Posłuchaj wersji audio artykułu:
Zwężenie aorty (aortic stenosis – AS) jest wrodzoną chorobą serca, której istotą jest zmniejszenie światła aorty w obrębie zastawki, nad nią lub tuż pod nią, co powoduje utrudniony przepływ krwi z lewej komory do naczyń całego organizmu. Do jej wystąpienia predysponowane są psy takich ras jak:
- pointer,
- bokser,
- dogue de bordeaux,
- bulterier,
- nowofundland,
- samoyed,
- golden retriever,
- landseer,
- bouvier des flandres,
- bloodhound.
Najczęściej występuje u ras psów dużych i olbrzymich.
Przyczyny
Jak wspomniano, zwężenie aorty u psa jest schorzeniem wrodzonym, z którym szczenięta przychodzą na świat. Sposób transmisji genetycznej nie jest do końca poznany. Podejrzewa się dziedziczenie autosomalne dominujące, aczkolwiek badania donoszą o większej ilości genów biorących udział w przenoszeniu tej wady.
Zwężenie aorty może dotyczyć 3 lokalizacji:
- obszaru nad zastawką dwudzielną,
- samej zastawki,
- obszaru pod zastawką.
Ten ostatni typ występuje najczęściej i nazywany jest w skrócie SAS (subaortic stenosis). Zmniejszenie światła naczynia powstaje na skutek wytworzenia się pierścienia z tkanki włóknistej, utrudniającego przepływ wysyconej tlenem krwi z lewej komory na obwód ciała.
Objawy zwężenia aorty u psa
Objawy choroby uzależnione są od stopnia zwężenia, które może być, lekkie, umiarkowane, lub silne. W łagodnych przypadkach AS przebiega praktycznie bezobjawowo i wykryte bywa najczęściej podczas rutynowego badania klinicznego, gdy w trakcie osłuchiwania serca słyszalny jest wyraźny szmer. W cięższych stanach może dojść do nagłych padnięć już w wieku szczenięcym. Stany umiarkowane charakteryzują się objawami związanymi z niewydolnością serca – szybkim męczeniem się, omdleniami, kaszlem i nietolerancją wysiłkową. U chorych psów z czasem dochodzi do przerostu lewej komory, co prowadzi do niedotlenienia mięśnia sercowego i zagrażających życiu arytmii.
Rozpoznanie
Podejrzenie choroby nasuwa szmer sercowy słyszalny w okolicy zastawki dwudzielnej. Dla potwierdzenia AS wykonuje się kompletne badanie kardiologiczne, składające się z RTG klatki piersiowej, badania elektrokardiograficznego (EKG) i echokardiograficznego (USG) serca. Na potwierdzenie pozwala z reguły echo serca, które jest badaniem najdokładniejszym i umożliwia zobrazowanie struktur zwężających naczynia, pomiar średnicy aorty oraz obserwacje zakłóceń w przepływie krwi podczas skurczu i rozkurczu mięśnia sercowego.
Zwężenie aorty u psa leczenie
W łagodnych przypadkach leczenie przeważnie nie jest konieczne, a zalecana jest obserwacja psa i okresowe badania kardiologiczne w celu oceny kondycji tego organu. W stanach średnio zaawansowanych i zaawansowanych wprowadza się leczenie długoterminowe z użyciem środków farmakologicznych – betablokerów – dla wspomożenia pracy serca.
Możliwe jest także wykonanie zabiegu chirurgicznego, tzw. balonikowania w celu poszerzenia światła naczynia, ale nie jest to procedura często wykonywania. Pojawiają się także nowe metody np. cutting baloon – z wykorzystaniem kateteru zakończonego tnącym balonikiem, który niszczy włókniste pierścienie powodujące zwężenie.
Psów cierpiących na AS nie należy forsować i poddawać intensywnym ćwiczeniom.
Profilaktyka
Ze względu na genetyczne podłoże choroby jedyną metodą prewencyjną jest wykluczanie rozrodu chorych osobników. U ras predysponowanych, przed rozpoczęciem hodowli zaleca się profilaktyczne wykonanie badania echo serca. Rodzice chorych zwierząt oraz ich rodzeństwo również powinno zostać wykluczone z rozrodu i poddane kastracji.
Rokowanie
Rokowanie jest zmienne w zależności od stopnia nasilenia choroby. Od dobrego w stanach bezobjawowych do ostrożnego w przypadkach zaawansowanych, gdzie istnieje ryzyko nagłej śmierci.
