Owczarek szetlandzki: charakter, pielęgnacja i predyspozycje do chorób

Owczarek szetlandzki, zwany zdrobniale sheltie, do złudzenia swym wyglądem przypomina miniaturę owczarka szkockiego collie.

Pierwsze egzemplarze zauważono podobno w VIII wieku na Wyspach Szetlandzkich, będących wówczas w rękach Norwegów, gdzie te małe pieski biegały po łąkach, pilnując stad owiec.

Nazywano je peerie , czyli po prostu “mały”.

Pod koniec XIX wieku w celu ujednolicenia rasy oraz poprawienia użytkowości (krótkonożne psiaki miały problemy z przebijaniem się przez wysokie wrzosowiska) zaczęto je krzyżować z wyższymi od nich collie, a rasę oficjalnie uznano jako odrębną w 1909 r.

W stanach spopularyzował je wybrany w 1923 r na prezydenta Calvin Coolidge, wielki wielbiciel psów, którego suczka Calamity Jane miała w Białym Domu specjalnie wybudowaną wannę do codziennych kąpieli.

Dziś sheltie mają coraz więcej zwolenników, a ich popularność stopniowo rośnie.

Owczarek szetlandzki charakter

Sheltie są bardzo żywiołowe, wesołe i energiczne.

Lubią ruch i zabawę na świeżym powietrzu, a ze względu na dużą inteligencję i posłuszeństwo, łatwo i chętnie poddają się szkoleniu np. pod kątem zawodów w stylu agillity.

Przywiązują się do właścicieli i są towarzyskie, ale wobec obcych stosują zasadę ograniczonego zaufania, więc nadają się także na psy stróżujące.

W stosunku do innych psów są raczej bezkonfliktowe i nie wykazują zachowań agresywnych.

Owczarek szetlandzki wygląd

Sheltiego charakteryzuje lekka i harmonijna sylwetka oraz wąska i wydłużona głowa ze skośnymi oczami, nadającymi jego pyszczkowi specyficzny wyraz.

Psy te należą do ras małych – wysokość w kłębie dla psa wynosi ok. 37 cm, a dla suki 35 cm, przy masie pomiędzy 5, a 10 kilogramów.

• Głowa, jak wspomniano, ma kształt tępo zakończonego klina.
• Kufa i czaszka mają tę samą długość.
• Nos, fafle oraz brzeg warg mają barwę czarną.
• Szczęki mocne z kompletem zębów ustawionych w zgryzie nożycowym.
• Oczy w kształcie migdała, osadzone skośnie.
• Uszy małe, w spoczynku złożone do tyłu, a w akcji załamane do przodu.
• Elegancko wygięta szyja przechodzi w prosty grzbiet.
• Klatka piersiowa głęboka z dobrze wysklepionymi żebrami, spłaszczonymi u dołu.
• Ogon obficie owłosiony, nisko osadzony.
• Kończyny mocne i muskularne.
• Ruch płynny i wdzięczny.

Okrywa włosowa dwuwarstwowa: długi i prosty włos okrywowy oraz krótki i miękki podszerstek.

Na wysokości szyi, kończynach przednich i ogonie włos dłuższy i bardziej obfity.

Umaszczenia sheltie

• śniade – od bladozłotego do mahoniowego,
• tricolor – czarno – białe z podpalaniem,
• blue merle – niebieskopopielate z czarnymi plamkami i podpalane,
• dwukolorowe – czarno – białe i czarne podpalane.

Dopuszczalne białe znaczenia na głowie, kołnierzu, kończynach i ogonie, za wyjątkiem psów o umaszczeniu czarnym podpalanym.

Jak wygląda sheltie możesz również zobaczyć na poniższym filmie

Owczarek szetlandzki pielęgnacja

Owczarek szetlandzki jest w zasadzie psem mało kłopotliwym i łatwym w utrzymaniu.

Większej uwagi wymaga jedynie pielęgnacja włosa, który należy rozczesywać najlepiej 2 – 3 razy w tygodniu.

Wyczesując sierść, pozbywamy się martwego włosa, ograniczając w ten sposób linienie i fruwanie włosów po domu, a także zapobiegamy jego zbijaniu się w kołtuny.

Kąpiel w szamponach dla psów stosujemy doraźnie, w razie potrzeby.

Zawsze należy psa wyszczotkować zarówno przed jak i po kąpieli i pamiętać o jego wysuszeniu.

By sierść miała ładny wygląd warto wzbogacić dietę o suplementy z:

• kwasami omega,
• biotyną,
• cynkiem.

Owczarek szetlandzki choroby

Choroba oczu collie

Choroba oczu collie to choroba dziedziczna, występująca u owczarków collie (border, bearded i owczarka szkockiego), sheltie i owczarków australijskich.

Przebiega z ogniskowym niedorozwojem błony odblaskowej oraz z niedostateczną pigmentacją naczyniówki i siatkówki.

Naczynia naczyniówki są kręte i kruche, co prowadzi do powstawania wybroczyn, a na siatkówce widoczne są szaro – białe pasy.

W łagodnym przebiegu choroby zawartość pigmentu może maskować niedorozwój naczyniówki i wówczas szczenięta mogą zostać uznane za pozornie zdrowe.

Diagnostyka polega na badaniu genetycznym metodą PCR krwi lub wymazów bogatokomórkowych.

Małoocze

Małoocze jest wadą rozwojową gałki ocznej, polegającą na zmniejszeniu jej rozmiarów.

Może dotyczyć jednego lub obu oczu.

Towarzyszą jej inne zaburzenia rozwojowe, takie jak wypadnięcie trzeciej powieki, torbiele gałki ocznej, czy cofnięcie się gałki ocznej do oczodołu.

Schorzenie jest nieuleczalne, a leczenie jedynie objawowe.

Polega ono na stosowaniu preparatów nawilżających typu “sztuczne łzy” i miejscowej antybiotykoterapii w przypadku uszkodzenia powierzchni rogówki.

Wrzodziejące idiopatyczne zapalenie skóry owczarków szkockich i szetlandzkich

Wrzodziejące idiopatyczne zapalenie skóry owczarków szkockich i szetlandzkich to schorzenie o nieznanej dotychczas etiologii.

Ma charakter autoimmunologiczny i dotyka psów w średnim wieku i psów starszych.

Objawia się wysypką pęcherzykową w obrębie pach i pachwin oraz występowaniem ognisk owrzodzeń, wyraźnie odgraniczonych od skóry zdrowej.

Zmiany są bolesne i mogą lokalizować się także:

• wokół oczu,
• na błonie śluzowej jamy ustnej,
• na małżowinach usznych,
• na opuszkach palcowych
• na zewnętrznych narządach płciowych.

Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badania histopatologicznego wycinka zmienionej skóry.

Leczenie opiera się na stosowaniu:

• sterydów,
• antybiotyków,
• witaminy E,
• pentoksyfiliny.

Rokowanie jest ostrożne ze względu na częste nawroty.

Toczeń rumieniowaty układowy

Toczeń rumieniowaty układowy to choroba o wieloczynnikowym podłożu, do której predyspozycje genetyczne mają między innymi sheltie.

Mechanizm powstawania zmian związany jest z działaniem promieniowania ultrafioletowego na komórki w warstwie podstawnej skóry.

Dochodzi do wytwarzania autoprzeciwciał, uszkodzenia keratynocytów i tworzenia nacieków komórkowych.

We krwi wzrasta miano tzw. przeciwciał przeciwjądrowych (ANA) co jest przydatne w rozpoznawaniu tej choroby.

Objawy kliniczne również są różnorodne i dzielimy je na objawy duże i małe.

Do objawów dużych zaliczamy m.in.:

• zapalenie mięśni i stawów,
• małopłytkowość,
• pęcherzowe zapalenie skóry,
• niedokrwistość hemolityczną.

Do objawów małych zaliczamy:

• gorączkę,
• owrzodzenia jamy ustnej,
• powiększenie węzłów chłonnych.

Zmiany skórne to najczęściej hiperkeratoza opuszek palcowych, ropne zapalenie skóry i zmiany nadżerkowe w obrębie warg.

Diagnostyka polega na badaniu poziomu przeciwciał przeciwjądrowych we krwi oraz na badaniu histopatologicznym wycinka skóry.

Wynik ujemny badania ANA nie wyklucza choroby.

Toczeń skórny krążkowy

Toczeń skórny krążkowy to choroba, która rozpoczyna się odbarwieniem lusterka nosowego oraz zanikiem struktury tzw. “kocich łbów” w jego obrębie.

Skóra zaczyna się intensywnie łuszczyć i tworzą się krosty.

Rozpoznanie stawia się na podstawie objawów klinicznych, badania cytologicznego lub badania histopatologicznego wycinka zmienionej skóry.

Leczenie mniej zaawansowanych przypadków polega na:

• ograniczeniu ekspozycji na słońce,
• stosowaniu kremów z filtrem,
• suplementowaniu witaminy E doustnie.

Wrodzone zwichnięcie łokcia

Wrodzone zwichnięcie łokcia to wada rozwojowa, która występuje w dwóch postaciach:

1. Typ I – zwichnięcie nasady bliższej kości łokciowej – przy obustronnej wadzie pies porusza się na tylno przyśrodkowej powierzchni podramion. Deformacje mogą uwidocznić się juz u noworodków, ale najczęściej rozpoznanie stawiane jest ok. 4. tygodnia życia. Ten typ dotyczy ras małych, czyli m.in. owczarka szetlandzkiego
2. Typ II – zwichnięcie głowy kości promieniowej tylno boczne – kończyna przyjmuje pozycję szpotawą, a wada rozpoznawana jest ok. 5 – ego miesiąca życia

Przetrwały przewód Botala

Przetrwały przewód Botala to dziedziczna wada wrodzona, polegająca na nie zamknięciu się tzw. przewodu tętniczego Botala, który w życiu płodowym łączy aortę z tętnicą płucną.

Przewód ten standardowo zamyka się w ciągu 48 godzin po porodzie.

Zachowanie jego drożności prowadzi do częściowego pomijania krążenia płucnego i w rezultacie dochodzi do przeciążenia serca, jego niedotlenienia i zastoju płucnego.

Charakterystyczny dla tej wady jest tzw. szmer maszynowy, słyszalny podczas osłuchiwania.

Choroba von Willebranda

Choroba von Willebranda to dziedziczne zaburzenie krzepliwości krwi związane z niedoborem czynnika von Willebranda, który jest niezbędny do adhezji płytek do uszkodzonego śródbłonka oraz jest białkiem transportowym czynnika VIII.

Objawy tej choroby to spontaniczne krwawienia z błon śluzowych i nadmierne krwotoki po zabiegach chirurgicznych, urazach i u suk w trakcie cieczki.

Na postawienie rozpoznania pozwala test ELISA oznaczający poziom czynnika von Willebranda.

Głuchota wrodzona

Głuchota wrodzona to wada genetyczna, polegająca na zwyrodnieniu nerwu przedsionkowo – ślimakowego.

Brak reakcji na bodźce akustyczne widoczny jest już u szczeniąt.

W celu potwierdzenia rozpoznania przeprowadza się badania słuchu metodą BAER, która polega na oznaczeniu potencjałów wywoływanych w pniu mózgu, w odpowiedzi na bodźce akustyczne.

Badanie takie wykonuje się w sedacji i pozwala ono obiektywnie stwierdzić głuchotę, oznaczyć stopień uszkodzenia słuchu, a także ocenić którego ucha dotyczy.

Hiperestrogenizm

Wzrost poziomu estrogenów we krwi związany jest z hormonalnie czynnym guzem komórek Sertoliego, który wywodzi się z komórek wchodzących w skład miąższu jądra.

W większości przypadków jest to nowotwór niezłośliwy.

Objawy kliniczne hiperestrogenizmu to symetryczne wyłysienia, obrzęk napletka, ginekomastia i przebarwienia w okolicy pachwin.

Długotrwała choroba prowadzić może do zatrucia estrogenami, a w konsekwencji do niedokrwistości.

Zespół Fanconiego

Zespół Fanconiego to w większości przypadków choroba wrodzona.

Objawia się:

• wzmożonym pragnieniem,
• wielomoczem,
• apatią,
• utratą masy ciała,
• obecnością glukozy w moczu przy prawidłowym jej poziomie we krwi.

Najczęściej zespół Fanconiego rozpoznawany jest u psów w wieku 2 – 4 lat.

Nadwrażliwość na iwermektynę

Nadwrażliwość na iwermektynę to jedna z podstawowych dysfunkcji, jaka może wystąpić u psów objętych mutacją w obrębie genu MDR – 1, który koduje informacje dotyczące budowy białka transportującego, wchodzącego w skład bariery krew – mózg.

Mutacja ta powoduje zwiększenie przepuszczalności dla niektórych substancji, czego efektem jest zaburzenie funkcji układu nerwowego.

Podanie leków zawierających np. iwermektynę lub milbemycynę u psów z mutacją wywołuje:

• drgawki,
• ślinotok,
• śpiączkę,
• może prowadzić do śmierci.

Leczenie jest jedynie leczeniem objawowym.

O możliwości wystąpienia tej mutacji musi wiedzieć również opiekun psa, który często sam kupuje preparaty na pchły, czy odrobaczenie.

Innymi substancjami, które mogą wywołać podobne objawy u pacjentów z nadwrażliwością to m.in.:

•  loperamid (składnik Stoperanu),
• digoksyna (lek nasercowy),
• doksycyklina (antybiotyk),
• cyklosporyna (lek immunosupresyjny).

Psa można również zbadać pod kątem tej mutacji.

Materiałem do diagnostyki jest krew pełna lub wymaz policzkowy.

Czy warto zdecydować się na owczarka szetlandzkiego?

Owczarki szetlandzkie są w zasadzie psami, które sprawiają niewiele problemów.

Są wesołe, energiczne, przyjacielskie, niekonfliktowe i nie wykazują objawów agresji.

Dzięki małym rozmiarom nadają się do mieszkania, a w razie włamania świetnie sprawdzą się jako psy stróżujące.

Sprawią dużo radości i satysfakcji osobom, które interesują się psimi zawodami oraz którym zależy na tym, by pies był posłuszny i potrafił wykonywać przeróżne polecenia.

Są łatwe i stosunkowo tanie w utrzymaniu, wymagają tylko regularnego czesania.

Sheltie bardzo cenią sobie ruch na świeżym powietrzu w jak najwyższych dawkach, co ma znaczenie także i dla właściciela, gdyż nie wybiegane psiaki, mogą szukać rozrywki w domu, czyli po prostu coś nam zniszczyć.

Nie straszne im mrozy, deszcze ani upały, gdyż łatwo adaptują się do zmiennych warunków i są dość odporne na choroby.

Mimo wielu predyspozycji do różnych schorzeń są rasą długowieczną.