Spis treści:
Kot kartuski historia rasy
Kot kartuski chartreux jest najstarszą rasą europejską i pochodzi z Francji. W rodzimym kraju kot kartuski znany jest pod bardziej skomplikowaną dla nas nazwą – chartreux. Jej etymologia związana jest z pochodzeniem tej rasy kotów, gdyż najprawdopodobniej ich przodków, dzikie koty górskie sprowadzili z Afryki mnisi zakonu kartuzów, którzy z kolei swą nazwę zawdzięczają pierwszej siedzibie ich klasztoru – Wielkiej Kartuzji (La Grande Chartreuse). Mające wysoce rozwinięty instynkt łowiecki i umięśnione ciało koty kartuskie w murach opactwa specjalizowały się w tępieniu gryzoni – zajmowały się polowaniem na myszy i szczury, biegając cicho wśród również milczących zakonników. Podobno, na nieszczęście dla nich, zaczęto się interesować ich niezwykle miękkim futerkiem, które cenione było przez kuśnierzy. Po I wojnie światowej ich populacja znacznie zmalała, ale uratowana została dzięki krzyżówkom z innymi, podobnymi rasami, co doprowadziło ostatecznie do powstania współcześnie obowiązującego wzorca. Mniej wprawne oko może pomylić kartuzy z popularnym Brytyjczykiem, jednak po głębszych oględzinach widoczne stają się pewne cechy (jak choćby kształt pyszczka), które jednoznacznie wskażą, z kim mamy do czynienia.
Usposobienie i charakter kot kartuski
Koty kartuskie są przemiłymi kotami, które uwielbiają się przytulać i spędzać czas umoszczone wygodnie na kolanach swojego pana. Jeśli akurat to miejsce jest niedostępne, będą chodzić za nami krok w krok, domagając się uwagi, wydając dźwięki przypominające ptasie ćwierkanie. Poza tymi sytuacjami są raczej ciche i rzadko usłyszymy ich miauczenie.
Przyjazna natura chartreux pozwala im świetnie dogadywać się zarówno z innymi domowymi zwierzakami, jak i dziećmi, o ile te są wobec nich delikatne.
Są bardzo inteligentne, lubią nowe wyzwania, a słyną przede wszystkim z niezwykłej sprawności, która pozwala im wykonywać karkołomne triki, a także otwierać szafy i wspinać się po meblach.
Są typowo domowymi kotami i do szczęścia wystarczy im niewielki metraż, byle było się z kim pobawić. Kot kartuski chętnie się wspina, dlatego warto zapewnić mu taką możliwość instalując półki, czy meble dla kota na ścianę.
Preferują jednak ruch, zatem spacery na smyczy będą dla nich idealnym rozwiązaniem.
Opis rasy kot kartuski
O kocie kartuskim mówi się, że wygląda jak ziemniak na wykałaczkach, ponieważ ma stosunkowo cienkie kończyny i solidne ciałko. Dorosłe osobniki (koty) ważą 5-7 kg, a kotki 3,5-5,5 kg.
| Głowa | Kot kartuski ma głowę w kształcie trapezu, u podstawy szeroka. |
| Wargi | Uniesione kąciki warg sprawiają, że na pyszczku kota stale widnieje uśmiech. |
| Nos | Kot kartuski ma nos prosty i szeroki. |
| Uszy | Średniej wielkości, wysoko osadzone, nadające mu wygląd stale czujnego. |
| Oczy | Duże, nie nazbyt okrągłe, z lekko uniesionym zewnętrznym kącikiem. Kot kartuski ma oczy barwy od głębokiej żółci do głębokiej miedzi. Im ich kolor (zwany też Halloween – najprawdopodobniej od koloru dyni) jest bardziej intensywny, tym lepiej. |
| Tułów | Muskularny i solidny; kot kartuski ma głęboką, dobrze wykształconą, szeroką klatkę piersiową. |
| Kończyny | Kot kartuski ma kończyny średniej długości z dużymi łapami. |
| Ogon | Średniej długości może się zwężać, ale jego koniuszek jest zaokrąglony. |
| Okrywa włosowa | Gęsta i błyszcząca, dwuwarstwowa, ma wełnistą strukturę, której grubość zależna jest od wieku, płci oraz warunków klimatycznych, w których mieszka kot. |
| Umaszczenie | Kot kartuski ma umaszczenie jednolite, bez pręgowania, we wszystkich odcieniach niebieskiego. |
Kot kartuski a kot brytyjski najważniejsze różnice
| Kształt głowy | U kota kartuskiego trapezowaty, a u Brytyjczyków okrągły. |
| Pyszczek | U kota kartuskiego bez stopu, u Brytyjczyków stop wyraźny. |
| Kształt oczu | U kota kartuskiego okrągłe, ale z uniesionym kącikiem, u Brytyjczyków po prostu okrągłe. |
| Kolor oczu | U kota kartuskiego pomarańczowe lub miedziane, u Brytyjczyków mogą być również złote, niebieskie i zielone. |
| Uszy | U kota kartuskiego osadzone wysoko, u Brytyjczyków bardziej po bokach. |
| Sierść | U kota kartuskiego kartuskich wełnista, z grubym podszerstkiem, u Brytyjczyków krótsza i gęsta. |
| Budowa ciała | U kota kartuskiego kartuskich kończyny bardziej delikatnej budowy. |
Pielęgnacja kota kartuskiego
Pielęgnacja tego pluszowego futerka nie jest na szczęście skomplikowana. Niebieskie koty krótkowłose mają miękkie futro, które czeszemy grzebieniem raz w tygodniu, w okresie wzmożonego linienia nieco częściej. Zalecane jest codzienne przeczesywanie sierści kota palcami, która to czynność spotyka się ze znaczną aprobatą naszego czworonoga, bo jest kolejną pieszczotą, której chętnie się poddaje.
Kot kartuski choroby
Zwichnięcie rzepki
Zwichnięcie rzepki polega na jej przemieszczaniu się podczas ruchu na boczną lub przyśrodkową stronę bloczka kości udowej.
Może być skutkiem urazu lub wadą wrodzoną.
W przypadku postaci wrodzonej często dotyczy obu kończyn i zawsze związane jest z przemieszczeniem rzepki w kierunku przyśrodkowym (do wewnątrz).
Widoczna jest wówczas kulawizna chorej kończyny oraz niechęć do skoków.
W badaniu klinicznym można wykazać nieprawidłowy ruch rzepki, na skutek często spłyconego rowka rzepkowego.
W zależności od stopnia jej zwichania, leczenie jest zachowawcze lub operacyjne.
Kamica struwitowa
Struwity są to kryształy zbudowane z fosforanów amonowo – magnezowych.
W przypadku dużej ich ilości wytrącającej się w moczu, dochodzi do powstania jądra krystalizacji i zaczyna formować się kamień.
Sam osad może doprowadzić do zatkania cewki moczowej, szczególnie u samców, u których jest ona dłuższa i węższa.
Kamienie ze względu na ostre krawędzie, ranią delikatną błonę śluzową pęcherza moczowego, prowadząc do zapaleń, krwiomoczu i bolesności przy jego oddawaniu.
Do diagnostyki kamicy niezbędne jest wykonanie badania USG, na wypełnionym pęcherzu moczowym.
Kamienie struwitowe tworzą się w moczu zasadowym i należą do tzw. kamieni rozpuszczalnych.
W przypadku stwierdzenia w osadzie moczu wysokiego pH i kryształów podaje się kotu dietę zakwaszającą mocz.
W przypadku kamieni, jeśli nie powodują silnych objawów również można próbować rozpuszczać je za pomocą diet obniżających pH.
Jeśli kamieni jest dużo, a nasz kot kartuski ma ewidentne problemy z oddawaniem moczu lub przewlekającym się stanem zapalnym wskazane jest usunięcie ich drogą chirurgiczną, poprzez cystotomię – otwarcie pęcherza moczowego.
Wielotorbielowatość nerek
Torbielowatość nerek u niebieskich kotów kartuskich ma najprawdopodobniej tło dziedziczne. Choroba ta często nie daje przez długi czas objawów klinicznych i wykrywana jest przypadkowo przez lekarza weterynarii w trakcie badania USG.
Może występować jedno lub obustronnie.
W miąższu nerek tworzą się różnej wielkości torbiele. Jeśli są pojedyncze i duże można pod kontrolą USG poddać punkcji.
Torbiele mnogie pozostawia się, natomiast leczenie wprowadza się, jeśli wystąpią objawy niewydolności nerek, dlatego koty kartuskie z wykrytą torbielowatością powinno poddawać się okresowo badaniom krwi w celu kontroli funkcji obciążonego narządu.
Dla kogo kot kartuski chartreux będzie idealnym towarzyszem?
Koty kartuskie są jak psy – wierne i inteligentne, ale dodatkowo ciche i bez cienia agresji. Koty chartreux nadają się dla początkujących miłośników kotów, gdyż nie wykazują większych wyzwań wychowawczych, aczkolwiek tendencja kotów kartuskich do otwierania szafek czy drzwi musi pozostać kontrolowana. Koty kartuskie są bardzo przyjacielskie i lubią kontakt z człowiekiem i innymi zwierzakami, zatem raczej nie dla nich siedzenie samym w pustym mieszkaniu. Potrzebują bliskości, czułości no i rozrywki – zabawy, aportowania, wspinania, biegania, a także spacerów, ale oczywiście nie tak długich i częstych jak psie. Łatwo przystosowują się do zmiennych warunków i lubią podróże, zatem można je zabrać ze sobą na wakacje. Są stosunkowo łatwe w pielęgnacji, a miękkie futerko kotów kartuskich można głaskać godzinami. Ich efektowny wygląd, uśmiech Mony Lisy i piękne pomarańczowe oczy niewątpliwie działają na ich korzyść przy wyborze rasy kotów. Decyzja wydaje się być zatem prosta ☺ Jedynym minusem jest to, że koty kartuskie nie należą do najpopularniejszych ras, stąd mała ilość hodowli w Polsce oraz cena kota – koszt zakupu kotów kartuskich jest dość wysoki.
Witam moja kotka każdego roku ma w swoim miocie jednego takiego cudaka…. Mogę dowiedzieć się z jakiej on jest rasy
Dzień dobry,
To bardzo trudne pytanie- ciężko jest odpowiedzieć na nie jednoznacznie. Jeśli Pana kotka nie jest kotką rasową można domyślać się, iż kociak posiada geny po ojcu- jeśli partner jest stały. Nie musi być on także rasowy, może posiadać cechy danej rasy w wyniku skrzyżowania się rodziców. Może zdarzyć się również, że Pana kotka posiada geny po swoich rodzicach (nie wiem czy rodzice są znani) i dlatego w każdym miocie jedno z kociąt będzie posiadać cechy po swoich dziadkach. Kot, który jest na zdjęciu jest podobny to wielu znanych ras- ciężko stwierdzić tak naprawdę do której najbardziej. Oprócz kartuskiego może on przypominać równie dobrze mieszankę kota brytyjskiego krótkowłosego, rosyjskiego niebieskiego czy kota o rasie korat pochodzącego z Tajlandii. Jak Pan widzi ciężko zdecydować się na jedną rasę. Niewątpliwie kociak jest bardzo ładny i myślę, że jest mieszanką ras i być może ma jakieś “szlachetne rasowe korzenie” 🙂
Pozdrawiam, Julia Kostrzewa, lekarz weterynarii.