Krew w kale psa: o czym świadczy i jakie mogą być tego przyczyny?

Choroby przewodu pokarmowego i wszelkie towarzyszące im objawy kliniczne są obok schorzeń dotyczących skóry codziennością każdego gabinetu weterynaryjnego co wynika z powszechności ich występowania u zwierząt.

Chyba nie ma psa czy kota, który na jakimś etapie swojego życia nie borykał się z biegunką, wymiotami, brakiem apetytu lub pasożytami bytującymi w jelitach i wydalanymi na zewnątrz ku przerażeniu swego posiadacza.

Tego typu schorzenia stanowią chleb powszedni każdego lekarza weterynarii zajmującego się lecznictwem małych zwierząt towarzyszących i są bardzo często powodem konsultacji.

W wielu przypadkach mogą ustępować samoistnie, ulegać samowyleczeniu poprzez ograniczenie spożywania pokarmu przez zwierzę, które w ten sposób instynktownie podejmuje działania przynoszące mu ulgę.

W wielu jednak wymagają pomocy z naszej strony i leczenia gdyż same nie przechodzą a wręcz przeciwnie dłużej trwające prowadzą do szeregu zaburzeń ogólnoustrojowych związanych choćby z odwodnieniem i zaburzeniami gospodarki wodno elektrolitowej.

Objawem, który w większości przypadków staje się powodem szybkiej wizyty w gabinecie weterynaryjnym jest za to z całą pewnością obecność krwi w kale.

Opiekunowie psów podświadomie zakładają, że krew jest płynem ustrojowym, który nie powinien znaleźć się w odchodach, a każdy stan z tym związany jest poważnym zagrożeniem życia.

Zastanówmy się więc nad przypadkami obecności krwi w kale, przyczynami, diagnostyką takich przypadków i skutecznym leczeniem, które może wprowadzić lekarz weterynarii.

Trochę teorii na temat przewodu pokarmowego

Układ pokarmowy zwierząt towarzyszących, podobnie jak wszystkich ssaków, jest niezwykle złożonym i skomplikowanym układem wyspecjalizowanym w pobieraniu pokarmów i wody, trawieniu zawartych w nich składników odżywczych, przyswajaniu a następnie wydalaniu niestawionych, zbędnych resztek w formie kału.

Tworzą go przewód pokarmowy (jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, oraz jelita cienkie i grube) oraz gruczoły, narządy uczestniczące w procesie trawienia z wątrobą, trzustką i gruczołami ślinowymi na czele.

Wszystkie te elementy składowe sprawnie funkcjonujące prowadzą do dostarczenia organizmowi wszelkich składników odżywczych niezbędnych do wykonywania wszelkich funkcji, procesów metabolicznych warunkujących utrzymanie zdrowa czyli stanu homeostazy.

Krew jak dobrze pamiętamy jest jedną z tkanek organizmu, płynem ustrojowym o funkcji transportowej i informacyjnej gwarantującym komunikację między komórkami i tkankami.

Krąży w naczyniach krwionośnych i jak każdy dobrze wie nie powinna znajdować się w produktach przemiany materii w tym w interesującym nas kale zwierząt.

Kał zwany też odchodami lub stolcem to odpadowe produkty trawienia, nie potrzebne organizmowi, które są wydalane na zewnątrz w procesie defekacji.

W swym składzie zawiera resztki pokarmowe, bakterie, wodę, złuszczone nabłonki, śluz i jest usuwany z organizmu przez odbyt.

Oczywistym jest odpowiednie uformowanie kału oraz właściwa, dostosowana do spożywanego pokarmu oraz uwarunkowana indywidualnie częstotliwość jego usuwania oraz ilość.

Zdrowy, normalny pies wypróżnia się przeciętnie 2 razy na dobę (oczywiście to dane statystyczne) kałem uformowanym, o zbitej konsystencji, połyskującym, w ilości uzależnionej w dużej mierze od psiej diety.

Powodem naszego niepokoju powinna być zarówno nadmierna ilość wydalanego kału jak i niewłaściwa częstotliwość wypróżnień czy obecność “niepokojących” nas składników dodatkowych ze wspomnianą w tytule krwią na czele.

W zdrowym kale psów o prawidłowej konsystencji nie powinniśmy zaobserwować obecności krwi widocznej gołym okiem.

Niewielkie jej ilości, niewidoczne dla nas makroskopowo nie muszą od razu oznaczać poważnej choroby i mogą się zdarzyć nawet u zdrowego psa, pod warunkiem, że nie są stale obecne i nie prowadzą do niedokrwistości.

Krwawe stolce zwane meleną mają z reguły czarny, smolisty wygląd i wiążą się z obecnością krwi w przewodzie pokarmowym.

Zazwyczaj, w większości przypadków krew w kale psów pochodzi z samego przewodu pokarmowego, ale czasem o czym należy pamiętać może zostać połykana gdy źródło krwawienia jest w układzie oddechowym.

Czarne stolce mają więc swój początek najczęściej w górnym odcinku przewodu pokarmowego a ich wygląd i konsystencja wynikają po prostu z trawienia krwi w jelitach w trakcie jej pasażu.

Obecność świeżej krwi w kale określana jest fachowo hematochezją i wynika z krwawienia w jelicie grubym lub z samego odbytu czyli z końcowych odcinków przewodu pokarmowego.

Może być ona wynikiem:

• zapalenia okrężnicy,
• zapalenia odbytu,
• procesu nowotworowego,
• ciała obcego drażniącego śluzówkę.

Zaburzenia procesów krzepnięcia też mogą dawać taki objaw.

Co ważne z punktu widzenia opiekuna taki objaw nie musi dawać objawów bolesności czy trudności w wypróżnianiu stąd może zwyczajnie być zbagatelizowany przez opiekuna psa.

Krew w kale psa choć wszystkim w pierwszej kolejności kojarzy się z chorobami przewodu pokarmowego wcale nie musi mieć bezpośredniej przyczyny w układzie pokarmowym ale być objawem szerszej, ogólnoustrojowej choroby dotyczącej innego układu czy narządu o czym w dalszej kolejności.

Zatem przejdźmy do chorób mogących dawać taki niepokojący objaw chorobowy.

Krwawe stolce u psa

Pacjenci z krwawymi stolcami czyli tacy, u których obserwujemy świeżą krew w kale psa często badani są w podobny sposób jak ci, z biegunką w obrębie jelita grubego.

Pamiętajmy, że jedną z przyczyn nagłego pojawienia się krwi w kale psów może być niedawno przebyty uraz mechaniczny tylnego odcinka przewodu pokarmowego.

Krew na powierzchni normalnego stolca psa wskazuje raczej na patologię w końcowym odcinku prostnicy i okrężnicy. Jeśli zauważymy wymieszaną krew z kałem psa może to wskazywać na proces chorobowy toczący się w przedniej części okrężnicy.

Dokładne zbadanie pacjenta wymaga przeprowadzenie badania rektalnego. Badanie per rectum odbywa się w znieczuleniu, gdyż badanie to jest nieprzyjemne a czasem wręcz bolesne.

Objawy krwawych stolców występują przy:

• chorobach pasożytniczych (włosogłówka, tęgoryjce),
• nietolerancji pokarmowej lub alergii,
• zapalenia okrężnicy na tle Clostridium spp.
• nowotworach (np. gruczolakorak odbytnicy, polipy, mięśniak gładkokomórkowy),
• wgłobieniu biodrowo – okrężniczym czy ślepo okrężniczym,
• krwotocznych zapaleniach żołądka i jelit,
• koagulopatiach,
• zapaleniu zatok odbytowych,
• urazach okrężnicy, ciałach obcych, wypadkach samochodowych,
• nieswoistych zapaleniach jelit,
• parwowirozie psów,
• histoplazmozie.

Smoliste stolce u psa

Smoliste stolce u psa są objawem chorobowym polegającym na obecności czarnych jak smoła odchodów. Nie są objawem charakterystycznym i nie zawsze muszą być obecne nawet w przypadku krwotoku w układzie pokarmowym.

Jeśli jednak występują, świadczą o krwawieniu w przedniej części przewodu pokarmowego lub spożyciu krwi połkniętej z górnych i dolnych dróg oddechowych.

Główne przyczyny smolistych stolców to:

• tęgoryjce,
• wrzody żołądka i nadżerki żołądka oraz dwunastnicy,
• guzy żołądka i jelita cienkiego,
• chłoniak, gruczolakorak,
• spożyta krew przez zwierzę (krwawiące zmiany w jamie ustnej, płucach, w nosie i gardle),
• dieta,
• koagulopatie.

Dlaczego w odchodach pojawia się krew?

Choroby przewodu pokarmowego

Krew w kale psa wszystkim kojarzy się w pierwszej kolejności z chorobami w obrębie układu pokarmowego i świadczy o istnieniu najogólniej patologii powodującej uszkodzenie naczyń krwionośnych stąd na pierwszy plan mogą wysuwać się wszelkie procesy rozrostowe.

Nowotwory

Procesy nowotworowe dotyczące przewodu pokarmowego często mogą powodować krwawienia do światła tego układu, tym bardziej że w wielu przypadkach są one niestety złośliwe. Rozrastając się w obrębie tego układu powodują uszkodzenie błony śluzowej i obecnych tam naczyń co powoduje krwawienie i pojawienie się krwi w kale psa.

Nowotwory przełyku nie są na szczęście częste u zwierząt.

Są to przykładowo:

• rak płaskonabłonkowy,
• szpiczak,
• kostaniakomięsak,
• mięśniak gładki,
• gruczolakorak.

Mogą też naciekać przełyk poprzez ciągłość i pochodzić z innych sąsiadujących z nim narządów takich jak przykładowo tarczyca lub żołądek.

Nie zawsze będą powodem krwawych stolców, częściej za to powodować będą:

• krwawe wymioty,
• niedokrwistość,
• biegunkę.

Nowotwory żołądka rzadko stwierdzamy u psów, a jeśli już występują pojawiają się one u zwierząt starszych w wieku powyżej 10 lat.

Częściej notowane są u:

• chow chow,
• owczarków szkockich,
• staffordshire terierów,
• owczarków belgijskich.

Niestety złą wiadomością jest ta, że większość guzów żołądka jest złośliwa i często daje przerzuty.

Są to:

• raki,
• mięsaki,
• gruczolakoraki,
• chłoniaki.

Naciekają one błonę śluzową żołądka powodując ubytek w jej ścianie. Uszkodzona błona śluzowa to częsta przyczyna krwawiących owrzodzeń.

Nikogo więc nie powinny dziwić występujące objawy kliniczne a więc krwawe wymioty, krew w kale psów czy objawy niedokrwistości.

Chorobę rozpoznaje się wykonując endoskopię żołądka i pobierając wycinek tkanki do badania histopatologicznego.

Psy z nowotworami żołądka nie rokują niestety dobrze a okres przeżycia od postawienia rozpoznania do śmierci z reguły jest bardzo krótki.

Nowotwory jelit cienkich również nie należą do częstych schorzeń u tych zwierząt.

Najczęściej są to raki, mięsaki, włókniakomięsaki, guzy z komórek tucznych, rakowiaki.

Guzy rozwijające się w jelitach powodują poważne zaburzenia ogólnoustrojowe z upośledzeniem wchłaniania składników pokarmowych co prowadzi do wychudzenia i kacheksji.

Występują też krwawienia do światła przewodu pokarmowego co objawiało się będzie krwawymi stolcami i smolistym kałem. W przypadku niedrożności lub pęknięcia nowotworu i uszkodzenia światła jelita występują objawy zapalenia otrzewnej i śmierci.

Nowotwory jelit grubych występują zdecydowanie częściej niż wcześniej wymieniane.

Dotyczą głównie psów w średnim i starszym wieku a więc takich powyżej 8-10 lat.

Są to najczęściej:

• gruczolaki,
• raki,
• mięśniaki,
• mięsaki,
• guzy histiocytarne,
• guzy z komórek tucznych,
• plazmocytoma.

Najczęściej chorują na nie psy rasowe, na czele z:

• owczarkami niemieckimi,
• owczarkami szkockimi coli,
• west highland white terierami.

Objawami wysuwającymi się na czoło w przypadku objęcia procesem nowotworowym tego odcinka przewodu pokarmowego są:

• krew w kale psa,
• bolesne wypróżnianie,
• krwawienia związane z aktem defekacji,
• parcie na kał.

Mogą też występować zespoły paranowotworowe z hipoglikemią na czele manifestująca się drgawkami i niezbornością a więc typowymi objawami związanymi z niedocukrzeniem mózgu.

Rozpoznanie stawiane jest za pomocą kolonoskopii, prostoskopii lub czasem zwykłego badania rektalnego.

Ocena pobranych do badania histopatologicznego tkanek nowotworowych stanowi pewne rozpoznanie.

Leczeniem z wyboru jest zabieg chirurgiczny, dzięki któremu możesz znacznie wydłużyć życie Twojego psa.

Reasumując nowotwory przewodu pokarmowego często dają objawy krwawienia do przewodu pokarmowego czego objawem będą smoliste, ciemne stolce.

Oczywiście to jak będzie wyglądał kał zwierzęcia zależy od lokalizacji procesu nowotworowego.

Krew w kale psów jest tylko jednym z wielu objawów ogólnoustrojowych towarzyszących tej grupie chorób.

Niestety w dużej mierze są one złośliwe co znacznie ogranicza nasze możliwości terapeutyczne i skraca okres przeżycia pacjenta.

Choroby przewodu pokarmowego mogące dawać objawy krwawienia to oczywiście nie tylko proces nowotworowy. Na czele wysuwają się tutaj wszelkie inne zaburzenia dotyczące tego układu.

Inne przyczyny krwawień w przewodzie pokarmowym

I tak najogólniej pisząc krew w kale psa może towarzyszyć wszelkim stanom przebiegającym z biegunką szczególnie tą z jelita cienkiego.

Krwawy stolec może występować gdy proces chorobowy dotyczy jelita cienkiego a świeża krew w kale psa często ma miejsce w sytuacji zaburzeń w jelicie grubym.

Wyjątkiem od tej reguły jest ostra biegunka krwotoczna dotycząca jelit cienkich. Podczas ostrej biegunki krwotocznej obserwujemy świeżą krew w kale psa.

Jak często mamy do czynienia z biegunką u psa sami dobrze wiemy.

Krew w kale psa jest wtedy konsekwencją objęcia ostrym procesem zapalnym błony śluzowej jelita, krwotocznego zapalenia jelit i rozszerzenia naczyń włosowatych w tym odcinku przewodu pokarmowego.

Różnego rodzaju zapalenia żołądka spowodowane przez różnorodne przyczyny np. przyjęcie niewłaściwego pokarmu, połknięcie ciał obcych, kości, stosowanie niektórych leków (glikokortykosteroidy czy niesterydowe leki przeciwzapalne), zatrucia, zakażenia wirusowe (parwowirus, nosówka) czy pasożytnicze mogą dawać objawy obrzęku, a nadżerki w żołądku powierzchowne krwawienia do przewodu pokarmowego.

Konsekwencją będzie smoliście zabarwiony, ciemny kał.

Stanem nieodłącznie związanym z uszkodzeniem błony śluzowej żołądka są za to owrzodzenia.

Uszkodzona błona śluzowa prowadzi do odsłonięcia reszty ściany narządu i narażenia jej na działanie kwaśnej treści pokarmowej z pepsyną i kwasem solnym na czele.

Wrzody żołądka często powstają w sytuacji podawania pewnych leków szczególnie z grupy niesterydowych przeciwzapalnych czy glikokortykosteroidów, które są ordynowane jako leki przeciwbólowe szczególnie u starszych zwierząt ze zmianami zwyrodnieniowymi.

Z reguły powodują one powstawanie krwawych wymiocin ale mogą też dawać objawy smolistych stolców i bladych błon śluzowych.

Krwawienie w przypadku owrzodzenia żołądka ma charakter przewlekły i w dłuższej perspektywie prowadzi do niedokrwistości.

Krwista biegunka u psa jest jednym z charakterystycznych objawów towarzyszących parwowirozie.

Z powodu dość powszechnych obecnie szczepień, choroba ta nie zdarza się często i dotyczy najczęściej młodych, nieszczepionych lub niewłaściwie immunizowanych szczeniąt.

Wirus niszczy krypty jelitowe, w których się namnaża co powoduje wystąpienie objawu cuchnącej, krwistej biegunki u psa.

Zwierzęta takie z reguły cierpią również na anemię spowodowaną znacznym zarobaczeniem i nie zawsze udaje się je uratować, mimo wdrożenia intensywnego leczenia objawowego.

Krwotoczne zapalenie jelit i żołądka jest ostrą chorobą o nieznanej przyczynie.

Krwotoczne zapalenie żołądka objawia się:

• krwistym kałem lub krwawą biegunką u psa,
• znacznym zagęszczeniem krwi, czego przejawem laboratoryjnym jest hematokryt sięgający 70-80 %.

Zwierzęta cierpiące na krwotoczne zapalenie żołądka są w bardzo złym stanie klinicznym, wykazują cechy odwodnienia, posocznicy, zaburzeń krzepnięcia krwi. W każdym przypadku jeśli zdiagnozowano krwotoczne zapalenie żołądka wymagają bardzo intensywnego leczenia objawowego i odpowiedniego nawodnienia.

Ciała obce w przewodzie pokarmowym drażniące swoją obecnością błonę śluzową, wywołujące niedrożności czy perforację też mogą powodować krwawienia do światła przewodu pokarmowego.

Obecność ciała obcego wymaga stosownej diagnostyki, a w wielu przypadkach niezbędny jest zabieg chirurgiczny.

Zapalenie okrężnicy będzie dawało objaw krwistego śluzu w wydalanym stolcu psa.

Ostre zapalenie jelita grubego najczęściej występuje na skutek:

• błędów żywieniowych,
• nietolerancji pokarmowej,
• toksyn,
• infekcji Salmonellą lub Campylobacter,
• ciał obcyc,
• działania niektórych leków.

Może być też idiopatyczne i pasożytnicze.

Przewlekłe zapalenie jelit grubych najczęściej związane jest z chorobą zapalną jelit lub enterotoksykozą na tle Clostridium perfringens.

Enterotoksykoza spowodowana przez tą bakterię powoduje zespół krwotocznej biegunki u psów.

Krew w kupie psa nie towarzyszy za to zespołowi jelita drażliwego.

Biegunka u psa z jelita grubego, często tła idiopatycznego, również może objawiać się obecnością krwi w kupie psa.

Reaguje ona ładnie na wzbogacenie karmy dla psa we włókno pokarmowe, stąd jej druga nazwa biegunka jelita grubego reagująca na włókno.

Krew w kale psów może pojawić się praktycznie w każdym stanie chorobowym przebiegającym z biegunką u psa.

Musimy pamiętać, że wiele chorób układu pokarmowego w tym choroby zapalne jelit mogą dawać ten objaw.

Jako przykład niech posłuży nam limfocytarno – plazmocytarne zapalenie jelita cienkiego czy eozynofilowe zapalenie jelit.

Zmiany przy tych chorobach dotyczą zazwyczaj kilku odcinków przewodu pokarmowego a więc także żołądka, jelit cienkich i grubych.

Krwawienie spowodowane jest nadżerkami lokalizującymi się w błonie śluzowej.

W swej praktyce miałem wielu pacjentów, którzy ulegli wypadkowi komunikacyjnemu i choć badania nie wskazywały na poważny uraz tylnego odcinka przewodu pokarmowego wykazywały one krwawienie w kale.

Siły działające na jamę brzuszną w trakcie uderzenia uwalniają duże ilości energii kinetycznej, która prowadzi do uszkodzeń także w obrębie jelit czy żołądka i w konsekwencji do krwawień.

Jeśli są one nieznaczne, organizm wychodzi z tego bez szwanku, ale uszkodzenie dużych naczyń żylnych czy tętniczych może prowadzić do poważnych zaburzeń ogólnoustrojowych z wstrząsem hipowolemicznym i śmiercią na czele.

Powodem obecności krwi w kale mogą być także alergie pokarmowe i nietolerancja pokarmowa określane wspólnym terminem niepożądanej reakcji na pokarm.

Przyczyna w tym przypadku leży po stronie składu karmy, czyli czym żywimy zwierzę.

Oba stany mogą być wywoływane przez te same składniki pokarmowe.

Objawy w obu przypadkach mogą być bardzo podobne choć na poziomie patofizjologii w alergii uczestniczą elementy układu immunologicznego (brak tolerancji na obecne w pokarmie alergeny i miejscowa reakcja immunologiczna z udziałem IgE). Nietolerancja pokarmowa charakteryzuje się tym, że nie mamy udziału przeciwciał a zwykłą reakcję na składnik pokarmu, którego organizm nie toleruje.

Wreszcie choroby gruczołów okołoodbytowych czyli parzystych tworów zgrupowanych w tzw. zatokach, znajdujących się w okolicach zwieracza odbytu.

To właśnie ich wydzielina zalegająca w zatokach może powodować powstawanie przetok (przetoki okołoodbytnicze), ropni (ropień zatok przyodbytowych) i tym samym objawiać się krwawieniem przy akcie defekacji.

W takich przypadkach zwierzęciu często towarzyszy bolesność czy częste oblizywanie chorej okolicy, znaczny obrzęk odbytu czy właśnie wydalanie kału ze świeżą krwią pochodzącą z miejsca zakażenia i uszkodzenia.

Krwawienie w przypadku chorób zatok okołoodbytowych dotyczy zaawansowanych przypadków z wytworzeniem przetoki czy ropni i jest wyrazem zaniedbania ze strony opiekuna.

W dużym skrócie starałem się prześledzić najpopularniejsze i najczęściej występujące choroby przewodu pokarmowego mogące dawać objawy krwi w kale lub smolistego jego zabarwienia.

Pamiętajmy, że są to najczęstsze powody tego niepokojącego objawu chorobowego, a nie jak wielu opiekunów zwierząt myśli choroby.

Krew w odchodach psa nie jest symptomem patognomonicznym czyli charakterystycznym i może świadczyć o wielu różnych chorobach.

Niektóre często występujące przyczyny krwawień w obrębie układu pokarmowego.

Jak już wspominałem krwawienie choć ma swoje źródło w przewodzie pokarmowym może wynikać z wielu innych przyczyn.

Krwawienia spowodowane niektórymi lekami

Sterydy i niesterydowe leki przeciwzapalne są powszechnie stosowane w lecznictwie małych zwierząt i często niestety nadużywane.

Wielokrotnie też spotkałem się z sytuacją gdy jednocześnie podawano jedne i drugie co zwiększa ryzyko działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego.

Ich podstawowy mechanizm działania polega na hamowaniu enzymu cyklooksygenazy uczestniczącej w syntezie czynników zapalnych czyli prostaglandyn, leukotrienów czym znoszą stan zapalny i spowodowane nim objawy ogólne.

Niestety blokując enzym, nie działają wybiórczo i hamują również jego “potrzebną, dobrą wersję”, która jest niezbędna do syntezy czynników osłaniających błonę śluzową żołądka i jelit.

Konsekwencją będą więc owrzodzenia narażonej na działanie soków trawiennych śluzówki i krwawienia.

Podobnie działają w tej kwestii leki podawane doustnie jak i ich wersje iniekcyjne a długość stosowania ma niebagatelne znaczenie (im dłużej tym większe ryzyko).

Dlatego przy długofalowym podawaniu specyfików z tych grup warto rozważyć zabezpieczanie farmakologiczne błony śluzowej przewodu pokarmowego stosownymi lekami.

Niekiedy pewne składniki psiej diety mogą dawać ciemny kał sugerujący krwawienie do przewodu pokarmowego.

Są to przykładowo bogata w żelazo i krew wątróbka innych zwierząt czy zielony szpinak.

Także pewne preparaty podawane doustnie jak np.metronidazol, siarczan żelaza mogą powodować ciemne zabarwienie kału.

Najlepszym rozpoznaniem w tym przypadku jest wnikliwy wywiad z opiekunem, który powinien dokładnie poinformować nas o lekach podawanych zwierzęciu czy o sposobie żywienia.

Zatrucia rodentycydami antykoagulacyjnymi

Wszelkiego typu zatrucia spowodowane dostaniem się do przewodu pokarmowego substancji toksycznych mogą spowodować wystąpienie krwawienia z przewodu pokarmowego.

Oczywiście mam tutaj na myśli wystąpienie ostrej biegunki, która może przebiegać z takim objawem.

W przypadku bardzo toksycznych związków często zwierzę wcześniej skończy życie, a objawy ze strony przewodu pokarmowego (krwawienia) nie zdążą się rozwinąć.

Często zdarzają się za to zatrucia spowodowane zjedzeniem przez psy rodentycydów antykoagulacyjnych będących składnikiem powszechnie dostępnych produktów do zwalczania gryzoni, szczurów i myszy.

Wprawdzie często dodawane są do trutek gorzkie substancje smakowe utrudniające przypadkowe spożycie ale zatrucia i tak często występują.

Antykoagulanty hamują enzym przekształcający w wątrobie postać nieaktywną witaminy K w jej formę aktywną.

Dochodzi do zmniejszenia protrombiny czynników VII, IX, X i spada synteza protrombiny w wątrobie.

Objawy kliniczne zatrucia pojawiają się z kilkudniowym opóźnieniem (1-3 dni) i manifestują się przede wszystkim krwawieniami:

• z nosa,
• z dziąseł,
• z ran,
• do jamy brzusznej.

Występuje również:

• bolesność brzucha,
• krwiomocz,
• krwawe wymioty,
• smoliste stolce świadczące o krwawieniach żołądkowo jelitowych.

Przewód pokarmowy jest tutaj jednym z wielu układów gdzie ujawniały będą się niedobory witaminy K i spowodowane tym zaburzenia krzepnięcia. Leczenie polega na jak najszybszym podaniu witaminy K w iniekcji.

Zaburzenia krzepliwości krwi

Choć częstym powodem krwawień w przewodzie pokarmowym jest zjedzenie trutki na gryzonie opartej na antykoagulantach to nie możemy zapominać, że również inne zaburzenia krzepnięcia krwi mogą dawać objawy smolistych stolców.

Zaburzenia krzepnięcia mogą być oczywiście wrodzone lub nabyte.

Mogą wynikać z:

• niedoborów czynników krzepnięcia,
• zmniejszonej liczby płytek krwi,
• wad naczyń krwionośnych prowadzących do uszkodzenia śródbłonka,
• różnych zaburzeń ogólnoustrojowych np. rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe.

Manifestują się one krwawieniami w wieku miejscach ciała, punkcikowatymi wybroczynami na skórze i błonach śluzowych czy interesującymi nas krwawieniami w obrębie przewodu pokarmowego. Obserwujemy wówczas pojawienie się krwi w kale psów.

Diagnozowanie ich opiera się w dużej mierze na badaniach laboratoryjnych.

Pasożyty wewnętrzne

Częstą przyczyną obecności krwi w kale zwierząt jest obecność pasożytów wewnętrznych w ich przewodzie pokarmowym.

Pasożyty są powszechnymi, niechcianymi gośćmi w jelitach psów i prowadzą tryb życia zawsze przynoszący szkodę swojemu żywicielowi.

Stosując duże uproszczenie objadają swego gospodarza i zatruwają go swoimi produktami przemiany materii.

Żaden pies nie chciałby być “miejscem życia” dla owych nieproszonych gości.

Pasożyty odżywiając się krwią w świetle jelita nacinają jego błonę śluzową czym powodują ubytek krwi i występowanie niedokrwistości.

Oczywiście objawy są tym nasilone im więcej osobników pasożyta żyje w jelitach.

Pamiętajmy, że ilość pasożytów przy nawet średniej inwazji jest znaczna i nie zawsze muszą być one obecne w kale, który widzimy.

Dają one objawy krwawego kału co szczególnie widoczne może być u młodych, intensywnie zarobaczonych szczeniąt.

Glisty psie a więc Toxocara canis powodują najczęściej wymioty ale biegunka u psa z domieszką krwi też jest częstym objawem chorobowym inwazji.

Tęgoryjce Ancylostoma caninum i Uncinaria stenocephala bytują w jelitach cienkich niszczą błonę śluzową jelita powodując znaczną czasem niedokrwistość, anemię.

Pasożyty te są przystosowane do pobierania krwi poprzez posiadanie specjalnego aparatu gębowe wyposażonego w ząbki.

Są niewielkimi nicieniami (9-15 mm długości), hematofagami wyspecjalizowanymi w pobieraniu krwi żywiciela.

Włosogłówka czyli Trichuris vulpis jest pasożytem jelita grubego często powodującym ostrą lub przewlekłą krwawą biegunkę objawiającą się właśnie krwią w kale.

Ubytek krwi na skutek inwazji prowadzi do ogólnego osłabienia wynikającego z niedokrwistości.

Nicień przednią częścią ciała wnika w błonę śluzową a tylna, grubszą wystaje do światła okrężnicy.

Na skutek dużej inwazji występuje krwista biegunka u psa i kał ze śluzem.

Pamiętajmy, że jeden osobnik dużej szkody nie wyrządzi ale już setki owszem, potrafią wywołać objawy ogólne, obniżyć znacznie odporność zwierzęcia czy doprowadzić do znacznej czasem anemii.

Rozpoznanie obecności krwi w odchodach

W wielu sytuacjach stwierdzenie obecności krwi w kale psa jest banalnie proste i sam opiekun zwierzęcia może ją zauważyć zbierając wydaliny w trakcie spaceru.

W innych przypadkach może się zaniepokoić innymi objawami ze strony przewodu pokarmowego i zmianą koloru wydalanego kału.

Czasem też zwyczajnie nic nie widać gołym okiem, a obecność krwi w kale psa wykrywana jest za pomocą testów laboratoryjnych.

Krew wydalana wraz z kałem psa powoduje jak już wiemy niedokrwistość stąd jednym z podstawowych badań jest morfologia krwi.

Pozwala ona określić jak znacznego stopnia mamy zaburzenia w homeostazie dotyczącej układu krwionośnego.

Podstawowe badania krwi określą z jaką niedokrwistością mamy do czynienia (np. z niedoboru żelaza – mikrocytoza, hipochromazja i nadpłytkowość).

W przypadku podejrzenia obecności pasożytów badaniem prostym potwierdzającym nam ich obecność jest badanie kału metodą flotacji czy sedymentacji.

Niech nie zmyli nas fakt, że zwierzę było kiedyś odrobaczone i na pewno w odchodach Twojego psa nie ma pasożytów.

Nie zawsze bowiem je widać w kale psa i rzadko kiedy uważnie przyglądamy się tej wydalinie.

Interesujące nas pasożyty są też trudne do zabicia stąd jednorazowe profilaktyczne odrobaczanie z całą pewnością ich nie wyeliminuje.

Jednym z podstawowych badań diagnostycznych jest badanie per rectum w znieczuleniu farmakologicznym.

Lekarz weterynarii może za jego pomocą uchwycić wiele patologii w prostnicy i w obrębie odbytu.

Niekiedy, aby ustalić przyczynę obecności krwi w odchodach psa musimy uciec się do bardziej skomplikowanych metod diagnostycznych jaką przykładowo jest endoskopia.

Pozwala ona w znieczuleniu ogólnym obejrzeć przewód pokarmowy od środka, wykazuje zmiany zapalne, nowotworowe, polipy, owrzodzenia czy obecność ciała obcego.

Drogą endoskopową możemy też pobrać od dalszej diagnostyki np. histopatologicznej wycinki zmienionych tkanek czy błony śluzowej.

Te ostatnie możemy czasem stwierdzić wykonując zdjęcie RTG z kontrastem podanym drogą doustną.

Bardzo pomocnym badaniem obrazowym jest również ultrasonografia.

Ostatecznością może okazać się wykonanie laparotomii diagnostycznej czyli otwarcia jamy brzusznej i poszukania ewentualnych zmian chorobowych, ale zostawiamy ją zawsze na koniec.

Nie zapominajmy też o całej gamie badań laboratoryjnych w tym tych pozwalających wykryć obecność krwi w kale psów w sytuacji gdy jest ona niewidoczna gołym okiem.

Leczenie pacjentów z krwią w kale

Przy obecności krwi w kale psów postępowanie terapeutyczne zawsze będzie uzależnione od bezpośredniej przyczyny wywołującej krwawienie do przewodu pokarmowego.

W każdym przypadku opiera się na uprzednio postawionym rozpoznaniu klinicznym, bez którego niemożliwa jest skuteczna terapia.

W wielu przypadkach po wyeliminowaniu czynników sprawczych możliwe jest zupełne wyeliminowanie objawu i trwałe wyleczenie pacjenta.

W przypadku stwierdzenia zarobaczenia podstawą jest podawanie jednego z leków przeciwpasożytniczych zgodnie ze schematem zaproponowanym przez producenta.

Odrobaczenie oczywiście powtarzamy oraz w miarę możliwości eliminujemy skażenie środowiska pasożytami.

W przypadku alergii pokarmowej podstawą leczenia jest zmiana sposoby żywienia i wprowadzenie psiej diety hipoalergicznej i wykluczenie z jadłospisu Twojego psa substancji go uczulających.

Podobnie powinniśmy postępować w przypadku nietolerancji pokarmowej, której leczenie polega na identyfikacji i unikaniu pokarmu szkodliwego.

Leczenie zatrucia antykoagulantami polega na jak najszybszym podaniu witaminy K czym znosimy objawy niedoboru. Długość podawania tej witaminy uzależniona jest od rodzaju antykoagulantu spożytego przez zwierzę. W krótkim czasie po połknięciu trucizny możemy też wywołać wymioty czym usuniemy trutkę z przewodu pokarmowego psa zanim jeszcze zdąży się wchłonąć.

Ciała obce musimy ewakuować z przewodu pokarmowego endoskopowo lub na drodze tradycyjnego zabiegu chirurgicznego.

Możemy też spróbować usunąć je w naturalny sposób w trakcie normalnego aktu defekacji podając środki poślizgowe (np. parafinę doustnie).

W przypadku chorób zapalnych jelit konieczne jest dłuższe leczenie lekami przeciwzapalnymi i antybiotykami.

Owrzodzenia błony śluzowej leczymy podając leki blokujące wydzielanie soków żołądkowych (np. ranitydyna, omeprazol) i osłaniające powstałe już uszkodzenia (np. sukralfat).

Czasem też lekarz weterynarii musi zredukować dawkę tych specyfików, które uszkadzają śluzówkę np. sterydów lub nie podawać ich łącznie ze niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi.

W przypadkach przebiegających ze znaczną anemią stosujemy leczenie objawowe w postaci podawania preparatów krwiotwórczych lub w skrajnych sytuacjach transfuzje krwi.

Niekorzystne, szkodliwe zaś bakterie, które namnożyły się w przewodzie pokarmowym eliminujemy podając doustnie antybiotyki (np. amoksycylinę czy tylozynę).

Zmiany nowotworowe leczymy poprzez radykalny zabieg chirurgiczny, usuwając je o ile to oczywiście możliwe.

Tak właśnie w dużym skrócie wygląda leczenie poszczególnych chorób przebiegających z krwawieniem do górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

Zawsze musi być ono ukierunkowane na bezpośrednią przyczynę krwawienia i obejmować gdy to potrzebne także leczenie objawowe łagodzące uciążliwości dla zwierzęcia.

W wielu też przypadkach możliwa jest skuteczna profilaktyka niedopuszczająca do wystąpienia krwi w kale psów. Mam tutaj na myśli choćby odrobaczanie psów, kontrolę zawartości gruczołów okołoodbytowych, lub wprowadzenie odpowiedniej psiej diety.

Podsumowanie

W artykule starałem się w prosty sposób przybliżyć zagadnienia związane z obecnością krwi w odchodach psa. Mam nadzieję, że udało się przedstawić najczęstsze przyczyny dlaczego może pojawić się krew w kupie psa i które schorzenia układu pokarmowego twojego psa mogą być za to odpowiedzialne.

Krew w kale psa jest ważnym symptomem informującym opiekuna zwierzęcia o toczącej się patologii nie zawsze bezpośrednio w przewodzie pokarmowym. Czasem bowiem powodem krwawienia mogą być inne problemy mające źródło zupełnie gdzie indziej. Stąd konieczność diagnostyki, którą powinien się zająć lekarz weterynarii i ustalenia powodu krwawienia bez której niemożliwa jest skuteczna pomoc.

W wielu przypadkach, kiedy obserwujemy ślady krwi w kale psa mamy proste postępowanie lecznicze prowadzące do zupełnego wyleczenia i rozwiązania kłopotu. Nie zawsze bowiem krew w kale psa musi świadczyć o poważnej chorobie, na którą nie ma już ratunku. Nie rezygnujmy więc w dostępnych w gabinecie weterynaryjnym narzędzi diagnostycznych, tym bardziej że możemy pomóc cierpiącemu zwierzęciu, które z całą pewnością będzie nam dozgonnie wdzięczne.