Spaniel tybetański: opis, charakter, choroby [zalecenia lek wet]

Spaniel tybetański, w skrócie tibbie, wywodzi się z Tybetu, a dużą rolę w powstaniu rasy mieli buddyjscy mnisi. Psy te pełniły funkcję strażników w klasztorach buddyjskich mnichów, a swym wyglądem przypominały małe lwy, które były symbolem Buddy.

Spaniele tybetańskie nazywano również “lion dogs”, czyli lwimi pieskami. Wysoko ceniono ich walory zarówno użytkowe jak i wizualne, stąd często były ofiarowywane (nigdy sprzedawane) władcom i szlachcicom ze znamienitych rodów.

Genealogia ich nie jest do końca poznana, ale prawdopodobnie są spokrewnione z japońskimi chinami oraz pekińczykami. Na zachód spaniele tybetańskie dotarły z misjonarzami i podróżnikami, gdzie największą popularność zyskały przede wszystkim w Wielkiej Brytanii. Do Stanów Zjednoczonych pierwsi przedstawiciele rasy zawitali w latach 60. XX wieku, a największy udział w ich rozpowszechnieniu i hodowli miał kościelny z New Haven – Leo Kearns, którego miot został porwany przez jednego z parafian. Dzięki tej historii spaniel tybetański zyskał większy rozgłos, a Leo sprowadził z Wysp Brytyjskich jeszcze więcej psów tej rasy. AKC uznało rasę oficjalnie w 1984 roku. Według klasyfikacji FCI spaniel tybetański należy do grupy 9.

Spaniel tybetański charakter

Tibbie jest psem śmiałym, inteligentnym i niezależnym. Ceni sobie życie rodzinne, a wobec obcych jest nieufny, co czyni z niego dobrego stróża. Dogada się z innymi domowymi zwierzętami, a wobec dzieci również wykaże się sporą dawką cierpliwości. Spaniele te są umiarkowanie aktywne i jako dzienna dawka ruchu wystarczy im długi spacer i zabawa z piłką. Nie zawsze są posłuszne, więc puszczając je wolno trzeba być przygotowanym na to, że mogą postąpić po swojemu, np. popędzić za większym psem, albo dokończyć leżącą na trawniku niezbyt już świeżą kanapkę. Niemniej jednak są to psy bardzo inteligentne i pojętne, zatem odpowiednie szkolenie pozwoli wyzbyć się większości złych nawyków.

Tibbie bywają porównywane do kotów pod względem nawyków higienicznych, gdyż nierzadko można je spotkać siedzące na krześle czy kanapie, skrupulatnie porządkujące swoje futerko. Potrafią się też dobrze wspinać i są bardzo zwinne.

Z racji małych rozmiarów te psy ozdobne nadają się do mieszkań, a utrzymywane na posesji powinny mieć stały, bliski kontakt z ludźmi.

Spaniel tybetański opis rasy

Wielkość i waga psa

Spaniel tybetański to pies niskiego wzrostu o wydłużonej sylwetce i harmonijnej budowie. Wysokość w kłębie dorosłego spaniela tybetańskiego wynosi ok. 24-26 cm przy masie 4-7 kilogramów.

Spaniel tybetański wzorzec rasy

Spaniele tybetańskie umaszczenie

Okrywa włosowa dwuwarstwowa: jedwabisty włos okrywowy gładki oraz gęsty i delikatny podszerstek. Dłuższa sierść na uszach, tylnej stronie kończyn przednich, ogonie i pośladkach. Samce są obficie okryte dłuższym włosem i mają wyraźniej zaznaczoną kryzę. Dopuszczalne wszystkie umaszczenia.

Jak wyglądają szczeniaki spaniela tybetańskiego możesz zobaczyć na poniższym filmie:

Pielęgnacja tibbie

Pielęgnacja tibbie jest mało skomplikowana. Jego sierść powinna mieć naturalny wygląd i nie ma konieczności jej przycinania. Należy ją natomiast regularnie szczotkować, zwracając uwagę na miejsca, gdzie włos jest dłuższy, aby zapobiegać jej splątaniu. Jedynie włosy między palcami mogą wymagać skrócenia, by ułatwić psu chodzenie. Spaniela tybetańskiego kąpiemy wtedy, gdy jest potrzeba. Okresowo skracamy pazury, czyścimy uszy oraz zęby.

W żywieniu spaniela tybetańskiego stosujemy gotowe karmy dla psów lub przygotowujemy psu posiłki sami, pamiętając o odpowiednim zbilansowaniu składników.

Spaniel tybetański choroby

Ektropium

Ektropium jest wadą powiek, która polega na ich wywinięciu się przez co poszerza się szpara powiekowa, a spojówka ulega odsłonięciu. Towarzyszy jej zaczerwienienie i stany zapalne spojówek, łzotok oraz zapalenie rogówki. Leczenie polega na stosowaniu preparatów nawilżających typu sztuczne łzy, a przy dużym nasileniu objawów niezbędna jest plastyka chirurgiczna powiek.

Postępujący zanik siatkówki (PRA)

Postępujący zanik siatkówki (PRA) jest pojęciem odnoszącym się do grupy dziedzicznych chorób oczu, których istotą jest postępująca degeneracja siatkówki oka. Uszkodzenie czopków i pręcików prowadzi najpierw do upośledzenia widzenia po zmroku, a później również i za dnia.

Diagnostyka choroby opiera się na badaniu z użyciem elektroretinografu, które pozwala na ocenę reakcji receptorów w odpowiedzi na stymulację bodźcami świetlnymi. Na wykrycie PRA pozwala również badanie genetyczne przy użyciu technik diagnostyki molekularnej – PCR. Choroba ta u spaniela tybetańskiego jest nieuleczalna.

Cherry eye

Cherry eye, czyli tzw. wiśniowe oko pojawia się najczęściej u młodych psów do 2 roku życia. Jego istotą jest wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki, klinicznie objawiające się obecnością błyszczącej i kulistej tkanki, wystającej spod 3 powieki w wewnętrznym kąciku oka.

Leczeniem z wyboru jest zabieg wszycia gruczołu. Jeśli mimo interwencji chirurgicznej dochodzi do jego ponownego wypadnięcia, usuwa się go, co jednak może w przyszłości skutkować wystąpieniem tzw. zespołu suchego oka.

Dwurzędowość rzęs

Dwurzędowość rzęs (distichiasis) to wrodzona wada dziedziczna, polegająca na występowaniu dodatkowego rzędu lub pojedynczych rzęs na wewnętrznej krawędzi brzegu powiekowego. Rzęsy te drażnią powierzchnię rogówki, co skutkuje otarciem lub uszkodzeniem jej powierzchni.

Obserwuje się zwiększoną produkcję łez oraz częste mrużenie powiek. Leczenie polega na wykonaniu zabiegu krioepilacji lub elektroepilacji.

Zwichnięcie rzepki

Zwichnięcie rzepki polega na przemieszczeniu się tej kości na boczną lub przyśrodkową stronę stawu kolanowego, najczęściej na skutek zbyt płytkiego bloczka kości udowej. Zwichnięcie może występować tylko w jednej z kończyn miednicznych lub w obydwu naraz. Najczęstszym objawem jest spontaniczna, przemijająca i nawracająca kulawizna. Nasilenie zwichnięcia określa się w czterostopniowej skali:

1. Brak lub rzadko występująca kulawizna.
2. Przejściowa kulawizna.
3. Stała kulawizna – rzepkę można nastawić, ale wypada ona samoistnie.
4. Stała kulawizna – rzepka jest poza bloczkiem i nie można jej nastawić.

Przypadki pierwszych stopni można poddać fizjoterapii, ale znaczna kulawizna kwalifikuje spaniela tybetańskiego do leczenia operacyjnego.

Dysplazja stawów łokciowych

Dysplazja stawów łokciowych to wada genetyczna, polegająca na nieprawidłowym wykształceniu powierzchni stawowych stawów łokciowych. Składa się z następujących podjednostek:

1. nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy (UAP).
2. osteochondroza przyśrodkowego kłykcia kości ramiennej (OCD).
3. fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego (FCP).
4. niedopasowanie powierzchni stawowych (EI).

Wada widoczna jest przeważnie już u szczeniąt spanieli tybetańskich w wieku od 6 do 12 miesięcy. Występuje wówczas kulawizna różnego stopnia, sztywny chód oraz niechęć do ruchu. Stawy łokciowe mogą być bolesne i opuchnięte. Do diagnostyki wykorzystuje się przede wszystkim RTG. Leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny, zależny od rodzaju występujących w stawie zmian.

Zespolenie wrotno oboczne

Zespolenie wrotno oboczne jest chorobą wrodzoną, a jej istotą jest zaburzony przepływ krwi przez wątrobę, powstały na skutek występowania połączeń pomiędzy naczyniami żylnymi układowymi a żyłą wrotną. Fizjologicznie wątroba w dużym procencie zaopatrywana jest w składniki odżywcze za pośrednictwem żyły wrotnej. Pominięcie krążenia wrotnego powoduje niedotlenienie i zaburzenia czynności tego narządu, a substancje toksyczne, które dostają się od razu do krążenia ogólnego, wywołują objawy encefalopatii wątrobowej. Psy u których występuje zespolenie obserwuje się:

• opóźniony wzrost,
• polidypsję i poliurię
• kryształy moczanów amonu w moczu,
• biegunkę i apatię.

W miarę postępu choroby pojawiają się objawy neurologiczne, takie jak:

• niezborność,
• agresja,
• napady drgawek.

Podstawowym wskaźnikiem w diagnostyce jest poziom amoniaku we krwi oraz test stymulacji kwasów żółciowych. Dla postawienia ostatecznego rozpoznania niezbędne jest badanie USG z Dopplerem. Leczenie spaniela tybetańskiego może być objawowe lub przyczynowe. Leczenie objawowe polega na stosowaniu niskobiałkowej karmy dla psa i doustnym podawaniu laktulozy w celu zmniejszenia wchłaniania amoniaku w przewodzie pokarmowym. Zabieg operacyjny przeprowadzany jest w specjalistycznych ośrodkach, lecz nie każdy rodzaj zespolenia kwalifikuje się do leczenia chirurgicznego.

Zespół oddechowy ras krótkoczaszkowych

Zespół oddechowy ras brachycefalicznych obejmuje kilka wad anatomicznych związanych ze skróconą trzewioczaszką, a są to:

• zwężone otwory nosowe,
• zbyt długie podniebienie miękkie,
• wynicowanie kieszonek krtaniowych,
• niedorozwój tchawicy.

Wady te mogą występować jednocześnie. Ponieważ przepływ powietrza przez zwężone drogi oddechowe jest znacznie utrudniony, wtórnie dochodzi do niedostatecznego natlenowania tkanek oraz rozwoju zakażeń dróg oddechowych.

Objawy w postaci utrudnionego oddychania nasilają się u spaniela tybetańskiego po wysiłku, a sprzyja im nadmierna ekscytacja psa oraz wysoka temperatura. Obserwuje się nawracające zakażenia dróg oddechowych oraz wymioty i zaburzenia połykania. Zwężone fragmenty dróg oddechowych mogą być też przyczyną chrapania u spaniela tybetańskiego. Leczenie polega na objawowym zwalczaniu wtórnych zakażeń, a przy wadach kwalifikujących się do zabiegów naprawia się je tą właśnie metodą. Psy z nadwagą należy odchudzić, gdyż nadmierna masa sprzyja obciążeniu układu oddechowo-krążeniowego.

Cystynuria (kamica cystynowa)

Kamica cystynowa pęcherza moczowego polega na tworzeniu się kamieni zbudowanych z cystyny na skutek wrodzonej wady kanalików nerkowych. Objawy to:

• krwiomocz,
• utrudnione oddawanie moczu,
• możliwe zatkanie cewki moczowej,
• częstomocz.

Kamienie u spaniela tybetańskiego widoczne są w badaniu USG, a w osadzie moczu obserwuje się kryształy cystyny. Kamienie usuwa się chirurgicznie lub można podjąć próbę rozpuszczenia ich przy użyciu cytrynianu potasu i odpowiedniej diety. Przy silnych objawach, w szczególności związanych z zatkaniem cewki rekomenduje się leczenie operacyjne.

Czy warto zdecydować się na Tibbie?

Spaniele tybetańskie to psy wesołe i towarzyskie, które najlepiej czują się w domu pełnym domowników, gdzie uzyskają dużo uwagi i czułości. Potrafią wyczuć nastrój właściciela i odpowiedni na niego zareagować, ale często chodzą własnymi ścieżkami, podejmując własne decyzje. Psy te lubią dzieci, ale ze względu na małe rozmiary psów raczej nie pozostawiamy spaniela tybetańskiego bez opieki z młodszymi pociechami, które nie wiedząc jak postępować z psem, mogą mu zrobić przez przypadek krzywdę. Tibbie szybko się nudzą i jeśli nie zapewnimy im zajęcia lub pozostawiamy na długo same w domu, możemy spodziewać się różnorodnych zachowań destrukcyjnych. Jednym z takich niewdzięcznych hobby może być nadmierne szczekanie, którego trudno będzie psa oduczyć.

Ze względu na krótkie łapki tybetański spaniel raczej nie jest typem sportowca wyczynowego (jak zresztą większość małych ras azjatyckich), aczkolwiek potrafi zadziwić swoją wytrzymałością. Lubi długie spacery i chętnie pobiega za piłką lub pobuszuje wśród traw, a resztę dnia spędzi wygodnie rozłożony na kanapie. Podobnie jak inne psy wymagają odpowiedniej socjalizacji, by w przyszłości psy nie były lękliwe.

Spaniele tybetańskie nie są w naszym kraju bardzo popularne, ale jest w Polsce kilka hodowli spanieli tybetańskich w których możemy nabyć rasowego małego psa.