Basenji uznawany jest za najstarszego psa na świecie, gdyż jego prowizoryczne wizerunki widniały na malunkach ściennych skalnych jaskiń i hieroglifach, pochodzących z ok. 3600 lat p. n. e.
Przez lata psy te jako zwierzęta domowe zamieszkiwały głównie tereny starożytnego Egiptu, ale wraz z jego upadkiem, słuch po nich zaginął.
Do łask powróciły dopiero w XIX w., gdy podróżnicy europejscy zauważyli małe, nadzwyczaj ciche pieski, towarzyszące Pigmejom podczas polowań na lwy.
Basenji bowiem posiadają unikalną cechę, a mianowicie nie szczekają, a dźwięki, które wydają, przypominają jodłowanie.
Spodobało się to owym podróżnikom, którzy chętnie zabierali je ze sobą na kontynent.
Wodzowie plemion tubylców, bardzo jednak cenili sobie te zwierzęta i sprzedawali je drogo, drożej nawet niż własne córki na wydaniu.
Rasa jednak miała opory, by przyjąć się w Europie i kilkukrotnie próbowano bezskutecznie rozpocząć tam hodowlę basenji, aż do 1936 r.
Wówczas to, za sprawą angielskiej hodowczyni Oliwii Burn, która sprowadziła na Wyspy Brytyjskie pierwszych 6 basenji, powstała pierwsza linia, dająca początek współczesnym nam przedstawicielom tej rasy.
Mimo wielu pozytywnych cech tych małych piesków nie są one w naszym kraju zbyt popularne.
Zapewne wpływ na to ma niewielka liczba zarejestrowanych w ZKwP hodowli – obecnie 5, a także cena szczeniaka basenji, która wynosi od 2500 zł do około 4000 zł.
Według klasyfikacji FCI basenji należy do grupy 5.
Basenji charakter
Pies Basenji ma charakter dość nietypowy i często porównywany jest do kota.
W rodzinie, w której żyją, te psiaki wybierają sobie najczęściej jedną lub dwie osoby, z którymi nawiązują bliski kontakt.
Tak jak koty, same dbają o higienę i często się myją, poprzez wylizywanie własnej sierści.
Są niezależne, spokojne i bardzo inteligentne.
W stosunku do obcych zachowują pewną rezerwę, ale generalnie są do naszego gatunku nastawione życzliwie.
Jak wspomniano, psy basenji nie szczekają, ze względu na odmienną budowę krtani, ale nie są nieme.
Repertuar różnych dźwięków, które wydają, jest szeroki i na pewno nie cichy.
Na poniższym filmie możesz zobaczyć psa basenji i posłuchać jego szczekania
To, że są “starożytne”, nie znaczy też, że nie można nauczyć ich nowych sztuczek 😉
Można, oczywiście, ale wymagać to będzie od nas dużo cierpliwości i konsekwencji, ale jak już wyszkolimy naszego małego uparciucha, będzie on wspaniałym towarzyszem dla całej rodziny.
Basenji opis rasy
Basenji posiadają wiele charakterystycznych cech wyglądu, które nie pozwolą nam pomylić ich z żadną inną rasą.
Basenji wielkość
Są to psy średniej wielkości o delikatnym kośćcu i lekkiej budowie.
Wysokość w kłębie psa samca wynosi około 43 cm, a dla suk basenji 40 cm.
Basenji waga
Psy rasy basenji ważą około 9,5 – 11 kg.
Basenji charakterystyka rasy
- Płaska głowa, zwężająca się w kierunku czarnego nosa, nadaje jego profilowi iście egipski wygląd.
- Czoło z charakterystycznymi zmarszczkami, szczęki mocne, z kompletem zębów w zgryzie nożycowym.
- Nos czarny, oczy ciemne, w kształcie migdała, osadzone skośnie.
- Uszy spiczaste, osadzone z przodu na wierzchołku głowy.
- Elegancko wygięta szyja przechodzi w prosty grzbiet.
- Klatka piersiowa głęboka przechodzi w wyraźną talię.
- Ogon osadzony wysoko, zakręcony w specyficzny sposób nad kręgosłupem.
- Kończyny proste, długie i delikatne.
- Łapy wąskie, z dobrze wysklepionymi palcami i krótkimi pazurami, nazywane potocznie “kocią łapą”.
- Chód charakterystyczny, przypominający elegancki kłus konia.
- Włos krótki i błyszczący, przylegający.
Basenji umaszczenie
Umaszczenie basenji – czarne z białym, czerwone z białym, czarne podpalane, tricolor i pręgowane.
Białe znaczenia mogą występować na stopach, piersi i koniuszku ogona.
Basenji pielęgnacja
Basenji w zasadzie pielęgnuje się sam, myjąc sierść językiem jak kot.
Oczywiście nie znaczy to, że nie trzeba go od czasu do czasu wykąpać, ale tylko, gdy zaistnieje taka potrzeba.
Jak każdy pies krótkowłosy, nie wymaga specjalnej pielęgnacji.
Wyczesujemy go 1-2 razy w tygodniu miękką szczotką z włosia lub gumową, by usunąć martwy włos i rozprowadzić skórny film, by sierść była zdrowa i błyszcząca.
Basenji choroby
Enteropatia psów rasy basenji
Jest to schorzenie o tle autoimmunologicznym, prawdopodobnie uwarunkowane genetycznie i charakterystyczne dla psów tej rasy.
Jego istotą jest limfocytarno – plazmocytarne zapalenie błony śluzowej jelit, prowadzące do utraty białka tą drogą.
Pierwsze objawy widoczne są u psów w wieku około 3 – 4 lat i są to:
- utrata apetytu,
- biegunka,
- wymioty,
- utrata masy ciała,
- wyłysienia na bokach ciała,
- dermatoza brzegów małżowin usznych.
W badaniu krwi pojawia się hipoalbuminemia i hipoproteinemia.
Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków i glikokortykosteroidów.
Przerostowe zapalenie żołądka
Jest to schorzenie polegające na rozroście lub przeroście błony śluzowej żołądka i może dotyczyć całej jego powierzchni, lub tylko części.
Przewlekłe zapalenie tej błony śluzowej prowadzi często do nadmiernego wytwarzania kwasów żołądkowych i w konsekwencji do nadkwaśności.
Ze względu na zgrubienie jej powierzchni, pasaż pokarmu jest utrudniony w związku z czym żołądek opróżnia się wolniej.
Objawy przerostowego zapalenia żołądka u psów rasy basenji to:
- wymioty,
- brak apetytu,
- spadek masy ciała.
W leczeniu stosuje się leki przyspieszające perystaltykę (np. metoclopramid) zmniejszające ilość soku żołądkowego (np. ranitydyna) i osłaniające błonę śluzową (np. sukralfat).
Zaburzenia wchłaniania witaminy B12
Zaburzenia wchłaniania tej witaminy towarzyszą chorobom zapalnym jelit i zapaleniom trzustki, gdyż wiązanie witaminy B12 odbywa się na receptorach zlokalizowanych w ścianie jelit, przy udziale tzw. czynnika wewnętrznego, będącego składnikiem soku trzustkowego.
Choroba ta może wystąpić w każdym wieku, a jej główne objawy to:
- brak apetytu,
- przewlekła biegunka,
- spadek masy ciała,
- matowienie sierści,
- zmniejszona krzepliwość krwi.
Na rozpoznanie tej jednostki pozwala oznaczenie ilości witaminy B12 i kwasu foliowego we krwi.
Jeśli jest to schorzenie pierwotne, spada jej ilość, przy jednoczesnej normie dla kwasu foliowego.
Jeśli natomiast jej niedobór jest związany ze schorzeniem wtórnym (zapaleniem jelit lub trzustki) to ilość witaminy B12 w surowicy jest obniżona, przy jednoczesnym wzroście stężenia kwasu foliowego.
Niedobór kinazy pirogronianowej
Jest to choroba wrodzona, która na skutek niedoboru kinazy pirogronianowej – enzymu katalizującego reakcję glikolizy w erytrocytach.
Prowadzi do uszkodzenia krwinek czerwonych i w konsekwencji do niedokrwistości hemolitycznej.
Objawy niedokrwistości różnego stopnia pojawiają się już u kilkumiesięcznych szczeniąt basenji, natomiast na skutek niewydolności szpiku lub niewydolności wątroby zwierzęta najczęściej umierają w wielu około 3 lat.
Zespół Fanconiego
Jest to najbardziej chyba znana choroba genetyczna basenji.
Zachorowalność psów tej rasy na zespół Fanconiego wynosi od około 10 do nawet 30% w różnych rejonach geograficznych.
Nazwa tej jednostki pochodzi od nazwiska pediatry Guido Fanconiego, który jako pierwszy opisał ten zespół chorobowy u ludzi.
Jego istotą jest uszkodzenie kanalików nerkowych, prowadzące do zaburzeń wchłaniania zwrotnego niektórych składników moczu pierwotnego i w konsekwencji zwiększone ich wydalanie z moczem ostatecznym.
Do tych składników należą między innymi:
- sód,
- potas,
- fosforany,
- aminokwasy,
- glukoza.
Objawy kliniczne mogą się pojawić u psów w każdym wieku i nalezą do nich:
- wielomocz,
- wzmożone pragnienie,
- opóźnienie rozwoju,
- czasem krzywica.
W zaawansowanych stadiach choroby dochodzi do powstania:
- kwasicy metabolicznej,
- hiperkaliemii,
- azotemii.
W badaniach dodatkowych najbardziej znamienny jest niski ciężar właściwy moczu i obecność w nim glukozy, przy jej prawidłowym poziomie we krwi.
Nie ma specyficznego leczenia tej choroby.
Polega ono jedynie na zapobieganiu i monitorowaniu kwasicy oraz antybiotyków w celu zabezpieczenia przed infekcjami bakteryjnymi układu moczowego.
Rokowanie jest zmienne – niektóre zwierzęta przeżywają kilka lat, a inne giną w przeciągi kilku miesięcy na skutek ostrej niewydolności nerek.
Przepuklina pępkowa
Przepuklina pępkowa polega na przemieszczeniu się fragmentu trzewi przez otwór w mięśniach jamy brzusznej pod skórę.
Wspomniany otwór znajduje się na wysokości pępka i jest skutkiem niepełnego zamknięcia się mięśni w linii białej tej okolicy lub może być pozostałością po nieprawidłowym podwiązaniu pępowiny.
Rozpoznanie przepukliny nie nastręcza trudności, gdyż jej objawy są dość charakterystyczne.
Leczenie polega na wykonaniu zamknięcia chirurgicznego.
W pozostałych przypadkach, przy stałej kontroli rozmiarów wrót, można odczekać do ok. 6 miesiąca – do czasu zmniejszenia się wysokiego ryzyka znieczuleniowego.
Czy warto zdecydować się na basenji?
Basenji to rasa, która posiada wiele zalet, ale, jak każdy, ma też swoje wady.
Są to psy:
- bardzo inteligentne,
- spokojne,
- zrównoważone.
Ze względu na niewielkie rozmiary i niekłopotliwą pielęgnację idealnie odnajdą się zarówno w małych mieszkaniach jak i większych domach w mieście.
Są wesołe, pozytywnie nastawione do ludzi i lubią się bawić.
Charakteryzuje je także wysoki stopień niezależności co w połączeniu z bystrością i dużą dozą ciekawości otaczającego świata, może być mieszanką wybuchową.
Basenji nie lubią się nudzić i chętnie same poszukają sobie rozrywki, jeśli im jej nie zapewnimy.
Wiązać się może to oczywiście ze zniszczeniem lub utratą pewnych sprzętów 😉
Basenji są też dobrymi stróżami, ale szczekają i nie robią hałasu bez powodu.
Rozmowa z nimi może być również ciekawym doświadczeniem, gdyż gama dźwięków, jaką się posługują, jest dość imponująca.
Psy te przywiązują się do właścicieli, ale nie chodzą za nimi krok w krok, raczej mają własny tryb życia, podobnie jak koty.
Szkolenie tych psów wymaga na pewno sporo cierpliwości i konsekwencji, ale na pewno się opłaci.
Dobrze ukształtowany za młodu basenji będzie idealnym kompanem zarówno w życiu codziennym, jak i podczas rodzinnych wypraw.
Niech tylko wiewiórki i inne stworzenia mają się na baczności, gdyż nasz pies będzie je z uporem maniaka gonić do utraty tchu 🙂
