Wyżeł czeski (Český fousek) to wszechstronny pies myśliwski pochodzący z Czech, którego historia nie jest do końca poznana. Rasa wywodzi się prawdopodobnie od pierwotnego wyżła szorstkowłosego, o którym pierwsze wzmianki w pojawiły się ok. XIV wieku. Na początku nazywano je czeskimi psami, a od 1882 – roku po ustaleniu wzorca – czeskimi wyżłami. Do czasów I Wojny Światowej przedstawiciele tej rasy psów ugruntowali sobie pewną pozycję jako cenieni pomocnicy w trakcie polowania zarówno na lądzie, jak i w wodzie. Niestety w kolejnych latach hodowla upadła, doprowadzając niemal do całkowitego wyginięcia jej przedstawicieli. Rasę czeski fousek odbudowano, wykorzystując m.in. wyżły niemieckie szorstkowłose, a znany nam dziś wzorzec, oficjalnie zatwierdzony został przez FCI w 1963 roku. Dziś fouski spotkamy głównie na terenach Czech i Słowacji, przeważnie w rękach myśliwych.
Według klasyfikacji FCI wyżeł czeski szorstkowłosy należy do grupy 7.
Charakter psów rasy wyżeł czeski
Fousek to przede wszystkim pies użytkowy. Cesky fousek charakteryzuje się wytrzymałością, wytrwałością oraz bardzo dobrze rozwiniętym instynktem łowieckim. Czeski fousek świetnie sprawdzi się na polowaniu zarówno na ptactwo, jak i grubszą zwierzynę. Nie straszna jest mu zimna woda, gęste bagno ani cierniste krzewy. Ten czeski pies myśliwski ma silny charakter i poradzi sobie w każdych warunkach. Jako pies domowy potrzebuje dużo ruchu i aktywności, w przeciwnym wypadku czeski fousek będzie psem nieszczęśliwym. Układanie go nie jest trudne dla doświadczonego opiekuna, gdyż czeski wyżeł to pies z natury posłuszny i przywiązany do właściciela. Wyżeł czeski szorstkowłosy lubi dzieci i jest psem, który żyje raczej w zgodzie z innymi domowymi zwierzakami.
Jak wygląda rasa psów wyżeł czeski szorstkowłosy?
Wyżeł czeski to pies średniej wielkości o eleganckiej i szlachetnej aparycji.
| Czeski fousek wielkość | Wysokość w kłębie psa samca wynosi około 60 – 66 cm, a suki odpowiednio 58 – 62 cm. |
| Czeski fousek waga | Pies waży 28 – 34 kg, a suka 22 – 28kg. |
Wyżeł czeski opis rasy
| Głowa | Wysoko osadzona, długa i nieco wąska, z umiarkowanie zaznaczonym stopem. |
| Kufa | Dłuższa niż mózgoczaszka, z garbonosem, zakończona brązową truflą nosa. |
| Szczęki | Mocne z pełnym zgryzem nożycowym. |
| Oczy | W kształcie migdała, głęboko osadzone, barwy od ciemnobursztynowej do kasztanowej. |
| Uszy | Osadzone szeroko, przylegające do głowy, o lekko zaokrąglonych końcach. |
| Szyja | Średniej długości, sucha, osadzona wysoko w kłębie. |
| Grzbiet | Krótki, z wyraźnym kłębem i spadzistym zadem. |
| Klatka piersiowa | Klatka piersiowa jest owalna, o dobrze wysklepionych żebrach i rozwiniętym przedpiersiu. |
| Brzuch | Umiarkowanie podkasany. |
| Ogon | Osadzony na wysokości grzbietu, średniej długości i grubości. |
| Kończyny przednie | Umięśnione, ze skośnie osadzonymi łopatkami i pionowymi przedramionami. |
| Kończyny tylne | Muskularne, o mocnych udach i niemal pionowym śródstopiu. |
| Łapy | Zwarte z grubymi opuszkami i ciemnymi pazurami. |
Czeski fousek to pies, który żyje średnio od 12 lat do 15 lat.
Umaszczenie wyżła
W skład okrywy włosowej psów tej rasy wchodzi miękki, długości ok. 1,5 cm podszerstek, twardy i przylegający ok. 3 – 4 cm włos okrywowy oraz włos szczeciniasty, długości ok. 5 -7 cm, widoczny głównie na łopatkach, grzbiecie i przedpiersiu. Na żuchwie i wargach psa sierść tworzy charakterystyczną brodę.
Czeski fousek umaszczenia:
- ciemny deresz z brązowymi łatami lub bez,
- brąz,
- brąz nakrapiany.
Fousek pielęgnacja
Pielęgnacja wyżła czeskiego nie jest zbyt skomplikowana. Sierść wyczesujemy 1 – 2 razy w tygodniu, by utrzymać ją w dobrej kondycji oraz usunąć martwy, wypadający włos. Czasem sierść w okolicy łap i uszu wyżłów czeskich może wymagać przycinania. Możemy skracać ją sami lub od czasu do czasu zabrać psa do groomera, który dokona wszystkich niezbędnych zabiegów, by nasz wyżeł czeski szorstkowłosy wyglądał jak z obrazka. Okresowo skracamy pazury i sprawdzamy czystość uszu oraz codziennie czyścimy zęby specjalną pastą i szczoteczką.
W żywieniu psów rasy czeski fousek stosować możemy gotowe karmy dla psów lub przygotowywać odpowiednio zbilansowane posiłki sami w domu. Ze względu na to, że psy są względnymi mięsożercami, ważne jest, by w dawce pokarmowej znalazły się przede wszystkim produkty mięsne. Pokarm rozdzielamy na przynajmniej dwa podania, by uniknąć ryzyka skrętu żołądka.
Wyżeł czeski choroby
Dysplazja stawów łokciowych
Dysplazja stawów łokciowych jest zaburzeniem rozwojowym, polegającym na wadliwym wykształceniu powierzchni stawowych struktur budujących staw łokciowy. Wyróżniamy 4 podjednostki wchodzące w skład tego schorzenia:
- Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy (UAP).
- Fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego (FCP).
- Osteochondroza oddzielająca kłykcia kości ramiennej (OCD).
- Niedopasowanie powierzchni stawowych (EI).
Schorzenie objawia się kulawizną jednej lub obu kończyn przednich u szczeniąt w wieku od 6 do 12 miesięcy, niechęcią do zginania łapy w chorym stawie raz bolesnością. Dla ustalenia rozpoznania niezbędne jest badanie ortopedyczne oraz zdjęcie rentgenowskie w różnych projekcjach. Leczeniem z wyboru jest często zabieg chirurgiczny.
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych należy do chorób zwyrodnieniowych stawów i polega na nieprawidłowym ukształtowaniu poszczególnych elementów wchodzących w skład stawu biodrowego. Schorzenie ma podłoże poligenetyczne, a do jego występowania przyczyniają się również czynniki środowiskowe, takie jak sposób żywienia oraz ilość ruchu zapewnianego szczenięciu. Pies rodzi się z prawidłowymi stawami biodrowymi, a dysplazja rozwija się poprzez zaburzenie równowagi pomiędzy rozwojem tkanek twardych a miękkich. Niedokładne dopasowanie głowy kości udowej do panewki kości biodrowej powoduje powstanie luźności, która zwiększa się wraz ze wzrostem nacisku, a w efekcie rozwijają się zmiany zwyrodnieniowe. Najczęściej objawy dysplazji widoczne są u psów w wieku 6-12 miesięcy. Objawy wskazujące na HD to:
- niechęć do ruchu,
- częste pokładanie się i przysiadanie,
- królicze skoki,
- sztywny chód.
Rozpoznanie dysplazji lekarz weterynarii stawia na podstawie danych z wywiadu, badania ortopedycznego oraz zdjęcia RTG stawów biodrowych wykonanego w sedacji. W zależności od stopnia zaawansowania choroby leczenie może być farmakologiczne lub operacyjne.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy jest chorobą endokrynologiczną, a jej istotą, podobnie jak u ludzi, jest zmniejszone wydzielanie hormonów tarczycowych – tyroksyny i trijodotyroniny, które odpowiadają za regulację procesów metabolicznych całego organizmu. Najczęstszą przyczyną niedoczynności jest limfocytarne zapalenie tarczycy. Objawy choroby są różnorodne i należą do nich przede wszystkim: łojotok, zła jakość okrywy włosowej, apatia, zwiększone pragnienie i oddawanie moczu, otyłość, brak rui, dyszenie i inne. Diagnostyka choroby opiera się na oznaczeniu stężenia hormonów tarczycowych (T4, fT4) oraz tyreotropiny (TSH) we krwi. Cierpiący na niedoczynność tarczycy wyżeł czeski szorstkowłosy musi być leczony do końca życia z wykorzystaniem syntetycznej lewotyroksyny podawanej w tabletkach w odpowiednio dobranej dla zwierzęcia dawce. Niezbędne są okresowe badania kontrolne w celu ewentualnej modyfikacji dawki leku.
Zapalenie ucha zewnętrznego
Wyżły czeskie predysponowane są do zapaleń ucha zewnętrznego, ze względu na zamiłowanie do kąpieli oraz ciężką i opadająca małżowinę uszną. Otitis externa objawia się zaczerwienieniem i bolesnością kanału słuchowego oraz świądem – pies drapie okolice ucha, trzepie głową lub przechyla ją na jedną stronę. W przewodzie słuchowym zbierać się może także różnego rodzaju wydzielina, zawierająca np. chorobotwórcze bakterie lub grzyby drożdżowe, które intensywnie namnażają się w wilgotnym środowisku. Leczenie zapalenia ucha u wyżłów czeskich to przede wszystkim leczenie miejscowe z wykorzystaniem odpowiednio dobranych maści lub kropli.
Czy warto zdecydować się na wyżła czeskiego szorstkowłosego?
Wyżły czeskie to przede wszystkim psy dla osób aktywnych. Z racji użytkowości najlepszym opiekunem będzie dla nich myśliwy, ale psy te będą się także dobrze czuły pod kuratelą biegacza lub amatora psich sportów. Najważniejsze, aby miały dużo ruchu i zajęcia, w przeciwnym wypadku mogą wykazywać skłonności do niszczenia. Jeśli zaspokoimy te ich podstawowe potrzeby, będą układnymi, wesołymi i troskliwymi towarzyszami dla całej rodziny. Ze względu na duże gabaryty tych psów myśliwskich, należy uczyć dzieci prawidłowego się z nim obchodzenia, by w zabawie pies przez przypadek nie zrobił im krzywdy. Fouski mogą również mieszkać z innymi domowymi zwierzętami. Najlepiej będą się czuły w domu z możliwością wolnego wybiegu na posesję.