmaiceniu tego momentu, zapewniasz dodatkową rozrywkę w ciągu dnia, przez co wzbogacasz środowisko życia swojego pupila. Dodatkowo, motywujesz do wysiłku umysłowego, przez co tworzą się nowe połączenia między neuronami, przez co mózg się rozwija. Dzięki temu dbasz dodatkowo też o zdrowie psychiczne swojego zwierzęcia. Po zdobyciu pokarmu wydzielą się endorfiny, co dodatkowo poprawia samopoczucie i nastrój.
Po drugie, to sprawdzony sposób na łasuchy. Psom, które bardzo szybko jedzą pokarm, zjedzenie posiłku zajmuje kilka chwil. Znam jednego tak żarłocznego labradora, że po tym jak sam dostanie swoją porcję, właściciel nie zdąży podać karmy pozostałym zwierzętom, on już jest przy nim i prosi o więcej! Swoją porcję zjadał w mgnieniu oka w nadziei, że coś mu dodatkowo “spadnie”. Takie pochłanianie jedzenia może powodować połykanie dużej ilości powietrza, w efekcie refluks i do zwrócenie przyjętego pokarmu.
Kamienie interaktywne spowalnia pobieranie pokarmu, pozwala na wolniejsze jedzenie oraz żucie. To wszystko sprawia, że mózg ma więcej czasu na przyswojenie informacji, że pokarm znajduje się w żołądku, pokarm lepiej jest trawiony, a psu zajmuje więcej czasu spożycie posiłku.
A może Twój pies jest wybredny? Nie chce jeść karmy dla psa z miski, która zalega tam cały dzień? Spróbuj zabierać pokarm, jeśli nie zostanie zjedzony w ciągu kilkunastu minut, a następnie zmotywuj psa, by do działania, by go dostać poprzez zabawki interaktywne. Zdobyty pokarm jest zdecydowanie bardziej atrakcyjny i jednocześnie chętniej zjadany.
Dodatkowo, poprawiasz swoją relację z psem. Spożywanie pokarmu jest bardzo istotne i pozytywnie się kojarzy, dlatego warto w pełni wykorzystać ten moment. Co więcej, nie muszę chyba wspominać o pozytywnym budowaniu relacji w przypadku karmienia z ręki podczas szkolenia psa i nagradzania za prawidłowe zachowanie.
Karmienie interaktywne może być również sposobem na “awaryjną” potrzebę chwili dla siebie, jak np. ważny telefon czy niespodziewani goście. Wystarczy, że w zamrażarce będziesz miał zapasowy kong wypełniony pasztetem (czytaj dalej, żeby dowiedzieć się więcej o kongu), a zyskasz cenne kilkanaście minut w istotnym momencie.
Ponadto takie podawanie pokarmu to nieocenione narzędzie w przypadku opieki nad psami, które mają z różnych powodów ograniczoną aktywność ruchową. Spacery takich zwierząt nie mogą być tak wymagające, dlatego warto część aktywności przenieść do domu w postaci łamigłówek podawanych w czasie karmienia.
Musisz wiedzieć, że w naszej pracy behawiorystów, w wielu przypadkach zgłaszanych do nas problemów behawioralnych, jedne z pierwszych zaleceń to jest zwiększenie ilości i/lub jakości spacerów oraz wprowadzenie karmienia interaktywnego. Jest to częsty element wielu terapii, między innymi w przypadku zaburzeń separacyjnych. Musisz jednak wiedzieć, że sama zmiana sposobu karmienia będzie miała pozytywny wpływ na Twoje psa, ale niekoniecznie będzie “lekiem na całe zło”, dlatego w przypadku problemu z niepożądanym zachowaniem, zgłoś się do specjalisty.
Pomysły na karmienie interaktywne psa
Poniżej podaję kilka prostych pomysłów, które można wprowadzić w życie, zaczynając zabawę z karmieniem interaktywnym.
Wiedz, że nie ma żadnych przeciwwskazań, by w ogóle pozbyć się misek i podawać pokarm tylko w taki sposób. Jeśli jednak to będzie dla Ciebie na początku trudne, lub nie znajdziesz w sobie tyle motywacji, spróbuj od zmiany sposobu podania choć jednego posiłku na kilka dni.
Poniżej znajdziesz sugestie i propozycje, na kreatywne karmienie.
Poszukiwanie pokarmu w domu
Najprostsza zabawa, od której warto zacząć. Porozrzucaj psu karmę na podłodze (oczywiście, jeśli jest sucha, jeśli chcesz morka też jest ok, tylko może być trudniej z utrzymaniem czystości).
Zachęć następnie psa komendą, np. “szukaj”, by sam zdał się na swoje instynkty i postarał się znaleźć pokarm. Czasem dla nas to zadanie wydaje się dziecinnie proste, bo przecież granulki dobrze widać na podłodze. Pamiętaj jednak, że psy przede wszystkim posługują się węchem, dlatego czasem bywa to dla nich wyzwaniem.
To samo możesz powtórzyć w ogrodzie czy na spacerze – po prostu rozsypując pokarm w trawie i zachęcając psa do wyszukiwania go. Gdy już pies zaznajomi się z komendą możesz podnieść poziom trudności. W tym celu najpierw w pomieszczeniu ukryj pokarm w różnych miejscach (bez obecności psa), następnie wpuścić tam swojego pupila i zachęcić do szukania.
Maty węchowe dla psa
Maty węchowe są ostatnio bardzo popularne wśród właścicieli czworonogów. Taką matę można bez problemu kupić w internecie za kilkadziesiąt złotych, ale równie dobrze można zrobić samemu. Wystarczy mieć wycieraczkę lub matę jak pod prysznic z okrągłymi dziurkami i przewlec przez nie kawałki pociętego materiału (polar się bardzo dobrze sprawdza).
W początkowych fazach warto najpierw pokarm nasypać na wierzchu maty, potem można poziom trudności zwiększyć i ukrywać ziarenka w dziurkach maty. Wyszukanie całego posiłku w takiej macie potrafi zająć sporo czasu!
Zabawki dla psa typu Kong
Zabawki interaktywne, które w środku wypełnia się jedzeniem i aby je zdobyć, pies musi je wylizywać lub gryźć, by się dostać do pokarmu. Amerykańska firma KONG rozpowszechniła tego typu wytrzymałe gumowe zabawki, na tyle, że u nas w języku polskim przyjęło się mówić “kongi” na wszystkie zabawki dla psa tego typu.
Najbardziej klasyczny kong ma kształt trzech połączonych pustych kul różnej wielkości (kształtem trochę przypomina bałwanka). Zadanie psiaka jest takie, że musi wylizać pokarm ze środka, co wcale nie jest takie trudne.
Oryginalne kongi są wytrzymałe i bezpieczne, przez co chętnie stosowane na całym świecie. Dostępne są w różnych rozmiarach i są różnej miękkości, dlatego bez trudu znajdziesz coś odpowiedniego. W początkowej fazie wprowadzania takiej zabawki, można nasypać po prostu suchą karmę i podać psu. Każde wysypane i zjedzone ziarenko będzie pozytywnie motywować psa do dalszej zabawy.
Następnie, możesz włożyć pasztet, mokrą karmę lub inne smaczki o bardziej miękkiej konsystencji, których wyjęcie na pewno zajmie więcej czasu. Gdy już z tym pies sobie z tym radzi, można spróbować pokarm wraz z kongiem zamrozić, co jeszcze bardziej spowolni wylizywanie pokarmu.
Pamiętaj, żeby nie za szybko przechodzić do kolejnych etapów, by nie zniechęcić psa.
Możesz zdecydować się na oryginalny kong za kilkadziesiąt złotych lub kupić inną, podobną zabawkę (uważaj, by była bezpieczna).
Dodatkowo takie zabawki mają dodatkową zaletę – wylizywanie i żucie ma działanie wyciszające i rozładowuje napięcie. Takie podanie konga będzie dobrym rozwiązaniem, gdy chcemy, by zwierzę się np. wyciszyło przed naszym wyjściem z domu i spokojnie czekało na nasz powrót.
Zabawki typu “kula smakula” czy “bańka wstańka”
Do takich zabawek wsypuje się karmę, która wysypuje się w miarę stukania w nią nosem lub łapą. Takie zabawki bywają dość trudne dla psa, zwłaszcza, jeśli wcześniej nie miały do czynienia z czymś podobnym. Dlatego też trzeba stopniowo do niej przyzwyczajać nasze czworonogi, czasem nawet pomóc i pokazać, o co chodzi.
Zdarzyło mi się spotkać jedną suczkę, która wcześniej nie spotkała się z tego typu zabawką i miała trudności w zrozumieniu, że trzeba ją turlać, za to zawzięcie gryzła kulę smakulę. Po jakimś czasie, dzięki zaangażowaniu właścicielki, stopniowo nauczyła się z niej prawidłowo korzystać i teraz bardzo chętnie właśnie z niej zjada swoje śniadanie.
Na rynku dostępne są produkty różnej wielkości, do których można wsypać różną porcję pokarmu, czasem z dodatkowymi utrudnieniami, jak np. labiryntem w środku kuli (utrudnia wydostanie się karmy ze środka). Pamiętaj, że bez problemu można samemu zrobić taką kulę, np. używając starej piłki wyciąć w niej otwór i nasypać karmy. Te kupne zazwyczaj są jednak mniej podatne na rozgryzanie, dlatego zawsze uważnie obserwuj zabawę.
Kamienie podczas treningu z ręki
To również jeden ze sposobów na karmienie interaktywne. Dodatkowo podczas szkoleń uczymy nowych zachowań, wzmacniamy te pożądane i wyciszamy nieodpowiednie. Co więcej, poprawiamy wzajemne relacje i wspólnie spędzamy czas. Pamiętaj, że podczas treningu możesz z powodzeniem podawać karmę zamiast smaczków, żeby nie zwiększać kaloryczności.
Próbuj innych zabaw i pomysłów
Do bardzo wielu zabawek da się włożyć pokarm lub jakąś ich część wysmarować pasztetem lub pastą specjalnie do tego dedykowaną. Jak tylko spojrzysz na zabawki Twojego psa, na pewno znajdziesz coś odpowiedniego.
Również różnego typu gryzaki dla psa (które powinny uzupełniać dietę psów) można włożyć do zabawek lub gdzieś ukryć i tym samym zmotywować psa do jego “zdobycia”.
Pomysłów, jak ukryć pokarm, żeby pies musiał sobie zadać trud z jego zdobyciem jest co niemiara. W tym artykule znajdziesz wiele propozycji na zabawy węchowe. Wiele z nich jest bardzo prostych, inne wymagają więcej zaangażowania ze strony właściciela i jednocześnie bardziej wymagające dla czworonoga. Wybór i pomysłów jest tyle, że na pewno znajdziesz coś dla siebie i dla swojego podopiecznego.
O czym trzeba pamiętać przy karmieniu interaktywnym?
Po pierwsze bezpieczeństwo
Przy pierwszym karmieniu z użyciem nowego przedmiotu bądź obecny cały czas przy zwierzęciu, a najlepiej za każdym razem również miej go na oku. Musisz zwrócić uwagę, by zabawka nie zawierała żadnych elementów, które mogą zaszkodzić psu.
Pewna klientka opowiedziała mi, że gdy pierwszy raz podała matę węchową z karmą swojemu psu, ten zaczął rozrywać kawałki materiału i o mało nie zniszczyłby całej maty – a nie o to przecież chodzi. W razie potrzeby trzeba interweniować, pomóc psu zabawkę “zrozumieć” lub podać, gdy będzie mniej podekscytowany i chętny do rozszarpywania.
Zabawki muszą być również odpowiedniej wielkości, by nie dopuścić pod żadnym pozorem do połknięcia jakiejś części. Ponadto lepiej stosować materiały naturalne – gazetę czy karton, w szczególności w przypadku zabawek robionych samemu.
Stopniowo zwiększaj poziom trudności
Na początku pokarm powinien wypadać być łatwo i często, by pies był często wzmacniany pozytywnie za swoje zachowanie. W innym przypadku, może się frustrować, a w efekcie zupełnie zrezygnować ze zdobywania pokarmu. Z czasem warto zwiększać poziom trudności.
Ponadto, gdy wprowadzasz nową zabawkę, użyj bardziej smakowitych kąsków, by pies był bardziej zaangażowany w rozwikłanie zagadki. Pamiętaj, ze jeśli pies sobie nie radzi, możesz mu zawsze pomóc.
Nie zostawiaj zabawek interaktywnych do zabawy psu gdy już zje zawartość
Oczywiście nie jest to kompletny zakaz – jeśli chcesz, możesz je zostawić, ale licz się z tym, że wtedy zabawka taka może stracić na swojej atrakcyjności. Przez to motywacja do kolejnego pracowania nad wyjęciem pokarmu z danej może być mniejsza, a przecież nie tego chcemy.
Jeżeli Twój pies lubi ćwiczyć z klikerem – droga wolna! Możesz bez problemu wykorzystać kliker podczas karmienia interaktywnego i włączyć w to rozwiązywanie łamigłówek związanych ze zdobywaniem pokarmu.
Eksperymentuj i wprowadź interaktywne karmienie w życie psa
Nie ma konkretnych reguł, które posiłki powinny być podawane w sposób aktywny, które z miski – można karmić tylko interaktywnie, można te sposoby mieszać. Nie bój się i eksperymentuj. Szukaj różnych zabaw, poznawaj swojego psa, zobacz, co najbardziej Wam odpowiada, zwiększaj wyzwania i poziomy trudności.
Wykorzystaj czas posiłku, by oprócz dostarczania jedynie kalorii, zapewniać dodatkową rozrywkę i poprawiać swoje relacje z psem. Twój pupil będzie Ci za to wdzięczny, zobaczysz!
