Karelski pies na niedźwiedzie (karelian bear dog) to szpic myśliwski. Ten pies myśliwski wykorzystywany był przed laty przede wszystkim do polowań grubą zwierzynę: dziki, wilki, łosie, rysie oraz oczywiście niedźwiedzie, skąd rasa wzięła swoją nazwę. Drugi jej człon odnosi się do regionu, w którym wyhodowano jej pierwszych przedstawicieli, czyli do Karelii, która obecnie jest autonomiczną republiką wchodzącą w skład Rosji, ale historycznie część jej ziem należała do Finlandii i to właśnie to państwo uznawane jest dziś za kraj pochodzenia karelczyków.
Charakterystyczny sposób działania tych psów, czyli ciche podejście zwierzyny i szczekanie dopiero podczas wystawiania, stał się ich znakiem rozpoznawczym, cenionym przez myśliwych.
Ponadto karelski pies na niedźwiedzie wyróżnia się dużą wytrzymałością fizyczną, świetnym węchem i orientacją w terenie oraz wysoką odpornością na niekorzystne warunki środowiskowe.
Psy tej rasy również pełniły funkcję stróży, strzegąc domostw należących do fińskich i rosyjskich chłopów.
Początkowo karelskie psy na niedźwiedzie miały umaszczenia czerwone, czerwono-szare oraz biało czarne, ale rozpoczęta w 1936 roku ich oficjalna hodowla preferowała tylko osobniki czarno-białe.
Szeregi karelskich psów na niedźwiedzie rozrastały się w szybkim tempie, ale zdziesiątkowała je wojna fińsko-rosyjska mająca miejsce w latach 1939 – 1940. Na szczęście hodowla psów została odbudowana, aczkolwiek psy tej rasy wykorzystuje się zasadniczo zgodnie z ich pierwotną użytkowością, w szczególności do polowań na dziki i łosie, a także jako psy ratownicze oraz zaprzęgowe.
Karelczyki są także szkolone do tzw. bear shepherdingu, gdzie przepędzają niedźwiedzie, które za bardzo zbliżają się do siedlisk ludzkich. Karelskie psy na niedźwiedzie uczone są nie ataku na te zwierzęta, a jedynie skierowania ich na właściwą ścieżkę, podobnie jak psy pasterskie kierują stadem owiec.
Dziś karelski pies na niedźwiedzie jest jedną z popularniejszych ras psów w krajach skandynawskich i Finlandii, a w ojczystym języku woła się na nie po prostu Karjalankarhukoira ☺ Wzorzec oficjalnie zatwierdzono w 1945 roku.
Według klasyfikacji FCI karelski pies na niedźwiedzie należy do grupy 5.
Karelski pies na niedźwiedzie charakter
Słysząc nazwę karelski pies na niedźwiedzie, spodziewamy się bezwzględnej i krwiożerczej bestii, która bez problemów jest w stanie powalić niedźwiedzia. Nie jest to obraz do końca prawdziwy, aczkolwiek psy te raczej nie nadają się na domowego pupilka.
Oczywiście są one jak najbardziej związane z właścicielami, lojalne wobec nich i uczuciowe, ale przede wszystkim są to psy pracujące. Wymagają dużo ruchu, a także przestrzeni i wolności.
Karelskie psy na niedźwiedzie są urodzonymi łowcami, ale lubią też pływanie, aportowanie, górskie wędrówki, a nawet zabawę w chowanego.
Są indywidualistami i preferują pracę po swojemu, co czyni je dość trudnymi w układaniu.
Psy tej rasy charakteryzują się żywym usposobieniem oraz opanowaniem, choć sprowokowane przez innego czworonoga reagują szybko i nieustępliwe. Są odważne, silne i bardzo pewne siebie.
W stosunku do obcych karelskie psy na niedźwiedzie są podejrzliwe, ale nie agresywne. Szkolenie ich wymaga dużo cierpliwości i konsekwencji, ale czas włożony w ich ułożenie psa na pewno się opłaci.
Karelski pies na niedźwiedzie wygląd
Karelski pies na niedźwiedzie to pies średniej wielkości, mocnej budowy o lekko prostokątnej sylwetce (wysokość w kłębie nieco mniejsza niż długość tułowia).
Wielkość i waga psa
| Wielkość psa w kłębie | 57 cm |
| Waga psa | 25 – 28 kg |
| Wielkość suki | 52 cm |
| Waga suki | 17 – 20 kg |
Karelski pies na niedźwiedzie opis rasy
| Głowa | Mocna o trójkątnym kształcie i słabo zaznaczonym stopie. |
| Kufa | Głęboka, lekko zwężająca się ku czarnej trufli nosa. |
| Szczęki | Silne z kompletem zębów ustawionych w ciasnym zgryzie nożycowym. |
| Oczy | Małe i ciemne o czujnym wyrazie. |
| Uszy | Średniej wielkości, stojące. |
| Szyja | Umięśniona, średniej długości, wysklepiona. |
| Tułów | Mocny, z wyraźnym kłębem (zwłaszcza u samców), prostym grzbietem, krótkimi lędźwiami i łagodnie opadającym zadem. |
| Klatka piersiowa | Pojemna, sięgająca do łokcia, a brzuch nieznacznie podkasany. |
| Ogon | Wysoko osadzony, zawinięty łukowato nad grzbietem. |
| Kończyny | Zarówno kończyny tylne jak i przednie są mocne, proste i równoległe. |
| Łapy | Zwarte ze sprężystymi opuszkami. |
Umaszczenie karelczyków
Okrywa włosowa dwuwarstwowa:
- twardy włos okrywowy,
- miękki podszerstek.
Karelski pies na niedźwiedzie na szyi, grzbiecie oraz tylnej części ud sierść ma wyraźnie dłuższą.
Umaszczenie czysto czarne lub biało-czarne (wyraźne białe znaczenia). Czerń może mieć odcień lekko brązowy.
Pielęgnacja i żywienie karelskich psów na niedźwiedzie
Pielęgnacja karelskich psów na niedźwiedzie nie jest zbyt skomplikowana, w końcu są to psy myśliwskie, których przeznaczeniem jest praca w trudnych warunkach, zatem utrzymanie ich wyglądu musi odbywać się niewielkim nakładem czasu i energii.
Sierść psa wyczesujemy raz w tygodniu, by pozbyć się martwego włosa, który w dużej ilości wypadać będzie dwa razy w roku, przy wymianie okrywy na letnią i zimową. Kąpiel psa stosujemy w razie potrzeby.
Karelczyki są mało wybredne jeśli chodzi o karmę dla psów i zjedzą praktycznie wszystko, a największą frajdę przyniosą im resztki z rozebranej zwierzyny, w której upolowaniu miały swój udział.
W żywieniu karelskich psów na niedźwiedzie możemy stosować zarówno gotowe karmy dla psów, jak i posiłki przyrządzane w domu. Dawkując ilość pokarmu zwracamy uwagę na masę ciała i aktywność naszego zwierzęcia.
Karelski pies na niedźwiedzie choroby
Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawów biodrowych jest jedną z najczęstszych chorób zwyrodnieniowych występujących u psów.
Jej istotą jest wadliwe ukształtowanie i niedopasowanie elementów wchodzących w skład stawu biodrowego, a ściślej główki kości udowej i panewki kości biodrowej.
Za wystąpienie i rozwój dysplazji odpowiada wiele różnych genów oraz czynniki środowiskowe, takie jak sposób żywienia psa w okresie wzrostu oraz ilość i jakość zapewnianego szczenięciu ruchu.
Spłycenie panewki i zmiana kształtu głowy kości udowej prowadzą do zaburzenia mechaniki i powstania w stawie luźności, która zwiększa się wraz ze wzrostem obciążenia – np. nadmiernej masy ciała, a zbyt intensywny trening prowadzić może do mikrouszkodzeń chrząstki stawowej i nadwichnięć.
Pierwsze objawy HD zauważane są zwykle u psów w wieku od ok. 6 do 12 miesięcy i są to niechęć do ruchu, trudności przy wstawaniu, częste pokładanie się i przysiadanie, czasem kulawizna.
Rozpoznanie dysplazji lekarz weterynarii stawia na podstawie danych uzyskanych w trakcie przeprowadzonego wywiadu, badania ortopedycznego oraz zdjęcia RTG wykonanego na zwierzęciu poddanym sedacji.
Zalecane jest wykonanie profilaktycznego RTG po 4 miesiącu życia w celu oceny stawów biodrowych i podjęcia ewentualnych działań, takich jak ograniczenie ruchu, zmiana diety, czy leczenie operacyjne.
U psów starszych u których zabiegi operacyjne nie są wskazane, często stosuje się leczenie paliatywne w postaci leków przeciwzapalnych i leków przeciwbólowych mających na celu poprawienie komfortu życia.
Coraz częściej sięga się po metody innowacyjne z wykorzystaniem komórek macierzystych, własnych cytokin organizmu oraz kwasu hialuronowego.
Zaćma u karelskich psów na niedźwiedzie
Zaćma (cataracta) to choroba polegająca na stopniowym i postępującym zmętnieniu soczewki, prowadzącym do upośledzenia procesu widzenia, a z czasem do całkowitej ślepoty psa.
Przyczyny schorzenia mogą być różne, a wśród nich wymienia się m.in.:
- mutacje genowe,
- pasożyty,
- czynniki żywieniowe,
- choroby metaboliczne,
- urazy mechaniczne.
Niezależnie od przyczyny w soczewce zachodzą podobne zmiany, prowadzące do wytrącania się nierozpuszczalnych białek zmniejszających jej przezierność.
Jest wiele rodzajów zaćmy, natomiast w odniesieniu do predyspozycji rasowej mówimy zwykle o zaćmie dziedzicznej, warunkowanej przypuszczalnie przez gen autosomalny recesywny.
Rozpoznanie opiera się na badaniu oka z użyciem oftalmoskopu lub lampy szczelinowej.
Jedyną możliwością leczenia jest zabieg chirurgiczny, do którego pacjent musi zostać zakwalifikowany.
Wykonuje się go metodą fakoemulsyfikacji, która polega na rozbiciu mas soczewki przy użyciu ultradźwięków, odessaniu ich i wszczepieniu soczewki sztucznej.
Karłowatość przysadkowa
Karłowatość przysadkowa to rzadko spotykana choroba związana z niedoborem hormonu wzrostu (STH), który wytwarzany jest przez przysadkę.
U karelskich psów na niedźwiedzie schorzenie to jest dziedziczne i dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny.
Mniema się, że zanik komórek przysadki jest następstwem ucisku przez powstające w obrębie kieszonki Rathkego torbiele.
Niedoczynność przysadki prowadzić może również do niedoboru innych hormonów takich jak ACTH czy TSH.
Pierwsze objawy karłowatości obserwuje się u szczeniąt w wieku 3-4 miesięcy a są to:
- zahamowanie wzrostu przy zachowaniu prawidłowych proporcji,
- wyłysienia,
- nastroszona, matowa i odbarwiona okrywa włosowa,
- ścieńczenie skóry,
- płochliwość/agresja.
W rozpoznaniu przydatne jest badanie krwi z oznaczeniem IGF – 1 oraz wykonanie testu z ksylazyną, która u zdrowego psa prowadzi do wzrostu stężenia STH we krwi.
Leczenie polega na podawaniu somatotropiny lub medroksyprogesteronu, ale rokowanie jest ostrożne, gdyż terapie te mają ograniczoną skuteczność.
Dla kogo karelski pies na niedźwiedzie będzie idealną rasą?
Karelski pies na niedźwiedzie jest rasą specyficzną, ukierunkowaną w zasadzie na konkretny rodzaj pracy, więc najczęściej o jego nabyciu myślą osoby aktywnie polujące.
Ze względu na duży indywidualizm psy tej rasy nie są polecane dla osób początkujących, gdyż postępowanie z nimi wymaga dużo cierpliwości i znajomości psiej psychiki.
Rzadko zdarza się, by karelski pies był w rękach “cywili”, ale jest to korzystnym zjawiskiem, gdyż psy w typie pierwotnym nie nadają się raczej na domowe przytulanki, zatem życie w bloku i jeden dłuższy spacer dziennie byłyby dla nich udręką.
Psy tej rasy przyzwyczajone są do zimnych warunków klimatycznych i często przebywanie w domu, w którym temperatura jest odpowiednio dostosowana do ludzkiego komfortu cieplnego, będzie dla nich za wysoka. Podobnie w lecie karelskie psy na niedźwiedzie będą szukały cienia i chętniej przebywały w ogrodzie lub na balkonie, niż w czterech ścianach.
Karelskie psy na niedźwiedzie cenią sobie też swobodę, samodzielne działanie, a najwięcej satysfakcji sprawia im po prostu praca.
To, że są samotnikami, nie oznacza, że stronią od ludzi, wręcz przeciwnie. Z właścicielem są bardzo związane emocjonalnie i chętnie pobawią się z dziećmi, ale nie tolerują z ich strony zaczepek.
Idealny właściciel dla tej rasy psów to osoba aktywna, uprawiająca sport, a najlepiej oczywiście polująca.
Ważna dla karelskiego psa na niedźwiedzie jest również możliwość swobodnego wybiegu i spędzania czasu na łonie natury. Silny instynkt łowcy u tej rasy psów sprawia, że pogonią za potencjalną zdobyczą, zatem w mieście powinny być spuszczane ze smyczy jedynie na terenach ogrodzonych, np. wybiegach dla psów.
W Polsce rasa tych psów jest mało popularna, więc wymarzonego szczeniaka karelskiego psa na niedźwiedzie sprowadzić będziemy musieli najprawdopodobniej z hodowli zza granicy. Cena szczeniaka karelskiego psa na niedźwiedzie z dobrej hodowli oscyluje w granicach 2500zł.
