Amyloidoza nerek u psa: objawy i leczenie [zalecenia weterynarza]

Amyloidoza nerek (Renal Amyloidosis, RA) to choroba polegająca na odkładaniu się w kanalikach nerkowych psa nierozpuszczalnego białka – amyloidu. Nagromadzenie go w komórkach docelowych powoduje ich uszkodzenie oraz upośledzenie funkcji całego narządu. Schorzenie to najczęściej spotka się u psów rasy:

• shar pei,
• pointerów,
• owczarków szkockich collie,
• beagle,
• irish soft coated wheaten terrierów,
• foxhoundów angielskich.

Przyczyny amyloidozy nerek

Mianem amyloidu określa się białka z nieprawidłowo sfałdowanymi łańcuchami proteinowymi, przez co stają się one nierozpuszczalne. Odporne na działanie enzymów proteolitycznych nie ulegają degradacji i odkładają się w tkankach, wypierając komórki prawidłowe.

Choroba nazywana jest inaczej skrobawicą, ze względu na to, że amyloid, podobnie jak skrobia, wybarwia się na niebiesko przy użyciu płynu Lugola. Prócz nerek białka te gromadzić się mogą także w innych narządach, takich jak:

• wątroba,
• śledziona,
• żołądek,
• jelita,
• mięsień sercowy,
• węzły chłonne,
• prostata,
• tarczyca,
• trzustka.

Może upośledzać w różnym stopniu ich funkcje.

Przyczyny odkładania się amyloidu w tkankach nie są znane. W przypadku psów rasy shar pei mówi się o charakterze dziedzicznym amyloidozy, która poprzedzona jest często pojawieniem się gorączki i obrzęku stawów, czyli schorzenia nazywanego rodzinną gorączką shar pei (Shar Pei fever). Białko to zbierać się może także w wyniku różnorakich infekcji, przewlekłych zapaleniach, schorzeniach autoimmunologicznych i nowotworach. U ludzi blaszki amyloidowe są charakterystyczne dla choroby Alzheimera.

Objawy amyloidozy nerek u psa

Objawy amyloidozy uzależnione są od narządu, w którym dochodzi do gromadzenia się atologicznego białka. W przypadku amyloidozy nerek dochodzi do nefropatii białkogubnej i w konsekwencji niewydolności nerek, w której przebiegu obserwujemy najczęściej:

• apatię,
• utratę apetytu,
• wymioty,
• biegunkę,
• zwiększone pobranie wody i zwiększone oddawanie moczu.

Analogicznie, jeśli amyloid odkłada się w wątrobie, dochodzi do jej niewydolności i objawów dla niej charakterystycznych.

W przypadku rasy soft coated wheaten terrier amyloidoza jest składową tzw. nefropatii białkogubnej – protein losing nephropathy (PLN), która jest chorobą dziedziczną i ujawnia się od 5 miesiąca życia.  

Rozpoznanie choroby

Rozpoznanie amyloidozy nerek jest stosunkowo trudne, gdyż objawy choroby nie są znamienne. W wynikach badań krwi obserwuje się zmiany wskazujące na niewydolność nerek, takie jak:

• podwyższony poziom kreatyniny i mocznika,
• anemia,
• prawidłowy lub podwyższony poziom fosforu.

W moczu zwiększona jest ilość białka oraz wzrasta stosunek białka do kreatyniny. Często występuje również nadciśnienie. Do ostatecznego potwierdzenia amyloidozy niezbędna jest biopsja nerek. 

Amyloidoza nerek u psa leczenie

Nie ma specyficznego leczenia pod kątem amyloidozy. Jeśli jest to schorzenie wtórne, należy leczyć przede wszystkim przyczynę – np. chorobę nowotworową czy przewlekły stan zapalny. Leczenie niewydolności nerek jest jedynie terapią wspomagającą. W przypadku RA u psów rasy shar pei można stosować kolchicynę, która spowalnia rozwój choroby i pozwala na stabilizację pracy nerek.

Profilaktyka

Profilaktyka istnieje jedynie w przypadku przedstawicieli rasy shar pei obarczonych rodzinną gorączką i obejmuje dożywotnie podawanie kolchicyny.

U soft coated wheaten terrierów istnieje możliwość wykonania badania genetycznego pod kątem PLN, co umożliwia wykluczenie z hodowli zwierząt posiadających wadliwy gen oraz uczuli właścicieli na konieczność wykonywania okresowych, kontrolnych badań krwi i badania moczu.

Rokowanie

Rokowanie w przypadku amyloidozy nerek jest ostrożne. W zależności od stopnia zaawansowania choroby czas przeżycia waha się od kilku tygodni do kilku lat.