Terier szkocki jest rasą powszechnie znaną i lubianą. Szczególnie upodobali sobie te psy prezydenci Stanów Zjednoczonych, gdyż posiadaczami ich byli Franklin i Theodore Roosevelt, George W. Bush, Dwight Eisenhower i Ronald Reagan.
Również polska para prezydencka – Lech i Maria Kaczyńscy – byli dumnymi właścicielami przedstawiciela tej rasy, Tytusa.
Scottie pochodzi z Wielkiej Brytanii, a spotykano go głównie w hrabstwie Perthshire i w Rannoch.
Wywodzi się on z tej samej linii co west highland white terrier, cairn terriery i skye terriery.
Pierwotnie był to pies myśliwski, wykorzystywany do polowań na wydry i drobną zwierzynę oraz jako norowiec, gdzie ze względu na niewielkie rozmiary, wrodzony instynkt łowiecki i niski wzrost sprawdzał się znakomicie.
Wizerunek czarnego teriera szkockiego wraz z jego kuzynem west highland white terierem widnieje na etykiecie słynnej szkockiej whisky Black & White, gdyż – znowu – były to ulubione pupile “barona” whiskey Jamesa Buchanana, twórcy tegoż konkretnego trunku.
Miłośników terierów szkockich długo by wymieniać, ale najbardziej znane nazwiska to David Bowie, Liza Minelli, Shirley Temple i Betty Davis, która miała aż 3 takie psiaki.
Choroba dziedziczna terierów szkockich o nazwie Scotty crump, a raczej próby wynalezienia lekarstwa na nią, stały się przypadkowo przyczyną wprowadzenia do obrotu leku przeciwdepresyjnego znanego najlepiej pod nazwą Prozac.
Jak widać, teriery szkockie mają “bogatą przeszłość” i czym byłby świat bez ich obecności? 🙂
Mimo że jest to rasa bardzo stara, wzorzec jej zatwierdzony został dopiero w 1930 r.
Według klasyfikacji FCI Terier szkocki należy do grupy 3.
Terier szkocki charakter
Teriery szkockie to psy z dużym temperamentem. Mimo krótkich łapek teriery szkockie są bardzo zwinne, szybkie i energiczne, co było ich największym atutem w trakcie polowań.
Nie są zbyt wylewne w okazywaniu uczuć, ale przywiązują się do opiekuna, są wierne i lojalne.
W stosunku do innych zwierząt teriery szkockie mogą być zaczepne.
Psy te trudno się szkoli, gdyż potrafią być niezależne i krnąbrne, dlatego potrzebują do treningu osoby o silnym charakterze i autorytecie na przykład… prezydenta 🙂
Z natury pies tej rasy jest czujny i świetnie sprawdzi się jako stróż. Dodatkowym plusem jest to, że szkocki terier mało szczeka, a przynajmniej nie bez powodu, no, chyba że nie będzie miał nic ciekawszego do roboty.
Teriery szkockie najbardziej nadają się dla singli lub par, najlepiej bezdzietnych.
Nie to, że nie lubią dzieci, ale ich hałaśliwość może zaburzyć ich równowagę i świat, który te psy mają jakby własny.
Teriery szkockie preferują bliski kontakt z ludźmi, a to znaczy, że raczej nie powinno się ich umieszczać w kojcu dla psa czy budzie w ogródku, bo jest to najlepszy przepis na rozkopane rabatki i skargi sąsiadów.
Terier szkocki wygląd
Wygląd scottiego jest na tyle specyficzny, że uczynił go jedną z najbardziej rozpoznawalnych ras na świecie.
Wizerunek teriera szkockiego znaleźć możemy również na wielu gadżetach, takich jak kubki, koszulki, breloczki, talerzyki, świąteczne kartki, gustowne pojemniki do przypraw, a nawet dziecięce body.
Scottie są dosłownie wszędzie, ze swoją długą brodą, krzaczastymi brwiami, charakterystyczną wydłużoną sylwetką i sięgająca do ziemi “firanką” sierści oraz stojącym na sztorc ogonem.
Terier szkocki wysokość
Wysokość w kłębie dorosłego teriera szkockiego wynosi około 25,4 – 28 cm.
Terier szkocki waga
Dorosły Terier szkocki waży około 9 – 11 kg.
Terier szkocki opis rasy
Terier szkocki to niewielki pies, o krępej i przysadzistej sylwetce i krótkich nogach.
| Głowa | Długa, proporcjonalna, o płaskiej i szerokiej mózgoczaszce. |
| Kufa | Głęboka, długością równa mózgoczaszce. |
| Trufla nosa | Duża i czarna. |
| Zęby | Komplet mocnych zębów ustawiony w zgryzie nożycowym. |
| Oczy | Szeroko rozstawione, ciemne, w kształcie migdała. |
| Uszy | Spiczaste, osadzone na szczycie czaszki. |
| Szyja | Dobrze umięśniona szyja przechodzi w prosty, muskularny grzbiet. |
| Klatka piersiowa | Szeroka i głęboka, z wyraźnie wysuniętym ku przodowi mostkiem. |
| Lędźwie | Umięśnione, a zad szeroki i duży. |
| Ogon | Gruby u nasady zwęża się ku końcowi. Noszony prosty do góry lub lekko wygięty. |
| Kończyny | Krótkie, równoległe, tylne wyraźnie mocniej umięśnione. |
| Ruch | Posuwisty, płynny i równomierny. |
Terier szkocki umaszczenie
Szata włosowa teriera szkockiego jest dwuwarstwowa – pies ma szorstki i twardy włos okrywowy oraz miękki i gęsty podszerstek. Umaszczenie:
- czarne,
- pszeniczne,
- pręgowane.
Terier szkocki pielęgnacja
Terier szkocki jest oczywiście naturalnie piękny i ma posągowy profil, ale żeby wyglądał jak z obrazka, musimy trochę o niego zadbać.
Niezbędne minimum to wyczesywanie psa tej rasy jeden raz w tygodniu, a najlepiej robić to co drugi dzień.
Włos teriera szkockiego ma tendencję do zbijania się w kołtuny, dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na okolice pach i pachwin.
Po wyszczotkowaniu całego psa warto przeczesać go grzebieniem.
Zwłaszcza po piciu czy jedzeniu włosy jego bujnej brody mogą się zlepiać i kryć w sobie resztki pokarmu.
Terier szkocki to rasa wymagająca regularnego trymowania. Możemy to robić sami lub oddać naszego przyjaciela w ręce profesjonalisty.
Terier szkocki choroby
Napadowy wzrost napięcia mięśni (scottie cramp)
Scotty cramp to choroba dziedziczna, uwarunkowana genem autosomalnym, recesywnym.
Prawdopodobnie jest ona wynikiem niedoboru serotoniny.
Pierwsze objawy u niektórych osobników mogą być widoczne dość wcześnie, a dokładnie od 6 tygodnia życia.
U innych mogą pojawić się dopiero po kilku latach.
Nadmierny skurcz mięśni powstaje po ekscytacji, stresie lub wysiłku fizycznym.
Napady w postaci sztywności wyprostnej kończyn, kaczego chodu lub wzrostu napięcia mięśni twarzy trwają od kilkudziesięciu sekund do kilku minut i przebiegają bez bolesności.
Choroba ta nie wpływa na długość życia, a leczenie polega najczęściej na stosowaniu:
- diazepamu (rozluźnia mięśnie),
- acepromazyny (zwiększa ilość serotoniny w układzie nerwowym).
Osteopatia czaszkowo-żuchwowa
Jest to schorzenie polegające na powstawaniu narośli kostnych w okolicy stawu żuchwowego, co prowadzi do ograniczenia jego ruchomości i bolesności zarówno przy otwieraniu pyska, jak i przy dotyku.
Objawy tej choroby pojawiają się u młodych zwierząt w wieku ok. 4 -10 miesięcy. Występują:
- rzuty gorączki,
- brak apetytu ze względu na niemożność pobierania pokarmu.
W badaniu RTG widoczne są zmiany w postaci ognisk kostnienia w obrębie żuchwy, kości skroniowej i puszki bębenkowej.
Schorzenie to leczy się jedynie objawowo lekami przeciwzapalnymi, a przy znacznym utrudnieniu pobierania pokarmu stosuje się karmienie sztuczne poprzez sondę żołądkową.
Zwichnięcie soczewki
Schorzenie to polega na przemieszczeniu soczewki na skutek zerwania mocujących ją więzadeł.
Pierwotne zwichnięcie rozwija się wtórnie do dziedzicznych wad w jej budowie.
Najczęściej jest stanem nagłym, wymagającym szybkiej interwencji, najczęściej operacji chirurgicznej.
Zwichnięcie rozpoznaje się w badaniu bezpośrednim na podstawie wyglądu źrenicy, przez którą widoczne jest nieprawidłowe położenie soczewki.
Zazwyczaj obserwuje się dodatkowo obrzęk rogówki i zapalenie tęczówki.
Często w przebiegu choroby dochodzi do utraty wzroku lub konieczności usunięcia gałki ocznej ze względu na pogłębiający się stan zapalny.
Atopia
Atopowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych przyczyn świądu u psów.
U jej podstawy leży reakcja nadwrażliwości organizmu na alergeny wziewne oraz substancje działające przez bezpośredni kontakt ze skórą.
Objawy kliniczne pojawiają się najczęściej między 1 a 3 rokiem życia.
Świąd początkowo występuje sezonowo, a w skutek uwrażliwienia zaczyna się utrzymywać przez cały rok.
Zmiany skórne w postaci zaczerwienienia i wyłysienia występują w okolicy:
- twarzowej (wokół oczu i warg),
- pachowej,
- pachwinowej,
- na obwodowych częściach kończyn,
- przestrzeniach międzypalcowych.
Dotknięte atopią psy drapią się i wylizują, powodując powstawanie na skórze wtórnych ran i uszkodzeń.
Często chorobie tej towarzyszą nawracające, najczęściej jednostronne zapalenia przewodu słuchowego zewnętrznego.
Diagnostyka atopii opiera się na wywiadzie, badaniu klinicznym oraz badaniu alergologicznym z krwi, które może pozwolić na identyfikację, a dzięki temu ewentualną eliminację czynnika alergizującego lub wprowadzenie terapii odczulającej.
Jeśli uczulenie dotyczy czynnika niemożliwego do usunięcia (np. roztocza kurzu domowego) zwierzę leczone jest do końca życia z wykorzystaniem leków antyhistaminowych, sterydowych lub innowacyjnych preparatów wchodzących na rynek weterynaryjny jak np. Apoquel.
Nużyca
Nużeniec psi (demodex canis) to pasożyt, który bytuje w mieszkach włosowych psów zdrowych, natomiast sprzyjających warunkach ulega namnożeniu, wywołując zapalenie skóry z wyłysieniem.
Nużyca może występować w dwóch postaciach:
- miejscowej – od 1 do 5 obszarów wyłysień punktowych, z hiperpigmentacją i łuszczeniem. Zmiany skórne dotyczą głównie okolic głowy i szyi, ale często pojawiają się także na kończynach. Jeśli nie dojdzie do powikłań, choroba przebiega bez świądu.
- uogólnionej – powyżej 5 ogniskowych zmian na skórze pokrytej rumieniem i łuskami. Obraz kliniczny jest zróżnicowany – może występować świąd, grudki, krosty, powierzchowne lub głębokie ropne zapalenie skóry i wiele innych. Często występują objawy ogólne takie jak:
- brak apetytu,
- apatia,
- gorączka,
- powiększenie węzłów chłonnych.
Uważa się, że u osobników dorosłych z uogólnioną postacią tej choroby występuje defekt immunologiczny limfocytów T, co upośledza odpowiedź organizmu na zarażenie.
Rozpoznanie polega na badaniu mikroskopowym zeskrobiny ze skóry.
Leczenie w zależności od postaci choroby opiera się na leczeniu przeciwpasożytniczym, zwalczaniu powikłań bakteryjnych lub grzybiczych oraz na ustaleniu i leczeniu choroby podstawowej. Zwierzęta dotknięte tą chorobą powinny być wykluczone z rozrodu.
Guz komórek tucznych
Guzy z komórek tucznych to złośliwe nowotwory wywodzące się z mastocytów skórnych.
Występują one najczęściej w okolicy kończyn, krocza czy na tułowiu w postaci guzków lub obrzęków skórnych i podskórnych o rozmaitym wyglądzie i konsystencji.
Na skutek uwalniania przez nie heparyny lub histaminy mogą pojawić się objawy ogólnoustrojowe takie jak:
- owrzodzenie żołądka,
- zaburzenia procesów krzepnięcia krwi.
Rozpoznanie ustala się na podstawie badania cytologicznego uzupełnionego badaniem histopatologicznym. Leczenie polega na usunięciu guza i chemioterapii, a rokowanie jest zróżnicowane i zależne od stopnia złośliwości.
Choroba von Willebranda
Jest to dziedziczne zaburzenie krzepliwości krwi związane z niedoborem czynnika von Willebranda, który jest niezbędny do adhezji płytek do uszkodzonego śródbłonka oraz jest białkiem transportowym czynnika VIII.
Istnieją 3 typy tej choroby, gdzie typ pierwszy daje łagodne krwawienia, a kolejne średnio ciężkie i ciężkie zaburzenia krzepnięcia.
U terierów szkockich najczęściej spotykamy typ 3.
Objawy tej choroby to:
- spontaniczne krwawienia z błon śluzowych,
- nadmierne krwotoki po zabiegach chirurgicznych, urazach i u suk w trakcie cieczki.
Na postawienie rozpoznania pozwala test ELISA oznaczający poziom czynnika von Willebranda.
Kamica cystynowa
Kamica cystynowa polega na tworzeniu się kamieni cystynowych w pęcherzu moczowym na skutek wrodzonej wady kanalików nerkowych.
Objawia się:
- krwiomoczem,
- utrudnionym oddawaniem moczu,
- czasem zatkaniem cewki moczowej.
Kamienie widoczne są w badaniu USG, a także w postaci kryształów cystyny w osadzie moczu.
Są to kamienie niecieniujące, zatem nie będą widoczne na zdjęciu RTG.
Kamienie usuwa się chirurgicznie lub można rozpuścić je przy użyciu cytrynianu potasu i odpowiedniej diety niskobiałkowej.
Głuchota wrodzona
Jest to wada spowodowana zwyrodnieniem nerwu VIII, uwarunkowana genetycznie i występująca już od urodzenia.
Obserwuje się brak reakcji szczeniąt na bodźce dźwiękowe.
W celu potwierdzenia diagnozy można przeprowadzić badania słuchu metodą BAER, która polega na oznaczeniu potencjałów wywoływanych w pniu mózgu, w odpowiedzi na bodźce akustyczne.
Badanie takie wykonuje się w sedacji i pozwala ono obiektywnie stwierdzić głuchotę, a także oznaczyć stopień uszkodzenia słuchu oraz którego ucha dotyczy.
Schorzenie to jest niestety nieuleczalne, ale w odpowiednim środowisku psy mogą praktycznie normalnie funkcjonować.
Dystocja
Rasa ta, ze względu na budowę ciała jest predysponowana do wystąpienia zaparcia płodu.
Płody mają stosunkowo duże głowy w porównaniu do szerokości dróg rodnych i często samica nie może urodzić szczenięcia droga naturalną.
Niezbędna jest wówczas pomoc lekarska polegająca na wykonaniu zabiegu cesarskiego cięcia.
Dla kogo terier szkocki będzie idealnym psem?
Terier szkocki jest psem o silnej osobowości, temperamentnym i niezależnym. Terier szkocki ma własną wizję świata spokojnego i zrównoważonego i nie lubi, gdy ktoś chce ją zburzyć.
Lubi być w centrum uwagi, więc raczej niechętnie toleruje w swoim otoczeniu inne psy, koty, czy nie daj Boże małe gryzonie, które chętnie pogoni.
Nie widzi mu się spędzanie czasu samemu, więc potrzebuje uwagi i zajęcia.
Dzięki inteligencji i pracowitości świetnie sprawdzi się w agility, a także innych sportach jak np. earthdog trials, gdzie oceniane są umiejętności psa pod kątem zdolności tropienia i odnajdowania gryzoni w podziemnych tunelach.
Może to być doskonała zabawa zarówno dla psa, jak i opiekuna i pozwoli zacieśnić więzy z naszym zwierzakiem.
Scottie to psy, na których przyjaźń trzeba sobie zasłużyć.
Odznaczają się też doskonałą pamięcią i raz poznaną osobę potrafią po latach zidentyfikować.
Psy te są bardzo pewne siebie i to właśnie siebie upatrują jako liderów w naszym domu. Nie jest to oczywiście korzystna sytuacja, więc psy te należy konsekwentnie szkolić od szczenięctwa.
Teriery szkockie są też introwertykami, trudno powiedzieć co myślą, więc mogą bez ostrzeżenia złapać za kostkę, albo kłapnąć zębami w stronę innego psa, dlatego lepiej wyprowadzać je na smyczy.
Reasumując, ze względu na specyficzny charakter nie są to psy dla każdego i nie każdy będzie potrafił się z tym terierem dogadać, ale znając ogólne cechy jego osobowości, będziemy w stanie stwierdzić czy będziemy tworzyć z nim dobraną parę, czy też lepiej zadowolić się podobizną terierów szkockich na kubku.
