Norfolk terrier: charakter i choroby [Lek wet Małgorzata Miłosz]

Norfolk terrier jest jednym z najmniejszych terierów, a wywodzi się z Wielkiej Brytanii, ściślej z sielskiego hrabstwa Norfolk, gdzie życie upływało mu przez lata na niezwykle istotnym zajęciu, a mianowicie na tępieniu gryzoni oraz polowaniu na borsuki i lisy.

Jego niewielkie gabaryty, zwinność i spryt pozwalały mu skutecznie wypłaszać z nor tę drobną zwierzynę.

Za twórcę rasy uważa się angielskiego hodowcę i jeźdźca Franka Jonesa, zwanego “Roughraiderem”, na którego cześć psy te w pewnych kręgach nazywano Jones Terrierami.

Wśród przodków norfolków wymienia się przede wszystkim cairn terriery, dandie dinmont terriery oraz glen of imaal terriery, co wydaje się być oczywiste porównując ich fizjonomię.

Bliskim kuzynem norfolk terriera jest norwich terrier, a rasy te przez wiele lat istniały pod jedną nazwą – norwich terriera, który w zasadzie różnił się od bohatera tego artykułu jedynie stojącymi uszami. To właśnie ta część ciała doprowadziła do wielkiego rozłamu, gdyż oklapnięte uszy psów wystawowych były zdecydowanie mniej cenione, a trudności hodowlane w ujednoliceniu typu tak ogromne, że zdecydowano się oficjalnie na odseparowanie ras, co miało miejsce w 1964 roku. AKC uznało je nieco później, bo w 1979 roku.

Norfolk terriery (a co za tym idzie i norwich terriery) nazywane były także Trumpington Terrierami od nazwy ulicy – Trumpington Street, przy której mieścił się akademik Uniwersytetu Cambridge. Podobno tamtejsi studenci w latach 80. XIX wieku zakładali się o to, który z psów złapie najwięcej szczurów, będących ówczesną plagą angielskich domostw.

Te jakże sympatyczne i żywiołowe psiaki niestety nie znalazły w naszym kraju wielu zwolenników, a hodowli szczeniaków ras norfolk terrier i norwich terrier jest w Polsce jak na lekarstwo.

Według klasyfikacji FCI norfolk terrier należy do grupy 3.

Norfolk terrier charakter

W małym ciele norfolk terriera mieści się całe mnóstwo energii, którą obdzielić mógłby jeszcze kilka innych psów i czasem zdaje się ona go wręcz rozpierać.

Zwierzaki te są niezwykle żywiołowe, ruchliwe i radosne. Wszędzie jest ich pełno i nie potrafią w spokoju usiedzieć w miejscu, jeśli w domu dzieje się coś ciekawego.

A ciekawi je wszystko, od otwarcia lodówki po zwyczajne przejście się po pokoju ukochanego pana, którego śledzić będą choćby wzrokiem, a chętniej pobiegną deptać mu po piętach.

Uwielbiają kontakt z ludźmi i każdego nowego przyjaciela powitają z radością, chyba że jest nieproszonym gościem, wtedy najpewniej narobią sporo hałasu.

Psy te są niezaczepne i nieagresywne, ale jak na teriery przystało, charakteryzuje je upór, nieustępliwość oraz pewnego stopnia niezależność, dlatego mimo niepozornego wyglądu warto zadbać o ich szkolenie, by były nam choć trochę posłuszne, bo, nie oszukujmy się, nie ma teriera, który w 100% wypełniłby naszą wolę, ale jakiś autorytet musimy mieć.

Ponieważ norfolki są inteligentne i łatwo się uczą, praca z nimi jest przyjemna i satysfakcjonująca.

Ze względu na małe rozmiary polecane są do mieszkań o ile zapewnimy im dzienną porcję ruchu oraz rozrywki.

Na spacerach zdarza im się polować na drobne zwierzęta i biec za nimi bez opamiętania, zatem tu również przyda się nauka podstawowych komend.

Najlepszym rozwiązaniem jest nie spuszczać ich ze smyczy w miejscach nieopodal dużych ulic lub innych potencjalnie niebezpiecznych rejonach.

Nie są to psy typowo sportowe, które potrzebują intensywnych ćwiczeń i aby je usatysfakcjonować, wystarczy długi spacer i zabawa piłką, ale jeśli chcielibyśmy uprawiać z nim jakąś dyscyplinę, to polecają się m.in. do agility, obedience czy earthdog trials.

Norfolk terrier opis rasy

Norfolk terier to krótkonożny piesek o krępej budowie oraz mocnej i kompaktowej sylwetce.

Wielkość i waga psa

Wysokość w kłębie dorosłego osobnika wynosi ok. 25 – 26 cm, a masa ciała oscyluje wokół 5 kilogramów.

Wygląd

• Głowa szeroka, o lekko zaokrąglonym czole i wyraźnym stopie.
• Kufa klinowata, nieco krótsza od mózgoczaszki.
• Wargi przylegające, osłaniają komplet silnych i białych zębów ustawionych w zgryzie nożycowym.
• Oczy głęboko osadzone, owalne, barwy ciemnej, o bystrym i inteligentnym wyrazie.
• Uszy szeroko osadzone i opadające. Kształtem przypominają literę V z zaokrąglonym końcem.
• Mocna szyja przechodzi w krótki i zwarty tułów.
• Ogon średniej długości, gruby u nasady i zupełnie prosty. Kończyny przednie krótkie i mocne.
• Tylne umięśnione z dobrze kątowanymi stawami.

Umaszczenie

Włos twardy, prosty i przylegający, nieco dłuższy na szyi i łopatkach, a krótszy na głowie i uszach, z wyjątkiem specyficznych wąsów i brwi.

Psy te występują w umaszczeniach:

• rudym,
• czarnym podpalanym,
• pszenicznym,
• grizzly (siwo-rudym).

Dopuszczalne są białe znaczenia.

Pielęgnacja

Sierść norfolk teriera jest dwuwarstwowa i składa się twardego włosa okrywowego oraz miękkiego podszerstka pełniącego funkcję termoizolacyjną.

Pielęgnacja włosa polega na jego regularnym wyczesywaniu psa przynajmniej raz w tygodniu, by usunąć martwy, wypadający włos.

Norfolki powinno poddawać się również trymowaniu, ale z niedużą częstotliwością – ok. 2 razy w roku.

Wyskubywanie sierści umożliwia odrost nowych włosów oraz sprawia, że jest ona połyskliwa i ma bardziej i intensywny kolor.

Trymować możemy psa sami lub oddać zwierzaka w ręce groomera.

Kąpiel psa stosujemy w razie potrzeby. Okresowo sprawdzamy czystość uszu i zębów oraz długość pazurów.

Norfolk terriery żywić możemy zarówno gotowymi karmami przeznaczonymi dla psów ras małych i miniaturowych, jak i przygotowywać posiłki sami. Jeśli karma jest prawidłowo zbilansowana, nie są wymagane żadne dodatkowe suplementy dla psa.

Norfolk terrier choroby

Zwichnięcie soczewki (Pierwotne przemieszczenie soczewki – PLL)

Pierwotne zwichnięcie soczewki jest wynikiem zerwania osłabionego aparatu więzadłowego, który odpowiada za utrzymanie soczewki w jej prawidłowej pozycji.

Schorzenie to u norfolk terierów dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny i jest skutkiem mutacji genowej.

Pierwsze objawy kliniczne można obserwować już u psów w wieku ok. 1,5 roku. Dodatkowo pojawić się może m.in. obrzęk rogówki i zapalenie tęczówki.

Do rozpoznania choroby służy bezpośrednie okulistyczne z użyciem oftalmoskopu.

Istnieją również badania genetyczne (PCR), za pomocą których możliwe jest zidentyfikowanie nosicieli wadliwego genu, a przez to odpowiedni dobór par hodowlanych.

Do takiego badania potrzebna jest krew lub wymaz bogatokomórkowy od podejrzanego zwierzęcia. Leczenie polega często na usunięciu zwichniętej soczewki, gdyż może ona prowokować powstawanie wtórnej jaskry.

Jaskra pierwotna

Jaskra jest chorobą, która rozwija się na skutek zmniejszonego odpływu cieczy wodnistej z gałki ocznej.

Nadmiar płynu prowadzi do zwiększenia ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz uszkodzenia siatkówki i nerwu wzrokowego. Jaskra pierwotna dotyczy obu oczu i nie towarzyszą jej inne schorzenia narządu wzroku.

Najczęstsze objawy jaskry u norfolk terriera to:

• powiększenie gałki ocznej,
• przekrwienie naczyń spojówkowych i podtwardówkowych,
• rozszerzenie źrenicy,
• światłowstręt,
• łzawienie,
• apatia.

Do diagnostyki służy m.in. tonometr, za pomocą którego dokonuje się pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Do badania kąta przesączania służy metoda nazywana gonioskopią.

Leczenie farmakologiczne jaskry jest skomplikowane i wieloetapowe, a w przypadku jaskry pierwotnej również często mało efektywne. Inne metody leczenia obejmują specjalistyczne zabiegi mikrochirurgiczne.

Zaćma

Zaćma (cataracta) to choroba narządu wzroku, polegająca na stopniowym i postępującym zmętnieniu soczewki, które z czasem prowadzić może do całkowitej ślepoty.

Przyczyny zaćmy są różne, a wśród tych najczęściej występujących wymienia się m.in. mutacje genowe, choroby pasożytnicze, choroby metaboliczne, czy urazy mechaniczne.

W przypadku predyspozycji rasowej mówimy zaćmie dziedzicznej, której występowanie prawdopodobnie uwarunkowane jest przez gen autosomalny recesywny.

W przypadku norfolk terierów objawy kliniczne uwidaczniają się u psów wieku ok. 5 lat. Zwierzęta chore lub podejrzane o chorobę nie powinny być dopuszczane do hodowli.

Na rozpoznanie tego schorzenia pozwala badanie oftalmoskopowe.

Leczenie polega na zabiegu chirurgicznym wykonanym metodą fakoemulsyfikacji. Leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne.

Epilepsja

Epilepsja, nazywana również padaczką, to zespół objawów towarzyszących nieprawidłowym wyładowaniom elektrycznym w obrębie układu nerwowego.

Możemy wyróżnić:

• padaczkę idiopatyczną (z nieznaną przyczyną),
• padaczkę czynnościową (towarzyszącą chorobom układu nerwowego lub schorzeniom ogólnoustrojowym).

Klasycznie objawia się ona napadami drgawkowymi, połączonymi z utratą świadomości oraz mimowolnym oddawaniem moczu lub kału.

Atak taki poprzedzony może być tzw. aurą. Wówczas pies wyczuwając zbliżający się atak zaczyna się inaczej zachowywać – szuka kontaktu z właścicielem, chowa się i jest wyraźnie niespokojny.

Celem leczenia choroby jest zminimalizowanie częstotliwości występowania ataków w czasie. Leczenie prowadzi się doraźnie przy atakach rzadszych niż raz na miesiąc.

Jeśli występują częściej, wprowadza się leczenie przewlekłe. Najczęściej stosowanymi lekami u psów są;

• fenobarbital,
• bromek potasu,
• imepitoina.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy jest chorobą polegającą na zmniejszonej produkcji hormonów tarczycowych. Jest to jedna z najczęstszych chorób układu dokrewnego psów i do jej wystąpienia predysponowanych jest wiele ras, w tym norfolk terriery.

Niedoczynność tego gruczołu rozwija powoli, dlatego pierwsze symptomy często pozostają niezauważone.

Najczęstszymi objawami niedoczynności tarczycy u norfolk terriera to:

• otyłość,
• szybkie męczenie się,
• zwiększone pragnienie i oddawanie moczu,
• symetryczne wyłysienia bez świądu,
• łuszczenie się skóry i jej przewlekłe stany zapalne,
• brak rui,
• dyszenie i wiele innych.

Do diagnostyki niezbędne jest badanie krwi.

Oznacza się zasadniczo stężenie hormonów tarczycowych w surowicy (T4, fT4) oraz dodatkowo TSH i cholesterol.

Ponieważ obniżony poziom tyroksyny może również występować przy innych chorobach, w wątpliwych przypadkach niezbędne jest poszerzenie panelu badań.

Leczenie polega na doustnej suplementacji tyroksyny w odpowiednich dawkach, które podlegają okresowej kontroli.

Ichtioza

Ichtioza, nazywana także rybią łuską, jest rzadkim, wrodzonym zaburzeniem rogowacenia skóry.

Pierwsze objawy choroby są widoczne kilka dni po urodzeniu i nie muszą występować u wszystkich szczeniąt. Skóra chorego zwierzęcia pokryta jest łuskami, które mocno związane są z podłożem i trudno je usunąć.

Dodatkowo pojawić się może również rumień oraz miejscowe wyłysienia.

Objawy nadmiernego rogowacenia najlepiej widoczne są na lusterku nosowym oraz na krawędziach opuszek palcowych.

Na ichtiozę nie ma skutecznego leczenia przyczynowego, a terapia polega jedynie na leczeniu objawów choroby.

W terapii stosuje się miejscowo preparaty nawilżające oraz lecznicze kąpiele w specjalnych szamponach dla psów. Poprawę przynosi również suplementacja doustna nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Rokowanie jest ostrożne.

Niedomykalność zastawki mitralnej

Niedomykalność zastawki dwudzielnej związana jest ze zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie tworzących ją płatków.

Skutkiem tej dysfunkcji zastawki są zaburzenia w przepływie krwi, a ściślej mówiąc, dochodzi do cofania się krwi z lewej komory do lewego przedsionka.

Prowadzi to do przerostu serca lewego, jego niewydolności i w konsekwencji gromadzenia się płynu w obrębie płuc.

Najczęstszym objawem niedomykalności zastawki dwudzielnej jest w pierwszej kolejności:

• kaszel,
• osłabienie,
• szybkie męczenie się psa.

Jeśli mamy do czynienia z wadą niewielkiego stopnia, jej objawy kliniczne są często bardzo subtelne, a nawet niezauważalne.

Osłuchowo stwierdza się natomiast szmer przy osłuchiwaniu klatki piersiowej na wysokości zastawki dwudzielnej. Przy wadach o dużym nasileniu szmer w postaci tzw. kociego mruku może być nie tylko słyszalny, ale i wyczuwalny przez ścianę klatki piersiowej.

Najbardziej przydatnym badaniem w diagnostyce niedomykalności jest badanie echo serca z Dopplerem, które pozwala na ocenę wyglądu zastawek oraz przepływu krwi przez naczynia krwionośne i serce.

Leczenie jest złożone i polega na stosowaniu leków wspomagających pracę mięśnia sercowego oraz regulujących ciśnienie krwi. Chorym zwierzętom zaleca się również unikanie nadmiernej aktywności fizycznej.

Zwichnięcie rzepki

Zwichnięcie rzepki to schorzenie występujące przede wszystkim u psów ras małych i miniaturowych.

Prawidłowo rzepka umieszczona jest w bloczku kości udowej i połączona z guzowatością kości piszczelowej za pomocą więzadła, które z kolei jest elementem ścięgna mięśnia czworogłowego uda.

Aby staw kolanowy mógł prawidłowo się zginać i prostować, wszystkie te elementy muszą być ustawione w jednej osi.

Jeśli te wymagania nie są spełnione, rzepka podczas prostowania kończyny ściągana jest na jedną stronę i wypada z bloczka.

Objawem takiego zwichania jest kulawizna kończyny tylnej, która pojawia się spontanicznie i równie nagle ustępuje. Tak w praktyce najczęściej wyglądają pierwsze objawy sugerujące problem zwichania, które może przebiegać z różnym nasileniem.

• Stopień 1 – brak lub rzadko występująca kulawizna.
• Stopień 2 – przejściowa kulawizna.
• Stopień 3 – stała kulawizna – rzepkę można nastawić manualnie, ale wypada ona samoistnie.
• Stopień 4 – stała kulawizna – rzepka jest poza bloczkiem.

W badaniu ortopedycznym podczas manipulacji kończyną można wyczuć palpacyjnie poruszającą się nieprawidłowo rzepkę.

Przypadki łagodnej kulawizny można poddać zabiegom fizjoterapii, natomiast silna kulawizna jest już wskazaniem do zabiegu chirurgicznego.

Rokowanie jest dobre i większość psów wraca do pełnej sprawności po kilku tygodniach od wykonanej operacji.

Dla kogo Norfolk terrier będzie idealną rasą psa?

Norfolki, jeśli chodzi o grupę terierów, są jednym z najlepszych wyborów dla dużych rodzin. Psy te uwielbiają wygłupiać się i bawić z dziećmi, prezentować sztuczki, których się nauczyły jak najszerszej publiczności i zarażać wszystkich wokół radością i optymizmem.

Psy te są zbyt inteligentne, by się nudzić, zatem muszą mieć stale coś do roboty. Jeśli my im tego nie zapewnimy, zorganizują sobie rozrywkę na własną rękę, ale raczej nie będziemy zadowoleni z efektu ich “pracy”.

Norfolki poleca się też osobom starszym, ale pod pewnymi warunkami, mianowicie zwierzaki muszą mieć możliwość wyszaleć się w zabawie oraz nie zadowolą się przez cały dzień atrakcją w postaci leżenia na kolanach i głaskania, gdyż, jak wspomniano, ich potencjał jest dużo większy.

Ponieważ przez lata przystosowywane były już w zasadzie do pełnienia funkcji psów rodzinnych, niewyobrażalne jest dla nich mieszkanie w kojcu dla psa, czy budzie poza domem.

Dobrze dogadają się także z innymi domowymi zwierzakami, takimi jak psy i koty, jeśli natomiast mowa o ptakach lub gryzoniach, może już nie być tak wesoło.

Ci mali zapaleni łowcy raczej nie przepuszczą okazji upolowania takiej zdobyczy.

Mają też zapędy do nadmiernego szczekania i kopania dołków zatem warto zawczasu ukrócić te nawyki za pomocą odpowiedniego szkolenia. Niech nas nie zwiedzie uroczy wygląd i małe gabaryty tych słodkich psiaków, gdyż jeśli pozwolimy im już na początku na zbyt wiele, one szybko to wykorzystają, by w przyszłości robić to, co im się podoba.