Irlandzki spaniel dowodny (Irish water spaniel) jest rasą, której historia owiana jest pewną tajemnicą.

Pierwsi przodkowie całej grupy spanieli, opisywani jako długowłose płochacze ze zwisającymi uszami, pochodzą najprawdopodobniej z Hiszpanii, gdzie na przełomie VII i VIII wieku wykorzystywani byli często w trakcie polowań, choć istnieją również doniesienia o wizerunkach psów w typie pojawiających się na malowidłach skalnych jeszcze przed naszą erą.

W kolejnych latach psy te rozprzestrzeniły się po całej Europie, a w XVI wieku wyodrębniono z nich grupy zależnie od trybu pracy i podzielono na spaniele lądowe, wodne oraz pokojowe.

Jak można się domyślać Irlandzki spaniel dowodny należy do ras pracujących w wodzie, którym niestraszne jest płoszenie i aportowanie dzikiego ptactwa z jezior, a nawet grząskich terenów bagiennych.

Sama nazwa spaniel wydaje się być w odniesieniu do wyglądu tych psów raczej historyczna, a znany nam ówczesny wygląd water spaniela przypomina raczej skomplikowane połączenie retrievera, pudla i setera.

Za twórcę współczesnego IWS uważa się Justina McCarthy’ego, sportowca z Dublina, który udoskonalił eksterier rasy, a jego pies Boatswain miał być pierwszym jej przedstawicielem czystej krwi.

Niestety informacje o tym w jaki sposób uzyskał psa o takim wyglądzie, McCarthy zabrał ze sobą do grobu.

Od 1859 roku spaniele dowodne stały się stałymi bywalcami wystaw i w krótkim czasie ich popularność znacznie wzrosła nie tylko na wyspach Brytyjskich, ale i w Stanach Zjednoczonych. Amerykański Kennel Club uznał rasę oficjalnie w 1884 roku.

Potocznie nazywane “szczurzymi ogonami” lub “clownami wśród spanieli” dziś rzadziej występują w roli płochaczy, a przede wszystkim pełnią funkcję psów do towarzystwa.

Według klasyfikacji FCI irlandzki spaniel dowodny należy do grupy 8.

Irlandzki spaniel dowodny charakter

Irlandzkie spaniele dowodne to psy pełne energii, żywiołowe, silne i odporne na różnorodne warunki środowiskowe.

Nie boją się pracy, a ubrudzenie błotem swych pięknych loczków nie jest dla nich najmniejszym problemem, wręcz przeciwnie, chętnie wskoczą do kałuży, czy błotnistego rowu, nie tylko w pogoni za dziką gęsią, ale i na zwyczajnym spacerze.

Potrzebują dużo ruchu, a że są urodzonymi pływakami, aportowanie w wodzie, czy też po prostu pływanie jest jedną z ich ulubionych aktywności.

Chętnie też wybiorą się na górski trekking, długi spacer po lesie, jogging, czy bieg przy rowerze. Najważniejsze, by odpowiednia dawka aktywności została im codziennie zaaplikowana.

Świetnie sprawdzą się również w coraz popularniejszych na całym świecie psich sportach, takich jak agility, flyball, czy obedience.

Jako psy polujące mają również bardzo dobry węch, który wykorzystywany jest w służbach policyjnych np. do wykrywania narkotyków.

Psy te są inteligentne i szybko się uczą, ale bywają uparte i krnąbrne, co szczególnie tyczy się osobników płci męskiej. Rasa ta charakteryzuje się również dość późnym dojrzewaniem, przez co ich iście szczenięcymi wygłupami możemy cieszyć się nieco dłużej.

Przylgnęła do nich etykieta clownów, którą zawdzięczają zarówno beztroskiemu i zabawnemu sposobowi bycia, jak i burzy kręconych opadających na oczy loków. Oczywiście spektakle takie nie są przeznaczone dla każdego.

Spaniele te przywiązują się do swoich właścicieli i są wobec nich lojalne i przyjacielskie, ale wobec obcych nie są już tak wylewne. Podobnie sprawa wygląda w przypadku innych zwierząt domowych.

Water spaniele podobnie jak większość psów nie lubią spędzać czasu w samotności, gdyż szybko się nudzą, a wtedy budzą się w nich skłonności destrukcyjne.

Potrzebują towarzystwa drugiego psa lub po prostu uwagi ze strony właścicieli, by nie czuły się odrzucone. Z tego też względu nie powinny one mieszkać same w budzie czy kojcu.

Gdy żyją z rodziną, która chętnie poświęca im czas oraz zapewnia odpowiednia ilość treningu są szczęśliwe i dosłownie kwitną.

Irlandzki spaniel dowodny opis rasy

Irlandzki spaniel dowodny to pies o silnej budowie i eleganckiej, zwartej sylwetce.

Wysokość

Wysokość w kłębie psa samca wynosi 53 – 59 cm, a suki 51 – 56 cm.

Waga

Masa ciała osobnika dorosłego waha się pomiędzy 22 a 26 kg.

Wygląd

Głowa duża z czaszką w kształcie kopuły z dobrze zaznaczonym stopem i guzem potylicznym, pokryta obfitym, skręconym włosem opadającym między oczami na kształt przydługiej grzywki.
Kufa długa i kwadratowa pokryta gładkim włosem – jedynie z tyłu żuchwy dłuższy włos tworzy brodę.
Szczęki mocne z kompletem zębów ustawionych w zgryzie nożycowym.
Trufla nosa dobrze rozwinięta o barwie ciemnoceglastej.
Oczy małe i skośne o inteligentnym wyrazie, barwy ciemnobursztynowej lub ciemnoorzechowej.
Uszy nisko osadzone, długie i płatowate, pokryte loczkami.
Szyja łukowata i długa, dobrze związana z łopatkami, przechodzi w krótki i szeroki grzbiet.
Klatka piersiowa głęboka z dobrze wysklepionymi żebrami.
Lędźwie szerokie i głębokie, a zad długi z zaokrąglonymi pachwinami.
Tak zwany “szczurzy ogon” jest charakterystyczny dla tej rasy – nisko osadzony, gruby u nasady i zwężający się ku końcowi, pokryty frędzlami jedynie na długości 7,5 – 10 cm od nasady. Pozostała jego część porośnięta jest krótkim, rzadkim i prostym włosem.
Kończyny proste i mocne, pokryte loczkami aż do okrągłych łap, które między palcami również są obficie owłosione.

Umaszczenie

Okrywa włosowa wodoodporna, utworzona z gęstych loków o barwie ciemnoceglastej z domieszką czerni i czerwieni lub czarno-brązowo-wątrobianej.

Pielęgnacja i żywienie irlandzkiego spaniela dowodnego

Okrywa włosowa irlandzkich spanieli dowodnych jest wodoodporna, dzięki odpowiedniemu naturalnemu natłuszczeniu, które nie przepuszcza wody sprawiając, że skóra nawet po długotrwałym kontakcie z nią pozostaje sucha.

Sierść wypada w stopniu niewielkim, niemniej jednak trzeba ją wyczesywać od 1 do 3 razy w tygodniu, upewniając się, że zęby szczotki czy grzebienia docierają wystarczająco głęboko.

By nasz czworonóg zachował swój książkowy wygląd, włos powinien być przycinany raz na ok. 6 do 8 tygodni z uwzględnieniem okolicy międzypalcowej.

Po kąpieli w jeziorze, rzece lub morzu należy spłukać sierść czystą wodą, by usunąć zanieczyszczenia w postaci soli czy alg, które mogą ją wysuszać, a przez to zniszczyć.

Kąpiel pielęgnacyjną z użyciem szamponu stosujemy wtedy, gdy jest ona niezbędna. Ważne, aby nie robić tego zbyt często, by nie osłabiać ochronnego płaszcza lipidowego skóry.

Okresowo sprawdzać należy stan uszu, pazurów i zębów. Ze względu na długie i ciężkie małżowiny oraz upodobanie do wody water spaniele, które często oddają się tej rozrywce, mogą zapadać na schorzenia zapalne ucha zewnętrznego.

IWS nie ma specyficznych wymagań żywieniowych, więc karmić go możemy zarówno z wykorzystaniem gotowych karm dla psa jak i przygotowywać posiłki samemu.

Wyliczając dzienną dawkę pokarmową należy wziąć pod uwagę aktywność fizyczną psa. Ponieważ rasa może mieć tendencje do otyłości, co jest szczególnie problematyczne przy dysplazji stawów biodrowych, musimy zwracać uwagę na to, czy czworonoga nie przekarmiamy.

Irlandzki spaniel dowodny choroby

Dysplazja mieszków włosowych

Dysplazja mieszków włosowych jest u spanieli dowodnych najprawdopodobniej zaburzeniem genetycznym.

Objawia się u psów w wieku ok. 2 – 4 lat.

Początkowo na bokach ciała pojawia się wyłysienie spowodowane łamaniem się włosów, które z czasem objąć może cały tułów. Utrata włosa może przebiegać okresowo lub występować stale – bez odrostu.

Niezależnie od jej rodzaju, nie ma specyficznego leczenia, a odrost sierści można jedynie wspomagać suplementacją NKKT i biotyną.

Dysplazja stawu biodrowego

Dysplazja stawów biodrowych to dziedziczna choroba poligeniczna.

Występuje przede wszystkim u psów ras dużych, ale nie tylko.

Schorzenie polega na nieprawidłowym połączeniu i ukształtowaniu struktur wchodzących w skład stawu biodrowego, czyli panewki kości biodrowej i główki kości udowej.

Spłycenie panewki i zanik okrągłego kształtu główki powodują występowanie w stawie luźności na skutek niedopasowania, a w efekcie ucisku rozwijają się zmiany o charakterze wytwórczym, które negatywnie wpływają na mechanikę stawu biodrowego i wywołują bolesność.

Na wystąpienie choroby oprócz czynników genetycznych składają się także różnorodne czynniki dodatkowe, takie jak błędy żywieniowe, czy też nadmierna ilość i intensywność ruchu serwowana rosnącym zwierzętom.

Pierwsze objawy obserwuje się z reguły u szczeniąt w wieku 6 – 12 miesięcy, a są to:

niechęć do ruchu,
częste pokładanie się,
trudność we wstawaniu,
królicze skoki,
zanik mięśni kończyn tylnych.

W badaniu klinicznym stwierdza się dodatkowo bolesność chorego stawu, głównie przy odwodzeniu, a także luźność w stawach kolanowych.

U psów starszych dominuje postać przewlekła, manifestująca się ograniczoną ruchomością stawów oraz sztywnością kończyn miednicznych.

Rozpoznanie lekarz weterynarii stawia na podstawie danych z wywiadu, wyniku badania klinicznego oraz zdjęcia rentgenowskiego wykonanego w sedacji.

Wskazane jest profilaktyczne RTG u szczeniąt w wieku ok. 5 miesięcy, nawet jeśli nie wykazują one objawów charakterystycznych dla dysplazji.

Leczenie dysplazji może być farmakologiczne (przeciwbólowe/przeciwzapalne) lub chirurgiczne.

Najczęściej stosowane zabiegi to: potrójna osteotomia kości miednicy, odnerwienie torebki stawu biodrowego, amputacja głowy i szyi kości udowej oraz pectinektomia.

W ostatnich latach wprowadzono nowe metody walki z chorobą z wykorzystaniem komórek macierzystych lub Orthokine Vet Irap. Dobre efekty przynoszą również zabiegi rehabilitacyjne.

Dysplazja stawów łokciowych

Dysplazja stawów łokciowych jest wadą poligeniczną, co oznacza, że za jej wystąpienie odpowiada więcej niż jeden gen.

Choroba polega na nieprawidłowym wykształceniu powierzchni stawowych struktur wchodzących w skład stawu łokciowego i zalicza się do niej następujące podjednostki:

Nieprzyrośnięty wyrostek łokciowy dodatkowy (UAP).
Fragmentacja przyśrodkowego wyrostka dziobiastego (FCP).
Osteochondroza przyśrodkowego kłykcia kości ramiennej (OCD).
Niedopasowanie powierzchni stawowych (EI).

Pierwsze objawy w postaci kulawizny oraz niechęci do zginania i prostowania kończyny piersiowej widoczne są najczęściej już u szczeniąt w wieku 6 do 12 miesięcy.

Chory staw może być także bolesny, gorący i opuchnięty, zwłaszcza po wysiłku.

Obraz kliniczny może być zróżnicowany w zależności od tego, z którą z podjednostek mamy do czynienia. Do diagnostyki oprócz badania klinicznego niezbędne jest zdjęcie RTG.

Podstawową metodą leczenia jest zabieg operacyjny.

Zaćma

Zaćma to jedna z najczęstszych chorób narządu wzroku występujących u psów.

Jej istotą jest postępujące zmętnienie soczewki gałki ocznej, które początkowo powoduje zaburzenia widzenia, a z czasem prowadzi do całkowitej ślepoty.

Do jej przyczyn zalicza się m.in. mutacje genowe, choroby metaboliczne oraz urazy.

U IWS zaćma jest najprawdopodobniej dziedziczna, a pierwsze objawy obserwuje się już u zwierząt w wieku ok. 5 lat.

Do diagnostyki choroby wykorzystuje się m.in. badanie lampą szczelinową i elektroretinografię.

Leczenie zaćmy jest operacyjne i polega na zabiegu tzw. fakoemulsyfikacji, czyli rozbiciu soczewki ultradźwiękami, wykonywanym w lecznicach specjalistycznych.

PRA

PRA (Progressive Retinal Atrophy), to akronim określający grupę chorób o charakterze dziedzicznym, których istotą jest postępujący zanik siatkówki, czyli degeneracja jej komórek światłoczułych.

Jako pierwsze zanikowi ulegają pręciki, zatem dominującym objawem w początkowych stadiach choroby jest upośledzenie widzenia o zmroku.

Zwierzę niedowidzące może wieczorami stawać się nadmiernie lękliwe i wpadać na przedmioty.

Gdy z czasem destrukcji ulegną również czopki, pies ma problemy ze wzrokiem także za dnia, a w miarę postępu choroby dochodzi do całkowitej ślepoty.

PRA jest niebolesne dla czworonoga, ale niestety nie ma na nie lekarstwa. Nie można również choroby spowolnić.

Do diagnostyki wykorzystuje się elektroretinograf, który umożliwia ocenę reakcji fotoreceptorów na bodźce świetlne.

Niedoczynność tarczycy

Istotą niedoczynności tarczycy jest zmniejszone wydzielanie hormonów – tyroksyny i trijodotyroniny, które odpowiadają za regulację wielu procesów metabolicznych organizmu. Do najczęstszych przyczyn choroby zalicza się:

limfocytarne zapalenie tarczycy,
idiopatyczny zanik tarczycy,
zmiany nowotworowe,
wrodzony niedorozwój tarczycy.

Przebieg schorzenia jest bardzo różnorodny, a objawy początkowo mało charakterystyczne. Najczęściej obserwuje się:

łojotok,
nawracające zapalenie ucha zewnętrznego,
apatię,
dyszenie,
wzrost masy ciała,
zwiększone pragnienie i wydalanie moczu,
brak rui i wiele innych.

Do diagnostyki wykorzystuje się badanie krwi z oznaczeniem T4, fT4,TSH i cholesterolu.

Leczenie jest przewlekłe i prowadzone do końca życia zwierzęcia.

Polega ono na doustnej suplementacji syntetycznej lewotyroksyny.

Dawka leku dostosowywana jest indywidualnie dla każdego pacjenta i podlega okresowej kontroli.

Epilepsja

Epilepsja, nazywana także padaczką jest jedną z najczęściej występujących chorób układu nerwowego u psów.

Ze względu na jej przyczynę możemy mówić o:

padaczce wtórnej (występującej jako konsekwencja chorób ogólnoustrojowych),
padaczce idiopatycznej (najczęściej powstałej na tle genetycznym).

Charakteryzuje się ona nawracającymi napadami drgawkowymi, połączonymi często z utratą świadomości i mimowolnym oddawaniem moczu lub kału.

Atak poprzedzony jest tak zwaną aurą podczas której zwierzę wyczuwając zbliżający się napad, zaczyna się inaczej zachowywać.

Przeważnie chowa się lub wręcz przeciwnie, szuka kontaktu z właścicielem.

Celem leczenia jest ograniczenie częstotliwości występowania ataków. Do najczęściej stosowanych substancji czynnych należą fenobarbital, bromek potasu oraz imepitoina.

Czy warto zdecydować się na irlandzkiego spaniela dowodnego?

Irlandzkie spaniele nie są psami polecanymi dla osób początkujących, gdyż mimo wesołego usposobienia, są również niezależne i uparte.

Wymagają cierpliwego i zróżnicowanego szkolenia oraz wczesnej socjalizacji, by nie stały się w przyszłości nadmiernie lękliwe.

Właściciel ich powinien być charyzmatyczny i pewny siebie oraz przede wszystkim lubić sport i to nie tylko na ekranie telewizora.

Psy te wymagają uwagi oraz dużej dawki codziennej aktywności fizycznej, która pozwoli im zachować dobrą kondycję fizyczną i psychiczną oraz sprawi, że będą w domu względnie spokojne.

IWS będzie dobrym kompanem dla dzieci z którymi chętnie poskacze po kałużach w deszczowy dzień.

Linieje w niewielkim stopniu, dzięki czemu jego włosy nie fruwają po całym mieszkaniu, ale za to potrafi nanieść sporo błota po takiej zabawie w plenerze, więc na jego pielęgnację musimy przeznaczyć trochę czasu i energii.

Spaniele te są czujne, dzięki czemu są dobrymi stróżami, ale też nie szczekają z byle powodu.

Jeśli zapragniemy mieć psa tej rasy, niestety będziemy musieli się trochę naszukać i to raczej poza granicami kraju, gdyż w Polsce na ten moment w ZKWP zarejestrowana jest tylko jedna hodowla.