Pytanie “czy możemy się tym zarazić? ” jest jednym z częściej zadawanych podczas wizyty ze zwierzęciem w lecznicy weterynaryjnej.
Jest to naturalne, że chcemy wiedzieć jak postępować z chorym zwierzęciem i jakie jest ryzyko przeniesienia na nas i na naszych najbliższych zarazka.
Chorób, którymi mogą nas zarazić zwierzęta jest sporo, ale większość z nich występuje w Polsce sporadycznie.
Co ciekawe, a wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy, również my możemy zarazić nasze zwierzę.
W tym artykule poruszam temat kocich chorób, którymi człowiek może się zarazić, jak i odwrotnie – chorób, którymi koty mogą zarazić się od nas, ludzi.
Dowiesz się też jakie są objawy zarażenia chorobami przenoszonymi przez koty u ludzi i jak wygląda leczenie tych schorzeń.
Choroby pasożytnicze
Chejletieloza
Chejletieloza to choroba pasożytnicza wywoływana przez roztocze z rodzaju Cheyletiella. bytujące na włosach i w warstwie rogowej naskórka.
Samice pasożyta składają jaja i przytwierdzają je do włosów zwierzęcia.
Chejletieloza objawy
Towarzyszące Chejletielozie objawy to:
Pasożyta rozpoznajemy w badaniu mikroskopowym włosów i zeskrobin skóry.
Chejletieloza leczenie
W leczeniu stosuje się miejscowo preparaty przeciwpasożytnicze oraz środki zwalczające roztocza w środowisku (np. preparat Flee).
Objawy zarażenia Cheyletiella u ludzi to:
- małe, swędzące rumieniowe grudki ułożone w grupach po dwie lub trzy.
Zmiany dotyczą części ciała, które najczęściej kontaktują się ze zwierzęciem, zwykle są to ramiona lub tułów.
Zapobieganie chorobie polega na regularnej ochronie zwierząt przeciw pasożytom zewnętrznym.
Echinokokoza
Echinokokoza jest chorobą zakaźną wywoływana przez tasiemca bąblowcowego wielojamowego (Echinococcus multiocularis).
Głównym zagrożeniem dla ludzi są lisy i środowisko zanieczyszczone ich odchodami z jajami tasiemca.
Sporadycznie koty (polujące) również mogą być zagrożeniem dla człowieka, chociaż w przeciwieństwie do lisów i psów nie są one odpowiednim żywicielem dla tego pasożyta.
Koty zarażają się zjadając chore gryzonie z larwami tasiemca.
Dorosły pasożyt bytuje w jelicie kota, a wraz z kałem uwalniane są człony tasiemca zawierające jaja, które w środowisku mogą przetrwać do roku.
Zwierzęta wydalające człony tasiemca mogą mieć zanieczyszczone jajami futro, chociaż u kotów nie zostało to potwierdzone.
Jak człowiek może zarazić się tasiemcem?
Człowiek może być nieswoistym żywicielem pośrednim dla tasiemca wielojamowego.
Ludzie zarażają się drogą pokarmową:
- zjadając skażone jajami tasiemca nieumyte owoce z lasu,
- zjadając warzywa i owoce z upraw zanieczyszczonych odchodami lisów,
- pijąc zanieczyszczoną wodę.
Sporadyczną, ale teoretycznie możliwą drogą zakażenia jest sierść psa, rzadziej kota, zanieczyszczoną jajami.
W przewodzie pokarmowym człowieka z jaj rozwijają się larwy, które osiedlają się w narządach wewnętrznych, głównie w wątrobie lub płucach.
Po jakimś czasie larwy w narządach przekształcają się w wielojamowe pęcherze wypełnione płynem.
Diagnostyka zakażenia u zwierząt jest utrudniona, ponieważ nie ma możliwości rozróżnienia jaj poszczególnych tasiemców.
Ryzyko zakażenia można wyeliminować myjąc dokładnie owoce, warzywa oraz ręce, nie pijąc wody nieprzeznaczonej do spożycia, zachowując higienę w trakcie kontaktu ze zwierzętami.
Równie ważne jest regularne odrobaczanie kotów, przede wszystkim polujących na gryzonie.
Giardioza
Giardioza jest wywoływana przez pospolicie występujący na całym świecie wiciowiec Giardia lamblia.
Pasożyt ten zasiedla głównie jelito cienkie, u kotów zwykle nie dając objawów, ale może być także przyczyną biegunek.
Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, trzeba zjeść cystę znajdującą się w zanieczyszczonej odchodami chorych zwierząt wodzie, glebie lub pożywieniu.
Rozpoznanie choroby u kotów polega na znalezieniu cyst w kale lub wykonaniu testów identyfikujących cząstki pierwotniaka (antygen) w kale lub wymazie z prostnicy.
Giardioza leczenie
Leczenie polega na podawaniu przez kilka dni preparatów przeciwpasożytniczych.
Zapobieganie chorobie jest utrudnione ze względu na powszechność występowania tego pierwotniaka u wielu żywicieli i zanieczyszczenie środowiska cystami.
Istnieją doniesienia, że koty mogą się zarażać od nas, a my od kotów.
Istnieje kilka podgrup Giardii, ale udowodniono, że nie są one ściśle wyspecjalizowane do konkretnego gospodarza.
Wyizolowano z kału kota szczepy bytujące u ludzi, i odwrotnie.
Tak więc po wykryciu giardiozy u kota warto zbadać wszystkich członków rodziny, bo nie wiadomo kto jest źródłem zakażenia.
Glistnica
Glistnica– toksokaroza jest wywoływana przez glistę kocią (Toxocara cati) czyli pospolitego w Polsce pasożyta bytującego w jelicie cienkim kota.
Glistnica u kociąt może wywoływać objawy takie jak:
- brak apetytu,
- wymioty,
- osłabienie,
- biegunkę,
- niedokrwistość,
- wychudzenie,
- w skrajnych przypadkach śmierć.
U dorosłych kotów objawy są mniej nasilone, mogą to być:
- biegunki ze śluzem, krwią,
- zaburzenia apetytu,
- matowa okrywa włosowa.
Jaja glist wydalane są wraz z kałem kota.
W środowisku zewnętrznym w sprzyjających warunkach w jajach rozwija się larwa.
Jak wygląda glista kocia możesz zobaczyć na poniższym filmie
Glista u człowieka
Do zarażenia człowieka dochodzi drogą pokarmową, poprzez spożycie zanieczyszczonej jajami żywności lub wody.
Możliwe jest także przeniesienie jaj do ust za pośrednictwem brudnych rąk, co zwykle dotyczy dzieci.
Człowiek jest żywicielem przypadkowym dla glisty kociej, nie dochodzi u nas do rozwoju pasożyta.
Larwa w jelitach przenika do naczyń krwionośnych i wędruje po całym organizmie człowieka wywołując stan zapalny.
Większość larw umiejscawia się w wątrobie, pozostałe osiedlają się w płucach, mięśniu sercowym, gałce ocznej czy mózgu.
Toksokaroza u ludzi może przebiegać bezobjawowo, jednak z reguły, zależnie od umiejscowienia larw, wywołuje wiele objawów na przykład są to:
- kaszel,
- bóle brzucha,
- bóle głowy,
- gorsze widzenie,
- gorączka,
- osłabienie.
Potwierdzenie zakażenia glistą kocią u ludzi stawia się na podstawie badań krwi.
U kotów wykonujemy badania kału szukając w nim jaj pasożyta.
Zapobieganie glistnicy to szeroko pojęta higiena czyli mycie rąk po zabawie na dworze, po kontakcie ze zwierzętami, przed posiłkami, unikanie karmienia dzieci na placach zabaw i w piaskownicach, dokładne mycie warzyw i owoców.
Bardzo ważne jest regularne odrobaczanie zwierząt, niedopuszczenie do korzystania z piaskownic przez bezdomne koty, sprzątanie odchodów zwierząt w środowisku.
Strongyloidoza
Strongyloidoza – węgorczyca jest wywoływana przez węgorka jelitowego (Strongyloides stercoralis) czyli nicienia bytującego w jelicie człowieka, a także kota.
Głównym rezerwuarem pasożyta jest człowiek wydalający z kałem larwy węgorka.
W wilgotnym, ciepłym środowisku z jaj rozwijają się larwy, które aktywnie wnikają przez skórę, następnie drogą krwionośną trafiają poprzez płuca, tchawicę, krtań i gardło do jelit.
Węgorki mogą przebywać w glebie zanieczyszczonej odchodami człowieka i z niej zarażać ludzi i zwierzęta przedostając się przez skórę.
Możliwe jest również zakażenie drogą pokarmową.
Może również dochodzić, szczególnie przy intensywnej inwazji, do rozwoju biegunki zawierającej krew, rzadziej spotykane są zmiany skórne w miejscu wnikania larw czy kaszel.
W rozpoznaniu choroby wykonuje się badanie kału w którym poszukiwane są larwy.
W leczeniu stosujemy środki przeciwpasożytnicze.
W zapobieganiu najważniejsze jest unikanie zakażenia z zanieczyszczonej odchodami, przede wszystkim ludzkimi, gleby.
Ważne jest noszenie obuwia, także na plażach, oraz wykonywanie prac ogrodniczych w rękawiczkach.
Świerzb drążący
Świerzb drążący jest u kotów wywoływany przez pajęczaka Notoedres cati.
Objawy choroby dotyczą tylko skóry i początkowo są to niewielkie, swędzące grudki pokryte strupkami obejmujące brzegi małżowin usznych.
Nieleczona choroba rozprzestrzenia się na dalsze obszary skóry wywołując silny świąd.
Rozpoznanie stawiamy na postawie badania laboratoryjnego zeskrobin skóry.
W leczeniu zwykle stosuje się preparaty miejscowe w postaci kropli spot-on lub roztworu leków do nakładania na skórę zwierzęcia.
Świerzb u ludzi od kota
Chorobą łatwo możemy się zarazić przez bezpośredni kontakt ze zwierzęciem, dlatego pielęgnując zakażonego kota zawsze zakładajmy jednorazowe rękawiczki.
Tasiemczyca
Tasiemczyca jest wywoływana jest przez tasiemca psiego (Dipylidium caninum).
Zamieszkuje on jelita wielu zwierząt, również kotów, ale bardzo rzadko człowieka.
Z kałem chorych zwierząt wydalane są człony tasiemca, zawierające jaja, które są zjadane przez larwy pcheł.
Do zarażenia zwierzęcia dochodzi po zjedzeniu pchły zawierającej jaja tasiemca.
Tasiemiec u kota objawy
Tasiemczyca u kotów może przebiegać bezobjawowo, ale zwykle dochodzi do:
- pogorszenia stanu sierści,
- biegunek,
- wychudzenia.
Człony tasiemca mogą znajdować się na sierści w okolicy odbytu.
Rozpoznanie stawia się na podstawie badania kału lub znalezienia członów tasiemca na futrze.
W leczeniu stosujemy leki przeciwpasożytnicze doustne lub w postaci kropelek spot-on.
Tasiemczyca u ludzi
W Polsce u ludzi dipylidoza jest rozpoznawana bardzo rzadko (pojedyncze przypadki) i przebiega najczęściej bezobjawowo.
Do zakażenia dochodzi po zjedzeniu pchły zawierającej jaja tasiemca, tak więc najbardziej narażone są dzieci podczas zabawy ze zwierzęciem.
W zapobieganiu ważne jest regularne odrobaczanie zwierząt, profilaktyka przeciw pasożytom zewnętrznym oraz zachowanie zasad higieny podczas kontaktów z kotami.
Tęgoryjczyca
Tęgoryjczyca jest wywoływana przez tęgoryjce, czyli małe nicienie zasiedlające jelita cienkie zwierząt.
Do zakażenia może dochodzić przez skórę oraz drogą pokarmową.
Tęgoryjce u kota żywią się krwią prowadząc do rozwoju niedokrwistości.
Najczęstszym źródłem zakażenia jest zanieczyszczona odchodami gleba.
Rozpoznanie u kota stawiane jest na podstawie stwierdzenia obecności jaj tęgoryjców w kale.
W zapobieganiu ważne jest unikanie chodzenia na boso i pracy w ziemi gołymi rękami. Ponadto należy regularnie odrobaczać zwierzęta.
Jak dochodzi do zakażenia tęgoryjcem u kotów możesz zobaczyć na poniższym filmie
Tęgoryjec u człowieka
Człowiek dla tęgoryjców występujących w Polsce nie jest żywicielem właściwym, dlatego pasożyty nie docierają do jelit, a jedynie atakują skórę.
Głównym objawem zakażenia tęgoryjcem u ludzi są więc stany zapalne skóry, w której to larwy tęgoryjców drążą korytarze.
Toksoplazmoza
Toksoplazmoza jest wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii, którego żywicielem ostatecznym są koty.
Do zarażenia dochodzi po zjedzeniu oocyst, które są wydalane w kale kota przez bardzo krótki okres, bo tylko od 3 do 20 dni po zakażeniu.
Epizod wydalania oocyst jest jednorazowy w trakcie całego życia kota.
Kot zakaża się spożywając surowe mięso lub wodę zawierające cysty pierwotniaka oraz zjadając zarażone gryzonie.
Objawy toksoplazmozy u kota to najczęściej średnio nasilona, przemijająca biegunka.
U osobników o osłabionej odporności lub z wrodzoną toksoplazmozą może dojść do rozwoju uogólnionej choroby, obejmującej:
- układ oddechowy,
- układ nerwowy,
- wątrobę,
- serce.
W rozpoznaniu choroby pomocne mogą być badania kału, jednak należy pamiętać, że oocysty są wydalane bardzo krótko.
W leczeniu stosuje się sulfonamidy lub antybiotyki.
Zapobieganie zarażenia u kotów to wykluczenie z ich diety surowego mięsa i zakaz polowania.
Zakażenie u ludzi toksoplazmozą od kota jest mało prawdopodobne, ze względu na bardzo krótki czas wydalania oocyst.
Ludzie zakażają się przede wszystkim jedząc skażone surowe czy niedogotowane mięso, zanieczyszczone, nieumyte warzywa i owoce, pijąc wodę z oocystami.
Ważne jest więc zachowanie higieny podczas przygotowywania posiłków, gotowanie mięsa i dokładne mycie warzyw i owoców.
Choroby wirusowe
Ospa u kotów
Ospa u kotów jest wywoływana przez wirus ospy krów, który może zakażać różne gatunki zwierząt.
Dawniej powodował on zmiany na strzykach u krów, obecnie występuje bardzo rzadko.
Rezerwuarem wirusa ospy krów są gryzonie od nich mogą zarazić się koty, a także krowy i ludzie.
Do zakażenia kotów dochodzi podczas polowania na gryzonie.
Ospa u kota objawy
Wirus najczęściej wnika przez uszkodzenia w skórze okolicy jamy ustnej lub opuszek przednich kończyn. W tych miejscach tworzy się owrzodzenie, a jeśli dojdzie do wtórnych powikłań rozwija się rozległe zapalenie skóry.
Objawy zarażenia to:
- Przez kilka dni kot może być apatyczny, gorączkować, mieć lekką biegunkę lub zapalenie spojówek.
- Po tygodniu pojawiają się na skórze całego ciała zaczerwienione guzki.
- Po dwóch, trzech dniach guzki te powiększają się i zmieniają w pokryte strupem owrzodzenia o wielkości do jednego centymetra. Zmiany nie swędzą, a po kilku tygodniach strupy odpadają, pozostawiając do końca życia bliznę na skórze.
Wyjątkowo u kotów o osłabionej odporności może dojść do powikłań w postaci:
- zapalenia płuc,
- martwicy w narządach wewnętrznych,
- śmierci.
Chorobę można potwierdzić w badaniu serologicznym na obecność przeciwciał we krwi kota lub wykazując wirusa w strupach badaniem PCR.
Leczenia przyczynowego nie ma, terapia ogranicza się do objawowego leczenia wykwitów, osłonowego podawania antybiotyków oraz płynoterapii.
Nie ma opracowanej szczepionki, tak więc jedyna profilaktyka to zapobieganie kontaktu kotów z gryzoniami.
Jak może zarazić się człowiek?
Ospa kotów może przenieść się na ludzi, jednak jest to bardzo rzadka choroba.
W Wielkiej Brytanii notuje się po dwa przypadki ospy rocznie i nie wszystkie zakażenia pochodzą od kotów.
Objawy tej choroby u człowieka to lokalne, zwykle bolesne zmiany w miejscu uszkodzenia skóry na rękach i twarzy.
Może dojść do gorączki i powiększenia węzłów chłonnych.
Opiekując się chorym na ospę kotem musimy zakładać rękawiczki jednorazowe oraz zachować ostrożność podczas wszystkich czynności.
Należy również odkazić przedmioty, z którymi stykał się kot, ponieważ poxwirusy są w środowisku zewnętrznym bardzo wytrzymałe, w strupach w temperaturze pokojowej mogą przetrwać nawet przez wiele lat.
Wścieklizna
Wścieklizna jest wywoływana przez wirusa z rodzaju Lyssavirus.
Wścieklizna przebiega u kotów, jak i u innych gatunków zwierząt, z ostrym, śmiertelnym zapaleniem mózgu.
Koty są w Polsce, oprócz lisów i bydła, najczęściej chorującymi zwierzętami na wściekliznę.
Nie są one rezerwuarem zarazka, ale przenoszą tę chorobę od zwierząt dziko żyjących na tereny zamieszkiwane przez ludzi.
Źródłem zakażenia dla kotów są:
- lisy,
- kuny,
- nietoperze.
Wirus wydalany jest ze śliną chorych zwierząt.
Podstawową drogą zakażenia wirusem wścieklizny zwierzęcia lub człowieka jest pokąsanie lub podrapanie pazurami, na których znajduje się świeża ślina, wyjątkowo oślinienie błon śluzowych lub ran.
Do tej pory nie zostało opracowane przyczynowe leczenie wścieklizny.
Dlatego tak ważna jest profilaktyka w przypadku tej choroby.
W Polsce obowiązkowemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają tylko psy, o szczepieniu kotów decyduje właściciel.
Zawsze namawiam na szczepienie przeciwko wściekliźnie opiekuna kota wychodzącego na dwór, niezależnie czy tylko jest to mały przydomowy ogródek, czy teren leśny podczas wyjazdu na urlop.
Koszt szczepienia (30-60 zł) jest niewielki w stosunku do korzyści wynikających z zabezpieczenia kota przeciwko tej groźnej chorobie.
Pierwsze szczepienie powinniśmy wykonać u 3-4 miesięcznego kociaka, następnie powtórzyć za rok, a kolejne dawki przypominające podawać co 2-3 lata.
Jeśli boimy się rozwoju u kota mięsaka poszczepiennego mamy do wyboru bezpieczną, choć droższą szczepionkę (około 60 zł), bez adiuwantu (purevax rabies).
Jeżeli zwierzę uciekło należy poddać się profilaktycznej serii szczepień w szpitalu. Dokładniej o chorobie i postępowaniu w razie pogryzienia opisane jest w artykule o wściekliźnie.
Choroby bakteryjne
Chlamydofiloza kotów
Chlamydofiloza kotów jest wywoływana przez bakterię Chlamydophila felis, która jest przyczyną przewlekłego, nawrotowego zapalenia spojówek u kotów.
Bakteria ta bierze również udział w mieszanych infekcjach górnych dróg oddechowych, tzw. kocim katarze.
Źródło zakażenia to koty chore i bezobjawowi nosiciele.
W skupiskach kotów bakteria ta może utrzymywać się przez wiele lat.
Chlamydofiloza u kota objawy
Objawy kliniczne u kota to:
- początkowo obfity, surowiczy wypływ z worka spojówkowego,
- mrużenie oczu,
- obrzęk i przekrwienie spojówek.
Pierwsze objawy mogą dotyczyć tylko jednego oka, ale zwykle po kilku dniach zapalenie obejmuje także drugie oko.
Stan ogólny kota zwykle jest dobry, zwierzę nie gorączkuje, ma zachowany apetyt i dobre samopoczucie.
Jeżeli dochodzi do objawów ze strony układu oddechowego (wypływ z nosa, kaszel, kichanie) są one z reguły o małym nasileniu i mijają w ciągu kilku dni.
W rozpoznawaniu choroby główne znaczenie ma badanie okulistyczne i występujące objawy.
Są dostępne testy wykrywające zarazek w wymazach ze spojówek.
W leczeniu stosuje się antybiotyki w kroplach do oczu, antybiotykoterapię ogólną, preparaty podnoszące odporność.
Dostępna jest szczepionka przeciwko chlamydofilozie, jednak zdania co do jej skuteczności są podzielone.
Na pewno warto ją stosować w skupiskach kotów czy hodowlach, w których obecne jest stałe zakażenie.
Jak kot może zarazić człowieka?
Zagrożenie dla ludzi jest słabo udokumentowane i niepewne.
Istnieją doniesienia o przeniesieniu na człowieka infekcji i zapaleniu spojówek, jednak chorobotwórczość Chlamydofila felis dla ludzi jest kwestionowana.
Ponieważ jednak nie ma jednoznacznej opinii, warto przy kontakcie z chorym kotem zachować higienę, nie dotykać oczu i dokładnie myć ręce.
Choroba kociego pazura
Choroba kociego pazura jest wywoływana przez bakterię Bartonella henselae.
W rozprzestrzenianiu się choroby pomiędzy kotami dużą rolę pełnią pchły oraz kontakt bezpośredni.
Koty są bezobjawowymi nosicielami choroby kociego pazura.
Bakteria znajduje się w ślinie kota, tak więc podczas toalety jest ona przenoszona w okolicę pazurów.
Zakażenie u kotów można wykryć badaniem krwi poszukując bakterii lub przeciwciał.
W leczeniu stosuje się antybiotyki podawane przez 28 dni.
Jak może zarazić się człowiek?
Do zarażenia człowieka bakterią dochodzi podczas zadrapania lub pogryzienia przez kota lub ugryzienia przez pchłę.
Niebezpieczeństwo rozwoju choroby kociego pazura jest małe.
Przede wszystkim narażeni są ludzie o osłabionej odporności i dzieci.
Zwykle objawy choroby ograniczają się do do powiększenia węzłów chłonnych w okolicy skaleczenia, co może być poprzedzone zmianami zapalnymi skóry w okolicy pogryzienia.
U chorych na AIDS lub przyjmujących glikokortykosterydy mogą pojawić się ciężkie objawy ogólne.
Jak zapobiec zakażeniu Bartonella henselae
Profilaktyka to zwalczanie pcheł, unikanie podrapań i pokąsań przez koty oraz przestrzeganie higieny i mycie rąk po kontakcie ze zwierzęciem.
Powstałe rany należy natychmiast przemywać i dezynfekować.
Gruźlica
Gruźlica jest wywoływana u kotów przez prątki Mycobacterium bovis lub Mycobacterium tuberculosis.
Choroba ta u kotów jest stwierdzana sporadycznie.
Gruźlica w XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku była jedną z ważniejszych chorób ludzi i zwierząt.
W latach 50-tych wprowadzono restrykcyjny program zwalczania gruźlicy i znacznie zmniejszono liczbę zachorowań.
Niestety Polska nadal jest krajem o wyższym odsetku zapadalności na gruźlicę niż w innych krajach Unii Europejskiej. W 2015 roku do Krajowego Rejestru Zachorowań zgłoszono z całej Polski 6 430 przypadków gruźlicy.
Bydło jest objęte programem zwalczania gruźlicy, mimo to każdego roku wykrywa się kilka – kilkanaście przypadków ognisk choroby.
Koty mogą zarażać się gruźlicą od:
- innych kotów,
- bydła,
- drobiu,
- wolno żyjących ptaków,
- gryzoni.
Zwykle drogą zakażenia jest układ pokarmowy, ale również może to być układ oddechowy, czyli wdychanie powietrza z prątkami.
Zakażenie gruźlicą kotów od bydła następuje poprzez spożywanie niepasteryzowanego mleka, surowego mięso lub odpadów poubojowych.
Do zakażenia może dojść również podczas walk między kotami.
Zakażony kot wydala prątki głównie ze śliną i kałem, w mniejszych ilościach z moczem.
Przebieg choroby u kota może być łagodny, ograniczony do rozwoju zmian pierwotnych w miejscu wniknięcia prątka, które mogą ulec wygojeniu.
Możliwe jest jednak uogólnienie choroby i zaatakowanie skóry, płuc, jelit, narządów wewnętrznych, stawów.
Gruźlica u kota objawy
Gruźlicy u kota towarzyszą objawy takie jak:
- apatia,
- brak apetytu,
- chudnięcie,
- kaszel,
- biegunka,
- trudno gojące się rany,
- owrzodzenia skóry.
Rozpoznanie stawia się na podstawie objawów, badań obrazowych, w tym rtg płuc, badań laboratoryjnych.
Prątkujący ludzie powinni pamiętać jakie stanowią zagrożenie, również dla kotów i ograniczyć z nimi kontakt.
Jersinioza
Jersinioza jest wywoływana przez bakterie Yersinia enetrocolitica, Yersinia pseudotuberculosis występujące u wielu zwierząt, także u kotów.
Zakażenie Yersinia enetrocolitica u kotów zwykle przebiega bezobjawowo, ewentualnie może dojść do biegunki ze śluzem, rzadziej wymiotów.
Zarazek u kotów w niewielkich ilościach wydalany jest z kałem.
Koty zarażają się zwykle jedząc skażoną surową wieprzowinę.
Źródłem zakażenia dla człowieka są głównie zwierzęta hodowlane (świnie), ale nie można wykluczyć roli kota w przenoszeniu choroby.
Do zakażenia dochodzi jednak przede wszystkim po spożyciu skażonego niedogotowanego lub zanieczyszczonego kałem mięsa wieprzowego.
U ludzi choroba przebiega z:
- zapaleniem jelit z gorączką,
- wymiotam,
- biegunką.
Do zakażenia kotów Yersinia pseudotuberculosis dochodzi poprzez zjedzenie skażonego gryzonia lub surowego mięsa wieprzowego.
Objawy zakażenia Yersinia pseudotuberculosis u kota to:
- biegunka,
- wymioty,
- gorączka.
Pseudotuberculosis może być przeniesiona z kota na ludzi. Objawy u człowieka to zapalenie jelit i bóle brzucha.
Rozpoznanie jersiniozy polega na izolacji bakterii z kału.
W leczeniu stosowane są antybiotyki i płynoterapia.
W zapobieganiu ważne jest dokładne gotowanie mięsa i przestrzeganie higieny podczas kontaktu ze zwierzętami.
Kampylobakterioza
Kampylobakterioza jest wywoływana przez bakterię z rodzaju Campylobacter zasiedlającą jelita wielu gatunków zwierząt.
Do zarażenia dochodzi na drodze kontaktów bezpośrednich z chorym zwierzęciem lub po spożyciu skażonej karmy, surowego mięsa czy mleka.
U kotów zwykle przebieg choroby jest bezobjawowy, ale u zwierząt o obniżonej odporności i poniżej 6 miesiąca życia może dojść do:
- osowiałości,
- braku apetytu,
- biegunki.
Rozpoznanie opiera się na posiewach kału.
W leczeniu stosuje się antybiotyki i płynoterapię.
Jak kot może zarazić człowieka?
U ludzi Kampylobakterioza ma ostry przebieg z objawami takimi jak:
- silna biegunka,
- wymioty,
- gorączka.
Źródła zakażenia dla ludzi to skażone owoce, warzywa, woda, niedogotowane mięso oraz kontakt bezpośredni z chorymi ludźmi lub zwierzętami.
Koty również mogą być sporadycznie źródłem zakażenia dla ludzi.
W zapobieganiu ważna jest higiena osobista, mycie rąk przed posiłkiem i po kontaktach ze zwierzętami, gotowanie mięsa i mleka.
Pastereloza
Pastereloza jest wywoływana przez bakterię Pasteurella multocida, która u 30-55% zdrowych kotów stanowi naturalną florę błon śluzowych jamy ustnej.
Pogryzienie przez takiego kota może być przyczyną zakażeń przyrannych i ropni.
Zawsze po ugryzieniu przez kota należy dobrze umyć ranę przy użyciu mydła, obficie płucząc pod strumieniem ciepłej wody.
Nie należy przedwcześnie hamować krwawienia z drobnych naczyń, gdyż krew także wypłukuje zarazki z rany.
Następnie koniecznie zdezynfekujmy miejsce ugryzienia.
Salmonelloza
Salmonelloza jest wywołana przez pałeczki z rodzaju Salmonella.
Koty bardzo rzadko chorują na salmonellozę.
Źródłem zakażenia są:
- ptaki,
- myszy,
- nie gotowane podroby,
- skażona karma.
Choroba przebiega z zapaleniem żołądka i jelit lub jako ciężka posocznica.
Objawy salmonellozy u kotów
- gorączka,
- silna biegunka ze śluzem,
- wymioty.
Chorobę można zdiagnozować laboratoryjne wykazując zarazek w kale.
W leczeniu stosuje się antybiotyki i płynoterapię.
Salmonelloza jest zoonozą, jednak zakażenia ludzi od kota zdarzają się niezmiernie rzadko.
Zagrożone są osoby o obniżonej odporności, osoby starsze i dzieci.
Opiekując się chorym kota trzeba przestrzegać higieny.
Musimy myć ręce po kontakcie ze zwierzęciem lub jego wydalinami.
Salmonellozą kot może zarazić się od właściciela, wiedząc, że jesteśmy nosicielami zachowajmy higienę.
Choroby grzybicze
Dermatofiza
Dermatofiza jest wywoływana przez grzyby keratofilne o wielokomórkowej budowie.
Wykorzystują one jako źródło substancji odżywczych naskórek, włosy i pazury/paznokcie.
U kotów za 95% dermatofitoz odpowiada grzyb Microsporum canis.
Koty zarażają się od innych zwierząt, a również od ludzi.
Objawy dermatofitozy u kota
- wyłysienia,
- przerzedzenie sierści,
- lekki łupież.
Koty mogą być bezobjawowymi nosicielami dermatofitów.
Chorobę należy potwierdzić laboratoryjnie, a materiałem do badania są zeskrobiny skórne, włosy lub paznokcie.
W leczeniu stosujemy środki przeciwgrzybicze podawane na skórę lub doustnie.
Dostępna jest szczepionka do uodparniania kotów na dermatofitozę, można również z niej skorzystać podczas leczenia chorego kota.
W takich przypadkach należy ograniczyć kontakt z chorym kotem lub też stosować rękawiczki i ubranie ochronne.
Musimy również zadbać o odkażenie miejsc w których przebywa kot, tak aby unieszkodliwić zarodniki, które mogą przetrwać w środowisku nawet do 18 miesięcy.
Codziennie trzeba odkurzać i dezynfekować otoczenie kota np. za pomocą preparatu Virkon lub preparatów chloru w rozcieńczeniu 1:10.
Sporotrichoza
Sporotrichoza jest wywoływana przez grzyba z gatunku Sporotrix schencii.
Występuje on w glebie, drewnie i na roślinach.
Ta rzadko spotykana choroba charakteryzuje się podostrym lub przewlekłym ziarniniakowo-ropnym zapaleniem skóry.
Do zakażenia dochodzi podczas wprowadzenia grzyba do skóry (np. ukłucie kolcem róży) lub kontaktu uszkodzonej skóry z chorym zwierzęciem.
Sporotrichoza objawy
Typowe zmiany to grudki lub guzki na skórze, które następnie ulegają wyłysieniu, dochodzi do rozwoju owrzodzeń, z których wydobywa się czerwonobrązowy płyn.
Zmiany zwykle są umiejscowione na głowie, tułowiu lub kończynach.
Do potwierdzenia choroby niezbędne są badania mikroskopowe.
W leczeniu stosuje się preparaty przeciwgrzybicze.
Jak kot może zarazić człowieka?
Istnieją udokumentowane przypadki zarażenia się człowieka od kota, konieczne jest więc zachowanie środków ostrożności podczas leczenia chorych zwierząt.
Zakładajmy jednorazowe rękawiczki i odkażajmy miejsca przebywania kota. (Virkon, roztwory chloru).
Czym człowiek może zarazić kota?
Zakażenie gronkowcem
Zakażenia gronkowcami metycylino-opornymi, głównie gronkowcem złocistym, powszechnie występującym u ludzi.
Należy on do lekoopornych szczepów bakterii będących przyczyną zakażeń szpitalnych.
Wywołuje on ropne zakażenie:
- skóry,
- tkanki podskórnej,
- płuc,
- mózgu,
- dróg moczowych.
W zapobieganiu zakażeniom ważna jest higiena osobista i częste mycie rąk.
Zakażenia paciorkowcami są dość częste u ludzi, szczególnie dzieci.
Należy tu wymienić Streptococcus pyogenes będący przyczyną zapaleń skóry, gardła, anginy, szkarlatyny oraz Streptococcus pneumoniae wywołujący zakażenia dolnych dróg oddechowych.
Koty mające bliski kontakt z chorymi ludźmi często zarażają się paciorkowcami.
Ważne, jeśli chorujemy, aby ograniczyć kontakt ze zwierzęciem, co pozwoli zmniejszyć prawdopodobieństwo jego zarażenia.
Salmonelloza
Salmonelloza również może zostać przeniesiona z chorującego człowiek na kota.
Gruźlica
Mycobacterium tuberculosis wywołujący gruźlicę może łatwo przenieść się z człowieka na kota.
Unikajmy kontaktu zwierząt z chorymi na gruźlicę ludźmi.
Choroby wirusowe dróg oddechowych
Choroby wirusowe dotyczące dróg oddechowych, także grypa, mogą przenieść się z ludzi na kota.
Inną chorobą, którą kot może się od nas zarazić jest świnka, wywoływana przez paramyksovirus.
Choroby grzybicze i pasożytnicze
Choroby grzybicze, które mogą przenieść się z człowieka na kota to już opisana dermatofitoza, a pasożytnicze to giargioza i węgorczyca.
Chorując nie całujmy zwierząt, nie śpijmy z nimi w łóżku, unikajmy bliskiego kontaktu dla ich dobra.
Podsumowanie
Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już czym kot może zarazić człowieka, oraz czym człowiek może zarazić kota.
Bardzo ważna przy zapobieganiu tych chorób jest higiena, oraz profilaktyka przeciw pasożytnicza.
Chorowałam na tzw. ‘chorobę kociego pazura”, którą bardzo trudno i długo diagnozowano.
Każdy powinien to przeczytać, może wtedy nie byłoby opinii, że od kota domowego nie ma się czym “zarazić”, dlatego nie musi być szczepiony ani odrobaczany:/Dla przykładu piękna giardia intestinalis
Przyniosłam do domu małego kota, zainfekował mi moje 4 koty chlamydią. Walczę od 4 miesięcy z nawracającym zapaleniem spojówek i objawami kociego kataru. I nie prawdą jest, że człowiek nie może się zarazić. Moja córka jest tego przykładem. Miała dokładnie te same objawy zapalenia spojówki oka (obrzęk, zaczerwienienie, wyciek ropny z oka) zaraz po zachorowaniu drugiego kota. Wyglądała jak pozostałe koty. Wiele medycznych publikacji, jak również weterynarze prowadzący moje koty, twierdzą, że człowiek może zarazić się chlamydią od kotów. Podejrzewając zarażenie córki od kotów zrobiłam jej badania pod katem chorób odzwierzęcych, które nic nie wykazały. Najlepsze badanie pod kątem chlamydiowego zapalenia spojówek to takie jakie zrobiono u moich kotów, czyli wymaz z oka. U ludzi zatem obowiązkowo okulista i/lub lekarz chorób zakaźnych, wenerycznych, bo chlamydia może przejść na układ rozrodczy.