Posłuchaj wersji audio artykułu:
Badanie endoskopowe jest bardzo wartościowym narzędziem diagnostycznym. Jest mało inwazyjne, dzięki niemu można dostać się do środka narządów i ocenić ich budowę i funkcjonalność.
Za pomocą endoskopu można ocenić układ oddechowy, wnętrze jam nosowych, pęcherza moczowego, oraz niektórych odcinków układu pokarmowego, ale nie tylko – ciągły rozwój medycyny sprawia, że coraz więcej zabiegów i procedur można wykonać dzięki endoskopii.
Dodatkowo, w trakcie badania można pobrać próbki z niepokojących miejsc. Badanie endoskopowe pozwala na rozpoznanie wielu schorzeń, jednak wymaga specjalnego przygotowania. Badanie wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym, aby przeprowadzić je bezpiecznie warto najpierw wykonać podstawowe badanie krwi oraz badanie kardiologiczne zwierzęcia. Do wykonania endoskopii konieczny jest endoskop – wyróżniamy aparaty sztywne i giętkie.
W poniższym artykule skupię się na gastroskopii u psa, czyli endoskopowym badaniu przełyku i żołądka.
Gastroskopia u psa wskazania
Wskazaniem do wykonania tego badania są przewlekłe stany zapalne żołądka i przełyku. Warto zdecydować się na gastroskopię, gdy pies cierpi z powodu przewlekłych wymiotów, ma smoliste stolce, lub inne zaburzenia związane z przewodem pokarmowym, a na podstawie innych badań, niemożliwe było postawienie diagnozy.
Należy rozważyć wykonanie zabiegu także w przypadku podejrzenia zmian rozrostowych lub zwyrodnieniowych w żołądku lub przełyku – dzięki temu badaniu można nie tylko ocenić wygląd śluzówki narządów, ale też pobrać niewielkie próbki do dalszych badań, na przykład do oceny histologicznej.
Gastroskopia może pozwolić na bezinwazyjne usunięcie drobnego ciała obcego, albo niewielkich polipów w przełyku lub początkowym odcinku dwunastnicy.
Chorobę wrzodową, uszkodzenia przełyku lub żołądka także warto potwierdzić w trakcie gastroskopii – wymienione przeze mnie zmiany są co prawda widoczne w innych badaniach obrazowych, jednak gastroskopia pozwoli na wychwycenie naprawdę drobnych zmian.
Przygotowanie psa do gastroskopii
Jak do każdego zabiegu wykonywanego w znieczuleniu ogólnym, należy pupila specjalnie przygotować. Tak jak wspomniałam, podstawą do zakwalifikowania pacjenta do zabiegu jest badanie podstawowego badania krwi oraz badania kardiologicznego, aby ocenić czym bezpiecznie można znieczulić pupila.
Nie można wykonać badania endoskopowego bez premedykacji, bez względu na to jak spokojny jest pies – jest to badanie nieprzyjemne, żaden pies nie powstrzyma chęci gryzienia podczas wkładania endoskopu do jamy ustnej i przełyku.
Do wykonania zabiegu warto wybrać placówkę, która oferuje znieczulenie wziewne a także opiekę anestezjologa w trakcie zabiegu.
Pacjent powinien być na czczo – zwykle zalecana jest 24 godzinna głodówka.
6 godzin przed zabiegiem nie wolno także podawać płynów, w razie odwodnienia podczas znieczulenia zostaną podane płyny dożylnie. Należy też odstawić leki powlekające przewód pokarmowy oraz przedyskutować z lekarzem prowadzącym, czy leki stosowane codziennie nie wpłyną na obraz widziany w trakcie gastroskopii.
Przed gastroskopią warto wykonać inne badania obrazowe, USG albo RTG z kontrastem. Endoskopia doskonale uzupełnia inne badania obrazowe, a dzięki wstępnemu poglądowi i podejrzeniom, co dolega pupilowi lekarz lepiej przygotuje się do przeprowadzenia badania. Odpowiedni dobór końcówki endoskopu od początku usprawni badanie.
Jak wygląda zabieg gastroskopii u psa?
- Pies poddawany gastroskopii musi być znieczulony.
- Po wprowadzeniu w znieczulenie, ustabilizowaniu pacjenta, intubacji i podłączenia do kardiomonitora, zwierzę jest układane najczęściej na lewym boku.
- Wykwalifikowany lekarz wkłada endoskop (często pokryty środkiem znieczulającym lub poślizgowym), najpierw do jamy ustnej, potem przesuwa do gardła, przełyku i żołądka.
- Na każdym etapie cały narząd jest dokładnie oceniany – elementem endoskopu jest system nagrywający obraz, dzięki czemu badanie można później jeszcze raz przeanalizować lub skonsultować z innym lekarzem.
- Po dokładnej ocenie narządów przychodzi czas na pobranie próbek do dalszych badań, usunięcia drobnych ciał obcych lub polipów.
- Cały zabieg nie trwa dłużej niż dwie godziny.
Po zakończonym zabiegu pacjent zostaje w przychodni na obserwacji – w zależności od wyników badania krwi i obrazu widzianego w trakcie badania może być to od pół do 3 godzin. Zwierzę jest wydawane opiekunowi dopiero po pełnym odzyskaniu świadomości.
Przeciwwskazania do gastroskopii
Przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu gastroskopii są oczywiście przeciwwskazania do znieczulenia – tak jak wspomniałam, bez względu na to jak bardzo posłuszne i cierpliwe jest zwierzę, do wykonania gastroskopii niezbędne jest znieczulenie ogólne.
Gastroskopię warto odłożyć wtedy w czasie, do momentu ustabilizowania stanu psa.
Warto przełożyć zabieg, jeśli w tym samym dniu lub dzień dni wcześniej było wykonane badanie RTG z kontrastem. Barwnik lub środek kontrastowy przylega silnie do ścian narządów, może zaburzyć wygląd przełyku i żołądka.
Możliwe powikłania po gastroskopii
Gastroskopia jest zazwyczaj wykonywana endoskopem giętkim, dlatego nie jest możliwe uszkodzenie, czy rozerwanie ściany przełyku lub żołądka.
Z pewnością po zabiegu:
- pies będzie lekko ochrypnięty,
- może wykazywać objawy podrażnienia gardła, stany zapalne gardła, powiększenie węzłów chłonnych w tej okolicy,
- mogą pojawić się epizody wymiotów.
Jeśli w trakcie gastroskopii były pobierane fragmenty tkanek lub wycinki do badania histopatologicznego, może wystąpić krwawienie – jednak nie powinno ono być zauważalne.
Jak po każdym znieczuleniu mogą wystąpić objawy rozkojarzenia, senności niechęci do ruchu, związane ze środkami używanymi do premedykacji. Zwierzę nie może być zmuszane ani zachęcane do posiłku – warto jest zachować jeszcze kilka godzin głodówki, aby nie prowokować do wystąpienia wymiotów.
Koszt wykonania badania
Koszt gastroskopii może wahać się w granicach 800-1200 złotych.
Jeśli w trakcie zabiegu były pobrane próbki do dalszej oceny, jego koszt może wzrosnąć. Jednak biorąc pod uwagę ogrom informacji, jakie można uzyskać dzięki gastroskopii, warto się na nią zdecydować, jeśli przyczyna pogarszającego się samopoczucia pupila nadal nie została ustalona.
