Fila brasileiro zwany inaczej mastifem brazylijskim (Brazilian Mastiff) lub brazylijskim molosem (Brazilian Molloser) to rasa powstała oczywiście w Brazylii, natomiast człon “fila” odnosi się do słowa filar, które w języku portugalskim oznacza “zabezpieczać” lub “trzymać” co nawiązuje do sposobu działania tych psów w terenie.
Owe czworonogi wywodzą się od sprowadzonych na teren Ameryki Południowej psów bojowych, przybyłych na statkach hiszpańskich i portugalskich konkwistadorów w XVI wieku.
Ze względu na ich groźny wygląd i silny charakter wykorzystywano je przede wszystkim jako psy obronne, stróżujące oraz polujące, głównie na pumy i jaguary.
Pilnowały one także stad bydła przed drapieżnikami, a w czasach, gdy niewolnictwo w Brazylii kwitło i było legalne, psy te strzegły również niewolników i namierzały uciekinierów, nie pozwalając im się ruszyć do przybycia pana.
Po kojarzeniu z innymi rasami takimi jak mastify neapolitańskie, bloodhoundy, czy buldogi powstał ówcześnie nam znany wzorzec fili zaakceptowany przez FCI w 1984 r. Fila jest narodową rasą Brazylii, a legendarna wierność psów była inspiracją dla regionalnego powiedzenia “Wierny jak fila”.
Obecnie fila brasileiro wciąż budzi grozę, mimo iż nie jest już psem bojowym, a jego charakter jest łagodniejszy niż lata temu.
Według klasyfikacji FCI fila brasileiro należy do grupy 2.
Fila brasileiro charakter
Fila brasileiro to pies, który wbrew pozorom z natury jest opanowany i łagodny.
W stosunku do swoich właścicieli jest wierny, lojalny i bezgranicznie oddany.
Tak zwany czarny PR natomiast związany jest głównie z nieufnością wobec obcych oraz chęcią obrony siebie lub innych w obliczu zagrożenia.
Molosy te są odważne, waleczne, nieustępliwe, a sprowokowane szybko i skutecznie przystępują do ataku. Czyni to z nich świetnych stróży, obrońców oraz myśliwych, aczkolwiek w niewłaściwych rękach mogą stać się groźnym i niebezpiecznym narzędziem.
Opisuje się u nich zjawisko tzw. ojerizy. Słowo to pochodzi z języka hiszpańskiego i oznacza dosłownie “niechęć”, “wstręt” lub “awersję”.
U psów tej rasy objawia się ona jako wrodzona niechęć i nieufność do obcych i zauważalna może być już u szczeniąt.
Jest to cecha, którą można w pewien sposób ujarzmić poprzez odpowiednią socjalizację, ale nie można się jej zupełnie wyzbyć, zatem odwiedzających nas nowych znajomych trzeba uczulić na spokojne i nienachalne postępowanie z psem.
Kluczem do odpowiedniego wychowania psa jest odpowiedzialny, doświadczony i charyzmatyczny opiekun, a nie jak to się czasem zdarza, osoba, która próbuje podbudować własne ego posiadaniem tego typu groźnej rasy.
Fila brasileiro opis rasy
Fila brasileiro to pies duży o masywnej i zwartej budowie oraz prostokątnej, proporcjonalnej sylwetce.
Wysokość
Wysokość w kłębie psa samca wynosi 65 – 75 cm, a w przypadku suk 60 – 70 cm.
Waga
Dorosły pies waży minimum 50kg, a suka powyżej 40kg.
Wygląd
- Głowa ciężka i masywna, widziana z góry ma kształt wpisanej w trapez gruszki.
- Czaszka szeroka z widocznym zakrzywieniem od stopu do guza potylicznego, dobrze wykształconymi łukami brwiowymi i słabo zaznaczonym stopem.
- Kufa podobnej długości co czaszka, szeroka i głęboka z tzw. rzymskim nosem.
- Wargi obwisłe – ich dolne krawędzie tworzą literę “U”.
- Zęby mocne, ustawione w zgryzie nożycowym lub cęgowym.
- Nozdrza barwy czarnej, dobrze wykształcone.
- Oczy w kształcie migdała, szeroko rozstawione o barwie zależnej od umaszczenia – od ciemnoorzechowej po żółtą.
- Opadające dolne powieki nadają pyskowi psa charakterystyczny, melancholijny wyraz.
- Uszy grube i zwisające, w kształcie litery “V”, zaokrąglone na końcach.
- Szyja muskularna z wyraźnym podgardlem.
- Tułów szeroki, pokryty luźną skórą ze wzniesioną ku tyłowi linią grzbietu i dobrze zaznaczonym kłębem.
- Klatka piersiowa głęboka z dobrze wysklepionymi żebrami i zarysowanym mostkiem.
- Brzuch lekko podkasany, a zad zaokrąglony i położony nieco wyżej niż kłąb.
- Ogon szeroki u nasady i zwężający się ku końcowi.
- Kończyny przednie równoległe o dobrze wysklepionych palcach i mocnych pazurach.
Kończyny tylne lżejsze i dobrze umięśnione. - W ruchu pies sprężysty i zwrotny.
Charakterystyczny jest dla nich tzw. chód wielbłądzi, czyli inochód oraz stosunkowo szybki galop.
Umaszczenie
Okrywa włosowa gładka, krótka i przylegająca.
Dopuszczalne każde umaszczenie jednolite z wyjątkiem białego i mysiego oraz maści marmurkowych i łaciatych.
Dopuszczalne również pręgowanie, czarna maska i niewielkie znaczenia barwy białej na łapach, piersi i końcówce ogona. Skóra na całym ciele gruba i luźna.
Pielęgnacja psa
Fila brasileiro to rasa mało wymagająca w kwestii pielęgnacji.
Krótka sierść potrzebuje wyczesania minimum raz w tygodniu w celu usunięcia wypadającego martwego włosa.
Poziom linienia uznawany jest za średni, ale ze względu na spore rozmiary czworonoga, sierści również będzie proporcjonalnie więcej, niż u liniejącego w tym samym stopniu psa rasy małej.
Większej uwagi wymagają uszy oraz fałdy skórne na pysku, które należy regularnie czyścić z resztek pokarmu i innych pozostałości, które mogą się między nimi ukryć i wywołać miejscową infekcję.
Psy te również znacznie się ślinią, zwłaszcza po piciu i jedzeniu, a gdy zaczną się otrzepywać, lepiej mieć przy sobie ręcznik, bo będzie sporo sprzątania.
Zalecane jest przyzwyczajanie psa do zabiegów takich jak kąpiele, czy czyszczenie zębów tak wcześnie, jak to tylko możliwe.
W przeciwnym wypadku nie będziemy mogli u dorosłego psa nawet obciąć pazurów bez uprzedniej sedacji, jak również niemożliwe będzie jakiekolwiek badanie lekarsko-weterynaryjne.
Ze względu na zwiększone ryzyko rozszerzenia żołądka, jak w przypadku większości dużych ras, zalecane jest karmienie dorosłego psa przynajmniej 2 razy dziennie.
Stosować możemy karmy gotowe przeznaczone dla ras dużych i olbrzymich lub przygotowywać posiłki samemu, dbając o odpowiedni bilans składników odżywczych.
Wartość kaloryczna dostosowana musi być do aktywności i masy ciała zwierzęcia.
Fila brasileiro choroby
W przypadku fila brasileiro trudno jest mówić o konkretnych predyspozycjach do chorób związanych z rasą, gdyż mało jest informacji na temat przeprowadzanych w tym kierunku badań.
Niemniej jednak istnieją schorzenia, które możemy u nich spotkać z większą częstotliwością, a należą do nich:
Kruchość skóry
Kruchość skóry to rzadko występujące, wrodzone zaburzenie struktury tkanki łącznej znane również pod nazwą astenii skóry lub zespołu Ehlersa –Danlosa.
Na skutek niedoboru kolagenu skóra jest nadmiernie rozciągliwa lub krucha, przez co łatwo ulega rozerwaniu, które trudno się goi i trudno je również zaadaptować poprzez założenie szwów.
Astenii towarzyszyć mogą też dodatkowe schorzenia, takie jak np. przepukliny, zwichnięcie soczewki, czy zaćma. Dla potwierdzenia nadmiernej rozciągliwości stosuje się tzw. wskaźnik rozciągliwości obliczany ze wzoru:
EI=wysokość fałdu skórnego na grzbiecie/odległość od guzowatości potylicznej do ogona x 100
Wartości wskaźnika powyżej 14,5 świadczy o astenii.
Brak jest specyficznego leczenia, ale według niektórych doniesień, podawanie dużych dawek witaminy C sprzyja zmniejszeniu objawów choroby.
Zwierzę chore na astenię powinno być traktowane delikatnie, wyprowadzane tylko na smyczy i regularnie odpchlane w celu uniknięcia prowokującego do samookaleczeń świądu.
Psy obarczone tym defektem powinny zostać wykluczone z rozrodu.
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych jest jedną z najczęściej występujących chorób zwyrodnieniowych stawów u psów.
Schorzenie to warunkowane jest przez wiele genów oraz środowisko.
Do czynników sprzyjających rozwinięciu się HD zaliczamy m.in. nieprawidłowe żywienie szczeniąt w okresie wzrostu, czy zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne.
Szczenięta w momencie urodzenia mają prawidłowe stawy biodrowe, a dopiero później, na skutek zaburzenia równowagi pomiędzy rozwojem tkanek twardych i miękkich, rozwijają się jej symptomy.
Niedokładne dopasowanie głowy kości udowej do panewki kości biodrowej powoduje występowanie luźności w stawie i prowadzi do powstawania zmian o charakterze zwyrodnieniowym, zniekształcającym oraz do patologicznych zwichnięć.
Objawy dysplazji są zauważalne u psów w wieku 6 – 12 miesięcy, ale czasem mogą pojawić się trochę wcześniej – u szczeniąt 2-miesięcznych.
Objawy HD to:
- niechęć do ruchu,
- trudności przy wstawaniu,
- częste pokładanie się i przysiadanie,
- królicze skoki,
- sztywny chód.
Rozpoznanie stawia się na podstawie danych uzyskanych w trakcie przeprowadzonego wywiadu, badania klinicznego oraz zdjęcia rentgenowskiego w sedacji.
Leczenie może być farmakologiczne lub chirurgiczne.
Dysplazja stawów łokciowych
Dysplazja stawów łokciowych jest zaburzeniem rozwojowym, polegającym na nieprawidłowym wykształceniu struktur, które są składowymi stawu łokciowego.
Dysplazja obejmuje 4 podjednostki, które mogą występować łącznie lub niezależnie od siebie, a są to:
- nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy,
- fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego,
- osteochondroza kłykcia kości ramiennej,
- niedopasowanie powierzchni stawowych.
Schorzenie objawia się kulawizną jednej lub obu kończyn piersiowych u psów w wieku 6 – 12 miesięcy.
Dodatkowo obserwuje się niechęć do zginania łap w stawie łokciowym oraz bolesność i obrzęk stawów po wysiłku.
W ustaleniu rozpoznania niezbędne jest badanie kliniczne oraz zdjęcie RTG.
Leczeniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny.
Rozszerzenie i skręt żołądka
ORŻ, czyli ostre rozszerzenie żołądka polega na nagłym powiększeniu jego rozmiarów na skutek przeładowania zbyt dużą ilością karmy, płynów lub gazów z pokarmów łatwo ulegających fermentacji.
Rozszerzeniu sprzyja także zbyt łapczywe pobieranie pokarmu oraz aktywność fizyczna w krótkim czasie po posiłku.
Pierwsze objawy wskazujące na ORŻ to:
- niepokój,
- odbijanie,
- ślinotok,
- powiększenie obrysu powłok brzusznych.
Jeśli dodatkowo dojdzie do skrętu obserwujemy m.in.:
- bezskuteczne próby wymiotowania,
- bladość błon śluzowych,
- utratę przytomności.
Pogłębiające się w szybkim tempie zaburzenia krążeniowo-oddechowe bez szybkiej pomocy prowadzić mogą do wstrząsu i śmierci zwierzęcia.
W przypadku rozszerzenia najczęściej przeprowadza się sondowanie lub płukanie żołądka, a w przypadku skrętu niezbędna jest operacja.
Rozszerzenie żołądka ze skrętem jest stanem zagrażającym życiu zwierzęcia więc rokowanie w przypadku wystąpienia tego schorzenia jest ostrożne do niepomyślnego.
Ektropium
Ektropium to wada powiek polegająca na wywinięciu się ich części na stronę zewnętrzną, co powoduje odsłonięcie spojówki, która poprzez niedostateczne nawilżenie często ulega zapaleniom.
Duża część przypadków ektropium nie wymaga leczenia, a jedynie odpowiedniej higieny, ale przy nawracających objawach poleca się korekcję chirurgiczną
Entropium
Entropium to wada powiek polegająca na wwinięciu się ich części lub całego brzegu do wewnątrz, co powoduje tarcie powierzchni rogówki przez rosnące na powiece włosy i rzęsy.
Przy wrodzonym ektropium objawy widoczne są najczęściej u szczeniąt w wieku kilku miesięcy, ale mogą pojawić się również u zwierząt ok. 2-letnich.
Entropium towarzyszyć może łzawienie, kurcz powiek i przewlekłe uszkodzenia powierzchni rogówki.
Entropium wymaga często korekcji chirurgicznej.
Cherry Eye
Cherry eye, czyli tzw. wiśniowe oko to inaczej mówiąc wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki.
Schorzenie to obserwuje się najczęściej u psów do 2 roku życia.
Gruczoł wypadać może tylko w jednym oku lub w obydwu na raz.
Klinicznie cherry eye wygląda jak błyszcząca, gładka, kulista tkanka wystającą spod trzeciej powieki, czyli widoczna w przyśrodkowym kącie oka.
Leczeniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny wszycia gruczołu lub jego usunięcia.
Usunięcie całkowite może wiązać się z powikłaniem w postaci zespołu suchego oka.
Dla kogo fila brasileiro będzie idealnym psem?
Życie z fila brasileiro ma swoje plusy i minusy, ale przed zakupem takiego psa trzeba się naprawdę dobrze zastanowić.
Fila uważana jest za jedną z najlepszych na świecie ras psów obronnych i stróżujących.
Psy te są niezwykle czujne, nieufne wobec obcych i gotowe do obrony zawsze i wszędzie. Znane są także ze swojej ekstremalnej wręcz lojalności do swoich właścicieli.
Jeśli ich posiadaczem będzie osoba samotna staną się “psami jednego pana”, jeśli będą żyły w rodzinie, wszystkich jej członków obdarzą jednakowym uczuciem i zaufaniem.
Kontrowersyjne wydaje się posiadanie takiej rasy, jeśli mamy małe dzieci.
Z jednej strony szczeniaki wychowujące się z maluchami uczą się od początku łagodnego i delikatnego względem nich postępowania, ale z drugiej strony, mogą błędnie zinterpretować niektóre zachowania w trakcie głośnej zabawy i potraktować je jako atak na członka rodziny, co skutkuje natychmiastową reakcją obronną.
W kwestii aktywności ruchowej jeden półgodzinny spacerek po osiedlu to dla nich zdecydowanie za mało.
Potrzebują one solidnej dawki biegu, aportowania czy innej zabawy pozwalającej im się wyżyć i dać upust nagromadzonej energii.
Na spacery wyprowadzamy je na smyczy, a spuszczamy jedynie w miejscach bezpiecznych i najlepiej ogrodzonych.
Większość mastifów brazylijskich będzie miała problem z przystosowaniem się do życia w mieszkaniu, niezbędna jest dla nich możliwość swobodnego wybiegu i pilnowania czujnym okiem naszego dobytku.
Na potencjalne zagrożenie reagują często głośnym szczekaniem, co może uprzykrzyć życie sąsiadom. Ogrodzenie posesji powinno być wysokie i solidne, by pies nie mógł go w żadnym wypadku sforsować.
Fila brasileiro nie jest oczywiście rasą dla każdego, a nawet mówi się, że jest rasą nie nadającą się dla większości i jej wychowanie wymaga bezwzględnie osoby z doświadczeniem, charyzmatycznej, pewnej siebie i stanowczej, ale nie agresywnej i okrutnej.
To jak pies zostanie wychowany i w jakim środowisku będzie żył wpłynie na pewno na cechy, które przejawią się u osobnika dorosłego.
I to co najistotniejsze czyli socjalizacja i szkolenie psa rozpoczęte tak wcześnie, jak to tylko możliwe.
Jeśli mamy już w domu szczeniaczka, warto zapraszać do niego gości, by zapoznał się on z różnymi sytuacjami.
Psy te potrzebują sporo czasu nim kogoś zaakceptują i nie możemy ich do tego zmuszać ani tego procesu przyspieszać. Bywają takie sytuacje, gdy np. do mieszkania z dorosłym psem wprowadzi się współlokator i mimo jego najszczerszych chęci nawiązania dobrych stosunków z filą, może on nie zostać przez nią nigdy zaakceptowany.
I jeszcze jedna ważna informacja – fila brasileiro figuruje na liście psów zakazanych w Wielkiej Brytanii co będzie miało duże znaczenie, jeśli będziemy chcieli się tam przeprowadzić lub choćby pojechać na wakacje.
Podobna sytuacja spotka nas m.in. w Norwegii na Litwie, czy Malcie, zatem przed wyjazdem zagranicznym z psem musimy upewnić się, czy dany kraj nie ma tego typu obostrzeń, żeby na granicy nie spotkała nas niemiła niespodzianka.
Istotną informacją jest też to, że zakaz posiadania/wprowadzania psów na teren tych państw nie tyczy się tylko psów rodowodowych, ale i tzw. psów w typie, czyli mieszańców mających domieszkę zakazanej rasy.
