Historia rasy berneńskiego psa pasterskiego
Ojczystymi stronami berneńczyka jest pogórze alpejskie oraz stolica Szwajcarii – Berno.
Nazwa rasy brzmiała kiedyś “Durrbachler” od nazwy gospody oraz wioski szwajcarskiej, gdzie psy te były szczególnie popularne.
Ich historia sięga daleko wstecz, a jej wersji jest kilka:
Pierwsza mówi, że psy te wywodzą się od dużych ras – dogów tybetańskich, które zawędrowały do Europy przez Grecję i Rzym.
Druga mówi o ich bezpośrednim europejskim pochodzeniu od przodków podobnych im eksterierem, których szczątki znaleziono podobno 4000 lat temu.
Trzecia historia łączy dwie poprzednie, uznając berneńczyka za potomka rdzennych psów szwajcarskich i starożytnych dogów tybetańskich.
Kiedyś były to psy typowo wiejskie, używane jako psy pasterskie do pilnowania wypasających się stad oraz do stróżowania.
Później, wraz z rozwojem przemysłu serowarskiego, jako zwierzęta pociągowe, wykorzystywano je do ciągnięcia wózków z nabiałem.
Dziś praktycznie zatraciły swoją użytkowość i trzymane są jako towarzysze rodziny ze względu na swój efektowny wygląd i łagodny charakter.
Według klasyfikacji FCI berneński pies pasterski należy do grupy II.
Berneński pies pasterski charakter
Berneńczyk to pies o łagodnym charakterze, wesoły, przyjacielski, dobrze dogaduje się z innymi zwierzętami w domu.
Berneńczyk jest dobrym, mało hałaśliwym stróżem, nieufnym wobec obcych, który skutecznie potrafi przepędzić złodzieja.
Psy te potrzebują dużo ruchu oraz zainteresowania, a pozostawione same w domu szybko się nudzą, co skutkuje niszczeniem mebli lub kopaniem dołków w ogrodzie.
Nadmiar energii chętnie spożytkują na długim spacerze.
Mają opinię “śmieciarzy”, gdyż lubią zbierać z ziemi (i zjadać) różne, niekoniecznie świeże, czy nadające się do spożycia produkty.
Berneńskie psy pasterskie są bardzo inteligentne, posłuszne i karne, stąd sprawdzają się w dogoterapii, a także nadają się do szkoleń na psy tropiące, lawinowe, czy ratownicze.
Berneński pies pasterski opis rasy
Berneński pies pasterski należy do psów ras dużych. Wysokość w kłębie dla samca berneńskiego psa pasterskiego 66 cm – 68 cm, a dla samicy 60 cm – 63 cm.
Dorosłe berneńskie psy pasterskie ważą ok. 40 kg – 50 kg.
W ruchu berneński pies pasterski jest elegancki, lekki i harmonijny.
Berneńczyk wygląd
Głowa | Proporcjonalna do ciała z lekko wypukłą mózgoczaszką. |
Stop | Wyraźny, a bruzda czołowa mało widoczna. |
Kufa | Mocna, zakończona czarnym nosem. |
Fafle | Przylegające, czarne, osłaniają komplet zębów ułożonych w zgryzie nożycowym. |
Oczy | Ciemnobrązowe w kształcie migdała. |
Uszy | Trójkątne, opadające. |
Grzbiet | Prosty, klatka piersiowa głęboka i szeroka. |
Ogon | Ogon długością sięga stawu skokowego i w ruchu jest noszony, a w spoczynku zwisa swobodnie. |
Kończyny | Kończyny przednie proste, szeroko rozstawione i mocne. Tylne z wyraźnie umięśnionymi udami i dobrze kątowanymi stawami śródstopia. |
Włos | Długi, prosty lub lekko falisty. |
Berneńczyk umaszczenie
Berneńczyk występuje w tzw. tricolorze.
Maść podstawowa berneńskiego psa pasterskiego jest czarna, a na policzkach, nad oczami, na klatce piersiowej i kończynach występuje czerwono brązowe podpalanie.
Na głowie berneńskie psy pasterskie mają rysunek w postaci białej strzały, który przechodzi stopniowo przez kufę na podgardle, pojawia się na klatce piersiowej.
Pożądane są białe znaczenia na łapach i końcówce ogona.
Jak wygląda berneński pies pasterski możesz zobaczyć na poniższym filmie:
Berneńczyk pielęgnacja
Dbałość o szatę berneńczyka nie jest zbyt skomplikowana, ale może nastręczyć trudności głównie ze względu na gabaryty psa.
Sierść berneńskiego psa pasterskiego szczotkujemy najlepiej 2 – 3 razy w tygodniu ze względu na to, że jest długa i lubi się plątać, tym bardziej, jeśli nasz pies spędza większość czasu na podwórku czy w ogrodzie.
Psy tej rasy kąpiemy wtedy, gdy wymaga tego jego stan, pamiętając o rozczesaniu włosa berneńczyka przed kąpielą i po niej, a także o dokładnym jego wysuszeniu.
Jeśli kąpiemy psy tej rasy w wannie, warto użyć gumowej podkładki, która zatrzyma włosy i zapewni naszemu przyjacielowi bardziej stabilną pozycję.
Berneński pies pasterski choroby
Mastocytoza
Mastocytoza to nowotwór wywodzący się z komórek tucznych skóry, przebiegający z obecnością mastocytów we krwi na skutek ich rozplemu w szpiku kostnym i narządach wewnętrznych.
Towarzyszy często guzom tucznokomórkowym skóry .
Objawy kliniczne związane są rodzajem naciekanego organu oraz z nadmiernym uwalnianiem histaminy (świąd i obrzęki) oraz heparyny (nadmierne krwawienie).
Rozpoznanie ustala się na podstawie obecności mastocytów w bioptatach z narządów, ze szpiku oraz w rozmazach krwi. Rokowanie mimo leczenia często jest niepomyślne.
Złośliwa histiocytoza
Złośliwa histiocytoza to choroba będąca wynikiem wielogenowego defektu genetycznego.
W trakcie jej trwania dochodzi do namnażania się wadliwych histiocytów zarówno pod względem morfologicznym, jak i funkcjonalnym.
Złośliwa histiocytoza objawia się:
- apatią,
- brakiem apetytu,
- wyniszczeniem,
- gorączką,
- polidypsją,
- poliurią.
Ma szybki przebieg i prowadzi do śmierci w ciągu kilku tygodni.
Masy nowotworowe, gromadząc się w płucach, wywołują duszność.
Obserwować można też zmiany neurologiczne i wybroczyny na skutek zaburzeń krzepliwości krwi.
Pełne rozpoznanie umożliwia badanie histopatologiczne nacieczonych tkanek.
Odbarwienie lusterka nosowego
Odbarwienie lusterka nosowego polega na zaniku melanocytów w obrębie lusterka nosowego, co prowadzi do stopniowej zmiany jego koloru – najpierw staje się brązowe, potem szare a na końcu ulega całkowitemu odbarwieniu.
Może pojawiać się sezonowo i nie wymaga leczenia.
Ze względu na to, że zmiany te obserwuje się głównie zimą, określane są one jako tzw. “śnieżny nos”.
Dysplazja stawu biodrowego
Dysplazja stawów biodrowych polega wadliwym połączeniu i ukształtowaniu struktur wchodzących w ich skład.
Na wystąpienie dysplazji stawów biodrowych u tych psów pasterskich składa się wiele czynników, takich jak:
- predyspozycje genetyczne,
- nadmierna ilość ruchu,
- szybkie tempo wzrostu,
- nieprawidłowe żywienie.
Najczęściej objawy są zauważalne u psów w wieku 6-12 miesięcy.
Jeżeli uszkodzenia w stawie nie są zbyt silne, powtarzające się zapalenia mogą prowadzić do zgrubienia torebki i wtórnej stabilizacji stawów biodrowych. Wówczas początek 2 roku życia jest zazwyczaj wolny od zaburzeń ruchowych, a oznaki tego schorzenia mogą się pojawić dopiero w wieku 4-5 lat, jako forma typowa dla psów dorosłych.
Główne objawy dysplazji to:
- niechęć do ruchu,
- trudności przy wstawaniu,
- preferowanie pozycji leżącej,
- częste kładzenie się,
- tzw. królicze skoki,
- sztywny chód.
U szczeniąt wykonuje się w sedacji profilaktyczne zdjęcie RTG bioder, bo u nich jest jeszcze możliwość leczenia chirurgicznego. U starszych psów pozostaje leczenie paliatywne, czyli przeciwbólowe, lub innowacyjne terapie np. z wykorzystaniem komórek macierzystych lub IRAP.
Dysplazja stawu łokciowego
Dysplazja stawu łokciowego to zaburzenie rozwojowe, polegające na nieprawidłowym wykształceniu struktur wchodzących w skład stawu łokciowego.
Składają się na nią 4 podjednostki:
- Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy.
- Fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego.
- Osteochondroza kłykcia kości ramiennej.
- Niedopasowanie powierzchni stawowych.
Schorzenie to objawia się kulawizną jednej lub obu kończyn piersiowych u szczeniąt w wieku 6 – 12 miesięcy, niechęcią do zginania łapy w łokciu i bolesnością.
W ustaleniu rozpoznania pomocne jest zdjęcie RTG. Leczenie jest leczeniem chirurgicznym i polega najczęściej na osteotomii bliższej kości łokciowej.
Osteochondroza stawu ramiennego
Osteochondroza stawu ramiennego to schorzenie polegające na zaburzeniu kostnienia u młodych psów i dotyczy chrząstek wzrostowych oraz stawowych.
Zaburzenie kostnienia polega na opóźnieniu procesów chondroklazji, co uniemożliwia przekształcenie się pewnych jej fragmentów w kość.
Chrząstka staje się nadmiernie gruba, a jej głębsze warstwy oddzielają się w postaci płatów na skutek zaburzeń w ukrwieniu i odżywianiu i tworzy się stan zapalny.
Choroba przejawia się:
- niechęcią do ruchu,
- sztywnym chodem,
- kulawizną.
W badaniu RTG widoczny jest charakterystyczny obraz spłaszczenia na główce kości ramiennej.
Przy dłużej trwającym procesie może dojść do zapalenia kostno-stawowego i zapalenia pochewki mięśnia dwugłowego ramienia. Leczenie polega na usunięciu złuszczonego płata chrząstki.
Martwicowe zapalenie naczyń i opon mózgu
Martwicowe zapalenie naczyń i opon mózgu to schorzenie autoimmunologiczne, polegające na tworzeniu się przeciwciał przeciw naczyniom opon mózgowych.
Objawia się:
- silnym bólem szyi,
- sztywnością kończyn przednich,
- gorączką,
- leukocytozą.
Leczenie polega na stosowaniu dawek immunosupresyjnych glikokortykosteroidów.
Zapalenie kłębuszków nerkowych
Zapalenie kłębuszków nerkowych to choroba polegająca na odkładaniu się w naczyniach kłębuszków nerkowych kompleksów immunologicznych, które powodują uszkodzenie nerek i wywołują chorobę zatorowo-zakrzepową.
Zaburzenia te prowadzą do intensywnego białkomoczu.
Na skutek obniżenia się ciśnienia onkotycznego tworzą się obrzęki oraz zbiera się płyn w jamach ciała.
Podstawowym objawem laboratoryjnym jest wzrost stosunku białka do kreatyniny w moczu oraz wzrost mocznika i kreatyniny we krwi świadczący o postępującej niewydolności nerek. W leczeniu kłębuszkowego zapalenia nerek stosuje się leki obniżające ciśnienie, dietę niskobiałkową i wielonienasycone kwasy tłuszczowe.
Rokowanie jest ostrożne.
Rozszczep podniebienia
Rozszczep podniebienia to wada wrodzona, uwarunkowana genetycznie.
Manifestuje się obecnością szczeliny w obrębie podniebienia, która umożliwia komunikację pomiędzy jamą nosową a ustną i zauważalna jest już u nowo narodzonych szczeniąt.
Szczeniaki dotknięte tą wadą mają problem z pobieraniem pokarmu, często zachłystują się mlekiem, które może wypływać im przez nos.
W mało nasilonych przypadkach możliwa jest interwencja chirurgiczna, ale często niestety takie szczeniaki poddaje się eutanazji.
Należy pamiętać, że tak jak w przypadku większości dużych ras, także i berneńskie psy pasterskie narażone są na skręt żołądka.
Czy warto zdecydować się na berneńczyka?
Berneńczyki są bardzo serdecznymi, radosnymi i łagodnymi psami.
Psy tej rasy są inteligentne i karne, szybko uczą się nowych komend, co daje opiekunowi psa wiele satysfakcji.
Lubią dzieci i świetnie nadają się na psy typowo rodzinne. Psy tej rasy najlepiej będą się czuły w domu z ogrodem.
Dzięki swoim gabarytom z łatwością pociągną zimą sanki, a latem przypilnują bawiących się dzieci w ogrodzie.
Przedstawiciele tych psów pasterskich potrzebują dużo ruchu, ale nie są wyczynowcami.
Ucieszy je dłuższy spacer, czy aportowanie, ale monotonny bieg za rowerem już niekoniecznie.
Są wrażliwe na wysokie temperatury, stąd pamiętać należy o zapewnieniu im zacienionego azylu.
Berneńczyki, jeśli nie będziemy z nimi prawidłowo postępować od małego, mogą mieć tendencje do zachowań lękliwych, a nawet agresywnych.
Należy zatem socjalizować je od szczenięctwa i przyzwyczajać do bliskiego kontaktu zarówno z ludźmi, jak i innymi zwierzętami.
moje psy (dwa duże szwajcary berneńskie ze zdiagnozowaną chorobą adissona. Mają po 5 lat. Od kilku lat dostają cortineff w tabletkach po 300 mg dziennie.Obecnie cortineff jest nie do dostania. Co mogę poradzić aby przetrwać ten czas.
Dzień dobry.
Substancją czynną leku cortineff jest fludrokortyzon. Niestety, nie znalazłam innych preparatów w formie tabletek, które zawierałyby fludrokortyzon. Nie znalazłam też innych schematów leczenia choroby Addisona, fludrokortyzon jest lekiem z wyboru, zalecanym w tym schorzeniu. Proszę jednak porozmawiać ze swoim lekarzem prowadzącym, który zalecił tą terapię. Niektóre leki nieosiągalne w Polsce, można sprowadzić z Czech lub Niemiec, wystawiając odpowiedni dokument, stwierdzający konieczność zakupu za granicą z powodu braku w Polsce.
Pozdrawiam, Katarzyna Hołownia-Olszak, lekarz weterynarii.