Mastif pirenejski: charakter i choroby [Lek wet Małgorzata Miłosz]

Mastif pirenejski (Pyrenean Mastiff) należy do molosów w typie górskim, a przodkowie jego pojawili się na terenach Hiszpanii ok. 3000 lat temu.

Psy te zostały wówczas przywiezione przez Fenicjan, a osiedliły się przede wszystkim na obszarze Aragonii, niegdyś krainy historycznej, a dziś jednej z autonomicznych wspólnot Hiszpanii.

Psy te z racji wzbudzającego respekt wyglądu i sporych rozmiarów przeznaczone były głównie do pilnowania majątków i gospodarstw oraz pilnie i skutecznie strzegły stad owiec, wypasających się na zielonych zboczach Pirenejów przed wilkami i niedźwiedziami.

Ich praca była bardzo ceniona, a wieść na temat waleczności z jaką rozprawiały się z drapieżnikami, szybko obiegła Europę.

Ponieważ ów łańcuch górski znajdował się na terenie zarówno Hiszpanii, jak i Francji, oba kraje upomniały się o status ojczyzny tejże rasy. Finalnie wyodrębniono różniące się nieznacznie eksterierowo hiszpańskie mastify pirenejskie oraz francuskie pirenejskie psy górskie.

Dodatkowo Hiszpanie podzielili “swoją” rasę na mastify hiszpańskie (o krótkiej sierści) i mastify pirenejskie (o długiej szacie), które zarejestrowano osobno w FCI.

Hiszpańska wojna domowa i następnie Druga Wojna Światowa doprowadziły niemal do całkowitego wyginięcia rasy, gdyż duże i drogie w utrzymaniu zwierzęta stały się zbędnym luksusem.

Gdy populacja wilków i niedźwiedzi górskich również drastycznie spadła, popyt na usługi mastifów był praktycznie zerowy. Gdy w latach 70. wilki na powrót pojawiły się w Aragonii, czujni i wytrwali zwolennicy mastifów pirenejskich odtworzyli hodowlę rasę, czego skutkiem było powstanie Klubu Hiszpańskiego Mastifa Pirenejskiego w 1977 roku oraz udział jej przedstawicieli w pierwszych wystawach.

Dzisiejsze mastify pirenejskie znane są przede wszystkim ze zrównoważonego temperamentu, ale obecny od wieków w ich genach instynkt obronny sprawia, że bez zastanowienia staną do walki z przeciwnikiem zagrażającym bezpieczeństwu ich bliskich.

Według klasyfikacji FCI mastif pirenejski należy do grupy 2.

Mastif pirenejski charakter

Mimo dużych rozmiarów mastify pirenejskie to psy o łagodnym charakterze, przyjacielskie i spokojne.

W stosunku do obcych, jak można się domyślać, są dość nieufne, zatem będąc “u nich” w gościach, starajmy się im zanadto nie narzucać i pozwólmy się powoli poznać.

Te zrównoważone i pewne siebie zwierzaki świetnie zdają sobie sprawę z własnej siły, więc z anielską cierpliwością znoszą zaczepki mniejszych przedstawicieli własnego gatunku.

Jeśli natomiast zostaną sprowokowane do walki lub zaatakowane, potrafią zaciekle i skutecznie się obronić. Tak jak przed laty, tak i dziś świetnie sprawdzą się jako stróże.

Wobec dzieci są łagodne i lubią spędzać czas z całą rodziną. Potrzebują dużo ruchu i przestrzeni, więc raczej nie nadają się do utrzymywania w mieszkaniach.

Najlepszym lokum będzie dla nich dom z podwórkiem, które nie zastąpi im oczywiście codziennych spacerów. Psy te przywiązują się do opiekunów i nie powinny spędzać zbyt dużo czasu w samotności. Niezbędne jest szkolenie psa w zakresie posłuszeństwa.

Mastif pirenejski opis rasy

Mastif pirenejski to pies o harmonijnej budowie, charakteryzujący się dużym wzrostem, dobrze rozwiniętą muskulaturą i mocnym kośćcem. Sylwetka jego jest przy tym elegancka i lekka, nigdy ociężała.

Mastif pirenejski wielkość i waga

Wysokość w kłębie psa samca wynosi minimum 77 cm, a suki minimum 72 cm. Masa ciała dorosłego osobnika waha się pomiędzy 55 a 75 kg.

Wygląd psa

• Głowa duża i mocna o szerokiej czaszce i słabo zaznaczonym stopie.
• Kufa trójkątna, zwężająca się w kierunku czarnej trufli nosa, ale nie spiczasta.
• Warga górna przylegająca przykrywa dolną, która jest wyraźnie obwisła.
• Śluzówki czarno pigmentowane.
• Zęby mocne i białe, ustawione w zgryzie nożycowym.
• Oczy małe, w kształcie migdała, barwy orzechowej o inteligentnym i czujnym wyrazie.
  W zetknięciu z obcymi spojrzenie ich nabiera charakterystycznej surowości.
• Powieki ciemno pigmentowane – typowa dla rasy jest lekko luźna dolna powieka.
• Uszy trójkątne osadzone powyżej linii oczu, zwisające.
• Szyja muskularna, pokryta grubą i luźną skórą tworzącą podgardle (łałok).
• Tułów mocny o kształcie zbliżonym do prostokąta.
• Grzbiet muskularny z dobrze zaznaczonym kłębem.
• Klatka piersiowa szeroka i głęboka z dobrze wysklepionymi żebrami i widoczną rękojeścią mostka.
• Lędźwie szerokie i długie, a zad równie wysoki jak kłąb.
• Brzuch lekko podkasany.
• Ogon gruby u nasady sięga do stawu skokowego.
  W spoczynku opadający, a w ruchu uniesiony i szablasto wygięty.
• Kończyny przednie proste, o widocznej muskulaturze i mocnym kośćcu.
  Łokcie przylegające, a śródręcze nieznacznie pochylone.
  Kończyny tylne silnie umięśnione i pionowe.
• Łapy zwarte, lekko owalne, obficie owłosione w przestrzeniach międzypalcowych.
  Mogą występować wilcze pazury.
• Skóra gruba i elastyczna, różowej barwy z ciemnymi plamami.
• Okrywa włosowa długa, gęsta i szorstka.
  Włos wyraźnie dłuższy na łopatkach, szyi, brzuchu, tylnej stronie kończyn i ogonie.

Mastif pirenejski umaszczenie

Umaszczenie białe z wyraźną maską i dopuszczalnymi łatami w kolorze maski:

• szarym,
• złotożółtym,
• brązowym,
• czarnym,
• srebrnym,
• piaskowym,
• jasnobeżowym,
• marmurkowym.

Dolna część kończyn i końcówka ogona zawsze białe, a uszy zawsze łaciate. Włos przy skórze, u nasady, powinien być jak najjaśniejszy, najlepiej całkiem biały.

Pielęgnacja i żywienie mastifa pirenejskiego

Pielęgnacja mastifa pirenejskiego jest dość podstawowa. Ponieważ psy te były zasadniczo psami pracującymi, stąd utrzymanie ich wyglądu w jako takim ładzie nie mogło być czasochłonne.

Mastify linieją sezonowo, zatem w tym okresie należy je wyczesywać nieco częściej, by usunąć nadmiar wypadającego włosa. W pozostałym czasie robimy to 2-3 razy w tygodniu, także po to, by rozczesać ewentualne kołtuny i splątane włosy oraz oczyścić sierść z zanieczyszczeń zebranych w ciągu dnia spędzonego na powietrzu.

Kąpiel psa, z racji dużych rozmiarów zwierzaka, często jest wyzwaniem, na szczęście nie musimy myć psa zbyt często, niemniej jednak warto przyzwyczajać go do tego typu zabiegów od szczenięctwa.

Pokarm, jaki będziemy podawać psu, musi być odpowiedniej jakości, a jego ilość dostosowana do aktywności i masy ciała naszego czworonoga. Stosować możemy zarówno gotowe karmy dla psa, jak i przyrządzać posiłki sami w domu.

Jako, że psy te są rasą predysponowaną do skrętu żołądka, dawkę pokarmową rozdzielamy im minimum na dwa posiłki. Korzystnym dodatkiem do karmy są suplementy dla psa zawierające w swym składzie glukozaminę i chondroitynę, wspomagające funkcjonowanie stawów.

Mastif pirenejski choroby

Wrodzone zwichnięcie łokcia

Wrodzone zwichnięcie stawu łokciowego jest rzadko spotykaną wadą rozwojową.

Zaburzenie w budowie stawu łokciowego może występować zarówno w momencie urodzenia, jak i powstać dopiero w pierwszych tygodniach życia zwierzęcia.

Choroba występuje w dwóch postaciach:

1. Typ I – zwichnięcie nasady bliższej kości łokciowej.
2. Typ II – zwichnięcie głowy kości promieniowej tylno – boczne.

Mastify pirenejskie są predysponowane do łagodniejszej z form, czyli zwichnięcia typu II, gdzie łokieć przyjmuje położenie szpotawe (pałąkowate). Deformacja kończyn widoczna jest po 4 miesiącu życia i diagnozowana przez omacywanie oraz bardziej szczegółowo z użyciem RTG.

Przy zwichnięciu niezupełnym zalecana jest zwykle obserwacja, a przy zupełnym – zabieg osteotomii kości ramiennej z nastawieniem stawu.

Rozszerzenie żołądka ze skrętem

Rozszerzenie żołądka jest schorzeniem do którego predysponowane są przede wszystkim psy ras dużych. Patologiczne powiększenie jego objętości ma różne przyczyny, a wśród nich wymienia się:

• nadmierne gromadzenie się w żołądku gazów,
• opóźnione opróżnianie żołądka,
• spożycie zbyt dużej ilości karmy na raz.

Ostre rozszerzenie rozpoznajemy na podstawie charakterystycznych objawów, takich jak powiększenie obrysu brzucha, duszność, apatia i wymioty, a potwierdzeniem wstępnej diagnozy jest badanie RTG.

Gdy dojdzie do powikłania w postaci skrętu, obserwujemy najczęściej ślinotok i bezskuteczne próby wymiotów oraz zły stan ogólny zwierzęcia do utraty przytomności włącznie.

Do skrętu dochodzi najczęściej na skutek aktywności fizycznej wykonanej w krótkim odstępie od zjedzenia pokarmu.

Przy niepowikłanym ORŻ stosuje się zabiegi sondowania, płukania żołądka lub trokarowania, a jeśli dojdzie do skrętu niezbędny jest natychmiastowy zabieg operacyjny ratujący życie. Rokowanie jest ostrożne.

Ektropium

Ektropium to wada powiek polegająca na wywinięciu się fragmentu powieki na zewnątrz i odsłonięciu części spojówki, która ulega wysychaniu, co prowadzi do powikłań w postaci suchego zapalenia rogówki lub stanów zapalnych spojówki.

Ektropium najczęściej dotyczy powiek dolnych.

Leczenie łagodnego stopnia wad polega na miejscowej toalecie i stosowaniu preparatów nawilżających.

W przypadku ektropium dużego stopnia lub nawracających stanów zapalnych zalecana jest korekcja chirurgiczna.

Entropium

Entropium jest wadą powiek polegająca na podwinięciu się (wwinięciu) ich fragmentu lub całego brzegu w kierunku gałki ocznej.

Rosnące na powiece włosy i rzęsy pocierają o powierzchnię rogówki, przez co drażnią ją lub powodują przewlekłe uszkodzenie.

Dodatkowo obserwuje się łzotok, kurcz powiek oraz skurcz mięśnia wciągacza gałki ocznej.

Entropium leczy się z wykorzystaniem metod chirurgicznych.

Dysplazja stawów biodrowych

Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą genetyczną, na którą cierpią przede wszystkim psy ras dużych i olbrzymich, takich jak mastify pirenejskie.

Oprócz skłonności dziedzicznych do jej powstania przyczyniają się także liczne dodatkowe czynniki, takie jak np. nieprawidłowe żywienie szczeniaka lub zbyt forsowne ćwiczenia, którym poddawany jest pies w okresie wzrostu.

Na skutek zaburzenia równowagi pomiędzy rozwojem kości, mięśni i więzadeł dochodzi do rozluźnienia stawu, a powstała niestabilność sprzyja nadwichnięciom, przewlekłym stanom zapalnym i zmianom zwyrodnieniowym w obrębie struktur tworzących staw biodrowy – główka kości udowej ulega deformacji, a panewka kości biodrowej spłyceniu.

Pierwsze objawy pojawiają się z reguły u kilkumiesięcznych szczeniąt i są to:

• niechęć do ruchu,
• kulawizna,
• częste pokładanie się,
• królicze skoki,
• zanik mięśni,
• bolesność stawów biodrowych.

Do diagnostyki niezbędny jest wywiad, badanie kliniczne oraz zdjęcie RTG w sedacji.

U psów ras predysponowanych w wieku 4-6 miesięcy wykonuje się profilaktyczne RTG dla oceny stawów biodrowych, gdyż u zwierząt w młodym wieku istnieje więcej metod chirurgicznych stosowanych w leczeniu tego schorzenia.

U psów starszych stosuje się przede wszystkim leczenie objawowe – leki przeciwzapalne i przeciwbólowe o różnym czasie działania lub innowacyjne terapie np. z wykorzystaniem komórek macierzystych.

Nieswoiste zapalenie jelit (IBD) u mastifa

IBD jest to grupa schorzeń o niewyjaśnionej przyczynie, charakteryzująca się nawracającymi, przewlekłymi biegunkami.

Nacieki zapalne lokalizują się przede wszystkim w obrębie jelita cienkiego, ale dotyczyć mogą także żołądka lub jelita grubego.

Wśród najczęściej wymienianych czynników warunkujących wystąpienie tej choroby wymienia się:

• czynniki bakteryjne,
• czynniki środowiskowe,
• predyspozycje genetyczne,
• i alergeny.

Rozpoznanie choroby jest trudne i wieloetapowe.

Najbardziej przydatnym do diagnostyki IBD badaniem jest endoskopia z pobraniem próbek do badań histopatologicznych.

Leczenie uzależnione jest od nasilenia obrazu klinicznego i obejmuje:

• odpowiednią dietę,
• probiotyki dla psa,
• immunomodulatory,
• leki przeciwzapalne,
• antybiotyki.

Dla kogo mastif pirenejski będzie idealnym psem?

Mastif pirenejski nie jest typowym domowym pupilkiem.

Posiada wiele zalet, ale drogie utrzymanie i specyficzne warunki lokalowe (czyli po prostu duża przestrzeń) sprawiają, że nie każdy może sobie pozwolić na jego posiadanie.

Wśród plusów wymienić należy na pewno ich wspaniały charakter, gdyż są niezwykle zrównoważone, spokojne, delikatne i można na nich polegać. Dobrze dogadują się z innymi zwierzakami w domu o ile nie zaniedbamy ich wczesnej socjalizacji.

Lubią spędzać czas z rodziną, dziećmi i przywiązują się do opiekunów, traktując ich jak stado, którego nie zawahają się obronić w razie niebezpieczeństwa.

Co do minusów, to wspomnieć tu wypada o ich dość znacznym linieniu oraz ślinieniu się, które to “przypadłości” zniechęcą osoby przywiązujące dużą wagę do czystości i porządku.

Polecane są osobom doświadczonym, gdyż potrafią być uparte, co w przyszłości może nieco utrudnić wspólne z nimi życie.

Poza tym psy te można również zarekomendować osobom starszym, o ile będą w stanie zapewnić im odpowiednią ilość ruchu, co w przypadku mastifów nie jest jakimś ogromnym wyzwaniem, gdyż nie są one typami sportowców i z reguły wystarczy im długi spacer.

Ponieważ są bardzo inteligentne, należy zapewnić im również swoiste wyzwania umysłowe – chętnie uczą się sztuczek i są podatne na szkolenie.

Jeśli już przemyślimy wszystkie za i przeciw i uznamy, że to właśnie pies dla nas, pozostaje jeszcze kwestia znalezienia szczenięcia, co może nie być łatwe ze względu na małą popularność rasy w Polsce.