Historia rasy
Schipperke, czyli z języka flamandzkiego “mały kapitan”, to rasa powstała na terenach Belgii w pobliżu miasta Leuven ok. XVII wieku. Wówczas na tamtych terenach panowały psy zwane Leauvenaar, które wyglądały jak czarny pies pasterski – owczarek belgijski. Dalsza hodowla rozdzielona została na dwie rasy psów – większe osobniki to owczarek belgijski groenendael, a mniejsze właśnie schipperke.
Małe, dziarskie psy tej rasy szybko zyskały wielu zwolenników, szczególnie wśród śródlądowych żeglarzy, szewców, sklepikarzy oraz innych rzemieślników, a to za sprawą ich niebywałego talentu do łapania szczurów. Żelazne szczęki, mocne ciało i koci styl łowiecki czyniły z nich istny postrach stoczni i innych przybytków, do których zakradały się gryzonie. Schipperke miały i w niektórych krajach nadal mają kopiowane ogony. Co do powstania tego zwyczaju, legenda głosi, że jeden z szewców rozgniewał się, że pies jego sąsiada wciąż go okradał i odciął mu ogon za karę.
Pierwsza wystawa schipperke i to nie taka zwyczajna miała miejsce w 1960 roku na Wielkim Placu w Brukseli, gdzie czworonogi te prezentowały, oprócz swoich wdzięków, mosiężne obroże wykonane przez tamtejszych rzemieślników. Bardziej oficjalna wystawa to już rok 1882, po której pierwsze egzemplarze trafiły do USA i Wielkiej Brytanii, gdzie do dziś cieszą się popularnością, ale już nie tak wielką, jak przed wojną.
AKC oficjalnie uznało rasę w 1904 roku. Według klasyfikacji FCI schipperke należy do grupy I.
Schipperke charakter
Schipperke to pies aktywny, ciekawski, pewny siebie i pełen energii. Nie ma dla niego przeszkody nie do pokonania. Bywa uparty i niezależny, ale właściwe szkolenie pozwoli utrzymać jego temperament w ryzach.
Znakomicie sprawdzi się jako pies stróżujący. Czujny, zachowujący dystans stosunku do obcych osób i w razie niebezpieczeństwa gotowy wkroczyć do akcji. A mimo małych rozmiarów potrafi narobić sporo rabanu. Nie bez kozery zwą go małym diabłem.
Bardzo lubi towarzystwo ludzi i jest lojalny wobec członków rodziny. Nie rozdaje jednak swojej uwagi na prawo i lewo, a przyjaźń oferuje jedynie wybrańcom. Opiekuje się swoim stadem, patrolując uważnie teren i wypatrując nieproszonych gości. Rasa psów Schipperke, z racji niewielkich gabarytów może być utrzymywana w mieszkaniach, pod warunkiem, że zapewnimy psiakom odpowiednią ilość ruchu oraz rozrywki. Ten zadziorny pies potrafi szybko znaleźć sobie zajęcie i czasem nieźle nabroić. Możliwość swobodnego wybiegu na dobrze ogrodzoną posesję sprawia mu najwięcej radości, ale też nie zastąpi aktywności i interakcji z człowiekiem.
Schipperke wygląd
Wielkość i waga psa
Schipperke to pies mocnej budowy o krępej i proporcjonalnej sylwetce. Wysokość w kłębie psa samca wynosi ok. 28 cm – 33 cm, a suki 25 cm – 30 cm. Masa ciała dorosłego osobnika to 3-9 kg.
Schipperke opis rasy
Głowa | Głowa tzw. lisia, w kształcie klina z wyraźnym stopem. |
Kufa | Sucha, zwężająca się w kierunku czarnej trufli nosa. |
Zęby | Mocne, równomiernie rozstawione. Zgryz nożycowy, dopuszczalny cęgowy. Dopuszcza się brak jednego lub dwóch P1 lub jednego P2. |
Oczy | W kształcie migdała, małe, ciemnobrązowe o ostrym i żywym wyrazie, okolone czarną obwódką powiek. |
Uszy | Małe, trójkątne, osadzone wysoko i bardzo ruchliwe. |
Szyja | Umięśniona i lekko łukowata, sprawia wrażenie potężnej ze względu na gęstą grzywę. |
Tułów | Krótki i krępy, wpisany w kwadrat z wyraźnie zaznaczonym kłębem. |
Grzbiet | Krótki i mocny, podobnie jak lędźwie. |
Klatka piersiowa | Szeroka, a brzuch lekko podkasany. |
Zad | Krótki, na końcu zaokrąglony (zad świnki morskiej). Ogon osadzony wysoko, sięgający do stawu skokowego. |
Ogon | Brak ogona lub ogon szczątkowy nie stanowią wady. |
Kończyny | Długie, proste i równoległe, o lekkim kośćcu. Łapy małe i okrągłe z czarnymi pazurami. |
Długość życia tych psów to zazwyczaj od 13 do 15 lat.
Umaszczenie psów rasy Schipperke
Okrywa włosowa dwuwarstwowa: prosty, twardy i gęsty włos okrywowy oraz obfity i miękki podszerstek.
Włos wyraźnie dłuższy na szyi tworzy charakterystyczną grzywę, szczególnie mocno zaznaczoną u samców. Na tylnej stronie ud długa sierść tworzy tzw. pantalony.
Umaszczenie jednolicie czarne, dopuszczalny ciemnoszary podszerstek o ile nie jest widoczny przez włos okrywowy.
Schipperke pielęgnacja
Schipperke linieją w stopniu umiarkowanym i z reguły wystarcza wyczesywanie sierści szczotką jeden raz w tygodniu. Psa kąpiemy wedle potrzeby – 3-4 razy do roku. Reszta to podstawowa pielęgnacja – kontrolowanie długości pazurów, czystości uszu oraz mycie zębów. Ze względu na nieco trudne usposobienie Schipperke do wszelkich czynności profilaktycznych przyzwyczajamy je już od pierwszych miesięcy życia, by traktowały to jako przyjemnie spędzony czas opiekunem, a nie walkę na śmierć i życie.
Schipperke karmienie
W żywieniu Schipperke stosować możemy gotowe karmy dla psa, które znajdziemy na sklepowych półkach lub przyrządzać psu odpowiednio zbilansowane posiłki sami. Ten drugi sposób karmienia psów jest bardziej czasochłonny i wymaga od nas pewnej wiedzy z zakresu psiej dietetyki.
Schipperke najczęstsze choroby
Dysplazja mieszków czarnych włosów
Dysplazja mieszkowa czarnych włosów to rzadko występujące zaburzenie psów Schipperke, charakteryzujące się wypadaniem włosów o czarnej barwie, a pierwsze objawy widoczne są już u czterotygodniowych szczeniąt. Dysplazja mieszkowa jest defektem kosmetycznym niemającym wpływu na zdrowie psów. Do diagnostyki przydatne jest badanie histopatologiczne skóry.
Leczenia przyczynowego brak.
Pęcherzyca liściasta
Pęcherzyca liściasta należy do autoimmunologicznych chorób psów. W jej przebiegu dochodzi do wytworzenia zmian skórnych, będących efektem reakcji związanych z wytworzeniem przeciwciał skierowanych przeciwko własnym komórkom skóry oraz desmosomom.
Początkowo powstają krosty zlokalizowane głównie w warstwie podrogowej i rogowej, które z czasem ulegają niszczeniu z wytworzeniem strupów i łusek. Zmiany pojawiają się głównie w obrębie grzbietu nosa, małżowin i opuszek palcowych psów.
Do rozpoznania wykorzystuje się badanie cytologiczne lub badanie histopatologiczne wycinków zmienionej skóry. Leczenie immunosupresyjne w większości przypadków prowadzone jest do końca życia psa.
Cukrzyca
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, polegającą na zaburzeniu przemian glukozy w organizmie. Wyróżniamy dwa typy cukrzycy:
- Typ 1 – cukrzyca insulinozależna – w jej przebiegu dochodzi do niszczenia komórek beta trzustki i w konsekwencji braku wytwarzania insuliny, co prowadzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi.
- Typ 2 – cukrzyca insulinoniezależna – dotyczy z reguły osobników otyłych; charakteryzuje się względnym niedoborem insuliny, związanym z opornością receptorów lub dysfunkcją komórek trzustki.
Objawy kliniczne obejmują zwiększone pragnienie, zwiększone oddawanie moczu oraz wzrost apetytu połączony z utratą masy ciała. W zależności od typu cukrzycy w jej leczeniu stosuje się odpowiednią dietę lub insulinę egzogenną. Cukrzyca może też towarzyszyć innym chorobom psów, takim jak np. zapalenie trzustki czy nadczynność kory nadnerczy.
Do choroby predysponowane są samice niesterylizowane w wieku 7-9 lat.
Zaćma
Zaćma jest często występującym u psów schorzeniem i polega na stopniowym zmętnieniu soczewki, przez co traci ona swoją przezierność. Obserwuje się wówczas różnego stopnia “poszarzenie” lub “zbielenie” soczewki, widoczne poprzez otwór źreniczny.
Zaćma prowadzi do zaburzeń widzenia, a z czasem do całkowitej utraty wzroku. Ze względu na przyczynę wyróżniamy zaćmę wrodzoną, pourazową, cukrzycową, dziedziczną i starczą. Leczenie zaćmy polega na wykonaniu zabiegu operacyjnego w specjalistycznej klinice. Leczenie farmakologiczne u psów jest bezskuteczne.
Legg Perthesa Calve
Choroba Legg Perthesa Calve polega na zaburzeniu unaczynienia główki oraz szyjki kości udowej psów w okresie formowania się kości i chrząstek. Na skutek niedokrwienia dochodzi do powstania ognisk miejscowej martwicy, co prowadzi do deformacji głowy wyżej wymienionych struktur.
Pierwsze objawy obserwuje się u szczeniąt psów Schipperke w wieku 4 – 7 miesięcy, a jest to przede wszystkim kulawizna i bolesność okolicy chorego stawu. Do diagnostyki służy RTG. Leczenie polega na zabiegu operacyjnym – resekcji główki kości udowej.
Zwichnięcie rzepki
Zwichnięcie rzepki polega na jej niefizjologicznym przemieszczaniu się na boczną lub przyśrodkową stronę stawu kolanowego w trakcie ruchu zginania.
Objawem nasuwającym podejrzenie tego schorzenia u psów jest samoograniczająca się, nawracająca kulawizna. Stopień zwichnięcia określa się za pomocą czterostopniowej skali, gdzie pierwszy określa rzadko występującą kulawiznę, a w stopniu czwartym dochodzi już do stałego przemieszczenia się rzepki poza bloczek i braku możliwości jej nastawienia.
Diagnostyka polega na badaniu ortopedycznym, podczas którego można wyczuć moment wypadania rzepki z bloczka. Przypadki łagodne ze sporadyczną kulawizną można poddać terapii zachowawczej, natomiast przypadki zaawansowane wymagają leczenia operacyjnego.
Mukopolisacharydoza IIIb
Mukopolisacharydoza IIIb należy do lizosomalnych chorób spichrzeniowych uwarunkowanych genem autosomalnym recesywnym. Istotą tej grupy chorób jest gromadzenie się w komórkach substancji, które fizjologicznie byłyby metabolizowane i usuwane przy udziale określonych enzymów.
W przypadku mukopolisacharydozy IIIb tą substancją jest siarczan heparanu, a brakującym enzymem alfa-N-acetyloglukozaminidaza. U psów dotkniętych tym schorzeniem obserwuje się objawy z układu nerwowego, takie jak:
- ataksja,
- zaburzenia poruszania,
- drgawki.
Rokowanie jest złe.
Niedoczynność tarczycy
Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest limfocytarne zapalenie tarczycy, a w dalszej kolejności idiopatyczny zanik gruczołu i guzy nowotworowe.
Objawy choroby są często mało charakterystyczne i związane z obniżonym zaopatrzeniem komórek i tkanek w hormony tarczycowe. Należą do nich m.in.:
- apatia,
- nawracające zmiany skórne,
- zwiększone pragnienie i zwiększone wydalanie moczu,
- otyłość,
- porażenie krtani,
- niepłodność i inne.
Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie badanie krwi – oznaczenia stężenia hormonów tarczycowych (T4, fT4) oraz tyreotropiny (TSH) we krwi, a leczenie prowadzone jest do końca życia psa. Dawka leku podlega okresowej kontroli.
Zapad tchawicy
Zapad tchawicy to jej grzbieto-brzuszne spłaszczenie powstałe przede wszystkim na skutek zmniejszonej elastyczności pierścieni tchawiczych oraz osłabienia mięśnia tchawiczego.
Pierwsze objawy choroby pojawić się mogą już u szczeniąt. Obserwuje się wówczas kaszel występujący podczas szczekania, w trakcie ekscytacji lub po większym wysiłku.
Do rozpoznania niezbędne jest zdjęcie RTG, a w przypadkach wątpliwych – tracheoskopia. W leczeniu objawowym u chorych psów stosuje się leki przeciwkaszlowe i steroidowe. Dodatkowo zaleca się zamianę obroży na szelki. W stanach o dużym nasileniu możliwe jest również leczenie operacyjne polegające na zabiegu wstawienia tzw. stentów dotchawiczych.
Nużyca
Nużyca to niezaraźliwa, pasożytnicza choroba psów, która może występować w dwóch postaciach:
- Miejscowej – na skórze występuje od 1 do 5 obszarów wyłysień punktowych, z hiperpigmentacją oraz łuszczeniem. Zmiany obejmują głównie okolice głowy, szyi i kończyny.
- Uogólnionej – na skórze występuje powyżej 5 ogniskowych zmian. Tej postaci często towarzyszą objawy ogólne takie jak np. brak apetytu, gorączka i powiększenie węzłów chłonnych.
Diagnostyka polega na badaniu mikroskopowym, a leczenie psów w zależności od postaci na leczeniu przeciwpasożytniczym lub rozpoznaniu i leczeniu choroby podstawowej.
Czy warto zdecydować się na Schipperke?
Rasa Schipperke to istne wulkany energii do której opanowania będziemy potrzebować dużo cierpliwości, czasu oraz dobrego humoru. W podzięce dostaniemy za to oddanego i kochającego psa, z którym nie można się nudzić. Psy te potrzebują przede wszystkim dużo ruchu i zainteresowania ze strony domowników. Lubią być w centrum zainteresowania i z ciekawością angażują się we wszystkie wspólne aktywności. Psy rasy schipperke są niezależne i lubią robić wszystko po swojemu.
Nie są to psy polecane dla początkujących, gdyż szkolenie tego psa może być niemałym wyzwaniem. Ważna jest także przeprowadzona prawidłowo socjalizacja psów tej rasy, by czworonogi potrafiły żyć w zgodzie z innymi domowymi zwierzętami. Schipperke należą do psów, które lubią dzieci i chętnie spędzają długie godziny na wzajemnych zabawach. Bywają też hałaśliwe i szczekają nie tylko wtedy, kiedy trzeba, ale i dla rozrywki, co niekoniecznie spodobać się może naszym sąsiadom, zwłaszcza jeśli mieszkamy w bloku.
Jako urodzony pies stróżujący Schipperke jest zawsze gotowy do obrony oraz interesuje się wszystkim, co go otacza. Gości psy tej rasy traktują z rezerwą, a głaskanie i przytulanie rezerwują tylko dla właścicieli.
Rasa psa Schipperke jest w Polsce mało popularna i trudno znaleźć hodowlę z dostępnymi szczeniętami. W celu zakupu psa będziemy musieli najpewniej rozszerzyć swoje poszukiwania o hodowle zagraniczne.