Glen of imaal terrier: charakter, choroby [lek wet Małgorzata Miłosz]

Irish glen of imaal terrier, glen of imaal terrier, czy też po prostu glen to rasa wyhodowana ok. XVI wieku w Irlandii, a ścisłej w okolicach górskiej doliny Glen of Imaal położonej w malowniczych rejonach skalistych gór Wicklow.

Legenda głosi, że przodkowie tych psów dotarli na owe tereny wraz z flamandzkimi najemnikami, którzy otrzymali ziemię od Elżbiety I w nagrodę za pomoc w stłumieniu działań rebeliantów.

Przez lata miejscowi farmerzy, wespół z tymi małymi, ale silnymi i nieustraszonymi czworonogami, ciężko pracowali, by tchnąć w te ziemie nieco życia.

Gleny były wielozadaniowe i zajmowały się przede wszystkim tępieniem szkodników na polach i w domostwach oraz polowaniem na borsuki, wydry i lisy.

Pełniły także dość specyficzną rolę, której zawdzięczają przydomek “Turnspit Dog” (od ang. słowa turnspit – rożen), a mianowicie biegały w ogromnym drewnianym kole umieszczonym w kuchni, za pomocą którego obracano wówczas mięso nad paleniskiem.

Ich krótkie wygięte łapki oraz silne lędźwie predysponowały je do długiego i wytrzymałego ruchu.

Na szczęście z czasem wprowadzono maszyny, które zastąpiły psy w tej roli i gleny mogły wyzwolić się z niewoli i zdobywać dalsze zakątki świata, który nie wiedział przecież nawet o ich istnieniu.

Mimo że uroda nigdy nie była ich najmocniejszą stroną, podczas jednej z wystaw zainteresowali się nimi kynolodzy i uszlachetnili nieco ich fizjonomię przy udziale materiału genetycznego, pochodzącego przypuszczalnie od soft-coated wheaten terriera, buldoga i teriera szkockiego, ale nie ma co do tego jasności.

W 1934 r. rasa uznana została przez Irlandzki Kennel Club, a dopiero w 1975 r. przez FCI. W USA psy te pojawiły się w latach 80 XX wieku, a w 1986 r. z myślą o nich założono the Glen of Imaal Terrier Club of America.

Oficjalnie AKC uznało rasę w 2004 roku. Glen of imaal obok teriera irlandzkiego, kerry blue terriera oraz irish soft coated wheaten terriera należy do tzw. irlandzkich ras terierów.

Dziś gleny spotkamy przede wszystkim w kraju ich pochodzenia. W Polsce jest to rasa raczej unikatowa.

Według klasyfikacji FCI glen of imaal terrier należy do grupy 3.

Irish glen of imaal terrier charakter

Glen jest psem silnym, wytrzymałym i inteligentnym.

Ponieważ jego pierwotnym przeznaczeniem był udział w polowaniach, nie boi się pracy, szybko się uczy, jest uparty i nieustępliwy. W zasadzie jak większość terierów.

To, co odróżnia go od innych jego kuzynów to niewielkie skłonności do szczekania, gdyż jego zadania na polu wymagały bezszelestnego poruszania się i absolutnej ciszy, by nie przepłoszyć ofiary.

Poza tym gleny są aktywne i wymagają umiarkowanej dawki ruchu. Nie można odbierać im przyjemności wyszalenia się na dworze, bo to w zasadzie jest dla nich do życia równie niezbędne jak powietrze.

Chętnie dotrzymają nam kroku w trakcie joggingu (byle nie zbyt szybkiego, bo łapki są krótkie), czy po prostu podczas dłuższego spaceru. Wybawione w ten sposób szybko oklapną i zmęczone nie będą myślały o innych, bardziej destrukcyjnych rozrywkach.

Mimo że z natury są psami raczej łagodnymi, nie oznacza to, że nie potrafią się bronić. Chętnie staną na drodze intruzowi, a czasem nawet same zaczepią przedstawiciela własnego gatunku na spacerze i to bynajmniej nie po to, by się z nim zaprzyjaźnić.

Są jednak posłuszne, więc nie do końca właściwe zachowania i zapędy możemy u nich ograniczyć, stosując odpowiednie szkolenie i wczesną socjalizację.

Do obcych podchodzą z rezerwą, ale własnej rodzinie są oddane i zrobiłyby dla niej wszystko.

Lubią się bawić, więc automatycznie lubią też zabawę z dziećmi, ale przez ich siłę i czasem niezbyt delikatne podejście, zabawy z najmłodszymi powinno się nadzorować, póki obie strony nie nauczą się wzajemnego ze sobą postępowania.

Ich przyjazny charakter i niekłopotliwe utrzymanie sprawiają, że gleny polecane są również jako psy do towarzystwa, byle to towarzystwo miało dla nich wystarczająco dużo czasu i energii ☺

Opis rasy psa

Glen of imaal to niewielkich rozmiarów krótkonożny terier o silnej budowie i wydłużonej sylwetce.

Wielkość i waga

Wysokość w kłębie psa samca wynosi nie więcej niż 35,5 cm przy masie do 16 kg, a w przypadku samic maksymalna wysokość to 33 cm przy masie do 14 kg.

Wygląd psa

• Czaszka szeroka i proporcjonalna.
• Kufa mocna, zwężająca się w kierunku nosa, a stop wyraźny.
• Szczęki silne z kompletem zębów ustawionych w zgryzie nożycowym.
• Oczy szeroko rozstawione, okrągłe, barwy brązowej.
• Uszy w kształcie płatków róży, skierowane ku tyłowi.
• Muskularna, średniej długości szyja przechodzi w prosty i długi grzbiet.
• Klatka piersiowa szeroka z dobrze wysklepionymi żebrami.
• Ogon dobrze osadzony, zwężający się ku końcowi, noszony lekko zakręcony nad grzbietem, niegdyś kopiowany w połowie długości.
• Kończyny przednie krótkie i muskularne. Ich łapy od nadgarstka kierują się lekko na zewnątrz – tzw. postawa francuska. Kończyny tylne silne i proste. Łapy zwarte z okrągłymi opuszkami.

Umaszczenie

Okrywa włosowa średniej długości, dwuwarstwowa – miękki podszerstek i szorstki włos okrywowy.

Umaszczenie niebieskie pręgowane i pszeniczne, jaśniejące wraz z wiekiem.

Wzdłuż grzbietu, na uszach i ogonie dopuszczalna niebieska pręga. Szczenięta o jasnym umaszczeniu mają zwykle atramentowo niebieską maskę.

Irish glen of imaal terrier pielęgnacja

Okrywa włosowa glenów z racji pracy, jaką wykonywały przez okrągły rok, musiała być (i nadal jest) odporna na warunki środowiskowe oraz niezbyt kłopotliwa w pielęgnacji.

Niemniej jednak, jeśli nie chcemy, by nasz pies wyglądał jak włóczęga, musimy trochę o niego zadbać. Sierść wyczesujemy 1-2 razy w tygodniu, by zachować ją w dobrej jakości i zapobiec matowieniu oraz zredukować ilość wypadającego martwego włosa.

Jeśli będziemy robić to regularnie nie powinniśmy mieć dużego problemu z zalegającymi i fruwającymi po całym domu kłębkami.

Dodatkowo, by kształt okrywy był zachowany, zaleca się przycinanie jej 2-3 razy w roku. Możemy robić to sami lub udać się z czworonogiem do psiego fryzjera.

Psa kąpiemy jedynie wtedy, gdy tego potrzebują.

Okresowo sprawdzamy czystość uszu i zębów oraz przycinamy pazury. Do wszelkich zabiegów pielęgnacyjnych przyzwyczajamy psa od szczenięcia.

Ponieważ pies jest niski, warto zaopatrzyć się w stół, który będziemy mogli wykorzystać do czesania czy strzyżenia.

Teriery te nie mają specyficznych wymagań żywieniowych, zatem możemy podawać im zarówno gotowe karmy dla psa, jak i komponować posiłki samemu.

Ze względu na tendencje rasy do otyłości należy zwracać większą uwagę na ilość podawanego pokarmu w stosunku do masy ciała i aktywności fizycznej zwierzęcia.

Irish glen of imaal terrier choroby

Zwichnięcie soczewki

Za pierwotne zwichnięcie soczewki u terierów odpowiada dominujący gen autosomalny.

Choroba polega na nieprawidłowym ułożeniu soczewki na skutek zerwania się więzadeł ją podtrzymujących.

Schorzenie jest obustronne, a wadliwa budowa więzadeł dziedziczna.

Zwichnięciu towarzyszyć mogą dodatkowe zmiany, takie jak na przykład:

• obrzęk rogówki,
• kurcz powiek,
• łzawienie,
• zapalenie tęczówki.

Diagnostyka opiera się na bezpośrednim badaniu okulistycznym, podczas którego poprzez otwór źreniczny można zaobserwować przemieszczoną soczewkę.

Istnieje również badanie genetyczne umożliwiające potwierdzenie obecności wadliwego genu.

Zwichnięcie może prowadzić do jaskry i zapalenia całej gałki ocznej, więc istotna jest szybka interwencja. W leczeniu chirurgicznym stosuje się najczęściej zabieg usunięcia soczewki ze wstawieniem implantu lub bez.

Choroba Cushinga

Nadczynność kory nadnerczy, zwana inaczej chorobą Cushinga, to schorzenie przebiegające z przewlekłym podwyższeniem stężenia kortyzolu we krwi, na skutek występujących zmian patologicznych w obrębie przysadki lub samych nadnerczy.

Objawy chorobowe są przede wszystkim efektem nasilenia procesów rozpadu glikogenu i syntezy glukozy oraz zaburzeń całej gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu.

Niepokojące symptomy mogące wskazywać na chorobę Cushinga to:

• zwiększone pragnienie i zwiększone oddawanie moczu,
• nadmierny apetyt,
• dyszenie,
• otyłość brzuszna,
• ścieńczenie skóry na brzuchu,
• zanik mięśni,
• zmiany skórne.

W badaniu krwi obserwuje się wzrost enzymów wątrobowych AST i ALT oraz fosfatazy zasadowej, a także często podwyższony poziom glukozy we krwi.

Do badań diagnostycznych służy m.in. test stymulacji ACTH, test hamowania niskimi dawkami deksametazonu i oznaczanie stosunku kortyzolu do kreatyniny w moczu.

W leczeniu stosuje się różne substancje czynne m.in. mitotan i trilostan, których dostępność na polskim rynku jest różna. Jeżeli występuje operacyjny guz nadnercza, warto rozważyć zabieg operacyjny.

Zaćma

Zaćma (cataracta) polega na stopniowym i postępującym zmętnieniu soczewki, które prowadzi do pogorszenia procesu widzenia, a z czasem nawet do całkowitej utraty wzroku.

Wśród przyczyn choroby wymienia się m.in. mutacje genowe, pasożyty, choroby metaboliczne, czy urazy mechaniczne.

U młodych psów występuje także tzw. zaćma wrodzona, którą wywoływać mogą m.in. czynniki infekcyjne lub zatrucia, a także inne wrodzone anomalie w obrębie gałki ocznej.

Przy predyspozycji rasowej mówimy zaćmie dziedzicznej, która prawdopodobnie warunkowana jest przez gen autosomalny recesywny.

Oznacza to, że odpowiedni dobór hodowlany zapobiega uwidocznieniu się wady.

Na rozpoznanie choroby pozwala badanie oftalmoskopem w ciemnym pomieszczeniu.

Leczenie polega na zabiegu chirurgicznym wykonanym metodą fakoemulsyfikacji, który jest jedyną skuteczną metodą walki z chorobą, gdyż leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy jest chorobą metaboliczną, polegającą na zmniejszonej produkcji hormonów tarczycowych przez ten gruczoł.

Jest to jedna z najczęściej występujących chorób układu wewnątrzwydzielniczego u psów i predysponowanych jest do niej wiele ras.

Niedoczynność tarczycy rozwija długo i powoli, a jej objawy są często mało charakterystyczne. Podejrzenie niedoczynności tarczycy nasuwają:

• otyłość,
• szybkie męczenie się,
• apatia,
• polidypsja i poliuria,
• symetryczne wyłysienia na tułowiu,
• łuszczenie się skóry,
• brak rui,
• bradykardia,
• dyszenie i wiele innych.

Do diagnostyki służy badanie krwi.

Oznacza się stężenie hormonów tarczycowych (T4, fT4) oraz dodatkowo TSH i cholesterol.

Obniżony poziom tyroksyny może też towarzyszyć innym chorobom.

Psy cierpiące na niedoczynność tarczycy leczone są do końca życia przy pomocy leków doustnych. Dawka hormonu dostosowana musi być indywidualnie i podlega okresowej kontroli.

Ichtioza

Ichtioza (rybia łuska) to rzadko występujące, wrodzone zaburzenie rogowacenia skóry.

Chorobą dotknięte może być tylko jedno lub kilka szczeniąt w miocie, a objawy widoczne są wkrótce po urodzeniu.

Skóra pokryta jest wówczas mocno związanymi z podłożem łuskami przypominającymi płatki łupieżu. Chorobie towarzyszyć może również wyłysienie i rumień.

Nadmierne rogowacenie widoczne jest w szczególności na lusterku nosowym i krawędziach opuszek palcowych.

Choroba jest nieuleczalna, a terapia polega jedynie na łagodzeniu objawów klinicznych.

W leczeniu stosuje się suplementację nienasyconych kwasów tłuszczowych, kąpiele lecznicze oraz preparaty nawilżające skórę.

Rokowanie jest ostrożne, a chore zwierzęta powinny zostać wykluczone z hodowli.

PRA

PRA (Progressive Retinal Atrophy) czyli postępujący zanik siatkówki to określenie odnoszące się do grupy chorób o charakterze dziedzicznym, których istotą jest postępująca degeneracja fotoreceptorów siatkówki oka.

Ponieważ na początku zanikowi ulegają pręciki, zwierzę najpierw traci zdolność widzenia o zmroku.

Gdy destrukcji ulegną też czopki, wzrok osłabiony staje się również za dnia, a z czasem dochodzi do całkowitej ślepoty.

Do diagnostyki PRA wykorzystuje się elektroretinograf, który pozwala na ocenę reakcji receptorów siatkówki na bodźce świetlne.

Dostępne są także testy genetyczne w kierunku PRA umożliwiające identyfikację nosicieli wadliwego genu. Choroba jest nieuleczalna.

Atopia

Atopowe zapalenie skóry jest to schorzenie oparte na reakcji nadwrażliwości organizmu na antygeny środowiskowe wziewne lub kontaktowe.

Objawy kliniczne pojawiają się najczęściej u zwierząt pomiędzy 1 a 3 rokiem życia.

Do najbardziej znamiennych objawów atopii zaliczamy:

• świąd – początkowo sezonowy, potem również całoroczny,
• zaczerwienienia i wyłysienia skóry w okolicy twarzowej, pachowej, pachwinowej i w przestrzeniach międzypalcowych,
• zapalenie przewodów słuchowych zewnętrznych,
• hiperpigmentację skóry,
• wtórne infekcje bakteryjne lub grzybicze.

Diagnostyka atopii to:

• wywiad z właścicielem zwierzęcia,
• badanie kliniczne,
• badania dodatkowe (wymaz, zeskrobina – w celu wykrycia ewentualnych wtórnych infekcji) ,
• badanie alergologiczne.

W leczeniu atopii stosuje się leki z różnych grup w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta.

Do najczęściej używanych substancji należą glikokortykosteroidy, leki antyhistaminowe lub leki nowej generacji, takie jak przeciwciała monoklonalne, czy selektywne inhibitory kinaz Janusowych.

Wspomagająco stosuje się kąpiele lecznicze i suplementy dla psa poprawiające kondycję skóry.

Dysplazja stawów biodrowych

Dysplazja stawów biodrowych to choroba dziedziczna, poligeniczna, do której predysponowanych jest wiele ras psów.

Polega ona na zmianie ukształtowania panewki kości biodrowej i główki kości udowej, uniemożliwiającej prawidłowe funkcjonowanie stawu biodrowego.

Do wystąpienia dysplazji przyczyniają się również czynniki środowiskowe, takie jak np. nieprawidłowe żywienie, czy zbyt forsowne ćwiczenia. Pierwsze objawy to:

• niechęć do ruchu,
• sztywny chód
• trudności w podnoszeniu się
• częste pokładanie się i przysiadanie
• królicze skoki,
• kulawizna.

Objawy uwidaczniają się u psów młodych w wieku 6 do 12 miesięcy, a czasem nieco wcześniej.

Dysplazja może również pozostać przez lata ukryta, a uwidocznić się dopiero u zwierząt w wieku dojrzałym.

Dla wczesnej diagnostyki, przed wystąpieniem objawów, wykonuje się profilaktyczne RTG u psów w wieku około 4 miesięcy.

Leczenie dysplazji może być operacyjne lub farmakologiczne, co zależne jest od wieku, masy ciała i stopnia zaawansowania zmian wytwórczych.

Najczęściej wykonywane przez chirurgów zabiegi to:

• zespolenie spojenia łonowego,
• potrójna osteotomia miednicy,
• resekcja główki kości udowej,
• operacje na mięśniu grzebieniowym i jego ścięgnie.

Leczenie objawowe to leki przeciwzapalne/przeciwbólowe podawane doustnie lub w iniekcjach, a także metody innowacyjne – IRAP i terapie z wykorzystaniem komórek macierzystych.

Dla kogo Irish glen of imaal terrier?

Gleny uchodzą za najłagodniejsze z terierów w kwestii osobowości.

Są bardziej stateczne, mniej się ekscytują i nie szczekają z byle powodu. Głos oczywiście mają i to całkiem niski, niespecjalnie pasujący do ich postury, i nie zawahają się go użyć, jeśli jest ku temu powód.

Mają silny instynkt terytorialny i będą w razie niebezpieczeństwa bronić nas własną piersią.

Łatwo adaptują się do różnych warunków i mogą wieść żywot zarówno kanapowca w małym mieszkaniu, jak i ganiać w koło płotu rezydując w dużym domu. Miejsce nie jest dla nich istotne, byle by miały zajęcie i towarzystwo swojego pana.

Teriery te są posłuszne i niektóre z nich, wykorzystując spore pokłady własnej cierpliwości, możemy przyuczyć do agility. Kluczem do sukcesu są treningi krótkie i częste, aniżeli jeden długi w ciągu dnia, gdyż zwierzak dość szybko się nudzi i irytuje.

Ze sportów najlepiej czują się w zawodach Earthdog, do których mają największe predyspozycje fizyczne.

A skoro już o anatomii mowa, o gleny trzeba też trochę zadbać pod kątem przeciążeń kończyn przednich i kręgosłupa, gdyż są to ich punkty newralgiczne. Szczególnie w wieku szczenięcym należy pilnować, by nie wskakiwały one na meble oraz nie wchodziły lub schodziły ze schodów.

Ponieważ są to jednak teriery, nie sposób nie wspomnieć tu o ich zapędach do polowania na małe gryzonie, czy to na łące czy to w domu. Jeśli pies większość czasu spędza w ogrodzie musimy zadbać o to, aby ogrodzenie było stabilne, a koty sąsiadów bezpieczne.

I jeszcze pływanie – gleny może i by chciały, ale nie radzą sobie zbyt dobrze w tej dyscyplinie, próbując unieść na powierzchnię wody ciężki tułów za pomocą szybkiego machania łapkami, więc uwaga na baseny!