Wielotorbielowatość nerek u kota: objawy i leczenie

Nerki są bardzo ważnym organem wewnętrznym.

Odpowiadają za filtrację krwi oraz usuwanie szkodliwych metabolitów (na przykład mocznika) z organizmu, utrzymują równowagę kwasowo – zasadową, produkują bardzo wiele, ważnych dla funkcjonowania organizmu hormonów, a także regulują objętość płynów ustrojowych – to tylko niektóre ich funkcje.

O tym, jak bardzo istotne są dla całego organizmu, najczęściej przekonujemy się, gdy przestają prawidłowo działać.

Z problemem niewydolności nerek boryka się wielu kocich opiekunów.

Niewydolność nerek występuje głównie u kotów w starszym wieku, jednak są wyjątki.

Jest kilka jednostek chorobowych, które powodują wystąpienie niewydolności nerek u młodych kotów.

Jedną z nich jest wielocystowatość nerek, którą przybliżę w poniższym artykule.

Predyspozycje do wystąpienia choroby

Wielotorbielowatość nerek, zwana w skrócie PKD (ang. polycystic kidney disease) jest schorzeniem, które dotyczy głównie kotów perskich.

Dość często spotykana jest też u kotów abisyńskich, orientalnych i kotów szkockich zwisłouchych.

Co więcej, wielocystowatość nerek może tak naprawdę wystąpić u wszystkich ras, których przodkami były koty perskie oraz ich mieszańców.

Jest to schorzenie dziedziczne autosomalnie i dominująco – oznacza to, że u każdego nosiciela genu może wystąpić ta jednostka chorobowa.

Niedawno udowodniono, że istnieje jeszcze jeden wariant tej choroby – jest on dziedziczony autosomalnie recesywnie. Oznacza to, że może wystąpić nosicielstwo genu, bez widocznych objawów chorobowych.

Koty, które są nosicielami lub u których wystąpiły zmiany na nerkach, powinny być bezwzględnie wykluczone z dalszego rozrodu. Właściciele ich potomstwa powinni być poinformowani o możliwości wystąpienia schorzenia.

Wielotorbielowatość nerek u kota objawy

Wielocystowatość nerek powoduje powstawanie torbieli w nerkach, już u bardzo młodych zwierząt.

U niektórych badanych kotów pierwsze cysty pojawiały się w pierwszych miesiącach życia.

Najczęściej zmiany lokalizują się w korze nerek, rzadko dotyczą rdzenia. Zwykle występują w obu narządach.

Objawy występują najczęściej u zwierząt około piątego roku życia.

Właściciela zwykle niepokoją:

• zwiększone pragnienie,
• większa ospałość,
• niechęć do zabawy i ruchu.

Kot traci apetyt, jego sierść jest w kiepskiej kondycji.

Z czasem następuje pogorszenie samopoczucia, jednak obrys jamy brzusznej pozostaje bez zmian – kot chudnie, jednak brzuch paradoksalnie może wydawać się większy, niż przed wystąpieniem choroby.

W trakcie badania klinicznego da się zauważyć bladość błon śluzowych oraz charakterystyczny, mocznicowy zapach z jamy ustnej.

Badanie jamy brzusznej pozwala zauważyć powiększenie obrysu nerek, ich nieregularne krawędzie, bolesność w obrębie przodobrzusza.

Pomiar ciśnienia krwi będzie wskazywał na nadciśnienie u kota, osłuchowo można stwierdzić przyspieszenie akcji serca.

Pacjent jest zwykle w złej kondycji.

Badania przeprowadzane w celu rozpoznania wielocystowatości nerek

W badaniu krwi charakterystyczne są objawy niewydolności nerek – podwyższony poziom:

• mocznika,
• kreatyniny,
• fosforu.

Zauważalna może być też u kota anemia – drastycznie obniża się liczba czerwonych krwinek, ilość hemoglobiny oraz poziom hematokrytu.

W badaniu moczu charakterystyczne jest obniżenie ciężaru właściwego oraz podwyższenie poziomu białka, które świadczy o uszkodzeniu miąższu nerki.

Badanie USG jest zwykle potwierdzeniem rozpoznania wielocystowatości.

Nerki są powiększone. W ich miąższu znajdują się wyraźne, cystowate zmiany, wypełnione zwykle klarownym płynem, o jasno – żółtej barwie, niekiedy z domieszką krwi.

Ilość cyst jest różna, zależy od indywidualnych predyspozycji. Zwykle jest ich co najmniej kilka.

Wielkość również jest zmienna – mogą mieć kilka milimetrów średnicy, ale mogą też osiągać dużo większe rozmiary.

Tak jak wspomniałam wyżej, zmiany lokalizują się najczęściej w korze nerki. Bardzo często zaburzona jest struktura nerek, zatarta jest granica między korą a rdzeniem.

W skrajnych przypadkach cała nerka wygląda jak kiść winogron – widoczne są tylko zmiany cystowate, bez zarysu zdrowego miąższu. Pozostałe narządy bywają zepchnięte przez powiększające się nerki.

Rozpoznawanie i diagnostyka różnicowa

Rozpoznanie następuje zwykle podczas badania USG.

Charakterystyczny obraz zmian ciężko pomylić z innymi jednostkami chorobowymi.

W diagnostyce różnicowej należy jednak uwzględnić wodonercze (wtedy jednak zmiany lokalizują się najczęściej w jednej nerce, nie w obu) lub na przykład choroby nowotworowe (w takich przypadkach najczęściej zmiany są lite, zwarte i również występują w jednej nerce).

Wielotorbielowatość nerek u kota leczenie

Niestety, nie ma leku, który pozwoli zahamować rozwój choroby.

W przypadku kotów predysponowanych do wystąpienia wielocystowatości nerek, należy przeprowadzać regularne kontrole stanu zdrowia.

U kotów ze zdiagnozowaną wielocystowatością nerek stosuje się głównie leczenie objawowe, w zależności od stanu zdrowia pacjenta.

Jeśli poziom mocznika i kreatyniny jest alarmujący, pacjent powinien otrzymywać kroplówki – rodzaj płynu stosowanego do wlewu, powinien być dobrany na podstawie poziomu jonów.

Kroplówki powinny być stosowane regularnie, aby utrzymać poziom mocznika i kreatyniny na możliwie niskim poziomie.

Jeśli u chorego wystąpi anemia, warto włączyć do leczenia suplementy zawierające żelazo i witaminę B12.

Jeśli niedokrwistość jest bardzo nasilona i nie reaguje na wprowadzone suplementy diety, należy zastanowić się nad wprowadzeniem do terapii erytropoetyny lub darbopoetyny.

W skrajnych przypadkach, gdy poziom hematokrytu jest bardzo niski, zalecana jest transfuzja krwi.

Jeśli chodzi o dodatkowe leczenie, w przypadku wystąpienia niewydolności nerek, warto wprowadzić do codziennego stosowania preparaty zawierające wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Kot powinien spożywać karmę typu Renal – o obniżonym poziomie fosforu oraz białka.

Warto pamiętać o regularnym pomiarze ciśnienia krwi.

Niewydolność nerek przyczynia się do wzrostu ciśnienia krwi obwodowej, a wysokie ciśnienie – pogłębia niewydolność nerek. Jest to samonapędzający się proces.

W przypadku, gdy ciśnienie obwodowe jest za wysokie, warto wprowadzić preparaty, które je obniżą. Pomiar ciśnienia krwi powinien być regularnie przeprowadzany, aby dostosować dawkę preparatu odpowiednio do potrzeb pacjenta.

W późniejszym okresie, warto raz w miesiącu skontrolować, czy ciśnienie jest stabilne.

W końcowej fazie choroby, niezbędne może być stosowanie środków pobudzających apetyt oraz silnych leków przeciwbólowych – podwyższony poziom mocznika powoduje powstawanie nadżerek w jamie ustnej, każdy kęs powoduje duży ból u zwierzęcia.

Dodatkowo, powiększający się obrys nerek może uciskać na narządy wewnętrzne, co także powoduje dyskomfort u chorego.

Dość kontrowersyjną metodą terapii jest opróżnienie zawartości cysty, pod kontrolą USG.

Jest to sposób, który niesie za sobą duże ryzyko – mimo kontroli obrazu USG można uszkodzić na przykład naczynie krwionośne – przy istniejącej dużej anemii każde krwawienie jest niebezpieczne.

Możliwość, że cysta się odnowi i napełni płynem jest duża.

Jest to jednak szansa dla pacjentów, którzy mają jedną, ale bardzo dużą zmianę cystowatą, która grozi pęknięciem do jamy brzusznej.

Należy pamiętać, że jest to tylko forma leczenia objawowego.

Badania, które warto przeprowadzać u kota podejrzanego o wystąpienie wielocystowatości nerek

Tak jak wspomniałam, koty, u których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia wielocystowatości nerek powinny być regularnie kontrolowane.

W przypadku zauważenia pierwszych, alarmujących objawów, warto jak najszybciej wdrożyć leczenie.

Zignorowanie podwyższających się parametrów nerkowych, skutkuje zawsze pogarszaniem się stanu zdrowia pacjenta.

Przynajmniej raz do roku kot powinien mieć wykonane kontrolne badanie krwi, moczu oraz badanie USG, aby ocenić, czy w nerkach nie rozwijają się żadne zmiany.

Pierwsze badanie powinno być przeprowadzone u kociąt w wieku sześciu miesięcy – już u tak młodych osobników mogą być zauważalne cysty.

Jeśli w trakcie takiego badania kontrolnego, zostanie zauważona niewielka cystowata zmiana w obrębie jednej nerki, kontrole powinny być częstsze.

Pogarszające się wyniki krwi powinny skłonić do podjęcia odpowiednich kroków terapeutycznych.

U młodych kociąt ras predysponowanych do wystąpienia schorzenia, warto wykonać badanie genetyczne, pozwalające określić występowanie genu PKD1, odpowiadającego za wystąpienie wielocystowatości nerek.

Jak dbać o kota z wielocystowatością nerek

Przede wszystkim, należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza prowadzącego terapię.

Regularne kroplówki, stosowanie leków objawowych oraz suplementów i karmy dla kota o odpowiednim składzie zdecydowanie poprawiają komfort życia pupila.

Należy pamiętać o kontrolnych badaniach, aby wychwycić niewielkie zmiany we wczesnym stadium i nie dopuścić do pogorszenia stanu zdrowia pupila.

Rokowanie w wielocystowatości nerek

Rokowanie zależy od wielkości cyst, szybkości ich powiększania oraz wypełniania.

Duża ilość zmian w nerkach, stale i szybko powiększające się cysty u młodego kota rokują bardzo źle.

Jeśli jednak choroba jest stabilna, nowe cysty się nie pojawiają, a poziomy mocznika i kreatyniny są stabilne, rokowanie jest nadal ostrożne, ale lepsze.

Należy jednak pamiętać, że wielocystowatość nerek jest chorobą nieuleczalną, prowadzącą do niewydolności nerek.

Terapia ma sens tak długo, dopóki codzienne funkcjonowanie nie sprawia kotu bólu ani cierpienia.