Podengo portugalski: charakter, choroby [zalecenia weterynarza]

Historia rasy podengo portugalskich

Podengo portugalski należy do psów gończych, a przodkowie jego dotarli na teren Portugalii najprawdopodobniej z fenickimi kupcami ok. 700 lat p.n.e. Psy te wykorzystywano zasadniczo jako psy stróżujące oraz w trakcie polowań, a hodowlę prowadzono w kierunku zróżnicowania ich rozmiarów tak, by każda z odmian mogła specjalizować się w konkretnym gatunku. I tak powstał podengo duży (Grande), którego specjalnością były dziki i jelenie oraz podengo średni (Medio) i mały (Pequeno) z lubością goniące króliki pośród gęstych kniei, a także drobne szkodniki w ludzkich domostwach.

Dziś na terenach półwyspu dominuje podengo średni, natomiast w innych krajach największą popularność zyskał podengo portugalski miniaturowy (pequeno), który spełnia się także jako pies do towarzystwa. FCI uznało oficjalnie rasę w 1954 roku, a na teren USA pierwsi jej przedstawiciele dotarli dopiero w 1990 roku. W 2009 AKC rozdzieliło podengo portugalskiego na dwie rasy: portuguese podengo (obejmującą dawne odmiany grande i medio – podengo średni) oraz portugese podengo pequeno (podengo portugalski miniaturowy).

Podengo należy do jednej z dziesięciu portugalskich ras narodowych i jest symbolem tamtejszego związku kynologicznego. Przedstawicieli tej rasy wielokrotnie podziwiać można było również na ekranach kin i telewizorów m.in. w takich produkcjach jak “Trzy życzenia” z Parickiem Swayze, serii familijnych filmów “Soccer Dog”, czy “Zeus and Roxanne” ze Steve’em Gutenbergiem, gdzie tytułowy podengo Zeus zaprzyjaźnia się z delfinem.

Według klasyfikacji FCI podengo portugalski należy do grupy 5 (szpice i psy ras pierwotnych), sekcja 7 (pierwotne psy myśliwskie).

Charakter podengo

Podengo jest psem bardzo żywym i energicznym. Silny instynkt łowiecki czyni z niego dobrego pomocnika myśliwego i pogromcę okolicznych gryzoni, ale sprawdzi się on także jako pies do towarzystwa. Charakter podengo i jego czujna natura sprawiają, że nic nie umknie jego uwadze, stąd będzie z niego również doskonały stróż.

Podengo lubią spędzać czas z rodziną, najlepiej aktywnie. Uwielbiają wszelkiego rodzaju psie sporty i dobrze dogadują się z innymi psami podczas zabawy na wybiegu. Szkolenie ich powinno być oparte o krótkie, ciekawe i okraszone pochwałami sesje treningowe, by psiak za szybko się nie znudził. Podengo wymagają dużo uwagi i zainteresowania. Jeśli nie będą miały towarzysza ani ciekawego zajęcia, mogą mieć skłonności do zachowań destrukcyjnych oraz nadmiernego hałasowania.

Psy te mogą mieszkać w mieszkaniach, ale lepiej będą się czuły mając możliwość swobodnego wybiegu. Ponieważ potrafią wysoko skakać, należy zadbać o właściwe ogrodzenie terenu, by nie miały możliwości ucieczki.

Opis rasy podengo portugalski

Waga i wielkość psa

Podengo portugalski występuje w trzech odmianach, różniących się zasadniczo jedynie wielkością:

Podengo portugalski duży

Podengo portugalski średni

Podengo portugalski mały

Sylwetka psa jest proporcjonalna i umięśniona, a u podengo małego nieco wydłużona.

Opis rasy

Umaszczenie psów

Rasa psów podengo występuje w trzech odmianach (podengo duży, odmiana średnia, mały podengo), a jeśli chodzi o umaszczenia psów, wyróżniamy odmiany krótko i długowłose z białymi znaczeniami. U krótkowłosych sierść jest gładka i gęsta a u długowłosych szorstka jak szczecina.

Podengo portugalski występuje również w trzech umaszczeniach:

• płowe,
• brunatne (w różnych odcieniach),
• czarne (także rozjaśnione lub wyblakłe).

Dopuszczalne również umaszczenia podengo portugalskiego z białymi znaczeniami, a także kolor biały jako dominujący ze znaczeniami w wyżej wymienionych kolorach.

Pielęgnacja i żywienie podengo

Niezależnie od tego czy mówimy o odmianie krótko czy długowłosej, szata podengo jest łatwa w pielęgnacji. Okrywa jest jednowarstwowa, bez podszerstka, stąd linienie psów tej rasy nie jest zbyt intensywne. Wystarczy wyczesać psa raz w tygodniu, by usunąć martwy włos. Do czesania podengo krótkowłosego najlepiej sprawdzi się gumowa rękawica, a długowłosego szczotka typu pin brush. Psa kąpiemy wedle potrzeby. Okresowo sprawdzamy długość pazurów, które przycinamy, oraz myjemy psu zęby specjalną pastą i szczoteczką.

Podengo powinny otrzymywać karmę dobrej jakości, niezależnie czy jest to karma komercyjna, czy posiłki przygotowywane przez nas w domu. Dieta powinna być dopasowana do wieku i aktywności psa oraz zbilansowana pod względem składników odżywczych. Rasa ma tendencję do otyłości, stąd kontrolować należy żywienie podengo, jak i okresowo ważyć psa. Uważać trzeba na smakołyki podawane psu w trakcie treningu.

Podengo portugalski choroby

Wnętrostwo

Wnętrostwo jest wrodzoną wadą dziedziczną polegającą na niezstąpieniu jednego lub obu jąder do moszny. Prawidłowo proces ten powinien zakończyć się ok. 2 miesiąca życia, ale u niektórych psów może mieć to miejsce później, a dokładniej mówiąc nawet do 6 miesiąca. Po tym czasie kanał pachwinowy zostaje zamknięty i jądra nie mają już możliwości przemieszczania się pomiędzy jamą brzuszną, a workiem mosznowym. Jądro może ulec zatrzymaniu w jamie brzusznej, w kanale pachwinowym lub pod skórą w okolicy pachwinowej.

W przypadku wnętrostwa leczeniem z wyboru jest kastracja, czyli usunięcie jąder. Lege artis, usunięciu poddaje się oba jądra, nawet jeśli mamy do czynienia z wnętrem jednostronnym, ponieważ wada ta może być przekazana na potomstwo.

Jądro niezstąpione, które znajduje się w jamie brzusznej, narażone jest na nowotwory, zatem zaleca się wczesne usunięcie. Istnieją również metody hormonalne, ale nie polecam ich ze względu niepotwierdzoną skuteczność.

Podwójny rząd rzęs

Distichiasis jest wadą rozwojową polegającą na pojawieniu się dodatkowego rzędu rzęs na górnym lub dolnym brzegu powiekowym. Nieprawidłowo umiejscowione rzęsy powodują przewlekłe podrażnienie rogówki i spojówek, prowadząc do zapaleń lub nawet wrzodów rogówki.

Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu dodatkowych rzęs za pomocą zabiegu krioepilacji lub elektroepilacji. Może nawracać.

Ektropium

Ektropium jest wadą powiek polegającą na wywinięciu dolnego fragmentu powieki na zewnątrz, co prowadzi do odsłonięcia spojówki, narażonej wówczas na wysychanie i wnikanie zanieczyszczeń. Towarzyszyć mu mogą objawy łzotoku oraz nawracających zapaleń spojówki i rogówki.

W zależności od zaawansowania wady część przypadków wymaga jedynie miejscowej higieny i nawilżania, a część korekcji chirurgicznej.

Entropium

Entropium jest wadą powiek polegającą na podwinięciu ich fragmentu lub całego brzegu powiekowego w stronę gałki ocznej. Rzęsy pocierają wówczas o powierzchnię rogówki, co prowadzi do jej przewlekłego drażnienia, a nawet uszkodzeń. Wadzie tej towarzyszy często łzawienie, zapalenie spojówek oraz kurcz powiek.

Leczenie entropium polega na chirurgicznej plastyce powiek.

Cherry eye

Mianem cherry eye określa się wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki, jedno lub obustronne. Do jego wystąpienia dochodzi najczęściej u psów młodych do 2 roku życia.

Klinicznie w wewnętrznym kąciku oka uwidacznia się różowa, kulista tkanka, wystającą spod trzeciej powieki.

Leczenie polega na chirurgicznym wszyciu gruczołu lub jego usunięciu. Ponieważ gruczoł trzeciej powieki odpowiada w dużej mierze za produkcje łez, powikłaniem jego całkowitego usunięcia może być w przyszłości tzw. zespół suchego oka.

Padaczka

Padaczka jest grupą zaburzeń neurologicznych związanych z występowaniem nadmiernych i samorzutnych wyładowań w obrębie układu nerwowego.

Klinicznie objawia się napadami drgawkowymi o różnym nasileniu i częstotliwości. Ze względu na przyczynę padaczka może być idiopatyczna (bez znanej przyczyny) lub czynnościowa (towarzysząca chorobom ogólnoustrojowym lub układu nerwowego).

W trakcie napadu zwierzę jest często nieprzytomne oraz oddaje mimowolnie mocz i kał. Ataki mogą być także częściowe i obejmować jedynie np. drżenia kończyn, kłapanie pyskiem lub chodzenie po okręgu. Często atak padaczkowy poprzedzony jest tzw. fazą zwiastunową, gdy pies czując zbliżający się napad, chowa się lub szuka pomocy u właściciela.

Celem leczenia epilepsji jest zmniejszenie częstotliwości występowania ataków poprzez doustne leki przeciwdrgawkowe oraz, o ile to możliwe, znalezienie przyczyny pierwotnej.

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy to choroba polegająca na zmniejszonym wytwarzaniu hormonów tarczycowych przez tarczycę. Jest to jedno z najczęściej występujących schorzeń endokrynologicznych u psów, a jego objawy są różnorodne i często początkowo bardzo subtelne. Podejrzenie niedoczynności tarczycy nasuwają:

• szybkie męczenie się zwierzęcia,
• zmiany skórne oraz nawracające zapalenia uszu,
• polidypsja i poliuria,
• brak rui,
• tycie lub trudności z odchudzeniem psa,
• zaniki mięśniowe i wiele innych.

Rozpoznanie choroby opiera się o wyniki badań krwi z oznaczeniem poziomu hormonów tarczycowych (T4, fT4) i tyreotropiny (TSH). Leczenie jest prowadzone do końca życia i polega na podawaniu lewotyroksyny.

Przepuklina pępkowa

Przepuklina pępkowa często spotykana jest już u szczeniąt i polega na przemieszczeniu się fragmentu trzewi pod skórę okolicy pępkowej. Wrota przepukliny, czyli otwór w mięśniach brzucha, przez który wydostaje się najczęściej tkanka tłuszczowa jamy brzusznej, jest skutkiem niepełnego zamknięcia się mięśni w linii białej i może być pozostałością po nieprawidłowym podwiązaniu pępowiny.

Klinicznie przepuklina widoczna jest jako miękki guzek w miejscu pępka, którego zawartość często można odprowadzić. Jedyną metodą leczenia jest zamknięcie chirurgiczne.

W przypadku przepuklin z uwięźnięciem np. jelit lub przepuklin bardzo dużych rozmiarów zabieg chirurgiczny wykonuje się jak najszybciej, natomiast małe przepukliny operuje się reguły u zwierząt kilkumiesięcznych, lub zamyka przy okazji kastracji lub sterylizacji psa.

Choroba Legg Perthesa

Choroba Legg Perthesa Calve to inaczej aseptyczna martwica główki kości udowej.

Jej istotą jest zaburzenie w unaczynieniu główki, a czasem i szyjki kości udowej, co prowadzi do deformacji i silnej bolesności objętej zmianami kości kończyny miednicznej.

Do głównych objawów choroby zalicza się:

• kulawiznę,
• zupełny brak obarczania chorej kończyny.

Objawy te występują już u kilkumiesięcznych szczeniąt.

Diagnostyka opiera się na badaniu ortopedycznym i oraz RTG stawów biodrowych. Leczeniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny resekcji główki kości udowej.

Wypadanie rzepki

Zwichnięcie lub wypadanie rzepki to przypadłość polegająca na przemieszczaniu się rzepki poza krawędź bloczka kości udowej w trakcie ruchu zginania kończyny. Rzepka przesuwać może się zarówno na stronę boczną jak i przyśrodkową. Zwichnięcie objawia się z reguły nagłą i przemijającą kulawizną.

Stopień zwichnięcia określa się za pomocą czterostopniowej skali:

1. Rzadko występująca kulawizna.
2. Przejściowa kulawizna.
3. Stała kulawizna – rzepkę można nastawić, ale wypada samoistnie.
4. Stała kulawizna – rzepki nie można nastawić.

Diagnostyka polega na badaniu ortopedycznym, podczas którego sprawdza się ruchomość rzepki podczas zginania i prostowania kończyny. Przypadki łagodne ze sporadyczną kulawizną poddaje się zabiegom fizjoterapii, natomiast zaawansowane stany ze znaczną kulawizną wymagają leczenia operacyjnego.

Dla kogo podengo portugalski?

Podengo jest psem, który sprawdzi się nie tylko na polowaniach, ale będzie również wspaniałym kompanem dla całej rodziny. Psy te są radosne, żywiołowe i mają mnóstwo energii. Są mało kłopotliwe w pielęgnacji, ale wymagają sporo uwagi. Nie lubią się nudzić, a nadmiar niespożytkowanych w trakcie spacerów sił witalnych, będą uwalniać w formie niszczenia wszystkiego, co wpadnie im w łapy. Przywiązują się do opiekunów i długie przebywanie w samotności może być dla nich trudne, dlatego raczej nie nadają się dla osób spędzających dużo czasu poza domem, chyba że zapewnimy im towarzystwo w postaci drugiego psiaka. Najlepszymi opiekunami dla nich będą osoby aktywne, spędzające czas na powietrzu, lubiące biegi czy górskie wędrówki. Podengo są także przyjacielsko nastawione do dzieci, więc mogą być wiernymi i wesołymi towarzyszami także i dla naszych pociech. Mają tendencje do nadmiernej szczekliwości i szybko zaalarmują nas, gdy usłyszą lub zobaczą coś niepokojącego. Rasa psów podengo polecana jest raczej dla doświadczonych osób, gdyż nie są to psy łatwe w ułożeniu, a charakter podengo i ich silny instynkt łowiecki mogą być trudne do opanowania, szczególnie jeśli mają to być psy rodzinne. Wymagają wczesnej socjalizacji i szkolenia oraz charyzmatycznego opiekuna, przed którym będą czuły respekt, a jednocześnie miały do niego zaufanie.