Przepuklina u psa: objawy i leczenie [zalecenia weterynarza]

Przepuklina u psa, co to takiego?

Zwierzęta domowe dość często dotyka dziwna przypadłość. Otóż na powierzchni powłok ciała pojawia się różnej wielkości “wybrzuszenie”, które często nazywane jest przez właścicieli guzem. Może ono uwidocznić się w różnych miejscach, np. pod skórą brzucha, klatki piersiowej, pachwiny, nogi lub krocza.

Zmiana taka ma miękką, plastyczną konsystencję, przy ucisku potrafi zniknąć, czasem powiększa się lub zmniejsza.

Wielu opiekunów kojarzy tego typu deformację z krwiakiem, ropniem lub nawet guzem nowotworowym.

Zanim jednak zaczniesz rozpaczliwie przeszukiwać internet w poszukiwaniu informacji o co złośliwszych nowotworach, zabierz psa do lekarza i pozwól mu go zbadać. Może się bowiem okazać, że to, co niepokojąco “sterczy” z brzucha czy podbrzusza Twojego podopiecznego, to nie jest żadna złośliwa zmiana, tylko właśnie przepuklina u psa.

Przepuklina dotyczy psów w każdym wieku, bardzo często jednak stwierdzana jest u szczeniąt. Zwierzęta albo się z nią rodzą, albo też do jej rozwoju dochodzi w wyniku urazu, ciąży czy otyłości.

Czym jest przepuklina u psa, jakie są rodzaje przepukliny, sposoby leczenia, a także konsekwencje – o tym dowiesz się, czytając poniższy artykuł.

Co to jest przepuklina u psa?

Samo pojęcie “przepuklina” (hernia) jest dość szerokim określeniem wszelkich nieprawidłowości, które prowadzą do wysunięcia się narządu lub jego części (np. jelita), poprzez tkankę łączną lub ścianę ograniczającą daną jamę w organizmie (np. jamę brzuszną), która w prawidłowych warunkach powinna być “szczelna” i zapobiegać tego typu przemieszczeniom.

Wszelkie rodzaje przepuklin (a jest ich wiele) są wypadkową dwóch przeciwstawnie działających sił, obecnych w danym miejscu i czasie w organizmie.

Są to:

• siła nacisku, działająca na dany narząd, która niejako wypycha go na zewnątrz;
• siła ograniczająca mięśni lub powięzi, która w prawidłowych warunkach daje odpowiedni opór i nie dopuszcza do przemieszczania się tkanek czy narządów.

W sytuacji, gdy dochodzi do przepukliny oznacza to, że mięśnie lub powięzi normalnie ograniczające narządy jamy brzusznej w ich prawidłowym położeniu bądź to uległy znacznemu osłabieniu, bądź też wręcz doszło do ich przerwania w pewnym miejscu, skutkiem czego narządy wewnętrzne – pod wpływem działania siły nacisku oraz dzięki własnym ruchom (np. perystaltycznym) – wślizgnęły się przez powstały w powłokach otwór.

Dzieje się tak z różnych przyczyn, o których przeczytasz poniżej, podczas charakteryzowania poszczególnych rodzajów przepuklin.

Generalnie jednak można powiedzieć, że wszystko, co zwiększa ciśnienie panujące w danej przestrzeni organizmu oraz każdy czynnik osłabiający mięśnie i powięzi może doprowadzić do przepukliny.

Zanim jednak przejdziemy do szczegółów, chciałabym zapoznać Cię Czytelniku z podstawowymi pojęciami oraz rodzajami przepuklin.

Budowa przepukliny

Przepukliny mogą dotyczyć różnych narządów i występować w rozmaitych lokalizacjach, jednak każda przepuklina u psa posiada pewne stałe elementy.

Są nimi:

Wrota przepukliny

To szczelina, otwór lub ubytek w powłokach ciała, przez które przeciskają się tkanki i narządy.

Najczęściej jest to miejsce, stanowiące “słabe ogniwo”, punkt, w którym tkanki mają mniejszą wytrzymałość względem naciskających na nie narządów.

Kanał przepukliny

Kanał przepukliny jest to droga, przez którą zawartość przepukliny dostaje się pod skórę.

Najczęściej kanał przepukliny tworzony jest dzięki torującemu sobie drogę uchyłkowi otrzewnej, który wciska się pomiędzy tkanki.

Worek przepuklinowy

Worek przepuklinowy to uwypuklenie otrzewnej (jeśli dotyczy przepukliny brzusznej), w której znajduje się zawartość przepukliny.

Dzieli się na 3 części:

• szyjkę, która znajduje się we wrotach i kanale i jest jednocześnie najwęższym elementem worka,
• trzon,
• dno worka przepuklinowego.

Jest to element przepukliny o istotnym znaczeniu, a – w zależności od tkanek go tworzących – może być zbudowany:

• z dwóch warstw: skóry i otrzewnej ściennej; jeśli worek przepuklinowy ma właśnie taką budowę, przepuklina u psa określana jest mianem przepukliny prawdziwej,
• z jednej warstwy, którą stanowi skóra; wówczas mówimy o przepuklinie rzekomej.

Zawartość przepukliny

Zawartość przepukliny to wszystko, co się w niej znajduje. Może być różna, w zależności od lokalizacji. Początkowo może być pusta, w miarę trwania stanu dochodzi do wpuklania się do worka różnych tkanek i narządów.

W przypadku przepukliny brzusznej najczęściej zawartość przepukliny stanowią:

• pętle jelit,
• tkanka tłuszczowa,
• fragmenty sieci.

Przy przepuklinie kroczowej jej zawartość może stanowić pęcherz moczowy, a przy przepuklinie pachwinowej – np. róg macicy.

Cechą wspólną wszystkich przepuklin jest fakt, że ich zawartość przeciera sobie szlak wykorzystując słabsze obszary w mięśniach, czy powięziach. Z reguły są to miejsca, przez które z jednego obszaru ciała do drugiego przechodzą duże naczynia krwionośne, nerwy czy też inne struktury, najczęściej stanowiące różnego rodzaju przewody.

Tak więc nawet blizna pępkowa również jest takim miejscem o słabszej konstrukcji, zwłaszcza na wczesnych etapach życia psa.

Klasyfikacja przepuklin

Podział ze względu na etiogenezę

Przepukliny wrodzone

Przepukliny wrodzone – będące zaburzeniem rozwojowym.

Na skutek błędów w embriogenezie nie dochodzi do prawidłowego “zamknięcia się” powłok ciała lub tkanek ograniczających jamy w organizmie, w wyniku czego pozostają drobne lub bardziej obszerne ubytki, stanowiące wrota przepukliny.

Tego typu zaburzenia wykrywane są najczęściej tuż po porodzie lub we wczesnym szczenięctwie. Ponieważ wiele z nich ma podłoże genetyczne, nie powinno się dopuszczać do rozrodu psów obciążonych wadami wrodzonymi.

Przepukliny nabyte

Mogą pojawić się w każdym wieku, a doprowadza do nich wiele przyczyn.

Najczęściej powstają w wyniku urazu (np. wypadek komunikacyjny, uderzenie, upadek z dużej wysokości), podczas którego dochodzi do przerwania ciągłości ściany mięśniowej danego obszaru ciała.

Do innych dochodzi na skutek wysokiego ciśnienia, panującego w jamach ciała (np. w jamie brzusznej).

Jednym z typów nabytych przepuklin są te, które bywają powikłaniem niektórych zabiegów operacyjnych.

Podział ze względu na lokalizację

Przepukliny zewnętrzne

Przepukliny zewnętrzne – podczas których narządy wewnętrzne wyślizgują się np. z jamy brzusznej pod skórę.

W zależności od lokalizacji wyróżnić można:

• przepuklinę pępkową,
• przepuklinę brzuszną,
• przepuklinę pachwinową,
• przepuklinę udową,
• przepuklinę kroczową.

Przepukliny wewnętrzne

Przepukliny wewnętrzne – to są przepukliny, których zawartość nie kieruje się na zewnątrz, tylko zmienia swoje położenie wewnątrz organizmu.

Polega to na tym, że dany narząd – topograficznie przypisany do konkretnej jamy ciała – wślizguje się do innej jamy lub do zachyłka.

Ze względu na fakt, iż przepukliny te występują w obrębie tkanek, tworzących pierścień (np. przepona), zaliczamy tu między innymi:

• przepuklinę przeponową,
• przepuklinę rozworu przełykowego.

Podział ze względu na komplikacje

Przepukliny odprowadzalne

Przepukliny odprowadzalne – za pomocą umiejętnego (i delikatnego!) uciskania można odprowadzić zawartość przepukliny poprzez jej wrota do prawidłowego położenia.

Przepukliny nieodprowadzalne

W stanach przewlekłych, gdy zawartość przepukliny długo przebywa w worku przepuklinowym może dojść do zrostu tych dwóch struktur i w konsekwencji – niemożności odprowadzenia danej tkanki czy narządu do jej naturalnego położenia.

Jest to bardzo niebezpieczny stan, który może doprowadzić do tzw. uwięźnięcia przepukliny.

Przepukliny uwięźnięte

Do worka przepuklinowego cały czas wypychane są narządy wewnętrzne pod wpływem działania tłoczni brzusznej czy też innych sił nacisku (parcie na kał, kaszel, intensywne szczekanie psa).

Dodatkowo samo poruszanie się pewnych organów (np. perystaltyka jelit) może sprawiać, że wślizgują się one coraz bardziej do worka przepuklinowego.

Do uwięźnięcia dochodzi w sytuacji, gdy zawartość przepukliny jest już tak duża, iż nie ma możliwości wsunąć jej z powrotem przez zbyt wąskie wrota, które dodatkowo uciskają na narządy wewnętrzne i tkanki, leżące w ich obrębie, co skutkuje ograniczeniem ukrwienia narządów tworzących przepuklinę.

Na tym etapie pojawić się mogą u psa objawy, jak:

• wymioty,
• biegunki,
• brak lub utrudnione oddawanie kału lub moczu,
• brak apetytu.

Dodatkowo widoczne uniesienie tkanek w miejscu przepukliny jest bolesne, o zwiększonej ciepłocie, skóra w tym miejscu może ulec zaczerwienieniu.

Ten rodzaj przepukliny z całą pewnością nie jest już odprowadzalny, a stan ten dodatkowo może doprowadzić do bardzo poważnych, nieodwracalnych konsekwencji.

Jeszcze nie doszło do zamknięcia naczyń krwionośnych w obrębie przepukliny, jednak im dłużej ten stan trwa, tym większe ryzyko, iż przepuklina u psa ulegnie zadzierzgnięciu.

Przepukliny zadzierzgnięte

Ponieważ wrota przepukliny bezustannie napierają na jej zawartość, dochodzi do zaciśnięcia naczyń krwionośnych struktur, które znajdują się w worku przepuklinowym.

Nieuniknionym skutkiem tego jest niedokrwienie, a następnie martwica tkanek leżących w tym obszarze.

Jeśli są to jelita, dochodzi do upośledzenia pasażu i pojawiają się objawy niedrożności jelit.

Zadzierzgnięta przepuklina u psa jest stanem zagrażającym życiu, wymagającym natychmiastowej korekcji chirurgicznej.

Podział ze względu na budowę przepukliny

Przepukliny prawdziwe

Przepukliny prawdziwe, których zawartość znajduje się najczęściej w worku otrzewnowym.

Przepukliny rzekome

Przepukliny rzekome – ich zawartość rzadko znajduje się w worku otrzewnowym.

Umożliwiają one wypadnięcie narządów na zewnątrz, np. przepukliny brzuszne powstałe na skutek urazu.

Przyczyny przepukliny u psa

Wady wrodzone, które pojawiają się w okresie zarodkowym	Przepukliny, będące ich konsekwencją manifestują się głównie w okresie młodzieńczym u psów. Niestety, bardzo często związane są one również z innymi anomaliami, jeśli więc u szczeniaka zdiagnozowano przepuklinę wrodzoną, zawsze powinno się sprawdzić, czy nie towarzyszą jej również inne zaburzenia (np. wnętrostwo, przeponowo – osierdziowa przepuklina u psa, ubytki przegrody międzykomorowej i inne).
Powiększenie naturalnych otworów, pierścieni, szpar czy szczelin występujących wewnątrz organizmu	Może do nich dojść na skutek zaburzeń w embriogenezie, a także w wyniku osłabienia napięcia struktur je napinających (np. z powodu otyłości, ciąży, a nawet zaawansowanego wieku). Klasycznym przykładem tego typu przepukliny jest przepuklina rozworu przełykowego.
Obniżona elastyczność oraz wytrzymałość tkanek	Obniżona elastyczność oraz wytrzymałość tkanek predysponuje do łatwiejszego powstawania różnego rodzaju ubytków, poszerzeń, czy rozstępów w obrębie tkanek ograniczających. Taki spadek turgoru może być wynikiem starzenia się organizmu, ale także towarzyszy chorobom tkanki łącznej (np. kolagenopatiom).
Zwiększone ciśnienie wewnątrzbrzuszne	Zwłaszcza częste parcia na kał lub utrudnione jego oddawania u niekastrowanych samców psów mogą w konsekwencji doprowadzić do przepukliny przepony miednicznej.
Urazy	Urazy mogą powodować przerwanie tkanek.

Przepuklina u psa: charakterystyka

Przepuklina brzuszna u psa

Do wystąpienia przepukliny brzusznej dochodzi najczęściej na skutek urazu, np. w wyniku wypadku komunikacyjnego lub pogryzienia przez inne zwierzę.

W takich sytuacjach następuje przerwanie ściany w jamie brzusznej w danym miejscu i wklinowywania narządów wewnętrznych w tak powstałą szczelinę.

Z reguły tego typu obrażenia i w konsekwencji przepuklina brzuszna powstaje z boków ciała lub w okolicy przedłonowej.

Zdarza się jednak, że przepuklina brzuszna jest wrodzona – wówczas zwykle przepuklina brzuszna znajduje się doczaszkowo od pępka jako wrodzona przepuklina brzuszna przednia.

Nierzadko przepuklina brzuszna towarzyszy innym nieprawidłowościom u psa, zwłaszcza przepuklinie otrzewnowo – osierdziowej przepony. Takie anomalie rozwojowe mogą być dziedziczone u wyżłów weimarskich.

Lokalizacja przepuklin brzusznych

Przepuklina brzuszna może się pojawić w rozmaitych regionach w jamie brzusznej u psa, a w zależności od umiejscowienia przybiera ona odpowiadające mu nazwy:

• przepuklina brzuszna przednia,
• przepuklina brzuszna przedłonowa,
• przepuklina brzuszna podżebrowa,
• przepuklina brzuszna podchrząstkowa,
• przepuklina brzuszna okołożebrowa,
• przepuklina brzuszna boczna,
• przepuklina więzadła przedniego łonowego.

Zawartość przepuklin brzusznych nie znajduje się w worku otrzewnowym, są więc przepuklinami rzekomymi.

Objawy przepukliny brzusznej u psa

Na pierwszy plan wysuwa się – zauważona przez właściciela – asymetria zarysu powłok brzusznych. Takie uwypuklenie ściany brzucha może pojawić się w różnych jego lokalizacjach i posiadać różne rozmiary – w zależności od zawartości przepukliny.

Początkowo przepuklina brzuszna może nie być zauważona, jednak w miarę trwania procesu dochodzi do wklinowywania się narządów i tkanek oraz do prawdopodobnego powiększenia deformacji.

Jeśli przepuklina u psa jest odprowadzalna, to przy delikatnym ucisku zgrubienie powinno zniknąć, a pojawia się znowu, gdy zdejmiemy ucisk. Zdarza się też, że dzieje się tak przy zmianie pozycji psa.

Opiekunowie zgłaszają, że “guz” znika lub staje się mniejszy w momencie, gdy psiak położy się na plecach.

Jeśli przepuklina brzuszna jest nabyta, bardzo często właściciel w wywiadzie zgłasza zaistnienie wcześniejszego urazu, jednak brak danych na ten temat nie powinien być podstawą do wykluczenia przepukliny urazowej – opiekun mógł nie zauważyć wypadku, co zresztą dość często się zdarza.

Jeśli do worka przepuklinowego dostały się pętle jelit, mogło dojść do ich uwięźnięcia, czemu towarzyszą z reguły objawy ogólne, jak:

• brak apetytu,
• wymioty,
• biegunka,
• silna apatia,
• niechęć do poruszania się.

W przypadku zadzierzgnięcia przepukliny w szybkim tempie może dojść do wstrząsu:

• zwierzę wykazuje objawy silnej apatii,
• błony śluzowe mogą być blade lub nastrzykane,
• towarzyszy temu tachykardia, niepokój.

Rozpoznawanie przepukliny brzusznej

Przepuklina brzuszna najczęściej diagnozowana jest u młodych zwierząt, jednak jeśli powstaje ona na skutek urazu – mogą pojawić się z każdym wieku.

W badaniu klinicznym obserwowana jest wypukłość lub deformacja w obrębie ściany brzucha. Podczas omacywania określa się jej zawartość – lekarz weterynarii musi sprawdzić, jakie narządy wewnętrzne dostały się do worka przepuklinowego.

Najczęściej są to:

• pętle jelit,
• pęcherz moczowy,
• fragment śledziony.

Następnie dokładnie lokalizuje się ubytek ściany brzusznej oraz określa jego zasięg. Podczas omacywania przepukliny sprawdza się także, czy jest ona odprowadzalna, czy może doszło do uwięźnięcia narządów.

Jeśli worek przepuklinowy jest ciepły i bolesny, a jego zawartość jest niemożliwa do wprowadzenia z powrotem do jamy brzusznej, prawdopodobnie doszło do uwięźnięcia przepukliny.

W przypadku przepukliny więzadła przedłonowego przedniego badanie palpacyjne jest trudne, ze względu na silny obrzęk oraz bolesność okolicy. Niezmiernie ważne jest, aby przy podejrzeniu przepukliny dokładnie zbadać pacjenta w celu sprawdzenia, czy nie występują u niego inne obrażanie, np. brzucha, klatki piersiowej czy miednicy.

Skoro stan ten powstał na skutek urazu, niewykluczone jest, że uszkodzenia są bardziej rozległe i dotyczą również innych miejsc.

Jeśli przepuklina występuje u młodego psa, u którego nie potwierdzono wcześniejszego urazu można podejrzewać wrodzone je tło. Wówczas należy zbadać psa pod kątem występowania innych wad (np. nieprawidłowości dotyczących przepony).

Badania obrazowe – badanie rentgenowskie i ultrasonograficzne

W przypadku występowania przepuklin brzusznych zaleca się wykonanie przeglądowych zdjęć rentgenowskich przynajmniej w dwóch projekcjach:

• bocznej,
• brzuszno – grzbietowej.

Na radiogramach uwidocznione mogą zostać:

• uszkodzenia ściany jamy brzusznej i/lub klatki piersiowej (np. obecność pętli jelit pod skórą, zaburzenia przebiegu dolnej linii brzucha, obecność pętli jelit w worku przepuklinowym),
• płyn w jamie brzusznej,
• przepuklina przeponowa,
• w badaniu usg może być pomocne w określeniu zawartości przepukliny.

Badania laboratoryjne rzadko wnoszą konkretne informacje diagnostyczne, chyba, że doszło do uwięźnięcia lub niedrożności jelit.

Przepuklina brzuszna u psa leczenie

Leczenie przepuklin brzusznych polega na chirurgicznym zamknięciu rozdartych krawędzi ściany brzucha lub zszyciu brzuśców mięśniowych, które się rozeszły.

Przed zamknięciem szczeliny odprowadza się zawartości przepukliny do jej prawidłowego położenia.

Jeśli doszło do zrostów, najpierw należy uwolnić jej zawartość przed odprowadzeniem do jamy brzusznej.

W cięższych przypadkach przepukliny uwięźniętej wymagana jest tak zwana herniotomia – czyli nacięcie i poszerzenie chirurgiczne wrót przepuklinowych w taki sposób, by możliwe było umieszczenie “wynicowanych” narządów wewnętrznych w ich prawidłowym położeniu.

Operacja przepukliny przedłuża się zasadniczo, jeśli dany narząd (np. jelito) uległ zadzierzgnięciu we wrotach przepukliny.

W takiej sytuacji chirurg nie tylko musi odpowiednio “zacerować” ubytek, ale też – co najważniejsze – ratować niedokrwiony narząd.

Często dokonuje się resekcji martwego już fragmentu jelita oraz wycina się zmienione tkanki.

Czasem stosuje się specjalne siatki przepuklinowe, które mają zapobiegać nawrotom oraz wspomagać przytrzymywanie narządów wewnętrznych w ich naturalnym położeniu.

W przypadku, jeśli do przepukliny doszło na skutek pogryzienia, rana może ulec zakażeniu – wtedy konieczne może być wykonanie badania bakteriologicznego wraz z określeniem antybiotykogramu.

Na jego podstawie określa się rodzaj antybiotyku.

Czasem konieczne może być stosowanie drenażu i/lub płukania jamy brzusznej.

Przepukliny uwięźnięte lub – co gorsza – zadzierzgnięte, wymagają natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

W tej sytuacji jeszcze przed przeprowadzeniem zabiegu należy zadbać o to, by pacjent był ustabilizowany pod kątem wystąpienia wstrząsu.

W innych przypadkach operacja przepukliny może być nieznacznie opóźniona.

Jednak przepuklina brzuszna powinna zostać opracowana najszybciej, jak to możliwe.

Opieka pooperacyjna

Po zabiegu pacjent powinien spokojnie dochodzić do siebie.

Zaleca się zapewnienie mu spokoju i ciszy.

Ranę pooperacyjną należy codziennie sprawdzać pod kątem występowania zakażenia lub rozejścia się jej brzegów.

Higiena okolicy cięcia opierać się powinna na zmianie opatrunków oraz odkażaniu rany.

By zapobiec wylizywaniu rany przez psa najlepiej jest założyć pacjentowi na cały okres rekonwalescencji oraz gojenia się rany kołnierz elżbietański lub ubranko pooperacyjne .

Przez kilka dni po zabiegu należy ograniczać ruch psa.

Spacery powinny być kontrolowane, na smyczy, bez możliwości skakania i biegania.

Bardzo ważne jest również zapobieganie gwałtownej lub intensywnej pracy tłoczni brzusznej.

Wszelkiego rodzaju problemy żołądkowo – jelitowe (wymioty, utrudnione oddawanie kału, zatwardzenia) lub krążeniowo – oddechowe (np. kaszel, duszność) powinny być w miarę możliwości korygowane.

Często po zabiegu przepukliny brzusznej pacjent dostaje do domu leki rozluźniające kał.

Powikłania po plastyce przepukliny u psa

Możliwe powikłania po zabiegu – choć rzadkie – to jednak są możliwe.

Najczęściej zdarza się:

• nawrót przepukliny – na szczęście nie są to sytuacje częste; mogą się jednak zdarzyć, a wpływają na to następujące czynniki:
  • nieprawidłowa technika zabiegu,
  • nieprawidłowa opieka pooperacyjna,
  • dalsze działanie czynników predysponujących lub przyczynowych.
• zakażenie rany; rzadkie powikłanie, ponieważ większość pacjentów otrzymuje po zabiegu antybiotyki; największe ryzyko zakażenia występuje w sytuacji, gdy do przepukliny doszło na skutek pogryzienia albo też jeśli nastąpiło zadzierzgnięcie i martwica jelita,
• zapalenie otrzewnej z towarzyszącymi wymiotami, gorączką i/lub leukocytozą.

Rokowanie w przypadku przepuklin brzusznych jest dobre.

Jeśli dojdzie do nawrotu, ma ona najczęściej miejsce w ciągu kilku dni po zabiegu.

Przepuklina pępkowa u psa

Przepuklina pępkowa jest najczęściej występującym rodzajem przepukliny u psów, diagnozowanym z reguły w okresie szczenięctwa.

Przepuklina pępkowa wygląda jak niewielkie zgrubienie tkanki, zawsze w okolicy pępka, które czasem jest powiększa się, a czasem znika.

Radosny szczeniak w ogóle nie zwraca na nią uwagi, nie boli go i – jeśli rzeczywiście jest niewielka – przepuklina pępkowa stanowi wyłącznie defekt kosmetyczny, który w żaden sposób nie zagraża życiu psa.

Przepuklina pępkowa usuwana jest z reguły przy okazji zabiegu sterylizacji (o ile nie zamknie się wcześniej sama, co może nastąpić mniej więcej do 6 – go miesiąca życia).

Przyczyny przepukliny pępkowej

Przepukliny pępkowe są zwykle wrodzone – do przepukliny pępkowej dochodzi na skutek pewnych zaburzeń rozwojowych.

W czasie życia płodowego przez pierścień pępkowy przebiegają bardzo ważne struktury, łączące organizm płodu z matką. W chwili urodzenia otwór ten zamyka się, pozostawiając bliznę pępkową. W sytuacji, gdy otwór ten nie zarasta się lub też jest nieprawidłowo uformowany pojawia się przepuklina pępkowa.

Ze względu na fakt, iż przepuklina pępkowa jest wyścielona workiem otrzewnej, zaliczana jest do przepuklin prawdziwych.

Przepukliny pępkowe u psów najczęściej więc mają podłoże dziedziczne. Niektóre rasy psów są silnie predysponowane do występowania przepuklin:

• airedale terrier,
• basenji,
• wyżeł weimarski,
• pekińczyk.

Jeśli przepuklina pępkowa rozpoznana jest u starszego psa, z reguły stanowi ona już tylko niewielką wadę kosmetyczną.

Powody powstawania przepuklin pępkowych są słabo poznane.

Dość często u psów samców, u których stwierdza się przepuklinę, występuje dodatkowo wnętrostwo.

Może się zdarzyć, że podczas porodu dochodzi do zbyt intensywnego ciągnięcia z pępowinę, co predysponuje do powstania przepukliny pępkowej u szczeniaka. Taka sytuacja może mieć miejsce na skutek nieprawidłowego przegryzania pępowiny przez sukę lub też w czasie porodu na stojąco, kiedy to psi niemowlak “zawiśnie” na sznurze pępowinowym. Ważne jest więc, by zapobiegać takim zdarzeniom pełniąc funkcję akuszerki przy narodzinach szczeniaków.

Przepuklina pępkowa u psa objawy

Z reguły przepuklina pępkowa to bardziej pewnego rodzaju “zaburzenie estetyki”, niż objaw, jednak wystarczająco nietypowe, by ujść uwadze troskliwego opiekuna psa. W większości przypadków jedynym niepokojem, zgłaszanym przez opiekuna jest zauważalne i wyczuwalne miękkie zgrubienie w okolicy pępka.

To uwypuklenie można z łatwością odprowadzić do jamy brzusznej, choć zdarzają się również, że przepuklina pępkowa jest nieodprowadzalna.

Przepuklina pępkowa u młodych psów nie jest widoczna od samego początku, czyli od momentu narodzin. W związku z tym fakt, że osesek nie ma tej wady, wcale nie daje gwarancji, że przepuklina pępkowa już się nie pojawi. W rzeczywistości przepuklina pępkowa zauważana jest dopiero u kilkutygodniowych szczeniąt.

Niestety, bywa również tak, że w miarę przedostawania się do worka przepuklinowego tkanek i narządów ulega on powiększeniu.

Początkowo pod skórę wślizguje się tłuszcz, jednak stopniowo pociągane są również jelita i/lub sieć. Tak się dzieje w sytuacji, gdy wrota przepukliny są już stosunkowo duże (powyżej 0,5 – 1,0 cm).

Wtedy też mogą zamanifestować się objawy ogólne.

Jeśli do worka przepuklinowego dostanie się fragment jelita i – co gorsza – ulegnie on uwięźnięciu, pies może być apatyczny, wymiotować, odmawiać jedzenia, a w skrajnych przypadkach – na skutek rozwinięcia się zapalenia otrzewnej – pojawia się gorączka i zły stan ogólny. Jest to już sygnał do natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

Przepuklina pępkowa u psa rozpoznanie

Rozpoznanie przepukliny pępkowej nie nastręcza z reguły problemów i raczej nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań obrazowych.

Oczywiście metody diagnostyczne dobierane są na podstawie wyników badania fizykalnego.

Jeśli na przykład przepuklina pępkowa jest sporych rozmiarów, a istnieje prawdopodobieństwo, że jej zawartość uległa uwięźnięciu i nie może zostać wprowadzona do jamy brzusznej, a pies dodatkowo prezentuje objawy ogóle, konieczne może być wykonanie dalszej diagnostyki:

• badanie morfologiczne krwi oraz biochemiczne surowicy – w celu określenia stanu ogólnego pacjenta;
• badanie radiologiczne i/lub badanie ultrasonograficze jamy brzusznej oraz worka przepuklinowego w celu określenia zawartości przepukliny pępkowej, a także wykrycia ewentualnych wad towarzyszących.

Przepuklina pępkowa u psa leczenie

Często przepuklina pępkowa niewielkich rozmiarach ulega samoistnemu zamknięciu w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia. Wtedy przepuklina pępkowa może być traktowana jako zwykła wada kosmetyczna i warunkowo można odstąpić od prób leczenia.

Istnieją pewne metody, które mają zastosowanie przy niewielkich przepuklinach pępkowych u młodych szczeniąt:

• Jedną z nich jest przyklejenie na wysokości pępka (za pomocą plastra) guzika lub złożonego gazika.
• Innym sposobem jest po prostu monitorowanie przepukliny pępkowej oraz odprowadzanie jej zawartości do jamy brzusznej.

Jednakże w sytuacji, gdy wrota przepukliny pępkowej są duże lub powiększa się ona, konieczna jest operacja przepukliny.

Przeprowadzana jest ona z reguły w 2 – 3 miesiącu życia psa. Nie należy zbyt długo zwlekać z operacją przepukliny u psa, ponieważ pozostawienie przepukliny pępkowej bez plastyki może skutkować groźnymi następstwami. Nie dość, że dość duży worek przepuklinowy ulega częstym urazom (zwłaszcza u żywiołowych i wszędobylskich szczeniaków), to jeszcze jego zawartość w każdej chwili może ulec uwięźnięciu, a to jest już stan bezpośrednio zagrażający życiu Twojego psa.

Zwierzę rośnie, nabiera masy, staje się coraz większe. Tłocznia brzuszna nieubłaganie “wypycha” tkanki przez wąskie gardło przepukliny niemal przy każdym kichnięciu, każdej defekacji, czy nawet intensywnym szczekaniu.

Ale to działa również w drugą stronę – obecność przepukliny wpływa na działanie tłoczni brzusznej, co może mieć duże znaczenie w przyszłości, np. podczas porodu.

Stąd też plastyka chirurgiczna powinna być głęboko rozważona nawet przy obecności niewielkich przepuklin.

Lekarz weterynarii po zbadaniu pacjenta oraz uwzględnieniu jego wieku, płci oraz wielkości i charakteru przepukliny z całą pewnością zasugeruje najlepsze rozwiązanie.

Sama operacja przepukliny pępkowej jest zabiegiem dość prostym i szybkim, a psy dobrze go znoszą.

Inaczej sprawa wygląda w sytuacji, gdy doszło do uwięźnięcia lub zadzierzgnięcia zawartości przepukliny pępkowej i konieczna jest resekcja części narządu.

W takiej sytuacji interwencja chirurgiczna staje się procedurą dłuższą, bardziej obciążająca, a także niosącą większe ryzyko powikłań pozabiegowych.

Właśnie dlatego warto jest wcześniej zoperować nawet niewielkie przepukliny.

Przepuklina pępkowa u psa – rokowanie i opieka nad pacjentem po zabiegu

Rokowanie po zabiegu korekcji przepukliny pępkowej jest dobre. W sytuacji, gdy konieczne było odpreparowywanie zrostów i/lub resekcja części narządów rekonwalescencja może się wydłużyć, jednak i wtedy prognozy odnośnie przeżycia pacjenta są pomyślne. Pacjent po operacji powinien mieć zapewniony spokój i ciszę.

W prawidłowych warunkach rana pooperacyjna goi się szybko, pozostawiając niewielką bliznę.

W zależności od rozległości zabiegu może zaistnieć konieczność stosowania specjalnej diety i podawania dodatkowych leków, jednak w większości przypadków zwierzęta już na drugi dzień są pełne energii.

Należy pamiętać o monitorowaniu rany pooperacyjnej pod kątem rozejścia się jej brzegów (konieczne jest założenie kołnierza elżbietańskiego lub innej osłony, uniemożliwiającej lizanie okolicy cięcia).

Codzienna toaleta rany wraz z odkażaniem i zmianą opatrunku powinna być przeprowadzana do momentu całkowitego wygojenia.

Przepuklina pachwinowa u psa

Przepuklina pachwinowa lokalizuje się w pachwinie – z jednej lub z drugiej strony, rzadko obustronnie. Z reguły przepuklina pachwinowa u psa jest dość bolesnym stanem. Tego typu przepukliny polegają na przemieszczeniu się tkanek lub narządów przez kanał pachwinowy.

Kanał pachwinowy jest wydłużoną strukturą, przebijającą mięśnie ściany brzucha. W jego skład wchodzi:

• gałązka płciowa nerwu płciowo – udowego,
• tętnica i żyła sromowa zewnętrzna,
• powrózek nasienny (u samców),
• więzadło obłe (u samic).

Jak widać, jest on ważną drogą “tranzytową”, przez które istotne struktury naczyniowe i nerwowe docierają do narządów docelowych. Przewód ten obudowany jest mięśniami, powięziami i więzadłem, a obydwa jego końce zwieńczone są pierścieniami pachwinowymi (zewnętrznym i wewnętrznym).

Gdy dochodzi do ubytku w pierścieniu pachwinowym lub też jest on zbyt szeroki, narządy wewnętrzne, takie jak jelita, pęcherz moczowy czy macica przedostają się do przestrzeni podskórnej.

Przepuklina pachwinowa może być wrodzona – będąca skutkiem zaburzeń pierścienia pachwinowego. Przepuklina pachwinowa może być też nabyta – powstała z reguły na skutek urazu.

Jeśli przepuklina pachwinowa ma charakter wrodzony, może być ona tylko jedną z nieprawidłowości i towarzyszy z reguły innym zaburzeniom, jak:

• przepuklina pępkowa,
• przepuklina kroczowa,
• wnętrostwo.

Ze względu na możliwe dziedziczne tło wrodzonych przepuklin zaleca się kastrację dotkniętych nimi psów.

Przepuklina pachwinowa u psa przyczyny

Niestety, wciąż jeszcze niewiele wiemy na temat powodów występowania przepuklin pachwinowych.

W przypadku myszy np. podejrzewa się, iż za występowanie przepukliny pachwinowej odpowiedzialne są hormony płciowe. Niestety, u psów rola hormonów nie jest jasna.

Zarówno u kastrowanych, jak i niekastrowanych samców psów może rozwinąć się przepuklina pachwinowa, która nie jest związana z urazem.

Przepuklina pachwinowa może być jednostronna (najczęściej lewostronna) lub dwustronna.

Czynnikami, które mogą predysponować do jej powstania mogą być otyłość i ciąża.

Ze względu na to, że wrodzona przepuklina pachwinowa ma najczęściej podłoże genetyczne, może ona być dziedziczona u predysponowanych ras psów.

Przepuklina pachwinowa u psa występowanie

Przepukliny pachwinowe, które nie są skutkiem urazu najczęściej pojawiają się u niesterylizowanych suk w młodym lub średnim wieku (ze względu na szeroki pierścień pachwinowy i krótki kanał) lub u młodych samców psów (w wieku poniżej 2 lat). Może to mieć związek z faktem, że wydłużone zstępowanie jąder opóźnia zamknięcia się pierścienia pachwinowego.

Przepuklina pachwinowa często występuje u następujących ras psów:

• pekińczyk,
• cairn terrier,
• basset hound,
• basenji,
• west highland white terrier.

Przepuklina pachwinowa u psa objawy

Bolesna opuchlizna w okolicy pachwinowej to główny motyw konsultacji w przypadku przepuklin pachwinowych.

Mogą jej towarzyszyć:

• wymioty,
• apatia,
• niechęć do ruchu,
• brak apetytu.

Objawy ogólne pojawiają się najczęściej na skutek uwięźnięcia zawartości przepukliny.

W worku przepuklinowym najczęściej stwierdzana jest sieć, ale może on zawierać również jelita, rzadziej pęcherz moczowy.

U starszych, niesterylizowanych suk zawartość przepukliny dość często stanowi macica.

W takich sytuacjach proces chorobowy najprawdopodobniej trwa dłużej, a opiekun może nie zaobserwować objawów do momentu, gdy nie wystąpi ciąża lub ropomocze.

Małe przepukliny pachwinowe u psa mogą w ogóle nie zostać zauważone.

Zdarza się, zwłaszcza u suk, że przepuklina pachwinowa jest stanem przewlekłym, a głównym symptomem jest zgrubienie w okolicy pachwiny, które powiększa się po jedzeniu, po czym za jakiś czas zmniejsza się.

Jeśli rozwinęła się przepuklina pourazowa, zgrubienie pojawia się nagle i w dość krótkim czasie od urazu. Mogą być wówczas także obecne inne uszkodzenia ciała oraz zły stan ogólny psa.

Przepuklina pachwinowa u psa rozpoznanie

Najczęściej stwierdzaną nieprawidłowością jest miękka, bolesna jedno – lub obustronna opuchlizna w okolicy pachwinowej.

Jeśli do worka przepuklinowego dostały się narządy wewnętrzne takie, jak pęcherz moczowy czy macica oraz doszło do ich uwięźnięcia, deformacja może być duża, przesuwalna i bolesna.

Często u młodych samców z przepukliną nieurazową psów dochodzi do zadzierzgnięcia przepukliny, zawierającej jelito.

Jeśli doszło do jednoczesnego zamknięcia naczyń krwionośnych i/lub limfatycznych może dojść do obrzęku jąder i powrózka nasiennego.

Czasem przepuklinie tej towarzyszy przepuklina kroczowa i wnętrostwo.

Przepuklina pachwinowa jednostronna jest dużo częstsza niż obustronna.

Badanie rentgenowskie pozwala na zlokalizowanie jelit, macicy, czy pęcherza moczowego w treści przepukliny pachwinowej. Jeśli tego typu przemieszczenia obecne są u psa, zdjęcie rtg wykaże nieprawidłowości w obrębie tylnego obszaru jamy brzusznej. Badanie ultrasonograficzne również jest przydatne w ocenie zawartości przepukliny u psa.

Przepuklina pachwinowa u psa leczenie

Leczenie przepukliny pachwinowej polega na chirurgicznym odprowadzeniu przepukliny oraz dokonaniu plastyki jej wrót.

Wcześniej należy ustabilizować stan pacjenta. Ze względu na fakt, iż powinno się kastrować zwierzęta z przepuklinami pachwinowymi, zabieg sterylizacji lub kastracji może zostać przeprowadzony od razu, podczas korekty przepukliny u psa.

W przypadku, gdy suka jest ciężarna, a w worku przepuklinowym znajduje się macica, można podjąć próbę odprowadzenia narządu do jamy brzusznej.

Bardzo istotne z rokowniczego punktu widzenia jest to, iż przepuklina pachwinowa może nawracać.

Postępowanie z przepukliną uzależnione jest od tego, czy przepuklina pachwinowa jest jedno – czy obustronna, czy jej zawartość może zostać odprowadzona oraz czy występuje uszkodzenie narządów wewnętrznych. Podczas wykonywania repozycji narządów należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ w miejscu tym przebiegają bardzo ważne naczynia i nerwy.

Powikłania po zabiegu korekcji przepukliny pachwinowej

Na szczęście powikłania zdarzają się one dość rzadko, jednak należy być wyczulonym na wszelkie nieprawidłowe zachowania swojego pupila.

Możliwe komplikacje po zabiegu to między innymi:

• uszkodzenie struktur, przebiegających w kanale pachwinowym (np. uszkodzenie nasieniowodu),
• krwiak,
• zakażenie rany,
• niedokrwienie i zanik jądra,
• przewlekłe bóle, które mogą być spowodowane uciskiem na nerwy,
• nawroty przepukliny.

Opieka pooperacyjna

Opieka pooperacyjna nastawiona jest głównie na monitorowanie rany pod kątem ewentualnego zakażenia, tworzenia się krwiaka czy rozejścia się jej brzegów.

Przez kilka tygodni należy ograniczyć aktywność psa i wyprowadzać go wyłącznie na smyczy.

Żeby zapobiec lizaniu i wygryzaniu okolicy cięcia chirurgicznego zaleca się założenie kołnierza elżbietańskiego lub ubranka pooperacyjnego na cały okres gojenia się rany.

Najprawdopodobniej pacjent zostanie zaopatrzony w odpowiednie leki, które opiekun będzie mu podawał w domu.

Mogą to być:

• antybiotyki,
• leki przeciwbólowe,
• maści do stosowania na skórę (np. przy pojawieniu się krwiaczków, które niestety dość często się zdarzają w tej lokalizacji, jednak z reguły nie stanowią zagrożenia dla psa),
• leki wspomagające wypróżnianie.

Nie zapomnij też o regularnej toalecie rany oraz zmianach opatrunków.

W okresie rekonwalescencji niezmiernie ważna jest dieta, która powinna być lekkostrawna, zawierać wysokiej jakości białko oraz niską zawartość tłuszczu.

Dawkę dobową podziel na 5 – 6 mniejszych porcji.

Kluczowym czynnikiem w opiece nad psem po operacji przepukliny jest ograniczenie ruchu.

Pacjent może wychodzić na krótkie spacery na smyczy, jednak w żadnym wypadku nie powinien on biegać ani skakać. Po pierwsze, jest to ryzykowne ze względu na możliwość rozejścia się rany pooperacyjnej, a po drugie intensywny ruch może sprawiać pacjentowi ból.

Przepuklina pachwinowa u psa rokowanie

Jeśli u psa została rozpoznana przepuklina pachwinowa rokowanie jest dobre, o ile nie wystąpią powikłania. Zdarzają się one na szczęście bardzo rzadko, a psiak już następnego dnia domaga się jedzenia.

Pamiętać należy, że przepuklina pachwinowa może pojawić się znowu z tej samej lub z drugiej strony.

Przepuklina mosznowa u psa

Do powstania przepuklin mosznowych dochodzi, gdy wada pierścienia pachwinowego pozawala na przemieszczanie się narządów jamy brzusznej do wyrostka pochwowego, który przylega do powrózka nasiennego.

Przepuklina mosznowa u psa jest rozpoznawana rzadko.

Najczęściej przepuklina mosznowa występuje tylko z jednej strony i zwykle wiąże się z uwięźnięciem zawartości przepukliny.

Przyczyny dziedziczne i predylekcje nie są poznane, jednak uważa się, że do pojawienia się przepukliny mosznowej przyczyniać się może wada wrodzona lub uraz.

Przepuklina mosznowa często występuje wraz z nowotworem jąder.

Przepuklina mosznowa u psa występowanie

Przepukliny mosznowe (z wiadomych przyczyn) dotyczą samców psów. Dość często przepuklina mosznowa występuje u psów z zaburzeniami chrząstek, zwłaszcza u psów rasy Shar pei.

Przepuklina mosznowa u psa objawy

Objawy kliniczne przepukliny mosznowej to z reguły:

• powiększenie worka mosznowego, któremu często towarzyszy silny ból,
• niechęć do chodzenia,
• brak apetytu,
• wymioty.

Przepuklina mosznowa wyczuwalna jest jako zgrubienie, w postaci podłużnego, tęgiego guza zlokalizowanego najczęściej w tylnej części moszny.

W przypadku uwięźnięcia jelit w worku przepuklinowym obecny jest silny ból oraz zaczerwienienie skóry, a czasem nawet zmiana jej koloru na czarnosiny.

Przepuklina mosznowa u psa rozpoznanie

Badanie usg pozwala nie tylko zidentyfikować narządy, znajdujące się w przepuklinie, ale także doprecyzować (dzięki ocenie przepływu krwi przez jądra), czy doszło do skręcenia powrózka nasiennego lub powstania wodniaków jądra.

Przepuklina mosznowa u psa leczenie

Leczenie polega na chirurgicznym odprowadzeniu zawartości przepukliny oraz zamknięciu jej wrót. W przypadku przepukliny mosznowej zalecana jest kastracja psa.

Przepuklina mosznowa u psa powikłania

Pooperacyjny obrzęk jąder (jeśli nie została przeprowadzona kastracja) świadczy o zaburzeniach w przepływie krwi lub limfy.

Może dojść do rozejścia się brzegów rany lub jej zakażenia – jak przy każdym tego typu zabiegu.

Przepuklina mosznowa u psa rokowanie

Jeśli u psa zdiagnozowana została przepuklina mosznowa rokowanie jest dobre, choć w sytuacji, gdy pozostawiono jądra możliwe są nawroty przepukliny.

Przepuklina udowa u psa

Przepuklina udowa występuje w sytuacjach, gdy pojawia się wada kanału udowego.

Kanał udowy w prawidłowych warunkach nie ma światła (nie jest więc “prawdziwym” kanałem), natomiast w warunkach osłabienia przegrody udowej lub zwiększenia ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej dochodzi do wsunięcia się narządów wewnętrznych i powstania przepukliny udowej.

Na szczęście przepuklina udowa jest rzadka u psów.

Przepuklina udowa pojawiają się, gdy narządy jamy brzusznej lub tłuszcz wślizgują się przez kanał udowy do powierzchni podskórnej. Sytuacje takie mogą mieć miejsce po urazie i często bywają mylone z przepukliną pachwinową. Nie istnieją predyspozycje płciowe ani rasowe do wystąpienia przepukliny udowej u psa.

Przepuklina udowa u psa objawy

Wiodącym objawem przepukliny udowej jest różnej wielkości zgrubienie na przyśrodkowej powierzchni uda, które może być bolesne, o zwiększonej ciepłocie. Skóra nad nim może być zaczerwieniona. Deformacja ta może być na tyle duża, że sięga do okolicy pachwinowej.

W zależności zawartości przepukliny mogą być również obecne objawy ogólne, w postaci:

• braku apetytu,
• wymiotów,
• niechęci do poruszania się,
• gorączki itp.

Przepuklina udowa u psa rozpoznawanie

Badanie ultrasonograficzne jest pomocne w ocenie zawartości przepukliny udowej. Badanie morfologiczne krwi czy biochemiczne surowicy nie ma wartości diagnostycznej w tego typu przypadkach, chyba, że doszło do uwięźnięcia przepukliny i konieczna jest ocena stanu ogólnego pacjenta.

Przepuklina udowa u psa leczenie

Leczenie polega na odprowadzeniu przepukliny udowej do prawidłowego położenia i zamknięciu uszkodzenia kanału udowego. Jeśli doszło do zadzierzgnięcia zawartości, może być konieczna resekcja części narządu.

Opieka pooperacyjna

Najważniejsze jest zapewnienie psu spokojnego i cichego pomieszczenia, dbałość o higienę rany, lekkostrawna, dobrze zbilansowana karma o dobrym składzie oraz ograniczenie ruchu to podstawy dobrej opieki nad pacjentem po zabiegu przepukliny.

Konieczne może być unieruchomienie kończyny podczas gojenia tak, aby znajdowała się ona w pozycji odwiedzionej.

Przepuklina udowa u psa komplikacje po zabiegu

Do możliwych komplikacji po zabiegu należą:

• zakażenie rany,
• rozejście się brzegów rany pooperacyjnej,
• nawrót przepukliny,
• uciśnięcie nerwu udowego podczas operacji, na co wskazywać mogą zaburzenia nerwowe lub silny ból kończyny; wówczas operacja przepukliny musi zostać przeprowadzona ponownie.

Przepuklina kroczowa u psa / przepuklina przepony miednicznej u psa

Przepuklina przepony miednicznej u psa, powszechnie znana jako przepuklina kroczowa u psa lub przepuklina okołoodbytowa u psa, bardzo często dotyka niekastrowane samce psów w starszym wieku.

Do przepukliny kroczowej dochodzi na skutek rozdarcia lub rozdzielenia mięśni przepony miednicznej (stanowiącej tylną zabudowę jamy miednicy) i przedostania się prostnicy, narządów miednicy i/lub jamy brzusznej pod skórę krocza.

Lokalizacja przepukliny kroczowej u psa

Przepuklina kroczowa u psa może być jednostronna (najczęściej prawostronna) lub dwustronna, a pojawia się w różnych lokalizacjach.

Najczęściej występujące rodzaje przepukliny (ze względu na jej umiejscowienie) to:

• przepuklina kroczowa tylna – ta przepuklina kroczowa występuje pomiędzy mięśniem dźwigaczem odbytu, mięśniem zwieraczem odbytu zewnętrznym i mięśniem zasłonowym wewnętrznym,
• przepuklina kulszowa – występuje pomiędzy więzadłem krzyżowo – guzowatym i mięśniem ogonowym,
• przepuklina kroczowa grzbietowa – występuje pomiędzy mięśniem dźwigaczem odbytu a mięśniami guzicznymi,
• przepuklina kroczowa brzuszna – ta przepuklina kroczowa występuje pomiędzy mięśniami kulszowo – cewkowym, opuszkowo – jamistym i kulszowo – jamistym.

Zawartość przepukliny znajduje się w worku przepuklinowym, a może ją stanowić:

• tkanka tłuszczowa z miednicy lub tylnych części otrzewnej,
• płyn surowiczy,
• prostnica,
• gruczoł krokowy,
• pęcherz moczowy,
• jelito cienkie.

Znajdujące się w worku przepuklinowym narządy wewnętrzne mogą być niedrożne, łatwo bowiem dochodzi do uwięźnięcia w tej lokalizacji. Objawia się to szybkim pogarszaniem się stanu ogólnego psa, dlatego też konieczna jest szybka interwencja chirurgiczna.

Przepuklina kroczowa u psa przyczyny

Do powstania przepukliny dochodzi, gdy mięśnie przepony miednicy, ograniczające od tyłu jej jamę, ulegają znacznemu osłabieniu. Przyczyny tego stanu rzeczy upatruje się we wpływie męskich hormonów płciowych, a fakt, iż okołoodbytowa przepuklina u psa najczęściej dotyka niekastrowane psy, potwierdza tę tezę. Najprawdopodobniej dochodzi do zachwiania równowagi androgenowo – estrogenowej; u starszych psów produkcja estrogenów zaczyna przeważać nad ilością wytwarzanych androgenów, a także (przypuszczalnie) zmniejsza się liczba receptorów dla hormonów męskich. Te zaburzenia prowadzą do osłabienia mięśni przepony miednicznej.

Przepona miednicy u samic jest więc silniejsza, niż u samców, stąd częściej kroczowa przepuklina u psa diagnozowana jest właśnie u psów.

Osłabienie lub nawet zanik tych ściany mięśniowej jamy miednicy może być również wrodzony.

U niektórych zwierząt z przepukliną kroczową stwierdzany był zanik mięśni przepony miednicy z przyczyn neurologicznych.

Stany predysponujące do wystąpienia przepukliny kroczowej

Najczęściej przepuklina u psa pojawia się na skutek powiększenia gruczołu krokowego u samców pod wpływem działania hormonów płciowych.

Pojawiają się wówczas kłopoty z wypróżnianiem, pies intensywnie napina się i prze podczas defekacji, przez co zwiększa się ciśnienie panujące w obrębie jamy miednicy.

Jednak nie tylko przerost prostaty sprzyja powstawaniu przepuklin:

właściwie każdy stan, przebiegający z napinaniem i wzrostem naprężeń może prowadzić do osłabienia mięśni krocza.

Spośród najważniejszych tego przyczyn wymienić należy:

• zapalenie gruczołu krokowego,
• zapalenie pęcherza moczowego,
• niedrożność cewki moczowej,
• niedrożność lub zwężenie okrężnicy lub prostnicy,
• skręcenie lub rozdęcie prostnicy,
• zapalenie okolicy odbytu,
• zapalenie zatok okołoodbytowych,
• biegunka,
• zaparcie.

Innymi czynnikami, mogącymi predysponować do wystąpienia tego stanu są:

• “domowy” tryb życia psa, znacznie ograniczający ilość spacerów; zwierzę wyprowadzane 2 – 3 razy dziennie na krótkie spacery może powstrzymywać się od defekacji, co zwiększa prawdopodobieństwo występowania zaburzeń procesu oddawania kału (np. sprzyja zatwardzeniom),
• w związku z powyższym – niewielka ilość ruchu oraz kanapowy tryb życia predysponują do otyłości, która również może być czynnikiem wspomagającym powstanie przepukliny,
• zanik mięśni przepony miednicznej,
• uszkodzenia splotu krzyżowego i/lub okolicznych nerwów.

Przepuklina kroczowa u psa występowanie

Najczęściej przepukliny kroczowe dotyczą niekastrowanych samców psów, u suk, jeśli występują, związane są zwykle z urazem.

Do wystąpienia przepukliny przepony miednicznej mogą być predysponowane psy z krótkimi ogonami.

Przepuklina kroczowa najczęściej dotyczy samców ras:

• Boston terrier,
• bokser,
• Welsh corgi,
• pekińczyk,
• collie,
• pudel,
• kelpie,
• jamnik,
• owczarek staroangielski,
• psy nierasowe.

Średni wiek występowania przepukliny przepony miednicznej to około 10. rok życia, natomiast zapadalność na to schorzenie notuje się już u psów po ukończeniu 5. go roku życia.

Przepuklina kroczowa u psa objawy

Podstawowym motywem konsultacji w większości przypadków jest utrudnione oddawanie kału.

Bardziej spostrzegawczy właściciele mogą zauważyć deformację lub uwypuklenie w okolicy odbytu.

Zdarza się jednak, że zwierzęta trafiają do gabinetu w stanie krytycznym – doszło u nich już bowiem do mocznicy zanerkowej (na skutek uwięźnięcia pęcherza moczowego) lub też do wstrząsu na skutek uwięźnięcia jelit.

U psów z przepukliną kroczową najczęściej obserwowane są:

• wyniosłość w okolicy krocza,
• zaparcie,
• zatrzymanie kału,
• bolesne parcie,
• wypadanie prostnicy,
• utrudnione oddawanie moczu lub bezmocz,
• wymioty,
• wzdęcia,
• nietrzymanie kału.

W przypadku uwięźnięcia lub zadzierzgnięcia zawartości przepukliny pojawiają się poważne zaburzenia ogólne, które wymagają natychmiastowej interwencji, jak:

• wstrząs,
• mocznica,
• posocznica.

Przepuklina kroczowa u psa rozpoznanie

Już podczas badania klinicznego pacjenta można postawić podejrzenie przepukliny przepony miednicznej.

Palpacja ujawnia najczęściej asymetryczne uwypuklenie w okolicy krocza, o miękkiej konsystencji.

Ulega ono powiększeniu przy uniesieniu przedniej części ciała psa – wówczas narządy wewnętrzne pod wpływem grawitacji oraz nacisku przez inne organy wciskają się mocniej do worka przepuklinowego.

W badaniu rektalnym wybadać można osłabienie przepony miednicy, obrzęk krocza, nieprawidłowe położenie prostnicy, pęcherza moczowego czy gruczołu krokowego, które mogą znajdować się w worku przepuklinowym.

Czasem badanie kontrastowe pozwala na zlokalizowanie okrężnicy i prostnicy.

Badanie ultrasonograficzne jest przydatne do oceny zawartości przepukliny lub stwierdzenia obecności płynu (moczu) w worku przepuklinowym.

Badanie rtg nie jest konieczne, ale może być użyteczne przy określeniu zawartości oraz przy ocenie ułożenia narządów w jamie brzusznej.

Przepuklina kroczowa u psa leczenie

Zalecanym postępowaniem jest chirurgiczne odprowadzenie przepukliny oraz zamknięcie jej wrót.

W przypadku uwięźnięcia narządów w worku przepuklinowym operacja przepukliny powinna być przeprowadzona w trybie pilnym.

Przy zabiegu odprowadzenia przepukliny zaleca się równoległe przeprowadzenie kastracji, ponieważ zasadniczo ogranicza ona częstość nawrotów.

Jeśli istnieje konieczność odroczenia zabiegu operacyjnego, należy zastosować leczenie wspomagające, w postaci zapobiegania zaparciom, utrudnionemu oddawaniu moczu oraz uwięźniecie narządów.

Jak przy każdej chorobie, także i tu należy dążyć do zminimalizowania lub całkowitego wyleczenia przyczyn, doprowadzających do osłabienia przepony miednicy.

Może więc być wskazane:

• stosowanie preparatów przeczyszczających, zmiękczających kał,
• zmiana karmy dla psa,
• okresowe stosowanie lewatyw,
• cystocenteza lub cewnikowanie pęcherza moczowego,
• kastracja.

Tego typu postępowanie nie powinno być stosowane długoterminowo, ponieważ w każdym momencie, niezależnie od wprowadzonych leków i działań, może dojść do zadzierzgnięcia zawartości przepukliny, a to jest już stan krytyczny, stanowiący bezpośrednie zagrożenie życia zwierzęcia.

W sytuacji, gdy przepuklina u psa jest obustronna, niektórzy chirurdzy zalecają rozdzielenie zabiegu na dwa, przeprowadzane w odstępie 4 – 6 tygodni.

Istnieje możliwość obustronnej plastyki przepukliny podczas jednego zabiegu, jednak dyskomfort po operacji oraz bolesne parcia mogą być większe, niż po jednostronnej interwencji chirurgicznej.

Przepuklina kroczowa u psa postępowanie pooperacyjne

Często po zabiegu konieczne jest podawanie leków przeciwbólowych, aby ograniczyć napinanie oraz ryzyko wypadnięcia prostnicy.

U pacjentów z mocznicą konieczne jest kontynuowanie leczenia płynami oraz działania ograniczające azotemię.

Przez pierwsze 48 – 72 godziny po zabiegu można stosować zimne okłady 2 – 3 razy dziennie przez 15 – 20 minut w celu zminimalizowanie krwotoku i zapalenia.

Następnie po tym czasie można przykładać ciepłe okłady do miejsca operowanego 2 – 3 razy dziennie przez 15 – 20 minut, aby zmniejszyć obrzęk i podrażnienie okolicy krocza.

Podaje się wszelkie zalecone przez lekarza weterynarii leki, w tym antybiotyki oraz preparaty przeczyszczające lub zmiękczające kał.

Należy obserwować ranę pod kątem zakażenia, o którym mogą świadczyć:

• zaczerwienienie,
• ból,
• obrzęk,
• wyciek.

Podawanie leków zmiękczających stolce czasami jest kontynuowane nawet przez 1 – 2 miesiące.

Należy również podawać karmę o wysokiej zawartości włókna pokarmowego.

Powikłania zabiegu korekcji przepukliny kroczowej

Operacja przepukliny przepony miednicznej jest dość czasochłonnym zabiegiem, zwłaszcza, jeśli połączona jest z kastracją.

Ponieważ mięśnie tej okolicy są już poważnie osłabione, możliwe (i dość częste) są nawroty.

Mogą one pojawiać się z tej samej, lub z drugiej strony.

Do najważniejszych komplikacji należą:

• nawrót przepukliny – można ograniczyć to ryzyko,przeprowadzając jednoczesną kastrację psa,
• zakażenie i rozejście się brzegów rany pooperacyjnej – właściwy dobór techniki operacyjnej oraz antybiotykoterapia ograniczają to ryzyko,
• uszkodzenie nerwu kulszowego – może na to wykazywać wyraźny ból podczas poruszania się, kulawizna oraz chodzenie na paliczkach; w takiej sytuacji konieczna jest natychmiastowa operacja przepukliny.

Inne niepokojące objawy to:

• krwotok,
• niechęć do jedzenia,
• apatia, niechęć do poruszania się,
• bolesne parcia,
• utrudnione oddawanie kału,
• wzdęcia,
• krew w kale,
• wypadnięcie prostnicy,
• zapalenie zatok okołoodbytniczych,
• nietrzymanie kału,
• uszkodzenie cewki moczowej,
• bolesne oddawanie moczu lub bezmocz,
• atonia pęcherza moczowego,
• martwica pęcherza moczowego,
• nietrzymanie moczu,
• martwica jelit,
• przetoka prostniczo – skórna lub kroczowa.

Przepuklina kroczowa u psa rokowanie

Przy prawidłowo wykonanym zabiegu rokowanie jest pomyślne.

Może wystąpić konieczność tymczasowego leczenia farmakologicznego i dietetycznego, co ma ułatwiać oddawanie kału po zabiegu.

Jeśli doszło do uwięźnięcia jelita, pęcherza moczowego lub gruczołu krokowego we wrotach przepukliny konieczne bywa dłuższe leczenie powstałych wskutek tego powikłań.

U pacjentów z tylnym zagięciem pęcherza moczowego rokowanie jest gorsze.

Przepuklina przeponowa pourazowa u psa

Do przepukliny przeponowej u psa dochodzi w sytuacji, gdy przepona ulega rozerwaniu, a narządy wewnętrzne jamy brzusznej przemieszczają się do jamy klatki piersiowej.

Jest to dość częsta patologia, występująca u psów (częściej jednak u kotów).

Zwykle ma charakter pourazowy, a w szczególności jest skutkiem wypadków komunikacyjnych.

Mechanizm powstawania pourazowej przepukliny przeponowej

Na skutek silnego uderzenia w ścianę jamy brzusznej dochodzi do gwałtownego zwiększenia ciśnienia w niej panującego, co prowadzi do szybkiego opróżnienia płuc (przy otwartej głośni).

Dzieje się to błyskawicznie – uderzone zwierzę może “wypchnąć” powietrze z płuc, wydając przy tym dźwięk.

W tym momencie pomiędzy dwiema jamami – jamą otrzewnową i jamą opłucnową, oddzielonymi przeponą, powstaje znaczna różnica ciśnień i ta właśnie siła przerywa przeponę w jej najsłabszym miejscu.

Przerwy w przeponie tworzą się z reguły w jej mięśniowej części.

W wyniku tego dochodzi u psa do znacznych zaburzeń oddechowych.

Czasami do przepukliny przeponowej dochodzi na skutek przebicia przepony przez złamane żebro – jest ona wtedy również efektem urazu, jednak o nieco innym mechanizmie powstawania.
Zdarza się również, że stan przepukliny u psa utrzymuje się przez tygodnie, a nawet miesiące – wówczas diagnozowany jest on jako przewlekła przepuklina przeponowa, a pacjenci tacy nie wykazują objawów klinicznych lub są one słabo wyrażone.

Zdarza się, że opiekun nie zauważy nieprawidłowości u swojego pupila, nie był też świadkiem wypadku.

W takich przypadkach przepuklina u psa wykrywana jest najczęściej przypadkowo podczas rutynowej kontroli w gabinecie weterynaryjnym.

Przemieszczeniu do jamy klatki piersiowej mogą ulec różne narządy wewnętrzne – zależy to od wielkości oraz umiejscowienia ubytku w przeponie.

Najczęściej są to:

• wątroba,
• śledziona,
• jelita,
• sieć,
• część odźwiernikowa i trzon żołądka.

Przepuklina pourazowa predyspozycje

Nie istnieją żadne predyspozycje do wystąpienia przepukliny pourazowej.

Przepuklina przeponowa może występować u zwierząt z chorobami tkanki łącznej.

Przepuklina przeponowa u psa objawy

Przepuklina przeponowa może być rozpoznana bardzo szybko, tuż po urazie – takie zwierzęta z reguły przejawiają wiele zaburzeń ogólnych, jak np. wstrząs.

Wtedy widoczne są:

• blade lub sine błony śluzowe,
• przyspieszenie oddechu
• tachykardia,
• bezmocz lub skąpomocz.

Pozostałe objawy wynikają z dodatkowych urazów związanych z wypadkiem, a także od tego, jakie narządy przemieściły się do jamy klatki piersiowej.

Mogą to więc być:

• objawy ze strony układu pokarmowego:
  • wymioty,
  • intensywne ślinienie,
  • brak apetytu;
• objawy ze strony układu oddechowego:
  • przyspieszone, płytkie oddechy,
  • duszność,
  • kaszel,
  • charczenie;
• objawy ze strony serca:
  • zaburzenia rytmu serca,
  • omdlenia,
  • sinica,
  • spadek wydolności wysiłkowej;
• jeśli przez otwór w przeponie wklinuje się wątroba (co zdarza się dość często), dochodzi do uwięźnięcia tego potężnego organu we wrotach przepukliny, niedrożności żył, a w konsekwencji do gromadzenia się płynu w jamie opłucnowej;
• zwierzęta po znacznym urazie często prezentują także inne uszkodzenia, np. złamania.

Jeśli natomiast przepuklina u psa jest stanem przewlekłym, trwającym nawet kilka tygodni, z reguły wykrywana jest przypadkowo.

Takie zwierzęta prezentują najczęściej:

• objawy ze strony układu oddechowego:
  • nietolerancja wysiłkowa,
  • duszność;
• ze strony układu pokarmowego:
  • brak apetytu,
  • wymioty,
  • biegunka,
  • utrata masy ciała,
  • bolesność i dyskomfort odczuwane z reguły po posiłku;
• objawy ogólne, jak:
  • apatia, przygnębienie
  • niechęć do poruszania się, polegiwanie;
  • przyjmowanie ulgowej postawy ciała.

Przepuklina przeponowa pourazowa u psa rozpoznanie

Na podstawie informacji, uzyskanych od opiekuna o niedawnym urazie oraz obrazu klinicznego można umieścić przepuklinę przeponową w rozpoznaniu różnicowym.

Ostateczne rozpoznanie jednak uzyskuje się po wykonaniu diagnostyki obrazowej.

Badanie rentgenowskie klatki piersiowej może wykazać charakterystyczne cechy dla przepukliny pourazowej:

• utrata ciągłości cienia przepony,
• zatarcie sylwetki serca,
• przemieszczenie pól płucnych (dogrzbietowe lub boczne),
• obecność żołądka lub pętli jelit w jamie klatki piersiowej,
• nieprawidłowe rozmieszczenie narządów w jamie brzusznej (np. brak widocznego cienia żołądka i/lub wątroby w ich typowej lokalizacji),
• obecność płynu w jamie opłucnej – jeśli jest ona znaczna, należy wykonać punkcję jamy opłucnowej i ewakuować płyn, żeby uzyskać diagnostyczną wartość zdjęć rtg.

Czasem nie jest łatwo postawić rozpoznanie przepukliny przeponowej na podstawie zdjęcia rtg.

Zdarza się tak, gdy tylko niewielki fragment narządów wklinowuje się do klatki piersiowej.

W takich sytuacjach, jeśli ocena rtg jest niejednoznaczna, zaleca się wykonanie oceny sylwetki przepony za pomocą badania ultrasonograficznego.

Niekiedy konieczne może być badanie rentgenowskie z użyciem kontrastu.

Badanie laboratoryjne nie wnoszą zbyt wielu informacji diagnostycznych.

Przy wklinowaniu wątroby może dojść do wzrostu aktywności aminotransferazy alaninowej i fosfatazy zasadowej w surowicy krwi.

Przepuklina pourazowa u psa leczenie

Postępowanie w przypadku przepukliny przeponowej zawsze powinno odbywać się dwutorowo:

1. Stabilizacja pacjenta oraz zwalczanie stanów zagrażających życiu.
2. Interwencja chirurgiczna.

W przypadku występowania duszności należy przeprowadzić u zwierzęcia tlenoterapię.

Pomocne również bywa ułożenie go w pozycji ułatwiającej oddychanie.

Często poprawa wentylacji następuje po umieszczeniu psa na mostku, z uniesionymi kończynami piersiowymi.

W przypadku obecności płynu w jamie opłucnej należy wykonać jej punkcję i ewakuować płyn.

Takie postępowanie zasadniczo usprawni oddychanie oraz zmniejszy niepokój u zwierzęcia.

Pacjenci we wstrząsie powinni otrzymać dożylnie płyny w celu wyrównania wolemii, antybiotyki lub inne leki, wspomagające funkcje życiowe.

Pacjenci, u których doszło do zaburzeń akcji serca powinni być odpowiednio ustabilizowani.

Podczas wykonywania wszelkich czynności z pacjentem w stanie ciężkim powinno się monitorować jego akcję serca za pomocą ekg.

Przepuklina pourazowa u psa leczenie chirurgiczne

Jest to jedyna metoda przyczynowego leczenia przepukliny przeponowej pourazowej.

Jeśli stan zwierzęcia na to pozwala, operacja przepukliny powinna być przeprowadzona tak szybko, jak to możliwe.

Przy rozległym stłuczeniu płuc należy odroczyć termin zabiegu do momentu ustabilizowania pacjenta.

Jednak nie wolno czekać zbyt długo z operacją, ponieważ w każdej chwili może dojść do pogorszenia się stanu zwierzęcia. W sytuacji, gdy do jamy klatki piersiowej dostał się żołądek, operacja powinna zostać przeprowadzona w trybie natychmiastowym.

Bardzo szybko może dojść do rozszerzenia żołądka, a jego powiększenie w tej lokalizacji w bardzo szybkim tempie doprowadzi do upośledzenia oddychania i śmierci.

U pacjentów, u których przepuklina przeponowa ma charakter przewlekły, może zaistnieć konieczność resekcji uszkodzonych narządów (np. płata płucnego, części jelita).

Przepuklina pourazowa u psa opieka pooperacyjna

Bardzo ważne jest zapewnienie spokoju pacjentom po operacji.

Pierwsze godziny po zabiegu polegają na ścisłym monitorowaniu zwierzaka pod kątem zaburzeń oddychania, hipowentylacji.

Prawidłowo wykonana operacja przepukliny, odprowadzenie jej zawartości oraz plastyka wrót to tylko połowa sukcesu. Tego typu operacja przepukliny jest dość poważna, ze względu na komunikację z jamą opłucnową.

Po zabiegu pacjent najprawdopodobniej zostanie hospitalizowany przez minimum 12 – 24 godziny. Jest to konieczne, ponieważ właśnie ten czas bywa najbardziej niebezpiecznym okresem.

Po zabraniu psa do domu po operacji należy:

1. W dalszym ciągu kontrolować sposób jego oddychania, pobierania pokarmu, zachowywania się. Należy być wyczulonym na wystąpienie ewentualnego kaszlu, duszności, płytkich oddechów, znacznego osłabienia, bladych lub sinych błon śluzowych.
2. Dbać o czystość okolicy cięcia chirurgicznego, regularnie zmieniać opatrunki, odkażać ranę.
3. Uniemożliwić wylizywanie rany pooperacyjnej – zaleca się stosowanie kołnierza elżbietańskiego lub ubranka pooperacyjnego do momentu wygojenia się rany.
4. Monitorować cięcie pod kątem występowania obrzęku, krwiaków, wysięku ropnego czy rozejścia się brzegów rany.
5. Podawać wszelkie zalecone przez lekarza weterynarii leki.
6. Ograniczyć ruch do minimum – spacery dozwolone są wyłącznie na smyczy, a ich czas powinien być krótki.
7. Stosować lekkostrawną, dobrze zbilansowaną dietę.
8. Ograniczyć stres.

Przepuklina pourazowa powikłania po zabiegu

• Najczęstszym powikłaniem pozabiegowym jest odma opłucnowa, szczególnie przy przewlekłej przepuklinie lub obecności zrostów.
• Rzadko, ale możliwy jest również obrzęk płuc z rozprężenia, do którego dochodzi na skutek nagłego rozprężenia płuc po korekcji przepukliny przewlekłej.
• Rozejście się brzegów rany.
• Krwiak lub obrzęk okolicy cięcia chirurgicznego.
• Zakażenie rany pooperacyjnej.
• Nawrót przepukliny.
• Nagła śmierć.

Przepuklina przeponowa pourazowa u psa rokowanie

Najbardziej krytyczne po zabiegu korekcji przepukliny przeponowej są pierwsze 12 – 24 godziny po zabiegu.

Jeśli w tym czasie nie pojawią się żadne komplikacje, rokowanie jest dobre.

Przepuklina przeponowa otrzewnowo – osierdziowa u psa (PPOO)

Nazywana również osierdziową przepukliną przeponową lub też wrodzoną przepukliną.

Powstaje w sytuacji, gdy istnieje wrodzone połączenie pomiędzy jamą otrzewnową, a workiem osierdziowym (będące efektem ubytku w dolnej części przepony, przez który narządy jamy brzusznej przedostają się do jamy osierdziowej).

Wrodzona przepuklina przeponowa otrzewnowo – osierdziowa jest stosunkowo rzadko spotykana, ponieważ zwierzęta z tą wadą umierają bądź w czasie porodu, bądź w krótkim czasie po urodzeniu.

Przyczyny powstawania

Najprawdopodobniej przepuklina otrzewnowo – osierdziowa powstaje na skutek nieprawidłowego zamknięcia lub uszkodzenia płodowej przegrody poprzecznej.

Zaburzenie to może być skutkiem:

• działania substancji teratogennych,
• wad genetycznych,
• urazu prenatalnego.

Bardzo często w ślad za przepukliną idą wady serca oraz deformacje mostka.

U psów z przepukliną otrzewnowo – osierdziową często dochodzi do współwystępowanie wad wrodzonych:

• przedniej ściany jamy brzusznej,
• tylnej części mostka,
• przepony i worka osierdziowego
• ubytków w przegrodzie międzykomorowej lub innych wad wewnątrzsercowych.

Pomimo faktu, iż jest ona chorobą wrodzoną, nie ma dziedzicznego charakteru.

Predyspozycje i występowanie

Przepuklina przeponowa otrzewnowo – osierdziowa jest wadą wrodzoną, istnieją jednak przypadki, iż rozpoznawana jest u psów stosunkowo późno – w średnim lub starszym wieku.

Dzieje się tak, gdy objawy kliniczne mają charakter okresowy oraz nie są bardzo nasilone.

Uważa się, że wyżły weimarskie oraz cocker – spaniele mogą być predysponowane do wystąpienia PPOO.

Przepuklina przeponowa otrzewnowo – osierdziowa objawy kliniczne

Objawy kliniczne przepukliny otrzewnowo – osierdziowej uzależnione są od tego, jak duży jest worek przepuklinowy oraz jakie narządy jamy brzusznej się do niego przemieszczą.

Najczęściej są one związane z:

• układem oddechowym:
  • zaburzenia oddychania,
  • duszność,
  • kaszel;
• układem krążenia:
  • zaburzenia rytmu serca,
  • omdlenia;
• układem pokarmowym:
  • brak apetytu,
  • wymioty,
  • biegunka,
  • bolesność po posiłku.

Towarzyszą im często objawy ogólne:

• apatia,
• otępienie,
• objawy encefalopatii wątrobowej (zaburzenia neurologiczne).

Przepuklina przeponowa otrzewnowo – osierdziowa rozpoznanie

W badaniu klinicznym u pacjentów z przepukliną przeponową otrzewnowo – osierdziową często stwierdza się:

• wodobrzusze,
• stłumienie tonów serca,
• szmery sercowe (wywołane przemieszczaniem serca przez narządy wewnętrzne lub wadami wewnątrzsercowymi),
• współistniejący ubytek przedniej części powłok brzusznych,
• płyn w worku osierdziowym – najczęściej spowodowane jest to obecnością wątroby w worku przepuklinowym.

Na podstawie wywiadu, objawów klinicznych oraz wyników badania przedmiotowego można wysunąć wstępne przypuszczenie istnienia przepukliny otrzewnowo – osierdziowej.

By je potwierdzić należy wykonać diagnostykę obrazową:

Badanie rentgenowskie klatki piersiowej, w którym można stwierdzić:

• powiększoną sylwetkę serca,
• dogrzbietowe przemieszczenie tchawicy,
• nakładanie się granicy serca i przepony,
• brak ciągłości cienia przepony,
• struktury wypełnione gazem wewnątrz worka osierdziowego,
• wady mostka.

Badanie ultrasonograficzne jest cennym uzupełnieniem radiografii, można w nim bowiem stwierdzić brak ciągłości echa przepony oraz dokładnie zobrazować narządy jamy brzusznej wewnątrz worka osierdziowego.

Można też wykazać przemieszczenie wątroby.

U pacjentów z obecnością szmerów sercowych przeprowadza się echo serca.

Badanie kontrastowe (nieselektywna angiografia lub badanie z podaniem barytu) powinno być zarezerwowane dla przypadków niejednoznacznych, przy których nie ma możliwości postawienia diagnozy na podstawie zdjęć rtg oraz badania usg.

Przepuklina przeponowa otrzewnowo – osierdziowa u psa leczenie

Leczenie polega na operacyjnym odprowadzeniu zawartości z jamy osierdziowej i zamknięciu wrót przepukliny.

Jeśli pies prezentuje duszność, stosuje się tlenoterapię.

By usprawnić oddychanie, należy ułożyć go w pozycji mostkowej z uniesionymi kończynami przednimi.

Jeśli przepuklina u psa została wykryta w późnym wieku istnieje możliwość leczenia zachowawczego, jednak po pewnym czasie może dojść u nich do nasilenia objawów klinicznych, co wymaga już przeprowadzenia zabiegu, w przeciwnym razie doprowadzi do śmierci.

Metodą z wyboru do leczenia przepukliny otrzewnowo – osierdziowej jest korekcja chirurgiczna wady. Korekcja chirurgiczna powinna ona przeprowadzona jak najwcześniej (zwykle między 8. a 16. tygodniem życia).

Opieka pooperacyjna

Pies po zabiegu powinien być hospitalizowany co najmniej przez 12 – 24 godzin.

• Po zabiegu należy bacznie obserwować psa pod kątem występowania zaburzeń oddychania, w tym hipowentylacji.
• W razie pojawienia się jakichkolwiek zaburzeń oddechowych należy podawać tlen.
• Po powrocie do domu należy zapewnić zwierzęciu spokojne i ciche miejsce.
• Dbać o czystość rany pooperacyjnej (regularna zmiana opatrunków oraz odkażanie cięcia).
• Monitorowanie oddychania. Należy zwracać szczególną uwagę na ewentualny kaszel, utrudnione oddychanie lub duszność.
• Podawanie zaleconych przez lekarza weterynarii leków (antybiotyków, środków przeciwbólowych).
• Ograniczenie ruchu – spacery dopuszczalne są wyłącznie na smyczy, nie należy pozwalać psu biegać ani skakać po zabiegu.
• Podawać zwierzęciu lekkostrawną, dobrze zbilansowaną dietę.

Powikłania

Po korekcji przepukliny może rozwinąć się obrzęk płuc z rozprężenia, zdarza się o jednak stosunkowo rzadko.

U młodych zwierząt z PPOO możliwy jest niedorozwój płuc, który przyczynia się do wykształcenia znacznego ciśnienia w jakie opłucnowej oraz powstania obrzęku płuc z rozprężenia.

Częste powikłania po zabiegu korekcji przepukliny otrzewnowo – osierdziowej to:

• obrzęki, krwiaki okolicy cięcia chirurgicznego,
• zakażenie rany pooperacyjnej,
• rozejście się brzegów rany,
• nawrót przepukliny.

Rokowanie

Krytyczne są 12 – 24 godziny po zabiegu chirurgicznym.

Jeśli pacjent przeżyje ten czas bez większych komplikacji, rokowanie jest dobre.

Nieco gorzej sprawa się ma w przypadku współwystępowania wrodzonych wad serca – wówczas rokowanie pogarsza się proporcjonalnie do ich nasilenia.

Wrodzona przepuklina otrzewnowo – opłucnowa u psa

To kolejna wrodzona przepuklina przeponowa, jednak na szczęście występuje bardzo rzadko u psów.

W przeciwieństwie do przepukliny otrzewnowo – osierdziowej, ubytki w przeponie powstają w jej górno – bocznej części.

Taka wada powoduje najczęściej rodzenie się martwych płodów lub ich śmierć wkrótce po urodzeniu.

Zdarza się również pourazowa przepuklina u psa, np. po wypadkach czy upadkach z dużej wysokości.

Postępowanie jest podobne leczenia innych rodzajów przepuklin.

Przepuklina rozworu przełykowego przepony u psa

Do tego typu przepukliny dochodzi w momencie, gdy część przełyku oraz żołądka wślizgują się przez rozwór przełykowy do śródpiersia tylnego (dogłowowo w stosunku do przepony).

Przypomina trochę przepuklinę przeponową pourazową, jednak tym razem wrota przepukliny nie powstały na skutek rozdarcia przepony, a są anatomiczną strukturą organizmu, jaką jest rozwór przełykowy.

Do przepukliny rozworu przełykowego dochodzi najczęściej na skutek wrodzonych zaburzeń rozwojowych tej okolicy, dzięki czemu możliwe jest przemieszczenie części narządów z jamy brzusznej do jamy klatki piersiowej.

Mechanizm powstawania przepukliny rozworu przełykowego

Rozwór przełykowy to otwór, którym przełyk przechodzi przez przeponę.

W sytuacji, gdy więzadło, które łączy przeponę z przełykiem ulega rozluźnieniu i rozciągnięciu, przestaje pełnić swoją funkcję i możliwe staje się przesunięcie połączenia przełykowo – żołądkowego do śródpiersia.

Jednym z pierwszych skutków tego stanu rzeczy jest powstanie refluksu żołądkowo – przełykowego, a na skutek cofania się treści żołądka, w szybkim tempie dochodzi do zapalenia i poszerzenia przełyku.

Przepuklina rozworu przełykowego powstać może na skutek urazu, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia nerwów przeponowych oraz mięśni – to prowadzi do rozluźnienia wpustu i powstania przepukliny.

Zdarza się, że towarzyszy ona intensywnym zaburzeniom oddychania u pacjentów z obturacją górnych dróg oddechowych.

W takich stanach zmniejszenie ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej podczas wykonywania wdechów może spowodować refluks przełykowy i przepuklinę.

Przepuklina rozworu przełykowego może także mieć związek z tężcem.

Wyróżnić można kilka typów tej anomalii, w zależności od tego, które struktury i w jakim stopniu dostają się do jamy klatki piersiowej:

• przepuklina wślizgowa (osiowa) – połączenie żołądkowo – przełykowe znajduje się w obrębie klatki piersiowej;
• przepuklina okołoprzełykowa (ześlizgowa) – połączenie żołądkowo – przełykowe zwykle znajduje się w prawidłowej pozycji, a dno żołądka lub inne narządy jamy brzusznej przechodzą przez rozwór do klatki piersiowej (tuż obok przełyku);
• połączenia przepuklin wślizgowych i okołoprzełykowych, w przebiegu których przemieszczeniu ulega zarówno połączenie żołądkowo – przełykowe, jak i dno żołądka.

Predyspozycje

Przepukliny rozworu przełykowego mogą występować u różnych ras psów, ale samce rasy Shar – pei oraz buldog angielski wydają się mieć większe predyspozycje do wystąpienia tego zaburzenia.

Objawy kliniczne wrodzonej przepukliny z reguły manifestują się jeszcze przed ukończeniem 1. roku życia, choć do ujawnienia symptomów może dojść w każdym wieku.

Przepuklina rozworu przełykowego przepony objawy kliniczne

Wielu pacjentów nie wykazuje żadnych objawów klinicznych przepukliny rozworu przełykowego.

Jednym z najczęstszych symptomów jest ulewanie, a także:

• wymioty,
• nadmierne ślinienie,
• utrudnione połykanie, zaburzenia w przechodzeniu pokarmu do żołądka,
• zaburzenia oddychania,
• fusowate wymioty,
• brak apetytu,
• spadek masy ciała, wychudzenie
• duszność,
• czasem objawy zachłystowego zapalenia płuc.

Rozpoznanie przepukliny u psa

W badaniu rentgenowskim klatki piersiowej można zaobserwować obecność tkanek miękkich lub struktur wypełnionych powietrzem w okolicy rozworu przełykowego.

Obecność gazu w treści przepukliny może świadczyć o tym, że dostał się do niej żołądek.

Możliwe jest poszerzenie przełyku oraz cechy zapalenia płuc.

Badanie tg przełyku z kontrastem – może wykazać obecność połączenia żołądkowo – przełykowego oraz fałdów żołądka w nieprawidłowym położeniu w stosunku do rozworu (czyli dogłowowym). Czasem można zaobserwować obecność zwężenia.

Badanie fluoroskopowe – może wykazać opóźnione opróżnianie przełyku z treści pokarmowej, zmniejszoną perystaltykę, refluks przełykowo – żołądkowy.

Badanie endoskopowe przełyku pozwala wykryć obecność przepukliny oraz zapalenie przełyku, nadżerki błony śluzowej, refluks żołądkowy oraz zwężenia.

Przepuklina rozworu przełykowego przepony leczenie

Farmakologiczne leczenie zachowawcze, skierowane na łagodzenie skutków refluksu żołądkowo – przełykowego i zapalenia przełyku może przynieść pewne korzyści, jednak u zwierząt z wrodzoną przepukliną leczeniem z wyboru jest operacja przepukliny.

Opieka pooperacyjna

• Monitorowanie pacjenta pod względem duszności. Jeśli się ona pojawi, należy podawać zwierzęciu tlen. W przypadku, gdy jej przyczyną jest odma opłucnowa, powietrze powinno być usunięte z jamy opłucnowej.
• Przy objawach bólowych podaje się środki przeciwbólowe.
• Leczenie zapalenia przełyku oraz zachłystowego zapalenia płuc jest często koniecznością przy tego typu przepuklinie.
• Podawanie małych porcji niskotłuszczowego, wysokobiałkowego zmiękczonego lub rozwodnionego pokarmu 3 – 5 razy dziennie. U psów, u których występuje rozszerzenie przełyku korzystne może być karmienie z podwyższenia.
• Dbałość o higienę cięcia chirurgicznego oraz zapobieganie wylizywaniu rany przez zwierzę. Konieczne jest założenie kołnierza elżbietańskiego lub ubranka pooperacyjnego, zwłaszcza u ciekawskich szczeniąt.

Powikłania po zabiegu

Przez kilka dni po zabiegu mogą występować trudności w połykaniu pokarmu.

Jeśli się nie wycofają w ciągu kilku dni może to być oznaką tego, że rozwór przełykowy został nadmiernie zwężony.

Konieczna jest wówczas reoperacja.

Inne możliwe powikłania to:

• infekcja,
• rozejście się brzegów rany pooperacyjnej,
• rozszerzenie żołądka,
• martwicze zapalenie żołądka,
• a nawet nagła śmierć.

Przepuklina rozworu przełykowego przepony rokowanie

U zwierząt nieoperowanych rokowanie jest dobre pod warunkiem, ze nie wykazują one objawów klinicznych i/lub dobrze odpowiadają na leczenie zachowawcze.

W przeciwnym przypadku może rozwinąć się zapalenie przełyku oraz jego zwężenie.

Rokowanie po leczeniu chirurgicznym jest dobre, o ile nie występują powikłania.

Przepuklina jatrogenna u psa

Pod nazwą tą kryje się każdy rodzaj przemieszczenia narządów wewnętrznych (włącznie z wytrzewieniem), które zaistniało na skutek działań lekarskich.

Powstaje ona najczęściej w linii wcześniejszego cięcia chirurgicznego.

Niekiedy związana jest z faktycznym niedopracowaniem zabiegu pod względem technicznym, jednak w wielu przypadkach do jej powstania doprowadzają inne czynniki.

Tego typu przepuklina u psa może pojawić się w zasadzie w każdym miejscu ciała.

Przyczynami przepuklin jatrogennych mogą być:

• dobór niewłaściwej techniki zabiegu,
• dobór niewłaściwych materiałów do szycia,
• zbyt duże napięcie zbliżanych tkanek,
• zbyt duży odczyn tkankowy,
• nieprawidłowe (niewystarczająco staranne) wykonanie węzłów chirurgicznych,
• niestarannie oczyszczona rana,
• nadmierna aktywność ruchowa pacjenta po zabiegu,
• rozlizanie rany przez zwierzę,
• infekcja rany pooperacyjnej.

W większości przypadków głównym objawem przepukliny jatrogennej jest rozejście się brzegów rany i wystawanie (czasem wypadnięcie) narządów przez tak powstałe wrota.

Leczenie polega na jak najszybszym wykonaniu otwarcia rany z ponownym założeniem szwów.

Zdarza się, że nie dochodzi do rozejścia się brzegów skóry, tylko niższych pięter zamkniętych szwami, jak np. mięśni.

Wtedy widoczne jest pod skórą różnej wielkości zgrubienie.

Najczęściej towarzyszy temu wysięk z rany.

Rokowanie jest dobre, jeśli szybko skorygowano nieprawidłowości.

Podsumowanie

Przepuklina u psa może dotyczyć każdego narządu i każdej okolicy ciała.

Z reguły przepuklina u psa kojarzy się z jamą brzuszną, ale występują także tak “egzotyczne” stany, jak przepuklina mózgu i rdzenia kręgowego, przepuklina płuc czy innych narządów.

Zdarza się także, że dochodzi do przepukliny mięśniowej, kiedy to brzusiec mięśnia uwypukla się poza powięź. Niezależnie od rodzaju, większość przepuklin wymaga przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego u psa, a im wcześniej zostanie on przeprowadzony, tym większe szanse na uniknięcie powikłań w postaci powstawania zrostów, uwięźnięcia czy zadzierzgnięcia zawartości przepukliny.

Jak widać, przepuklina przepuklinie nierówna, a różnorodność jej lokalizacji niesie ze sobą rozmaitość objawów.

Niektóre przepukliny stanowią wyłącznie wadę kosmetyczną, inne z kolei mogą predysponować do poważnych stanów, będących zagrożeniem życia.

Dobrą wiadomością jest fakt, że przepuklina u psa (w większości przypadków) jest uleczalna.

Złą natomiast – że jeśli w porę nie zostanie zdiagnozowana i zoperowana – może doprowadzić do śmierci zwierzęcia.

Mam nadzieję, drogi Czytelniku, że po przeczytaniu tego artykułu będziesz już wiedział, co robić w sytuacji, gdy u swojego psa zauważysz nietypową wyniosłość na brzuchu czy w innej lokalizacji ciała.

Oczywiście, nie wszystkie tego typu deformacje są przepukliną, mogą to również być inne zmiany, jak:

• ropień,
• krwiak,
• czy nawet guz.

Nie odwlekaj jednak konsultacji z lekarzem weterynarii ponieważ niepotrzebnie zwiększa to ryzyko pojawienia się komplikacji.