Irish soft coated wheaten terrier: charakter, choroby [lek wet Małgorzata Miłosz]

Soft coated wheaten terrier w skrócie nazywany wheatenem lub terierem pszenicznym to pies należący do jednej z najstarszych ras wyhodowanych w Irlandii. Jego dokładne drzewo genealogiczne nie jest znane, ale prawdopodobnie terrier pszeniczny jest blisko spokrewniony z kerry blue terierem oraz terierem irlandzkim.

Przez lata psy te żyły głównie na terenach wiejskich, gdzie pełniły przeróżne funkcje, od tępienia gryzoni począwszy, przez pilnowanie chłopskich domostw, kurników i stad bydła, po udział w polowaniach na drobną zwierzynę.

Inteligencja, wytrzymałość, spryt i zrównoważony charakter sprawiały, że irlandzkie teriery pszeniczne były chętnie utrzymywane i cenione przez społeczność, także ze względów ekonomicznych.

Nazwa rasy irlandzki terrier pszeniczny nawiązuje do charakterystycznej okrywy włosowej tych psów, która jest niezwykle miękka w dotyku, a jej barwa przypomina kolor kłosów pszenicy.

Z czasem popularność wheatenów zaczęła maleć, głównie za sprawą wzrostu zainteresowania pozostałymi rasami pochodzącymi z Zielonej Wyspy, a ich liczba topniała w oczach.

Psy tej rasy o pięknym pszenicznym umaszczeniu byłyby zupełnie zniknęły, gdyby nie Patrick Blake, znany hodowca kerry blue terriera, który wraz z przyjacielem założył klub rasy teriera pszenicznego i doprowadził do jej uznania przez Irlandzki Kennel Club w 1937 roku.

W kolejnych latach psy te dotarły na teren USA razem z Lydią Vogel, która próbowała spopularyzować rasę w Stanach, jednak bez większych sukcesów. Kilka lat później udało się to rodzinie O’Connor z pomocą znanej hodowczyni Maureen Holmes.

Początkowo klub teriera pszenicznego liczył około 30 osobników, a po przyjęciu wheatena w szeregi American Kennel Clubu w 1973 roku ich populacja w ciągu kolejnych kilkunastu lat wzrosła na tyle, że dziś psy te plasują się na 53 pozycji w rankingu najpopularniejszych w USA ras (wg AKC 2018).

Według klasyfikacji FCI irish soft coated wheaten terrier należy do grupy 3.

Irish soft coated wheaten terrier charakter

Wheateny są psami radosnymi, energicznymi i ciekawymi świata. Ich zrównoważony i przyjacielski charakter sprawia, że potrafią żyć w zgodzie niemal z każdym.

Nie są agresywne i same też nie prowokują do bijatyki, ale potrafią się odgryźć, gdy zaczepny kompan wyraźnie domaga się odzewu.

Są to zwierzaki inteligentne i posłuszne, przez co szkolenie ich nie jest walką z wiatrakami, ale typowego dla grupy uporu również im nie brakuje – inaczej nie mogłyby nazywać się terierami.

W stosunku do dzieci psy te są łagodne i cierpliwe oraz uwielbiają wielogodzinną zabawę i wycieczki w poszukiwaniu przygód.

Mogą mieszkać w mieszkaniu o ile zapewnimy im wystarczającą ilość ruchu na świeżym powietrzu.

Są to psy aktywne i sprawdzą się w wielu dyscyplinach sportowych m.in. obedience, agility, czy flyball. Chętnie potowarzyszą nam także w trakcie joggingu, czy górskiego trekkingu.

Wheateny bardzo lubią ludzi i kontakt z nimi. W stosunku do właścicieli są lojalne, przywiązane i oczekują uczestniczenia we wszystkich rodzinnych sprawach oraz częstego okazywania czułości. W stosunku do obcych również są nastawione przyjaźnie i wszystkich witają z wielką radością, najczęściej wesoło obskakując gościa.

Teriery pszeniczne są wrażliwe, więc niewłaściwie traktowane, mogą stać się nadmiernie lękliwe, dlatego socjalizacja i szkolenie psa są niezwykle istotne.

Nie można także pozwalać im wejść sobie na głowę, bo pozornie bezbronny i uroczy szczeniaczek może nam wyrosnąć na trudnego do opanowania, nieposłusznego i krnąbrnego psa, którego później trudno będzie oduczyć pewnych zachowań.

Irish soft coated wheaten terrier wygląd

Irish soft coated wheaten terrier to pies średniej wielkości o silnej i zwartej budowie oraz efektownej sylwetce.

Wysokość i waga psa

Opis rasy

Umaszczenie rasy psów Irish soft coated wheaten terrier

Okrywa włosowa miękka, bez podszerstka. Dopuszczalne jest korygowanie szaty w odniesieniu do wzorca:

• Włos strzyżony – skrócony na szyi, przedpiersiu i mózgoczaszce, a pozostawiony powyżej oczu, na żuchwie i szczęce – powstają charakterystyczne wąsy i broda. Dłuższa sierść pozostawiona także na kończynach. Tułów modelowany tak, by nadać sylwetce elegancji. Ogon krótko przystrzyżony z uformowanym koniuszkiem.
• Włos niestrzyżony – nie dłuższy niż 12,5 cm tworzy obfite fale i loki.

Okrywa włosowa szczeniąt znacznie różni się od tej spotykanej u psów dorosłych – ma inną strukturę oraz barwę – najczęściej rudawą lub szarawą oraz ciemne znaczenia w postaci pręgi wzdłuż grzbietu, która z czasem zanika.

Włos ulega zmianie pomiędzy 18. a 30. miesiącem życia.

Umaszczenie to wszystkie odcienie barwy pszenicznej – jasnopszeniczne po złotoczerwone.

Irish soft coated wheaten terrier pielęgnacja i żywienie

Jedwabista i lekko falująca okrywa włosowa ma tendencje do plątania się, dlatego codzienne rozczesywanie sierścictej rasy psów jest niezbędne.

Sesję taką zaczynamy przy użyciu miękkiej szczotki pudlówki do wyczesania pyłu i martwego włosa, a następnie kontynuujemy metalowym grzebieniem, rozczesując kołtuny.

Warto zaopatrzyć się w specjalne odżywki dla tej rasy psów ułatwiające rozdzielanie włosa.

Systematyczność w wyczesywaniu jest niezmiernie ważna, gdyż sfilcowaną sierść można już często tylko zgolić maszynką lub obciąć nożyczkami.

Ponieważ terier pszeniczny linieje w bardzo małym stopniu, każdy włos jest na wagę złota, jeśli chodzi o prezencję. Dla współmieszkających z psem oczywiście im mniej włosów fruwa po pokoju tym lepiej.

Kąpiel stosujemy doraźnie, raz na kilka tygodni, również pamiętając o dokładnym rozczesaniu okrywy przed i po tym zabiegu.

Okresowo sprawdzamy stan uszu, pazurów i zębów.

Przyzwyczajanie do czynności pielęgnacyjnych powinno się odbywać od pierwszych tygodni pobytu szczenięcia tej rasy psów w domu, by później pies cierpliwie się im poddawał.

Terier pszeniczny żywienie

Wheateny nie mają specjalnych wymagań żywieniowych, więc podawać im możemy zarówno karmy komercyjne dla psów ras średnich jak i gotować im sami, pamiętając o zachowaniu odpowiednich proporcji składników odżywczych.

Ilość podawanego pokarmu zależna jest od jego wartości kalorycznej oraz od aktywności i masy ciała naszego zwierzęcia.

W przypadku karm gotowych posłużyć możemy się tabelą zamieszczoną na opakowaniu przez producenta.

Soft coated wheaten terrier najczęstsze choroby

Zwichnięcie soczewki

Zwichnięcie soczewki u terierów pszenicznych najprawdopodobniej dziedziczy się w sposób autosomalny dominujący.

Choroba polega na nieprawidłowym położeniu soczewki, która ulega przemieszczeniu na skutek zerwania podtrzymujących ją więzadeł.

Zwichnięciu towarzyszyć mogą także dodatkowe zmiany, takie jak na przykład:

• kurcz powiek,
• nadmierne łzawienie,
• obrzęk rogówki.

Diagnostyka opiera się na badaniu bezpośrednim w trakcie którego lekarz określa położenie soczewki na podstawie jej obrazu widocznego przez otwór źreniczny tęczówki.

Na rynku dostępne są również badanie genetyczne umożliwiające stwierdzenie obecności wadliwego genu.

Leczenie zwichnięcia soczewki jest najczęściej chirurgiczne, gdyż choroba w szybkim tempie prowadzić może do groźnych powikłań.

Najczęściej wykonywanym zabiegiem jest zabieg usunięcia soczewki ze wstawieniem implantu lub bez.

Kruchość skóry Irish soft coated wheaten terriera

Kruchość skóry, inaczej astenia skóry lub zespół Ehlersa – Danlosa to rzadko występujące, wrodzone zaburzenie struktury tkanki łącznej skóry związane z niedoborem różnego typu kolagenu.

Skóra psów dotkniętych chorobą jest nadmiernie rozciągliwa lub też nazbyt krucha, przez co łatwo ulega rozerwaniu.

Zszycie tak powstałej rany jest utrudnione, gdyż nić również może ją przecinać.

Zespołowi temu mogą towarzyszyć dodatkowe schorzenia, takie jak:

• przepukliny,
• zwichnięcie soczewki,
• zaćma.

Przeciwko astenii nie ma leczenia przyczynowego, aczkolwiek według niektórych autorów, objawy choroby można ograniczyć poprzez stosowanie dużych dawek witaminy C.

Chore zwierzęta wymagają delikatnego traktowania – miękkich posłań, wyprowadzania na smyczy i unikania sytuacji w których mogłoby dojść do skaleczenia.

Istotna jest profilaktyka przeciw pasożytom zewnętrznym, gdyż świąd również prowadzić może do samouszkodzeń skóry i w efekcie do powstania trudno gojących się ran. Psy obarczone tą wadą powinny zostać wykluczone z hodowli.

Nefropatia białkogubna (PLN)

Nefropatia białkogubna (Protein Losing Nephropathy) jest zbiorczym określeniem grupy schorzeń przebiegających z utratą białka z moczem.

Należą do nich:

• kłębuszkowe zapalenie nerek,
• wrodzona glomerulopatia,
• amyloidoza.

PLN związane jest z występowaniem mutacji genów kodujących białko nefrynę i dziedziczy się w sposób złożony.

Mówi się, że chorobą obciążonych jest ok. 10 – 15% osobników. Typowymi objawami PLN są:

• osłabienie,
• brak apetytu,
• wymioty,
• biegunka,
• chudnięcie,
• nadmierne nagromadzenie płynów w tkankach,
• świąd skóry,
• niewielka ilość wydalanego moczu w stosunku do ilości wypijanej wody.

Diagnostyka obejmuje m.in. badania krwi, badanie moczu z oznaczeniem stosunku białka do kreatyniny, oraz RTG i USG jamy brzusznej.

Choroba najczęściej ujawnia się u zwierząt w wieku od 5. do 30. miesiąca życia.

Brak jest leczenia przyczynowego, a stosowana terapia ma na celu łagodzenie objawów i zapobieganie dalszemu uszkodzeniu nerek.

Nadwrażliwość pokarmowa u psów tej rasy

Alergia pokarmowa jest niepożądaną reakcją organizmu w odpowiedzi na określone składniki pokarmowe.

W wyniku lokalnego działania alergenów dochodzi do zaburzeń przepuszczalności jelit (biegunki), a działanie ogólne powoduje świąd i zmiany skórne w postaci zaczerwienień i pokrzywki.

Często dochodzi również do powikłań w postaci ropnego zapalenia skóry lub nadkażenia grzybami drożdżowymi.

Do diagnostyki wykorzystuje się testy alergologiczne lub dietę eliminacyjną.

Leczenie polega na stosowaniu karm hypoalergicznych lub wyeliminowaniu znanego źródła alergenów.

Objawowo stosować można leki przeciwświądowe, a powikłania bakteryjne i grzybicze również należy zwalczać przy użyciu odpowiednich substancji.

Limfangiektazja u irish soft coated wheaten terrierów

Limfangiektazja to przewlekła choroba prowadząca do zespołu złego wchłaniania.

Jej istotą jest zastój chłonki w ścianie jelita i krezce prowadzący do nadciśnienia chłonnego.

W efekcie dochodzi do ucieczki z organizmu białek (tzw. enteropatia białkogubna), a powstała w ten sposób hipoproteinemia jest przyczyną obniżenia ciśnienia onkotycznego i powstawania obrzęków kończyn i przesięków do jam ciała – wodopiersia i/lub wodobrzusza.

Obserwuje się także przewlekłą biegunkę i spadek masy ciała.

W badaniach krwi dominuje:

• limfopenia,
• hipoproteinemia,
• hipocholesterolemia.

Badaniem rozstrzygającym jest histopatologia wycinka jelit.

Leczenie jest objawowe i polega na stosowaniu diety ubogiej w tłuszcze oraz zawierającej wysokiej jakości białka oraz stosowaniu leków steroidowych w celu ograniczenia stanu zapalnego przewodu pokarmowego.

Mała tarcza nerwu wzrokowego

Hipoplazja nerwu wzrokowego, jak inaczej nazywana jest ta choroba, jest to wrodzona wada rozwojowa będąca wynikiem zmniejszonej ilości aksonów nerwu wzrokowego.

Występować może tylko w jednym oku lub w obydwu jednocześnie.

Do diagnostyki służy badanie dna oka, podczas którego widoczna jest zmniejszona średnica tarczy nerwu wzrokowego. Choroba objawia się osłabieniem zdolności widzenia i jest nieuleczalna.

Czy warto zdecydować się na psa rasy irish soft coated wheaten terrier?

Jak każda rasa tak i wheateny mają swoje plusy i minusy.

Do ich zalet zaliczyć możemy niewątpliwie przyjazny i ciepły charakter.

Psy te są pełne energii, żywiołowe i lubią znajdować się w centrum uwagi.

Chętnie nawiązują nowe znajomości, najpierw obszczekując nieznajomego, by następnie przywitać się z nim jak z dawno niewidzianym kumplem, wesoło go obskakując.

Teriery te dość późno dojrzewają, więc długo zachowują się jak szczeniaki i mogą bawić się przez cały dzień. To czyni z nich też dobrych towarzyszy dla dzieci, szczególnie trochę starszych, które wiedza już jak obchodzić się z czworonogiem.

Szybko adaptują się też do różnych warunków, ale nie lubią samotności, która wyzwolić może u nich uciążliwe zachowania jak np. nadmierne szczekanie lub kopanie dołów w ogrodzie czy kanapie.

Wymagają one zatem częstego kontaktu z człowiekiem w dużych ilościach oraz zapewnienia im ciągłych zajęć w ciągu dnia i możliwości rozładowania energii.

Jak na teriery przystało wheateny są także do pewnego stopnia niezależne i uparte, więc by cechy te nie były u nich w przyszłości dominujące, należy psa poddać wczesnemu szkoleniu metodami pozytywnymi oraz socjalizacji już od pierwszych tygodni życia, zapoznając je z dużą ilością różnych bodźców.

Wheateny nie są też psami dla osób przesadnie dbających o czystość, gdyż ich sierść, chociaż wypada w niewielkiej ilości, szybko nasiąka wodą i brudem, co może się źle skończyć, gdy pies otrzepie się w naszym salonie.

Również po jedzeniu i piciu warto zwierzaka doprowadzić do porządku, gdyż charakterystyczna broda również jest miejscem predylekcyjnym do zbierania się wszelkich nieczystości i resztek pokarmowych. Kącik w którym pies spożywa posiłki również nie powinien być przesadnie elegancki, ale za to łatwy do posprzątania.

Reasumując Irish soft coated wheaten terriery będą wspaniałymi i radosnymi towarzyszami dla całej rodziny, wymagają jednak właściciela świadomego i cierpliwego, który będzie potrafił w odpowiedni sposób pokierować ich instynktami, zapewniając im właściwe warunki do rozwoju i dalszego wspólnego życia.