Kichanie u kota: dlaczego kot kicha i jak mu pomóc [lek wet Katarzyna Hołownia]

Czym jest kichanie? Kichanie u kota jest odruchem obronnym – gwałtowną reakcją organizmu na zanieczyszczenia znajdujące się na powierzchni górnych dróg oddechowych, konkretnie nosa.

We wnętrzu jamy nosowej u kota znajdują się małżowiny nosowe, tworzące system filtrujący i ogrzewający powietrze, które dostaje się dalej do dróg oddechowych.

Błona śluzowa, którą małżowiny są wyścielone, jest bardzo wrażliwa na ciała obce, nawet bardzo niewielkich rozmiarów.

Kiedy drobinki dostaną się do nosa i osiądą na niej, pobudzane są  zakończenia nerwów, które stymulują ośrodki odpowiedzialne za kichanie, znajdujące się w pniu mózgu oraz w rdzeniu przedłużonym.

W trakcie kichnięcia krtań kurczy się a mięśnie brzucha napinają się.

Siła kichnięcia jest tak duża, że może wpłynąć na rytm serca, wyrzucane powietrze jest rozpylane na dużą odległość.

Jakie są przyczyny kichania u kotów?

Kiedy jest to objaw niepokojący, a kiedy można powiedzieć pupilowi “na zdrowie” i zapomnieć o tym incydencie?

Czy każde kichnięcie powinno być skontrolowane przez lekarza weterynarii?

Postaram się odpowiedzieć na te pytania w poniższym artykule.

Dlaczego kot kicha?

Przyczyn kichania u kota jest wiele. Poniżej znajdziesz najczęstsze z nich.

Kichanie z powodu alergii

Do przyczyn niezakaźnych należą na przykład alergia, inaczej nadwrażliwość.

Kichanie jest zwykle objawem alergii wziewnej, czyli na przykład na pyłki.

Do najbardziej uczulających pyłków zaliczane są te z traw, ale także z brzozy i wierzby.

Kichaniu towarzyszy wtedy zaczerwienienie i rozpulchnienie spojówek, surowiczy wypływ z nosa i oczu.

Mimo tego kot często ma dobry humor i jest skory do zabawy, nie występuje też pogorszenie apetytu.

Nie obserwuje się także podwyższenia temperatury.

Obecność pyłków w powietrzu bardzo często działa drażniąco nawet na te koty, które nie są alergikami.

Duże zagęszczenie tych substancji w powietrzu podrażni nawet najbardziej wytrzymały koci nos.

Każdy pacjent jest inny – i każde kichnięcie jest inne. Ciężko jest zastosować uniwersalny przewodnik po kocich kichnięciach.

Co jeśli przy kichaniu występują inne objawy?

Smog

Zanieczyszczone powietrze podrażnia błony śluzowe nosa nie tylko u kotów, ale też u innych zwierząt a także u ludzi.

Organizm broni się przed smogiem, jak tylko może – a kichanie jest przecież mechanizmem obronnym.

Jeśli zatem nasilone kichanie jest obserwowane w okresie jesienno – zimowym i nie towarzyszy mu wypływ z nosa, ani pogorszenie ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia, najprawdopodobniej przyczyną jest właśnie smog.

Dym papierosowy lub kurz

Obecność dymu papierosowego lub kurzu w powietrzu bardzo często doskwiera naszym pupilom.

Bierne palenie tytoniu to najgorsze, co opiekun może zafundować swojemu kotu.

Bardzo często ekspozycja na dym papierosowy powoduje podrażnienie błony śluzowej w drogach oddechowych oraz odruch kichania a w dalszej przyszłości zwiększoną podatność na astmę, choroby oskrzeli oraz predyspozycje do nowotworzenia tkanek.

Rzucenie palenia wychodzi na zdrowie nie tylko właścicielom kotów, ale także ich czworonogom.

Ekspozycja na intensywne światło słoneczne

Ekspozycja na intensywne światło słoneczne jest bardzo ciekawą przyczyną ataku kichania.

Już Arystoteles zauważył tą zależność u ludzi i opisał ją.

Dotyczy co prawda w głównej mierze człowieka, jednak wiele kotów również kicha podczas kąpieli słonecznych lub nagłej ekspozycji na światło.

Jedna z teorii o przyczynach powstawania tego odruchu mówi o nadmiernej stymulacji gałki ocznej.

Nerw wzrokowy, doprowadzając gwałtowny i intensywny impuls do mózgu, pobudza też sąsiadujące ośrodki – w tym ośrodek kichania.

Nie jest to teoria udowodniona naukowo, jednak kto z nas nigdy nie kichnął wychodząc na słońce?

Ciała obce w nosie kota

Ciało obce znajdujące się w nosie jest kolejną, niezakaźną przyczyną kichania u kota.

Ciekawski koci nos często ma kontakt z różnymi substancjami, trawami, kłosami.

Wystarczy jeden, mocny wdech w nieodpowiednim miejscu i fragment trawy, kłosa, sierści, igliwia lub drobnego nasionka może zostać zaaspirowany do jamy nosowej.

Jest to bardzo nieprzyjemne dla kota – często atak kichania jest dość długi, towarzyszy mu pocieranie nosem o różne przedmioty, pocieranie łapką o nos, głośne miauczenie.

Warto obejrzeć wtedy dokładnie nos – jeśli zauważony zostanie wystający fragment ciała obcego można go delikatnie, ostrożnie i powoli usunąć, za pomocą pęsety.

W przypadku, gdy ciało obce utkwiło głęboko – lepiej jest udać się do lekarza weterynarii.

W niektórych przypadkach, kiedy zostaną przeoczone pierwsze objawy, może dołączyć śluzowo – ropny wypływ z nosa, gorsze samopoczucie, brak chęci do jedzenia – są to objawy powikłania bakteryjnego uszkodzonej tkanki.

W takich wypadkach konieczna jest pilna wizyta, usunięcie ciała obcego, dobranie odpowiednich antybiotyków i wygojenie zainfekowanej okolicy.

Guzy nowotworowe

Guzy nowotworowe w jamach nosowych lub w gardle a także twory przypominające polipy, bardzo często są przyczyną kichania.

Rzadko kiedy dają się zauważyć w początkowym stadium wzrostu.

Zazwyczaj długo nie dają żadnych objawów, a kiedy są wykryte jest już za późno na skuteczną terapię.

Bardzo często guzom w tej lokalizacji towarzyszy:

• brak apetytu,
• apatia,
• pogorszenie ogólnej kondycji zwierzęcia.

Da się usłyszeć ciężki, chrapliwy oddech przez nos, zwierzę częściej oddycha przez jamę ustną.

Podczas kichania wydalane są skrzepy krwi, często da się zaobserwować wypływ z nosa, o różnym charakterze – może być na początku śluzowaty z domieszką krwi, może w późniejszym czasie przerodzić się w czysto krwisty.

Rokowanie w takich przypadkach jest bardzo ostrożne – tylko niektóre guzy nowotworowe, zlokalizowane w tej okolicy są podatne na leczenie farmakologiczne.

Zły stan uzębienia kota

Przyczyną kichania może być też zły stan uzębienia pupila, zwłaszcza dotyczący zębów szczęki.

Zaniedbanie higieny jamy ustnej kota może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych.

Nadmierne gromadzenie się płytki bakteryjnej powoduje powstawanie ognisk tworzenia kamienia nazębnego.

Kamień narasta, wnikając głęboko w kieszonki zębodołowe oraz podnosząc linię dziąsła.

Baterie wnikają coraz głębiej pod dziąsło, powodując osłabienie osadzenia zęba w zębodole oraz pogłębienie infekcji w obrębie jamy ustnej.

Mogą tworzyć się ropnie okołowierzchołkowe, które bywają częstą przyczyną kichania kota.

W takich przypadkach, oprócz kichania można zauważyć bardzo nieprzyjemny zapach z jamy ustnej pupila.

Kot jest niechętny do jedzenia, może przyjmować pokarmy żując je tylko jedną stroną.

Bywa, że koty uciekają od miski w trakcie posiłku.

W takich przypadkach terapia polega na usunięciu przyczyny pierwotnej, czyli kamienia nazębnego, ekstrakcji zębów objętych procesem paradontozy oraz wyleczeniu ropni okołowierzchołkowych.

Infekcje bakteryjne

Do przyczyn zakaźnych kichania można zaliczyć infekcje bakteryjne.

Surowicza wydzielina z nosa bywa całkiem niezłą pożywką dla wielu bakterii.

Bakterie najczęściej są czynnikiem wikłającym, raczej rzadko przyczyną pierwotną nadmiernego kichania.

W przypadku infekcji bakteryjnej kichaniu towarzyszy ropny wypływ z nosa, gęsty, o zabarwieniu żółtawo – zielonym.

Bardzo często spotykamy się z osłabieniem apetytu, brakiem chęci do zabawy.

Bakterie, które najczęściej wikłają infekcje w obrębie jamy nosowej to na przykład:

• Chlamydophila felis,
• Bordatella bronchiseptica,
• Mykoplasma felis.

W przypadkach infekcji bakteryjnej kluczowe jest szybkie włączenie do terapii odpowiednich antybiotyków, na które są wrażliwe dane bakterie.

Koci katar

Wirusowe czynniki wywołujące kichanie można połączyć z tymi, które są odpowiedzialne za koci katar.

Są to głównie herpeswirus koci typu 1 (FHV-1) oraz kaliciwirus koci (FCV).

W przypadku infekcji wywołanej przez czynniki wirusowe kichaniu towarzyszy katar – wodnisty, surowiczy, który może zgęstnieć w przypadku powikłania bakteryjnego.

W przypadku infekcji wirusowych ważne jest wspieranie kociej odporności, przez odpowiednie preparaty witaminowe, suplementy, dietę o odpowiednim składzie i jak najlepsze warunki środowiskowe.

W przypadkach intensywnej infekcji są wprowadzane leki przeciwwirusowe oraz antybiotyki, które mają zwalczyć możliwość powikłań bakteryjnych.

Grzybica a kichanie u kota

Infekcje grzybicze są raczej rzadko spotykanym problemem, jeśli chodzi o kocich pacjentów.

Kichanie jest obserwowanym objawem, raczej rzadko pojawia się wypływ z nosa.

Kot może być apatyczny, niechętny do jedzenia.

Na nosie i w obrębie jam nosowych może pojawić się białawy nalot, trudny do usunięcia, wrastający w powierzchnię błony śluzowej.

Nozdrza mogą być pokryte nadżerkami i owrzodzeniami w późniejszym okresie choroby.

Raczej rzadko grzybica jest pierwotną przyczyną infekcji, częściej wikła zakażenie wirusowe lub bakteryjne.

Najczęstszą przyczyną jest drożdżakopodobny drobnoustrój o nazwie Cryptococcus neoformans.

Zakażenie grzybicze może być też wywołane przez drobnoustroje z rodzaju:

• Aspergillus,
• Trichophyton,
• Penicillium.

Diagnostyka i rozpoznanie

Koci katar jest chyba najczęstszą przyczyną kichania u kotów. Te dwa słowa powodują ciarki na ciele każdego kociego opiekuna.

Jest złożoną jednostką chorobową, spowodowaną zarówno przez wirusy jak i bakterie.

Jednak nie każde, pojedyncze kichnięcie może zwiastować nadchodzącą klęskę i długotrwałe leczenie. Więcej informacji o kocim katarze możecie przeczytać w tym artykule: https://cowsierscipiszczy.pl/koci-katar/

Kichanie raz na jakiś czas, w częstotliwości jednego kichnięcia na dobę nie jest niczym niepokojącym, zwłaszcza, jeśli nie towarzyszą mu żadne inne, niepokojące objawy.

Jeśli jednak ataki kichania są częste, występują w seriach albo o określonej porze, lub towarzyszą im inne objawy, warto zastanowić się nad wizytą u lekarza weterynarii.

W przypadku uciążliwego i uporczywego kichania warto zdecydować się na badanie dodatkowe w celu ustalenia przyczyny tego stanu rzeczy.

Warto przeprowadzić badanie RTG – pozwoli na ocenę struktur kostnych w obrębie nosa, pozwoli wykluczyć obecność cieniujących ciał obcych.

Dzięki zdjęciu RTG można też zauważyć niektóre procesy nowotworowe, zwłaszcza te, które powodują deformację i lizę kości.

Rhinoskopia to endoskopowe badanie jam nosowych. Przeprowadza się je w znieczuleniu ogólnym. Polega na włożeniu cienkiego zgłębnika wyposażonego w kamerę do nozdrzy, od strony jamy ustnej.

To badanie pozwala w bardzo dokładny i precyzyjny sposób obejrzeć wszystkie struktury znajdujące się w jamach nosowych, sprawdzić prawidłowy przebieg przegrody nosowej.

Dzięki rhinoskopii można potwierdzić lub wykluczyć obecność guzów nowotworowych, nacieków zapalnych, obecność nalotów grzybiczych w jamach nosowych.

Nawet najdrobniejsze ciało obce zostanie zauważone w trakcie tego badania.

Domowe sposoby na kichanie

Czy są jakieś domowe sposoby na nadmierne kichanie u kota?

Kluczowe w przypadku kichania jest ustalenie jego przyczyny. Dopiero po dokładnym zdiagnozowaniu problemu, można mówić o sposobach i metodach leczenia.

Z pewnością są domowe sposoby na zmniejszenie intensywności objawów kociego alergika – usunięcie poduszek z naturalnego pierza, częste pranie legowisk dla kota i kocyków, odkurzanie i wietrzenie pomieszczeń.

Koty, które kichają głównie z powodu smogu i zanieczyszczeń powietrza poczują ogromną ulgę, kiedy troskliwi opiekunowie zdecydują się na zakup domowego filtra powietrza i rzucą palenie.

Jak w przypadku każdego schorzenia, bardzo ważne są konkrety – dopiero po ustaleniu dlaczego kot kicha, można wdrożyć skuteczną terapię, i na kocie “A psik!!” odpowiedzieć spokojnie “na zdrowie!”.