Terier irlandzki (Irish Terrier) jest jednym z najstarszych przedstawicieli tej grupy, aczkolwiek nadal niewiele wiemy na temat jego pochodzenia. Psy różnych maści o podobnej fizjonomii pojawiały się już dwa wieki temu na wiejskich terenach Irlandii, gdzie spełniały się w roli tępicieli gryzoni, polowały na drobną zwierzynę oraz pilnowały domostw i dobytków. Z ich krzyżowań powstały cztery irlandzkie rasy: kerry blue terrier, irish soft wheaten terrier, glen of imaal terrier i bohater tego artykułu. Zwany również czerwonym diabłem, ze względu na kolor szaty oraz niezwykle śmiałą i ryzykancką osobowość, wykorzystywany był początkowo do psich walk, a z czasem doceniono jego walory w wielu innych dziedzinach, m.in. myślistwie jako płochacza i norowca, czy służbach wojskowych w trakcie I Wojny Światowej, jako wartownika i posłańca. Inne jego przydomki to Daredevil, czyli z ang. chojrak – z oczywistych, wymienionych wyżej powodów oraz d’Artagnan, gdyż z pewnością siebie i elegancją muszkietera przechadza się po wystawowym ringu.
Psy te pierwszy raz na wystawie pojawiły się w 1875 roku w Glasgow i szybko zyskały popularność, stając się kilka lat później czwartą, najczęściej występującą rasą w Anglii, a w 1885 roku oficjalne uznano je w AKC. Dziś teriery irlandzkie są przede wszystkim towarzyszami człowieka w codziennym życiu, a zdecydowanie rzadziej wykorzystywane są jako psy pracujące.
Według klasyfikacji FCI terier irlandzki należy do grupy 3.
Terier irlandzki charakter
Terier irlandzki jest psem o żywym temperamencie, odważnym i nieustępliwym. Pies rasy terier irlandzki sprawia wrażenie nieustraszonego, co w połączeniu z niezależnością może być mieszanką wybuchową, dlatego w jego wychowaniu niezbędne jest wczesne szkolenie posłuszeństwa oraz konsekwentna socjalizacja. Teriery te z natury mają silny instynkt łowiecki i lubią polować – nie omieszkają bez zastanowienia pogonić za szczurem czy wiewiórką. Trzymać się trzeba także na baczności, gdy nasz pies rasy terier irlandzki spotka drugiego samca swojego gatunku. Sam nikogo nie zaatakuje, ale sprowokowany potrafi się skutecznie obronić. W stosunku do ludzi jest z kolei bardzo przyjacielski, a nawet uległy i jest polecany dla rodzin z dziećmi. Ze względu na małe rozmiary oraz tytuł najmniej szczekającego teriera nadaje się również do małych mieszkań w centrum.
Ten mały diabeł potrzebuje oczywiście również sporo uwagi i ruchu, by nadmiar energii i pomysłów na zniszczenie naszego mienia rozładować w ćwiczeniach fizycznych. Możemy trenować go do psich sportów lub po prostu zabierać na długie spacery czy spuszczać ze smyczy na szaleńczą zabawę na ogrodzonym wybiegu.
Terier irlandzki wygląd
Wielkość i waga teriera irlandzkiego
Terier irlandzki jest psem średniej wielkości o eleganckiej, wpisanej w prostokąt sylwetce.
| Terier irlandzki wielkość | Wysokość w kłębie dorosłego teriera irlandzkiego wynosi ok. 45 cm. |
| Terier irlandzki waga | Masa teriera irlandzkiego to około 11 – 12 kg. |
Terier irlandzki opis rasy
| Głowa | Długa, zwężająca się w kierunku oczu, ze słabo zaznaczonym stopem. |
| Trufla nosa | Barwy czarnej. |
| Szczęki | Mocne z kompletem zębów ustawionych w zgryzie nożycowym. |
| Oczy | Małe i ciemne o żywym i inteligentnym wyrazie. |
| Uszy | W kształcie litery V, opadające ku przodowi. |
| Szyja | Bez podgardla, stopniowo rozszerza się ku łopatkom. |
| Grzbiet | Prosty i mocny. |
| Klatka piersiowa | Głęboka, ale nie nazbyt szeroka, z dobrze wysklepionymi żebrami. |
| Lędźwie | Muskularne, lekko wysklepione. |
| Ogon | Gruby i długi, osadzony wysoko, porośnięty szorstkim włosem. |
| Kończyny | Proste i dobrze umięśnione. |
| Łapy | Okrągłe z prostymi palcami i czarnymi pazurami. |
Okrywa włosowa i umaszczenie
Okrywa włosowa gęsta i twarda, umiarkowanie długa i przylegająca. Sierść na głowie krótsza, a na brodzie wyraźnie dłuższa, tworząca charakterystyczną brodę.
Rodzaje umaszczeń:
- czerwone,
- pszeniczno-czerwone,
- żółto-czerwone.
Dopuszczalne są białe znaczenia na łapach i piersi.
Terier irlandzki pielęgnacja i żywienie
Pielęgnacja teriera irlandzkiego nie należy do zbyt skomplikowanych. Raz w tygodniu wyczesujemy martwy włos szczotką i kąpiemy psa wtedy, kiedy się wybrudzi. Przycinanie sierści nie jest konieczne, aczkolwiek by nasz pies rasy terier irlandzki miał ładny i schludny wygląd, można go kilka razy w roku oddać w ręce specjalisty groomera, szczególnie, jeśli jest to pies wystawowy.
Okresowo przycinamy zwierzakowi pazury, czyścimy uszy oraz codziennie szczotkujemy zęby. Do wszystkich czynności pielęgnacyjnych warto przyzwyczajać psy tej rasy od pierwszych miesięcy życia.
W żywieniu Irish Terriera stosować możemy zarówno gotowe karmy dla psów (suche i mokre), jak i przyrządzać psu posiłki sami, pamiętając o odpowiednim bilansie mikro i makro składników oraz wartości kalorycznej, której podaż uzależniona jest od wieku, wagi i aktywności naszego czworonoga.
Terier irlandzki choroby
Miotonia
Miotonia jest u terierów irlandzkich chorobą dziedziczną. Jej istotą są toniczne skurcze mięśni związane ze stałą depolaryzacją błon, a co za tym idzie opóźnione ich rozluźnianie po wysiłku. Obserwuje się przerost oraz sztywność mięśni oraz zmianę ich konsystencji na ciastowatą – po ucisku pozostaje w nich wgłębienie jak w plastelinie. Zwierzęta obarczone tą wadą w odpowiednich warunkach funkcjonują bez większych trudności.
Zwichnięcie soczewki
Zwichnięcie soczewki polega na przemieszczeniu się soczewki do przedniej lub tylnej komory oka w wyniku zerwania więzadeł mocujących ją do ciała rzęskowego. Pierwotne zwichnięcie soczewki ma charakter wrodzony i powstaje wtórnie do wad jej budowy. Schorzenie diagnozuje się na podstawie badania bezpośredniego – przez źrenicę widoczne jest nieprawidłowe ułożenie soczewki. Dodatkowo występuje kurcz powiek, nadmierny wypływ łez oraz światłowstręt. Rokowanie jest ostrożne, ponieważ na skutek nagłego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego może dojść do całkowitej utraty wzroku. Ze względu na stan zapalny okolicznych struktur niezbędne może okazać się wyłuszczenie całej gałki ocznej.
PRA (postępujący zanik siatkówki)
Postępujący zanik siatkówki (PRA) jest szerokim pojęciem odnoszącym się do chorób dziedzicznych oczu w których przebiegu dochodzi do degeneracji komórek światłoczułych siatkówki oka. W pierwszej kolejności uszkodzeniu ulegają pręciki, co prowadzi do upośledzenia widzenia po zmroku. Gdy przestaną funkcjonować czopki, zwierzę z czasem traci wzrok zupełnie. Diagnostyka opiera się na badaniu z użyciem elektroretinografu, które pozwala na ocenę działania receptorów w odpowiedzi na ich pobudzanie bodźcami świetlnymi. Do wykrycia choroby wykorzystuje się również badanie metodą PCR. Choroba jest nieuleczalna i postępująca.
Kamica cystynowa
Kamica cystynowa polega na powstawaniu w pęcherzu moczowym początkowo kryształów a z czasem kamieni składających się cystyny. Przyczyną jest wrodzona wada kanalików nerkowych. Objawy kamicy to:
- utrudnione lub bolesne oddawanie moczu,
- częstomocz i krwiomocz,
- zatkanie cewki moczowej.
Do diagnostyki służy badanie moczu i USG. Jako tzw. kamienie niecieniujące kamienie cystynowe nie będą widoczne na zdjęciach rentgenowskich. Kamienie najczęściej usuwa się chirurgicznie. Można podjąć próbę rozpuszczenia ich przy użyciu odpowiedniej diety i leków, ale tylko przy mało nasilonych objawach.
Hiperkeratoza opuszek palcowych
Nadmierne rogowacenie opuszek palcowych jest u terierów irlandzkich chorobą wrodzoną, dziedziczącą się autosomalnie recesywnie. Pierwsze objawy widoczne są u szczeniąt w wieku ok. 6 miesięcy. Opuszki wszystkich kończyn na całej powierzchni stają się grube, twarde i popękane. Z czasem powstają rogi skórne oraz głębokie rozpadliny będące często miejscem powstawania wtórnych infekcji bakteryjnych. Brak jest leczenia przyczynowego. Miejscowo stosuje się maści keratolityczne lub glikol propylenowy w postaci okładów, najczęściej przewlekle, do końca życia zwierzęcia. W odpowiednich warunkach i zapewnieniu należytej profilaktyki i terapii pies może funkcjonować w miarę normalnie.
Zwichnięcie rzepki
Zwichnięcie rzepki polega na patologicznym przemieszczaniu się tej struktury na boczną lub przyśrodkową stronę stawu kolanowego. Przyczyną jest często zbyt płytki bloczek kości udowej, w którym rzepka jest fizjologicznie umiejscowiona. Schorzenie może dotyczyć tylko jednej z kończyn. Najczęstszym objawem jest przemijająca kulawizna. Nasilenie zwichnięcia określa się za pomocą czterostopniowej skali:
- Brak lub rzadko występująca kulawizna .
- Przejściowa kulawizna.
- Stała kulawizna – rzepkę można nastawić, ale wypada ona przy zginaniu.
- Stała kulawizna – rzepki nie można nastawić
Łagodne przypadki pierwszych stopni można poddać zabiegom fizjoterapeutycznym, natomiast silna kulawizna wymaga zabiegu chirurgicznego, po którym psy tej rasy z reguły, przy braku powikłań, wracają do sprawności w 100%.
Czy warto zdecydować się na teriera irlandzkiego?
Terier irlandzki będzie wymarzonym kompanem dla osób aktywnych oraz rodzin z dziećmi i odnajdzie się zarówno w warunkach miejskich, jak i na przedmieściach. Silny temperament terierów irlandzkich, oraz silny instynkt łowiecki zakorzeniany głęboko w historię i wcześniejsze użytkowanie rasy, może jednak sprawić nieco kłopotów mniej doświadczonym opiekunom. Wczesna socjalizacja i szkolenie szczeniaka rasy terier irlandzki pozwolą na wyplenienie większości złych nawyków, które są tej rasie przypisane i ułatwi wspólną egzystencję. Pomoże nam również duża dawka poczucia humoru i dystansu do wybryków tego małego chojraka. Psy tej rasy chętnie pogonią wiewiórkę w ogrodzie, wskoczą do basenu, czy wykopią głęboki rów na miejskim klombie. Na szczęście psy rasy terier irlandzki to zwierzęta inteligentne i pojętne, zatem nauka przychodzi im z łatwością, co nie znaczy jednak, że nie będą nam prezentowały typowego dla terierów uporu, jeśli znudzą się ćwiczeniami i nie będą miały ochoty wykonywać naszych poleceń. Kluczem do sukcesu jest wówczas cierpliwość i zróżnicowane formy nauczania. Takie wspólne spędzanie czasu wpływa również korzystnie na utworzenie unikalnej więzi pomiędzy człowiekiem a psem rasy irish terrier.
